Morgunblaðið - 28.08.1968, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 20. ÁGÚST 1968
27
Þjóðmin$asafnið fær
gömul stokkabelti
NÝLEGA hefur Ujóðminjasafni
fsilands borizt að gjöf forkunn-
arvandað stokkabelti (sprota-
belti) og koffur úr igyltu silfri
frá frú Eufemíu Ólafsson í
Kaupmannahöfn og frú Eufe-
- TÉKKÖSLÓVAKÍA
Framhald af bls. 20
byggirngar miðstjómar flokksins
(þair som Dubcek hafði þegóir kall
að saman fund. NTB hsfur fyTÍr
satt, að liðið haÆi yfir Dubcak
er hann steig út úr bifneiðinni
er flutti hann fré flugvelliruum,
enda hafi hann verið gersamlfcga
luppgetfinn etftir það sam undan
er gengið. Allir voru leiðtogarn-
ir skeggjaðir og heldur illa til
meika.
Oldrich Oernik, fonsaetisráð-
Iherra boðaði ráðherra sána ti'l
tfundar og sendi jafnfraimt út til
kynnimgu til sendisveita Tékkó-
elóvakíu erlandis, þar sam sagði
að hann hetfði ekki í hyiggju að
segja af sér og myndi biðja alia
rfáðherra að halda átfraim störfum
sam áður.
- DEMÖKRATAR
Framhald af bls. 1
Stefnuskrá flokksins var lögð
fram í dag og fara hér á eftir
aðalatriðin úr henni í sömu röð
og þau koma fyrir í henni.
1. Vietnam. Stöðva ekki
sprengjuárásir á Vietnam nema
Hanoi gefi til kynna gagnkvæm
viðbrögð og tryggi að öryggi
bandariskra hermanna verði
ekki sett í hættu.
2. Lög og réttur. Berjast af
öUu afli gegn lögbrotum og
leggja sérstaka áherzlu á að
komast fyrir orsakir glæpa og
óeirða og berjast fyrir sam-
þykkt strangra skotvopnalaga.
3. Borgararéttindi. Heita að
þurrka út í eitt skipti fyrir öll
kynþátta- og önnur misrétti
bandarísks þjóðfélags.
4. Húsnæðismál. Styðja einka
fyrirtæki til að byggja 2.6
milljónir íbúða á ári, sem er
helmingi meira en nú gerist.
5. Fátækrahjálp. Nema úr
gildi lögin sem takmarka fjölda
þeirra barna sem hver fjöl-
skylda má fá bætur með, og
ennfremur lögin, sem segja fyr-
ir um að móðir vjnni úti jafn-
framt bótagreiðslum.
6. Þéttbýli. Vinna að útrým-
ingu fátækra- og skuggahverfa
og aðstoða fátæklinga.
7. Æskan. Lækka kosninga-
aldurinn niður í 18 ár og end-
urskoða herskyldulögin.
8. Atvinna. Reyna eftir mætti
að úti'loka atvinnuleysi eins og
hægt er með því að skapa aukna
atvinnu meðal einkafyrirtækja.
9. Afnema lagaheimildina sem
heimilar einstökum fylkjum a’ð
setja þvingunarlög gegn verka-
lýðsfélögum og veita bændum
Taft-Hartley vemd.
10. Styðja réttindi bænda til
sameiginlegra markaðssamninga.
Búizt er við að allmiklar deil-
ur geti orðið um flesta liði
míu Georgsdóttur, Háteigsvegi
34, Reykjavík. Hluti þessa smíð-
aði Ólafur Sveinsson, gullsmið-
ur í Reykjavík (f. 27. 10. 1849,
d. 9. 4. 1915), 'handa konu sinni,
Þorbjörgu Ástu Jónsdóttur, ár-
Brottflutningur herliðsins
hafinn frá Prag
Um það bil sem leiðtogar Tékkó
slóvaikíu komu heim til Prag fóm
sovézku hermennir.nir smám sam
en að draga sig í hlé. Þeir yfir-
gáfu ýmsar stjómarbyggingar og
flenigu í hiend'ur lögl'egium ytfir-
voldum. Hvergi heyrðist hleypt
af 9koti í niótt og þegar birti atf
dsigi sáist að skriðdrekaaveitir
ihöfðu verið fluttar frá ýmisum
stöðum í borginni. HiinSiveigar til
kynntu frjálsu útvarpsstöðvar-
nar að herliðið hetfði lokað öll-
um leiðum til Prag ag gizkuðu
á að það væri gert til að koma
í veg fyrir að fleiri miðstjómar-
mienn kæmust til Praig til að sitja
fyrsta fundinn með Dubcek. Var
og uppi orðrómur um það í dag
og fór vaxandi að Sovétstjómin
hafði kraifizt þess að miðlstjórnin
yrði óbreytt frá því sem var fyr
ir inmrásina, — hún muni ekki
stefnuskrárinnar áður en hún
verður samykkt. Stjómmála-
fréttaritarar segja að stefnuskrá
þessi sé mjög í anda þeirrar
stefnu sem Hubert Humphrey
hefur lýst yfir í kosningabar-
áttu sinni og bendi hún til hins
mikla stuðnings sem varaforset-
inn nýtur meðal flokksbræðra
sinna.
McCarthy öldungadeildarþing-
maður sag’ði um stefnuskrána
að hún sýndi fram á ósamstöð-
una um Vietnam á flokksþing-
inu og sagðist myndu berjast
fyrir breytingum við umræðum
ar sem hefjast eiga á morgun.
— Ef niafnakall yrði viðhaft
myndi ágreiningurinn koma
skýrt fram, sagði McCarthy.
Stuðningsm. Hubert Humphr-
eys unnu mikinn sigur á flokks-
þinginu í dag við atkvæða-
greiðslu um sætaröðun sendi-
nefnda frá 4 suðurríkjium. Mc-
Carthymenn vildu fresta niður-
röðuninni, en Humprey menn
ekki og sigruðu þeir síðarnefndu
með 1691 atkvæði, sem er 397
atkvæðum meira en þarf ti'l að
hljóta útnefningu. Þó að a t-
kvæðagreiðsla þessi hafi ekkert
gildi, sýnir hún glöggt hið mikla
fylgi Humphreys, George Smath
ers öldumgadeildarþingmaður frá
Flórída og „óskasonur” fylkisins
lýsti því yfir í dag að hann
hefði gefið sendinefnd sinni, sem
telur 63 fulltrúa, frjálsar hend
ur við atkvæðagreiðsluna. Bæt-
ast þar 50 atkvæði til Humpreys
Smathers sagðist hafa talað við
4 aðra „óskasyni" og hefðu þeir
einmig sagst mundu gera hið sama
Ekki vildi hann láta nöfn þeirra
uppi.
Stuðningsmenn McCarthys hafa
bundið vonir sínar við þá full-
trúa sem ekki hafa enn lýst yfir
ákveðnum stuðningi og sögðu
þeir í dag að þeir hefðu útilokað
að Humphrey gæti unni’ð við
ið 1900, en þa-u voru foreldrar
frú Eufemíu Ólafsson. Ólafur
var talinn einna hagastur gull-
smiður sinnar tíðar í þjóðleg-
um stíl. Hann hafði gullsmíða-
•stofu sína í Austurstræti 5 alla
tíð og rak þar jafnframt skart-
gripaverzlun.
— Þjóðminjasafninu er mikill
fengur að þessari góðu gjöf og
kann gefendum alúðarþakkir
fyrir.
(Frá Þjóðminjasafninu)
viðurkienna þá miðstjóm, sem
gkyndilþing komimúniistafLokksins
í Mas’kvu á dögunum kaus, en í
hana voru eingöngu skipaðir
menn hlyntir umbótastefnu Dub-
ceks.
Útvarpsstöðvarnar kveðja
Síðdegis í dag fónu leyniút-
varpsstöðvarnar í landinu að
kveðja hlustendur sína og voru
margir þulirnir bitrir og að því
er virtist klökkir í máli. Útvarps
stöðvarnar verða nú sennilega
annaðhvort lagðar niður eða látn
ar starfa opinberlega þó telja
sumir að einhverjar muni um
sinn neyna að starfa með leynd,
ef ströngu eftirliti verður strax
komið á. Liklega mun þó
margar raddir þagna sem mörg-
um hafa orðið kærar að unidan-
förnu.
Allir þul'iirnir lýstn í dag stuðn
ingi við Dubcek og stefnu hans
og sögðu hver af öðrum. „Hugs-
fyrstu atkvæðagreiðslu. Miklar
öryggisráðstafandr hafa verið
gerðar umhverfis þingstaðinn
sem er í hjarta Chicagó og verða
fulltrúar og starfsmenn að sýna
vegabréf á mörgum stöðum bæði
þegar þeir koma og fara. Er hlið
um stjórnað með rafeindakerfi
og margir lögreglumenn við hvert
þeirra.
Búizt er við að Joihnson for-
seti muni heimsækja flokksþing-
ið á fimmtud., þegar forsetaefnið
hefur verið valið. Johnson hélt í
dag upp á sextugsafmæli sitt og
mun hann verða hylltur erflokks
þingið kemur saman til fundar í
kvöld. Stjórnmálafréttaritarar
segja að það hafi verið Johnson
forseti sem ákvað a ð mestu
stefnuskrá flokksins, sem fram
var lögð í dag. Segja þeir að for
setanum hafi áður verið sendur
annar uppdráttur, þar sem stefna
McCarthys í Vietnam hafi risið
hæst, en að hann hafi reiðst
mjög og senrt hana til baka með
tilheyrandi orðsendingu. Beygði
dagskrárnefndin sig þá fyrir
vilja forsetans, þar eð hann neit-
aði að fallast á nokkra málamiðl
unartillögu. Minnihluti dagskrár
nefndarinnar mun því leggja
fram eigin tillögu og segja stjórn
málafréttaritararar að hún mund
geta ráðið úrslitum um hver
hljóti útnefninguna.
f skoðanakönnun Louis Harris
stofnunarinnar á vegum banda-
ríska dagblaðsins Washington
Post, sem birt var í dag segir
að Richard Nixon eigi nú meiri
vinsældum að fagna en Hubert
Humphrey. Nýtur Nixon stuðn-
ings 40% kjósenda, Humphrey
34prs„ Wallace ríkisstjóri 17prs.
en óákveðnir voru 9prs. Segir
Harris um sköðanakönnun þessa,
að það sé ekki óalgengt að fram
bjóðandi sem nú hefur hlotið út
nefningu njóti meiri vinsælda
fyrst á eftir.
um nú um það eitt að standa
saman, varðveitum einingu og
frelsi, látum ekki troða okkur
niður í svaðið. Menn uppskera
eins og þeir sá“.
Ekki frekari umræður
hjá S.Þ.
Sendinefnd Tékkóslóvakíu hjá
Sameinuðu þjóðunuim birfi í dag
tilkynningiu, þar sem sagði að
hún mundi ekki taka þátt í frek-
ari umræðum um atburðina þar
í landi á vettvangi samtakanna.
Teldi húin ekki að frekari um-
ræður yirðu til neins góðs né
leiddu ttl laiusnar þeirra erfiðu
vandamála sem rædd hefðu ver-
ið í Moskvu.
Jiri Hajek, utamrSkisráðherra
Tékkóslóvakí'u, sem nýlega kom
til New York firá Belgrad, er nú
á förum heim.
Þá er upplýst hjá SÞ að ör-
yg'gisráðið hafi frestað frekari
funduim mn Tékkóslóvakíu. Hins
vegar hafa fulltrúar Vesturlanda
ræðzt við um þróun málanna þar
en Reuter segir aS þeir hafi ekki
orSið á eitt sáttir um hvað gera
gkuli, eða hvort nokkuð skuli
gera. Hittast fulltrúarnir aftur á
margun.
Forseti Allsherj'arþingsims í ár,
Corneliu Manescu, utanríkisráð-
herTa Rúmeníu, kom skyndilega
tíl New York f diag og ræddi þá
m.a. við George Ball, aðalfull-
trúa Baindaríkj’anna hjá SÞ, Jac-
ob Malik, aðalfulltrúa Rússa, og
U Thant, framkvæmdastjó'ra. —
Sagði hann síðar við fréttamenn
að 'hann væri nú bjartsýnni en
áður um ástandið í Austur-Evr-
ópu.
Bandarísk viðbrögð
Robent J. McCloakey blaðafuR-
trúi bandaríska utanrikisráðuneyt
iisiinis saigði á fumidi mieð frétta-
miömmuim aið Bam'daníkjiastjóim
m'umdi nú ta'ka yfirlýsimgu Rússa
og Téklfeóslóvaka uim viðiriæðum'-
ar í Mosík viu tíil gaiumigætfifliegiriar
’atíhiuigumar og þaer atfieiðiinigar
sem hún feuimmi að haifia fyrir
Tékkóslóvaka sem tiliti til grund
vaiMiar'réttíimda Téklfoóslóvalkíiu
gkv. sáttmiál'a Sameiiniuðu þjóð-
amrna. Nei/taði blaðaflufliitínúmm að
svana öðnuim sparm'imigum frétta-
rmanraa.
Aðnir bamdarísikir emibættis-
rraenn sögðu í diag að enm væri
elkki ljóst atf orðalaigd yfirlýsimig-
arimraar hver hin riaiumvanuletga
þýðing henmar vaeri, en töldu ó-
líklegt að deilunum væri lokið.
Nokkurrar bjairtsýni gætti meðal
annarra se mtöldu að nú ’hefði
verið komið í veg fyrir frekari
blóðbað í Tékkóslóvakíiu og öðr-
um kommúnistar. Þá sögðu þeir
einniig að nú imymdu Bamdairkja-
mienm geta haflldið átfnam að vinma
með Sovétníkjiumiuim að fr’ðsam-
liegurm aðigterðum í heiminuim í
friaimitíðinni. Mamgir telja að þar
sem Duboek mtumi áfraim vema
við völd miuni homiuim fljóitleiga
takast að róa þjóðina.
- SÍLDARAFLINN
Framhald af bls. 28.
ir og hagnýting haras á þessa
leið:
f sait 2.276 lestir
(15.588 upps. tn.)
í frystiniu 3 lesdár
í bræðsiiu 31.747
Landiað enLendis 4.392 lestir
Á samia tíma í fyrna var atffl-
inm þessi':
í frystiragu 8 lestir
í bræðslu 149.919 lesitir
Lamidað enLeindis 6.734 lestir
AliLs 156.661 Lest
Lön.diuinairsaði’r guimarsins eru
Reykjavík 7.915
Siiglurfjörður 15.762
ÓLafsfjörður 18
Dalvík 67
Krossaraes 87
Húsarvík 7
Raufarhöfn 1.694
Vopraaíjörður 469
Seyðistfjörður 5.242
Mjóiifjörður 160
Negkaupstaður 798
EsfcifjÖTður 1.102
Reyðanfj örður 53
Stöðvartfjörðuir 525
Breiðdalsvík 127
Þýzkaflanid 2.262
Færeyjiar 860
HjaltíLand 414
SkiOtLand 856
- ÍÞRÖTTIR
Framliald af bls. 26
liegt að gfresta þuirfi fleiri lefcK.j-
um vegna brunans, því ná-
grannafélagið Notts County hetf-
ur boðizt til a’ð lána sinn völl.
Jeff Astle (WBA) skoraði ,,hat
rick“ eða öll þrjú mörkin gegn
Burnley. Sheffield Wednesday
skoraði sigurmarkið á síðustu
mínútunni. Fred Pickering skor-
aði mark eftir 13 sekúndur fyrir
Birmingham gegn Portsmouth,
og Birmingham vann sinn fyrsta
leik í 2. deild, '5-2.
Leeds, Arsenal og Sheffield
Wednesday hafa enn ekki tapað
leik í keppninni, en Coventry,
Q.P.R. og Nottingham Forest
hafa ekki unnið leik. Coventry
hefur reyndar tapað öUum sín-
um.
- STUÐLAR
Framhald af bls. 28.
um gamræmda byggingarlög-
gjöf, sem raú er unnið að. Á
sviði byggingamála almemmt
er saimtarf Norðurla ndaþj óð-
anna með hug og hendi, eink-
ar mikilvægt, og styrkur nor-
rænni samvinrau. Að þessu
stefnir Nonræni byggingardag
urinn, og byggir raunar tíl-
veru síraa á því að samein'a
frændþjóðirnar um fansæla
lausn á varadamálum bygg-
ingariðnaðar á hverjum tíma
—- í vísindum. tæ'kni og þvi
sem venjulega er efst á baugi,
byggingakostnaði og hús-
næðis'málum.
Ráðstetfnur NBD gefa þanin-
rg tækifæri til þess að líta yf-
ir farmn veg á þriggja ára
fresti — bera saman reynislu
hvers annars, og tneysta
grundvöll undir framtíðiraa í
æ fullkomnari byggimgarhátt-
um.
— f sambandi við þau
verkefni, sem Norrænn bygg-
ingardaigur fjallar um hverju
sinni, þá eru eigi síður mikii-
væg þau persóraulegu kynni
þátttakenda ráðstefnanna jnn-
byrðis — kyrani milli starfs-
bræðra og þeirra, sem við
sömu viðfangsefni glírna hver
í sínu landi. Slík samekiptí á
vettvaragi NBD hafa á undan-
förmum árum tvímælailaust
stuðlað að því beint og óbeint
að hafa áhrif á margvíslegar
endurbætur í byggiragarhátt-
um.
— Aðalverkefni þessa 10.
byggiragardags ber nafnið
„Húsakostur” (boligform). Á
ráðstefrauirani fjalla færustu
sérfræðingar á Norðurlöndum
um ver'kefnin, sem vaJin 'hatfa
verið, kanna þau og gera
grein fyrir ýmsum sviðum
þeirra. Byrjað var á að flytja
erindi um húsakost íslerad-
inga frá fyrstu tíð og fram
undir okkar dag, en síðan um
húsakost okkar tíma, tækni,
’kostnað, en að sjálfsögðu hef-
ur verið reyrat að skyggniast
til framtíðariranar og reyrat að
gera sér grein fyrir hvað hún
muni bera í skauti sér. Um-
ræður hafia síðan spunnizt um
hvert erindi og til þess var
valiran einn fulltrúi frá 'hverju
landi.
— íbúðabyggingar og hús-
næðismál þjóðararaa eru jafra-
an það vandamál, hvers tíma,
sem efst er á baugi. Þessi
yandamál blasa t.d. við okkur
íslendingum í ríkairi mæli nú
og gefst tækifæri til að kynna
þau nú og bera saman við
sambærileg verkefni. Gætum
við þar miðlað nokkurri
reynislu af íbúðarhúsabygging-
um, sem verið er að reisa hér
af ríkinu og selja síðan ein-
staklimgum með hagstæðum
lánakjörum.
— Tilgaragur Norræna bygg
ingardagsins er fyrst og
fremst sá, að við frændþjóð-
irnar, sem isvo margt eiga sam
eiginlegt, fáum tækifæri til
þess að bera saman bækur
ökkar í þessum efnum, sem
svo mjög varða hvern þjóðfé-
lagsþegn og þjóðfélagið í j
heild, sagði Hörður Bjarnason I
að lokum.