Morgunblaðið - 19.03.1968, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 19. MARZ 1968
31
Endurskoðun laga um friðun
Þingvalla og um náttúruvernd
Allsher.iarnefnd Sameinaðs Al-
þingis hefur flutt tillögu til
þingsályktunar um náttúru-
vernd, friðun Þingvalla og þjóð
garða. Fjallar tillagan um að A1
þingi álykti að fela ríkisstjóm-
inni að láta endurskoða lög frá
1928, um friðum Þingvalla og
lög frá 1956 um nátturuvernd,
og semja fyrir næsta reglulegt
Alþingi frumvarp til nýrra laga
Zambía hefur 3 bús. manna her
Landið varð lýðveldi 1964 — Hefnr dtt í
erjum við Rhodesíu vegna kynþdtta-
stefnu stjórnarinnar þar
AÐFARARNÓTT mtánuidags
réðust liópar skæruliða frá
Zamibíu inn yfir landiamæri
lEíhiodesíu ag lenbu þagar í
■bardöguim við hermenin þar.
'Er talið, að rflkkss'tjórn Kenn-
etlh Kaunda, fiorseta Zam'bíu,
ihafi með 'þessu vilj'að hiefna
afbö'k'u fim'm svertinigjá, sem
istjórn hins h'Víta minnMuta
i Rlhodes'íu lét fara fraim í Sal
istbury.
Sambúð granhrSkjanna
Zambíu oig Rh'odiesíu hefiur
verið mjög fjamdbaimleg alit
fná því í návemlber I905, þeg-
ar .stjórn Ians Smith lýsti ein-
hliða yfir síáll'fðtæði Rhodiesiiu
í clþökk breaku ríkisistjórnar-
innax í- því sikyni að tryggja
. yfirráð hins h'vita minnihluta
,þar i landi. Hefur áðulega
iklcimið til árekistra á landa-
rmærunum.
Aívar'legt átstand skapaðist
■snemma árs 1966, tþegar
stjórn SimWhis l'bkaði jlárn-
braultinni til 'Zamlbfiu, en um
hana fengu Zaimibíumenn
- FREGNIR
Fraimfhald alf blis. 23
húsið þar er enn óstarfhæft
vegna brunaris í vetur.
Læknirinn, sem setið hefir á
Raufarhöfn og er bæði fyrh
Raufarhafnar- og Kópaskershér
uð er á förum og væri farinn
ef hann hefði ekki OTðið veður-
tepptur hér á Kópaskeri.
Það er svo ioks að frétta héð-
an af Kópaskeri, að væntanlegur
er hingað maður með bát, er
hann hyggst gera héðan út, en
það er nú nokkuð síðan það heí-
ir verið gert — Fréttaritari.
Síma- og raíinignstruflanir.
Egilsstöðum, 18. marz.
Aðfaranótt laugardagslns
gerði ísingaveður á Héraði. Slitn
uðu þá símal'ínur í Hjaltastaða-
þinghá og á Völlum og varð
símasambandsiaust þar ti)l í dag.
Viðgerð miun iokiö í kvöld .
Þá varð rafmagnslaust á Valla
liniu aðfaranótt laugardags og til
klukkan 3.30 á laugardag. Raf-
magnslaust varð á Eiðalínu á
sunnudag, en viðgerð er nú lok-
ið .
Árshátíð Eiðaskóla var haldin
á laugardagskvöld og var þar
margt gesta. Nemendur sýndu
leikþætti og lásu upp, einnig
söng skólakórinn og kór náms-
meyja. Þá sýndu flokkar pilta
og stúlkna fimleika.
Klukkan 2.30 um nóttina skall
á norðaustan hvassviðri með
snjókomu. Voru þá margir árs-
■hátíðargestpnna á heimleið
Lentu sumir þeirra í vandræð-
um vegna veðursins og þurftu
að gista á bæjum víðsvegar um
hérað ð.
Tveir snjóbílar voru frá Seyð
isfirði með 14 manns og voru
farþegarnir veðurtepptir í Eið-
um og Egilsstöðum þar til á há-
m.a. dlíu siína. Urðu Bretax og
fleiri samlveldiiislönd að flytja
o’Hu laftleiðis til Zamlbiu til
að bæta úr skiortinutm unz
ol'íuiflut'ninigar á fiandi hötfðu
verið en’diuriskipuliagðiir.
Forseti Zamíbíu, Kennetíh
Kaunda, hefur aftlagta lýsit
þvií yfir, að hann fielji efna-
haigislagar refisiað.gerðir Briata
g'egn Rlhodas’íu ófulln'ægjaindi
og (hefur Kaunda krafizt
þesis, að Bretar beiti hervalidi
til að knésetja Smiifih í Salis-
bu'ry.
Zamibía er í suðurhluta
■mið-Afrí'ku ag sikiknr Zaimbes'í
fljó't og Karibavaltn 'landið
fná Rhicd'esíu. Landið er 288
þú'sund fenmiílur að sfiæpð og
eru íbúarnir tæpar 3,8 miiQllj-
ónir, þar alf eru uim 70 þúis-
und hvítfir. H'öfuðlborgin er
Luisa'ka og eru íbúar 140 þús-
und.
Zaimibía hét Norðiur-Rlhod-
esía á meðan landið var
brezlkt verndargvæði. Síðar
varð það hluti af Samlbands-
ríki Rbodesíu ag Nyaisalands
árið 1953. í aktóibermián.uði
1964 hlaut landið sjáMstæði
og nafnið Zambía. Það er lýð-
veldi innan. brezika samveldis
ins. Brezka verndarsvæðið
Barotgeland varð 'hluiti af
Zamlbíu, þagar lýð'veldið var
gfiotfnað.
Fraimikvaemdavalldið er í
höndum fioraeta og ríkjisstjórn
ar, sem fiorsetó. sikiipar úr röð-
uim þin'gmanna, sem eru 75
tailsinis. Sérsfiölk höfðingja-
deild er ti‘l náðuneytis um
hagsmu/nam'ál héraðöhöfðingj
anna.
Lýðveltíið heflur sinn eigin
ber, en hann telur aðetfms uim
3 þúlsiund manns. En Zamfbía
getur vafal'ítið treyst á stuðn-
ing annarra Atfrifkuiriílkj a,
k'Oim.i til alvarlegra átaíka við
Rh'odesíu.
Aðaiiatvinnu'vegurinn í
Zamibíu er landlbúnaður og
eru belzfiu framleiðbliu'vörurn-
ar maiis og tóbaik, en naut-
griparælkt er ein.náig allmikil.
En grundivölluTÍnin fyrir efna
hag Zamlbíu er kloparinn. í
landinu eru mjög auðugar
kjoparnáimiur, en einnig er
zink, blý og kobalt unnið í
landinu.
um náttúruvernd, friðun Þing-
valla og þjóðgarða.
Endurskoðunin miði að þvi að
auka náttúruvernd og auðvelda
almenningi aðgang að heppileg-
um stöðum til útivistar og nátt-
úruskoðunar. Einnig verði verk-
og valdsvið náttúruverndarráðs
og Þingvallanefndar skilgreint
sem gleggst.
í greinárgrö tillögunnar segir:
Allsherjarnefnd hefur haft til
meðferðar þingályktunartillögu
um náttúruvernd, og þingsálykt
unartil'l'ögu um endurskoðun
laga um friðun Þingvalla og sent
þær til umsagnar náttúruvernd
arráði, Þingvallanefnd, Ferðafél
agi íslands og Hinu íslenzka
náttúrufræðifélagi. Af svörum,
er nefndinni bárust, kom fram,
að svarendur töldu tímabært að
endurskoða og umbæta lagasetn
ingu um náttúruvernd og friðun
Þingvalla og tjáðu sig fúsa til
að eiga aðild að slíkri endur-
skoðun. Netfndin leit S'vo á að
fyrrgreindar þinggályktunartil-
lögur fjölluðu um svo tengd efni
að æskilegt væri, að endurskoð
un á þeim lögum, er þau snerti,
færi fram í einu, svo að sem
bezt samræming fengist, en þar
sem ákveðnir aðilar höfðu ósk-
að að eiga aðild að endurskoð-
uninni, mundi sú aðild vísast
auðveldust á þann veg, að ríkis-
stjórnin léti umrædda endur-t
skoðun og frumvarpsgerð fara
fram en hefði nefnda aðila með
í ráðum, sem og jafnvel fleiri
sérfróða menn og áhugasama um
þessi málefni. Ríkjandi skoðun
var í nefndinni, að æskilegt væri
að ekki yrðu leyfðar nýbygging
ar sumarbústaða á Þingvalla-
svæðinu, meðan endurskoðun
laga um friðun Þingvalla færi
fram.
Samkomulag varð um það í
allsherjarnefnd að flytja framan
greinda þingsályktunartillögu
sem afgreiðslu á báðum þeim
Iþingsályktunartillögum, sem
greindar eru hér í upþhafi grein
argerðarinnar.
Haraldur krónprins og forseti fslands.
HARALDUR
:.. ......... -
degi í morgun. Þá hefði veðrið
lægt svo að þeir lögðu af stað
til Seyð'sfjarðar.
Ófært er nú yfir Fagradal, en
ýtt verður af vegunum þegar veð
ur lagast. Oddskarð er ófært, en
verður opnað um leið og veður
lægir, vegna olíuílutninga frá
Eskifirði til síldarverksmiðjunn-
ar í Neckaupstað, en hún er sem
kunnugt er óstarfhætf vegna olíu
leysis.
f morgun voru vegir opnaðir
ti'l Hallormsstaða og milli Eski-
fjarðar og Reyðarfjarðar. Veðr-
ið er nú að mestu gengið niður
hér eystra. Þó eru flugvélar
ekki væntanlegar fyrr en á morg
un, en unnið er að þv að ryðja
snjó af flugvellinum.
Héðan eru engar verkfalls-
fréttir. — H. A.
Bátur slitnaöi frá bryggju.
Neskaupstað, 18. marz.
Hér gerði norðaustan stórhríð
aðfaranótt sunnudagsins. Vélbát
urinn Björg lá við hina svo-
nefndu SÚN-bryggju hér innar-
lega í bænum. Sleit báturinn atf
sér böndin og lenti upp í fjöru
rétt við bryggjuna. Svo vel vill
tl að þarna er sandbotn og
skemmdist hann því ekkert.
Það tókst fljótt að koma vírurn
úr bátnum út á bryggjuna og
var hægt að draga bátinn á flot
aftur með eigin vélaafli hans.
Ltíilsháttar skemmdir urðu á
hurðum á stórum vöruiskemm-
um, sem fuku inn. Um aðrar
skemmdir er ekki kunnugt. Ó-
veðrið stóð skamma hríð.
í dag kyngir niður snjó. Þó
fara bílar allra sinna ferða í bæn
um, en götur eru ruddar.
Hér vantar ekki aðra olíu en
svartolíu, sem notuð er 1 síldar-
bræðslunni og mun hl ln vænt-
anleg á föstudag. Búið var í dag
að aka um 50 tonnum af svart-
olíu frá Eskifirði, en þá lokað-
ist vegurinn um skarðið. Nægir
þessi olía til vinnslu í 1—2 gól-
arhringa. — Ásgeir.
Góður afli Hornafjarðarháta.
Höfn, Hornatfirði, 18. marz.
Fyrri hluta marzmánaðar var
afli Hornafj arðarbáta 1007 lest-
i í 90 sjóferðum.
Frá áramótum er afli þeirra
2070 lestir í 231 sjóferð.
Á sama tíma í fyrra var atfl-
inn 1926 lestir í 244 sjóferðum.
Mestan afla hafa Hvanney
402 lestir ,Gissur hvíti 388 lest-
ir, Jón Eiríksson 317 lestir.
Mestan afla í sjóferð fékk Jón
Eiríksson þann 14. marz 82%
iest, en hann fékk í 3 sjótferðum,
eða 6 lögnum, alls 205 lestir.
Mikill meiTÍhluti þess afla var
ufsi. — Gunnar.
Bátur stórskemmist.
Eyrarbakki, 18. marz.
Fimmtudaginn 14. marz vildi
það óhapp ti'l, er verið var að
fara með vélbátinr. Fjalar út á
iegiu, að véi bátsins stöðvaðist.
Mikil sjófylli var og brim og
áður en að yrði gert rak bát-
inn upp á klappir.
Báturinn hef ii'- nú verið dreg-
inn upp í sand en skemmdir
eru ekki að fullu kannaðar. Aug
ijóst er þó að skipta þarf um
rnik'nn hluta af kilinum og byrð
ingur á stjórnborðssíðu er ó-
nýfiur. Enntfremur er báturin.n
allur mjög liðaður. Einnig mun
verða mjög erfitt að koma bátn-
um á flot, þaðan sem hann er,
ef það ráð yrði tekið að gera
við hann.
Fjalar er 49 tonn að stærð,
smíðaður í Svíþjóð 1955. Var
hann keyptur hingað fyrir tveim
ur árum frá Vestmarmaeyjum.
Hér hefr verið fimm daga
landlega, en í dag eru bátarnir
fjórir, sem héðan róa, nú allir
á sjó.
Ósló, 18. marz, NTB.
Á MORGUN, þriðjudag,
verður gefin út konungleg
tilkynning í Noregi þess
efnis, að Haraldur krón-
prins Noregs og ungfrú
Sonja Haraldsen hafi opin-
berað trúlofun sína. Ung-
frú Haraldsen er 31 árs
gömul, jafnaldra unnusta
síns. Hún er dóttir Karls
August Haraldsen, sem nú
er látinn, og konu hans,
Dagnýjar Ulrichsen. — I
fyrramálið mun forseti
norska Stórþingsins, Leif
Granli, tilkynna þingheimi
um trúlofunina.
Lengi hefur sá orðrómur
verið á kreiki, að Haraldur
krónprins og ungtfrú Harald-
sen hyggðust gianga í hjóna-
band, en nú fyrst hefur feng-
izt staðfes'ting á þessum sögu
sögnum.
I viðfiali við norsku frétta-
sfiofuna NTB sagði forsætis-
ráðlherra Noregs, Per Borten,
að ríkisstjórn sín hefði sent
hjónaefnunum sviohljóðandi
skeyti: „Ríkisstjórnin vill í
tilefni trúlofunarinnar senda
hjartanlegar hamingjuóskir
sínar með beztu óskum um
framtíðina. Virðingarfyllst.
Pter Borten“.
NTB-fréttastofan segir, að
öll norska þjóðin hatfi haft
vakandi auga með ríkisarf-
anum írá því fynst hann
leit dagsins ljós 21. íebrúar
1937. Hann var fyrsti sonur,
sem fæddist norskri- konungs-
fjölskyldu síðan 1370 og var
fæðingu hans fagnað urn all-
an Noreg. ,
Hann tók próf frá norsk-
um lýðháskóla og lauk námi
frá herskólanu.m 22 ára gaim-
all. Síðar nam hann í Ox-
ford.
Fyrir bræluna höfðu fjórir bát
ar lagt netin, en einn þeirxa,
Hafrún, var á trolli.
Undanfarna daga hefir Verið
mikið brim hér við Suðurland.
Þegar hafa verið gerðar ráð-
stafanir til að n.á í bát í stað
Fjalars, en ennþá er óvíst hvort
það tekst.
Hér er sæmilegasta veður, en
dregur í hjólför á vegum. Er
hæg norðanátt. Færð mun sæmi
leg. — Óskar.
Mikill loðnuafli.
Keflavík, J8 marz.
Undanfarna daga hafa verið
mjög tregar gæftir á Suðumesj-
um og afli fremur lit’ll. Kefla-
víkurbátar hafa verið með frá
2% til 5 lestir í sjóferð og nokkr
ir bátar hafa komið með loðnu
og síðast í dag komu Seley og
Harpa með 100 og 150 tonn, sem
þeir höfðu fengið hér út af Sand
vík.
f Grindavík hefir verið reit-
ingur undanfarna daga. Netabát
ar hafa fengið frá 10 til 40 tonn,
meginhluti þess ufsi. Tveir bát-
ar komu einnig til Grindavíku'r
í dag með 180 og 200 tonn atf
loðnu .
í Sandgerði er lítið að gerast
og hefir verið lélegt atviinnu-
ástí'nd, enda afli lítill. All'ir bát-
ar frá Sandgerði eru á sjó í dag
og það sem frétzt hafði af þeim
nú síðari hiuta dags, benti til
þess að afli væri að glœðast.
Þótt veðrið yrði dálítið slæmt
nú fyrir helgina er ekki hægt að
segja að það hatf: valdið neinum
vandræðum, enda vegurinn
sæmilega greiðfær til Reykjavík
ur. Áætlunarbílarnir voru í verk
falii, en það var nærri svo, að
enginn fiæki eftir því. — Belgi S.