Morgunblaðið - 30.06.1968, Blaðsíða 5

íslenzkt húsdýrasafn
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 30. JÚNÍ 1968
Á myndinni sést Jón Guðmundsson vinna við uppsetningu á
13 vetra hryssu. Búkur hryssunnar er gerður úr gipsi, sem
að síðustu er klætt í húðina, ef tir sérstaka meðhöndlun henn-
ar. Vinstra megin sést ferhyrndur hrútur í uppsetningu.
son á Berghyl slátraði hon-
um um haustið og Kristján
Geirmundsson stoppaði haus-
inn upp fyrir mig. Þetta var
nú byrjunin. Um það bil 3
árum síðar hringdi ég í Krist-
ján og spurði hann að því
hvort að hann gæti stoppað
meira upp fyrir mig. Hann
taldi sig ekki geta það, en
fullorðinn hafur á fæti. Einn
ig á ég von á hænsnateg-
undum úr Mosfellssveitinni.
Þá er ég á höttunum eftir
gömlu hornóttu nauti og ég
er búinn að nálgaist gamla ís-
lenzka hundakynið. Kýr og
kálfa eru engin vandkvæði á
að fá, en það sem af er hef
ég lagt áherzlu á að ná í þau
Á myndinni sést hluti húsdýrasafnsins. Fjarst er folaldið með f jalla- og heiðamynd í bak-
grunni. Geitaf jölskyldan er til vinstri á myndinni og þá eru gæ sirnar, hrúturinn, hænsnin, hef
urinn og kcttlingar. (Ljósm. Mbl.: Kr. Ben.)
„Hef geymt dýrin lifandi í
eigin herbergi og sofiö illa“
— segir Kristján Jósetsson, sem er
oð setja upp íslenzkt húsdýrasafn
vísaði mér til Jóns Guðmunds
sonar, sem síðan hefur sett
upp dýrin fyrir mig.
— Hvaða dýr áttu nú upp-
sett?
— Ég á hana, veturgamla
geit, mórauðan hrút, rollur,
hvíta og flekkótta kiðlinga,
aligæsafjölskyldu, þar sem
eru karl og kvenfugl og tveir
ungar. Þá eru fjallarefur,
tveir yrðlingar, kettlingar og
folald og nú er verið að
setja upp fyrir mig hryssu.
— Hvar hefur þú fengið
dýrin?
— Þau eru víða að. Ég hef
t.d. femgið geiturnar á Gerð-
MAðUR heitir Kristján S.
Jósefsson og er fæddur og
uppalinn á Síreksstöðum í
Vopnafirði. Kristján vinnur
nú að því að setja á stofn
safn, sem hann nefnir „ís-
lenzka húsdýrasafnið" og er
þegar búið að setja upp f jölda
dýra. Jón Guðmundsson kenn
ari hefur sett dýrin upp fyrir
Kristján og u.þ.m. er verið að
setja upp 13 vetra hryssu.
Kristján býr nú að Birkivöll-
um 13 á Selfossi. Hugmynd
hans er að setja upp safn
þar sem hægt er að sjá fjöl-
skyldur íslenzkra húsdýra í
viðeigandi umhverfi. Við
ræddum stuttlega við Krist-
ján um safnið og framvindu
þess:
— Hvenær fékkst þú hug-
mýndina að safninu?
— Hugmyndina fékk eg
fyrir nokkrum árum, þegar
ég var staddur á bænum
Berghyl í Hrunamanniahreppi
og sá þar mjög sérkennileg-
ain ferhyrndan hrút. Hornin
voru orðin það stór að hann
átti erfitt með að bíta gras,
nema ofan af þúfnakollum.
Þennan haus fékk ég af
hrútnum, þegar Eiríkur Jóns-
Kristján S. Jósefsson.
um í Gaulverjabæjarhreppi
og einnig í Hrunamanna-
hreppi. Öll dýrin hef ég feng-
ið Sunnanlands.
— Áttu einhver dýr, sem
bíða uppsetningar?
•— Já, ég á jarpa hryssu,
13 vetra, sem nú er verið að
setja upp, en hún er fengin
á Lágafelli í Austur-Landeyj
um, þá á ég tvo ferhyrnda
hrúta frá Berghyl, 8 tófur,
dýr, sem erfitt er að fá.
— Hefur Jún Guðmundsson
kennari sett upp öll dýrin?
— Já, hann heíur sett þau
upp og mun halda því áfram.
— í hvaða formi ætlar þú
að hafa safnið?
— Ég ætla að hafa safnið
í því formi að hægt sé að sjá
fjölskyldu hverrar dýrateg-
undar íslenzkrar og er þá
reiknað með íslenzkum hús-
dýrum og villtum dýrum fer-
fættum. Eftir því sem mér
hefur talizt eru um 14 teg-
undir ferfættra dýra á ís-
landi að meðtöldum litlum
dýrum eins og músum. Ég hef
hugsað mér að hafa sérhverja
fjölskyldu í viðeigandi um-
hverfi.
— Er ekki mikill kostnaður
við slíkt safn?
— Jú, hann er mjög mikill
og kemur margt til. T.d. bara
áður en farið er að vinina við
uppsetningu dýrainna kostar
bæði vinnu og peninga að
koma þeim á vinnustað. Ég
hef líka oft lent í vandræð-
um við að deyða dýrin, en oft
hefur þurft dýral. til þess að
deýða þau eftir tilsögn Jóns.
Oft héfur dýralæknir ekki
verið viðlátinn, þegar á hefur
þurft að halda og því hef ég
stundum verið í vandræðum
með að geyma dýrin á fæti. Ég
hef stundum þurft að geym-a
þau sprelllifandi í mínu eig-
in herbergi og stundum
nokkrar tegundir í ein-u. Mað
ur hefur vaknað við gæsa-
garg, geitajarm, hænsnagaul,
allt í kór, og ekki orðið
svef-ns vart fyrir látum.
— Hvar hefur þú hugsað
þér að hafa safnið?
— Helzt í isambandi við
skóla úti á 1-andi, því að ég
tel að ferðafólk veiti því
betri eftirtekt úti á laindi,
heldur en í sjálfu borgarlíf-
inu. Annars er það alveg ó-
ráðið og Reykjavík kemur vel
til greina. Ann-ars hafa mér
dottið í hug nokkrir staðir og
Nærmynd af geitunum og folaldið er á bak við. Folaldið er
eina dýrið sem er búið að ganga endanlega frá í uppsetningu
í viðeigandi umhverfi.
má t.d. nefna Flúðir og Laug-
arvatn.
— Reiknarðu með að geta
rekið safnið sjálfur?
— Ég get ekki sagt um það
ennþá, en ég reikna með að
þurfa að leita aðstoðar ým-
issa aðila, sem áhuga myndu
haf-a á þessu máli og ég hef
þeg-ar orðið v-ar við mikinn
áhuga hjá ýmisum og er þeim
þakklátur fyrir. Mér væri
mjög kærkomið að þeir, sem
áhug-a hafa á málinu og vilja
1-eggja því lið hafi samband
við mig.
—- Hafa nokkur sérstök
vandræði orðið við að ná í
nógu góða safngripi?
— Já, svo hefur nú verið.
Mér hefur gengið erfiðlega
að fá inni fyrir naut, sem ég
ætla að láta al-a í 4 ár, eða
þar til það er fullvaxið og
síða-n stoppa upp. Úr þessu
einstak-a vandamáli mínu leyst
ist næstum þegar ég v-ar gest-
kom-andi hjá einum ágætis
bónda og kunningj-a mínum og
ég fór að ræða við hann um
það hvort bam.n myndi ekki
vilja ala upp fyrir mig hyrnt
naut. Hann kvað mögu-
leika á þessu og við ræddum
um þetta frarn og aftur, kostn
að o.fl. Málið var að leysast
og ég var hinn kátas-ti, e-n þá
heyrðist í konu bónd-ams fram
an úr eldhúsinu og þa-r kom
stór-a strikið, þeg-ar hún
sagði við bónd-a sinn: ,,Ef þú
ætl-ar að fara að fóðra n-aut í
4 ár, þá -er ég skilin við þig“.
Og ekki hef ég fengið nautið
fóðrað enn.
á.j.