Morgunblaðið - 11.08.1967, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 11. ÁGÚST 1967

Útgefaiidi:
Framkvæmdastjóri:
ÍRitstjórar:
Ritst j ór narf ulltr úi:
Auglýsingar:
Œtitstjórn og afgreiðsla:
Auglýsingar:
í lausasölu-:
Áskriftargjald kr. 105.00
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johann-essen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Sími 10-1100.
Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
7.00 eintakið.
á mánuði innanlands.

GOÐ LÖG-
REGL USTJÓRN
/kllum ber saman um, að
^ stjórn og skipulag um-
ferðarinnar um Verzlunar-
mannahelgina hafi farið mjög
vel úr hendi. Er gleðilegt til
þess að vita að bifreiðastjór-
ar skuli veita athygli þeim
aðvörunarorðum, sem til
þeirra er beint um þessa
■ helgi og gera sér far um að
aka gætilega. Má af þessu
sjá, að allt það starf, sem
unnið er í því skyni að koma
í veg fyrir slys er sannarlega
ekki unnið fyrir gíg. Eiga
þeir aðilar allir þakkir skild-
ar, sem áttu þátt í slysalausri
Verzlunarmannahelgi.
Einn er sá aðili, sem öðrum
fremur ber að þakka fyrir
góða stjórn umferðarmála, og
er það íslenzka lögreglan.
Hefur frammistaða hennar
um Verzlunarmannahelgina
vakið mikla ánægju allra sem
með starfi hennar fylgdust,
og óhætt að fullyrða að yfir-
stjóm lögreglunnar er sterk
og aðhaldssöm.
Það hefur löngum verið
vitað, að lögreglustjórinn í
Reykjavík, Sigurjón Sigurðs-
son, er öðrum fremur sam-
vizkusamur embættismaður,
sem stjórnar liði sínu með
festu og lipurð. Undir forustu
hans hefur stjórn lögreglu-
mála í Reykjavík verið í ör-
uggum höndum, enda hefur
hann kosið sér einvala lið til
aðstoðar, þar sem eru yfir-
lögregluþjónar hans og varð-
stjórar. Ber að fagna því að
lögreglumálin skuli vera í
svo góðum höndum, sem raun
ber vitni. Á Sigurjón lög-
reglustjóri þakkir skildar fyr
ir brennandi áhuga á því að
.skapa lögreglunni í senn
nauðsynlegt aðhald inn á við
— og virðingu út á við.
NYLUNDA
U’inn þáttur í umferðarstjóm
inni um Verzlunarmanna-
helgina var nýlunda. Það var
umferðarstjórn úr þyrlu, sem
lögreglan fékk léða frá land-
helgisgæzlunni. Var samstarf
þessara tveggja opinbem
stofnana, landhelgisgæzlunn-
ar og lögreglunnar, til fyrir-
myndar og árangur þyrluum-
ferðarstjórnarinnar mjög at-
hyglisverður. í samtali við
lögreglustjóra hér í blaðinu
í gær segir hann m.a., að
þessi tilraun hafi gefizt mjög
vel „og verða þyrlur án efa
mjög mikilsverð tæki í um-
ferðarlöggæzlu. Þyrlan hefur
t. d. mikið notagildi varðandi
það, að fá sem bezta heildar-
yfirsýn yfir umferðina og
ennfremur til beinna lög-
gæzluathafna. Þá kemur
þyrla sér líka mjög vel við
liðsflutninga. Við gætum tek-
ið sem dæmi ef við værum
með mikinn liðsafla í Þórs-
mörk, en skyndilega þyrfti
liðsafla t. d. í Þjórsárdal, þar
gem talsvert var af fólki um
þessa helgi, þá tæki það mjög
stuttan tíma að flytja menn
þangað frá Þórsmörk.“
Víða erlendis eru þyrlur
mikið notaðar til löggæzlu-
starfa, t. d. í Bandaríkjunum
og þá einkum í New York-
borg, þar sem hafnsögumenn
nota jafnvel þyrlur til sinna
þarfa. Þarf ekki að fara í
grafgötur um notagildi
þeirra. Með aukinni umferð
hér á landi er nauðsynlegt að
grípa til allra þeirra ráða,
sem tiltæk eru í því skyni að
forðast slys og stjórna um-
ferðinni á þann hátt, sem við-
unandi er. Þess vegna ber að
fagna þessari nýbreytni og
er þess að vænta að lögregl-
unni verði gefinn kostur á því
að færa sér enn rækilegar í
nyt þau tæki, sem til ný-
lundu má telja.
TVENNS
KONAR ÖLVUN
ITerzlunarmannahelgin fór
* yfirleitt mjög vel fram og
ber að fagna því. Að því hlýt-
ur að verða stefnt að þessi
helgi verði ekki svallsamari
en aðra helgar ársins. Fólki
hlýtur að skiljast það smám
saman, að hvíld og útivist í
fögru umhverfi veitir meiri
unað en að vera í slagtogi
með Bakkusi. Oft er talað um
náttúruspjöll hér á landi, og
þá einkum í seinni tíð.
Drukknir menn sem liggja
eins og hráviði úti í náttúr-
unni, hljóta að flokkast und-
ir einkonar náttúruspjöll,
svo viðurstyggilegt er að
horfa upp á slíka sjón. Og
þegar unglingar eiga í hlut,
er ekki hægt að yppta kæru-
leysislega öxlum og horfa
upp á það aðgerðarlaust. Æsk
an á að erfa landið. Hún á að
kynnast því án leiðsagnar
Bakkusar. Hún á að drekka
í sig fegurð íslands, tærleika
jökla og fjalla, hlýju dala,
bláma himinsins. Við eigum
að ala æskuna upp í þeim
anda að meira virði sé að
verða ölvaður af náttúrufeg-
urð lands okkar en míssa vit-
ið í slagtogi við Bakkus.

UTAN ÚR HEIMI
25 ár frá töku Guadalcanal
Fyrir hópi hermannanna,
sem komu til að minnast at-
burðarins á mánudag, var
Stanley N. McLeod ofursti,
yfirmaður herbúða land-
gönguli’ðanna í Pearl Harbor
á Hawaii, sem sjálfur var
einn þeirra 19 þúsund land-
gönguliða er réðust til land-
göngu þarna fyrir tuttugu og
fimm árum. Liður í minning-
arathöfninni var að leggja
blómsveig að minnisvarða um
þá sem féllu í innrásinni, en
minnisvarða þennan hafa íbú-
ar eyjunnar látið gera.
1 Japan var þess minnzt, að
þrjár tilraunir voru gerðar
til að hrekja innrásarliðið frá
Bandarískir hermenn á Guadalcanal 1942.
Minnzt fyrstu landvinninga Bandaríkja-
manna í heimsstyrjöldinni síðari
ir sig þessa eyju sem er 6.750
ferkílómetrar, í maí 1942,
og sendi þangað um 2000
verkamenn og setulfð eftir að
komizt var að því að á eyj-
unni var frábært flugvallar-
stæði. Það var þó ekki fyrr en
bandarísku landgönguliðarnir
réðust þar á land — daginn
eftir að flugvallargerðinni
lauk — að yfirherstjórninni í
Framhald á bls. 20.
Eftir Kenneth Ishii
Tokio í ágúst (Associated
Press).
Mánudaginn 7. ágúst s. 1.
kom hópur hermanna úr land-
gönguliði bandaríska flotans
saman á eyjunni Guadalcanal
í Solomonseyjaklasanum á
Kyrrahafi til að minnast þess
að þá voru 25 ár liðin frá
því að félagar þeirra úr land-
gönguliðinu tóku eyjuna úr
höndum Japana í heimsstyrj-
öldinni síðari. Var Guadal-
canal fyrsta landsvæðið, sem
Bandaríkjamenn endurheimtu
frá Japönum, og landgangan
þar því sögulegur viðburður.
Guadalcanal áður en gefizt
var upp fyrir fullt og allt og
japönsku hermennirnir kall-
aðir heim uppgefnir og soltn-
ir.
Herstjórnin vissi ekkert.
Japanski flotinn lagði und-
Morgunblaðið sendi frétta-
ritara á flesta þá staði, þar
sem fjölmenni var um Verzl-
unarmannahelgina. í blaðinu
á miðvikudag birtist yfirlit
þeirra. Yfirleitt var það upp-
örfandi. Galtalækjarmót bind
indismanna var til fyrirmynd
ar, svo og sumarhátíðin í
Húsafellsskógi. í Þórsmörk
var ástandið gott, einnig í
Skógarhólum, og að því er
fregnir herma einnig í Vagla-
skógi og Atlavík, svo að
dæmi séu tekin um helztu
staðina. Fréttaritari Morgun-
blaðsins segir um Galtalækj-
armótið, að þar hafi verið
um þrjú þúsund manns —
„og öll framkoma fólksins
einkenndist af glaðværðri
prúðmennsku og umgengni
til mestu fyrirmyndar.“; á
sumarhátíðinni í Húsafells-
skógi voru á áttunda þúsund
manns og segir fréttamaður
Morgunblaðsins þar, að sam-
koman hafi farið „fram úr
vonum manna að flestu
leyti.“ Hann hefur það eftir
yfirlögregluþjóninum í Borg-
arnesi, að mótið hafi „farið
mjög vel fram, fólk vissi að
þetta átti að vera vínlaus há-
tíð, og ég er mjög ánægður
með það hvernig tókst til“;
í Þórsmörk komu um tvö þús-
und og fimm hundruð manns,
og segir fréttamaður Morg-
unblaðsins þar á staðnum, að
samkoman hafi „farið mjög
vel fram, fólk verið kurteist
og prútt. Ölvun, sögðu þeir
(lögregluþjónarnir) að hefði
verið lítil og áberandi minni
nú en í fyrra.“
En ein var sú hátíð, sem
ekki þótti til fyrirmyndar,
það er þjóðhátíðin í Herjólfs-
dal í Vestmannaeyjum. Ber
að harma að ekki skuli betur
hafa til tekizt og unglingar
skuli einkum hafa sett leiðin-
legan svip á hátíðina með
drykkjuskap. í grein frétta-
manns Morgunblaðsins á
þjóðhátíðinni segir, að
skemmtunin hafi verið mjög
vel skipulögð, og hrósar ýmsu
því sem vel var gert af
heimamönnum. En þetta er
aðeins önnur hlið málsins.
Fréttamaðurinn segir: „Þeir
sem af hreinu hjarta og með
göfugu hugarfari ræða og
rita hvað mest um mannvæn-
leik íslenzks æskulýðs ættu
að dvelja í þrjá daga á þjóð-
hátíð í Herjólfsdal til að kynn
ast hinni hlið málsins: Hversu
djúpt börn rótlausra tíma
geta sokkið. Ber þó um leið
að vona að þeir tvö til þrjú
þúsund unglingar, sem „gerðu
garðinn frægan“ á umræddri
hátíð séu ekki rétt úrtak ís-
lenzks æskufólks; svo illt má
ekki ætla uppeldisstofnunum
landsmanna. Sá beizki sann-
leikur verður að segjast hér
og nú, að þjóðhátíðir í Vest-
mannaevjum eru ekki orðnar
annað en stanzlaus og tröll-
aukin drykkjusamkunda,
allsherjar þriggja sólarhringa
stjórnleysistímabils í sögu
nokkurs þúsund nýfermdra
barna.“
Þetta eru hörð orð en vart
ástæðulaus. Fréttamaðurinn
sá með eigin augum hvernig
umhorfs var á þjóðhátíðinni
í Vestmannaeyjum um síð-
ustu Verzlunarmannahelgi.
Mun nú svo komið, að ýms-
ir Vestmannaeyingar fara að
heiman fyrir þjóðhátíðina til
þess að þurfa ekki að horfa
upp á það, sem þar gerist. Aft
ur á móti drífur aðkomufólk
að úr öllum áttum, og þó
einkum úr þéttbýliskjarnan-
um hér á Reykjanesi. Einkum
eru þetta unglingar, og eins
og fyrr getur, margir hverjir
drukknir.
Nú, þegar tekizt hefur að
setja menningarsvip á flest-
ar hátíðir og samkomur
um Verzlunarmannahelgina,
hljóta Vestmannaeyingar að
taka þessi mál til alvarlegrar
athugunar og kappkosta að
breyta svipnum á þessari
virðulegu hátíð þeirra, sem
rætur á að rekja til þjóðhá-
tíðarinnar miklu 1874. Svo
virðuleg og menningarleg for
senda þessarar hátíðar hlýtur
að eggja þá lögeggjan að
hrinda af höndum sér innrás
áfengisófreskjunnar. Er ekki
nema gott til þess að vita að
unglingar sæki Vestamanna-
eyjar heim og af reynslu ann-
ars staðar á landinu sjáum
við að unnt er að koma í veg
fyrir, að þeir drekki frá sér
ráð og rænu. Að því verður
að vinna vel og dyggilega.
Samvizka okkar er í veði,
hvernig til tekst.