Morgunblaðið - 13.11.1968, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 13. NÓV. 1968
3
Clark CÍHtord:
Réttast að hefja viðræður
þött S.-Vietnam neiti aðiid
París og Washingtort, 12. nóv.
(AP-NTB).
EKKI hefur verið boðaður neinn
viðræðufundur í París á morgun
milii deiluaðila í Vietnam, og
hafa engar viðræður farið þar
fram til þesta frá því Johnson
Bandaríkjaforseti boðaði stöðvun
loftárása á Norður-Vietnam um
siðustu mánaðamót.
Clark Clifford varnarmálaráð-
herra Bandaríkjanna veittist í
dag að leiðtogum Suður-Víetnam
og ásakaði þá fyrir að þrjóskazt
við að mæta til friðarviðræðn-
anna í París. Sagði hann að rétt-
ast væri að hefja viðræður á ný
þótt þar sætu engir fulltrúar frá
Suður-Víetnam.
Nguyen Van Thieu forseti Suð
ur-Víetnam hefur neitað að
senda fulltrúa til viðræðnanna
ef ekki verði endurskoðuð á-
kvörðun um að heimili „þjóð-
frelsisfylkingunni", FLN, sem er
stjórnmála-armur Viet Cong
skæruliðasamtakanna, þátttöku í
þeim. Vill forsetinn að fulltrúar
FLN fái sæti í viðræðunefnd
Norður-Víetnam, en mæti ekki
sem sjálfstæð nefnd, fulltrúar
hluta íbúa Suður-Víetnam.
Ton That Thien upplýsingaráð
herra Saigonstjórnarinnar til-
kynnti í dag að engin breyting
hefði orðið á þessari afstöðu
etjórnar Su’ður-Vietnam, og að
enginn fulltrúi yrði sendur til
Parisar nema fyrirfram verði
skýrt frá því hvaða mál verði
á dagskrá og hverjir fái aðild að
viðræðunum.
EKKI SVIK
Clifford varnarmálaráðherra
ræddi við fréttamenn í Washingt
on í dag um ástandið í Vietnam
og möguleika á friðarviðræðum.
Sagði hann að ef Van Thieu for-
seti Suður-Vietnam skipti ekki
um skoðun og sendi fulltrúa til
viðræðnanna í París, ættu Banda
ríkjamenn engu að síður að
halda viðræðunum áfram. Ekki
vildi ráðherrann viðurkenna að
neitun Saigonstjórnarinnar um
að mæta til viðræðnanna væru
svik eða skemmdarverk, eins og
einn fréttamannanna gaf í skyn,
en hann kvaðst vona að Saigon-
stjórnin skipti fljótt um skoðun
og féllist á afstöðu Bandaríkja-
stjórnar.
Ráðherrainn sagði, að Johnson
forsieti hefði verið tíikiuidbumd in-n
til aið lýsa yfir stöðviuin loftárás-
annia á Norður-Vietnaim, þrátt
fýri.r aindmæli stjónnar Suður-
Vietiniaim á síðustu stundu, því
forsetinn hefði igefið fu'lilitrúium
Norður-Vietnam fyrirheiit um
stöðv'unina. Var það fyriæheit
gefið í leynileguim viðræðum,
sem Cfifford segir að sitjóm Suð-
ur-Vietnam hafi fylgzt máið með.
Taildi ráðherrann að Jo/hmsom hafj
haft á réttu að stamda er hann
neitaði að taka mótmæli stjómar
Suður-Vietnam til greima á síð-
luistu stuindu.
AÐGERÐIR N.-VIETNAM
VÍTTAR.
Clifford veittilst ekki eimgömgu
að stjóm Suður-Vietmam, heldur
saigði hainn að stjóm Norður-Viet
mam hefði rofið gerða samnintga
mieð því að hefja nýlega stór-
dkotaiJiðsánás á baindarískit her-
lið frá hiliutla-usa beltiinu á mörk-
um Norður- og Suður-Vietnam,
og með skot'hríð á noikikirar borg
ir í Su'ður-Vietmiaim. Saigði Oliff-
ord að stjómin í IBamoi hefði tek
ið að eér að koma í veg fyrir
þesshát'tiar hemiaðaraiðgerðir
meðam loftárásir á Nonður-Viet-
mam lægju miðri. Sa.gði hamm að
Ramdairíkjastj órn lirti þesisar árás
ir alvarlte’gum augiuim.
Ráðherrainm sagði að þrátt fyr
ir árásirmar væri afstaðia Banda-
ríkjamainmia óbreytt viarðámdi við
ræðurnar í París. Himsvegar
kvaðst ráðherramn viilja 'taka það
fraim að ef áframhald yrði á ár-
ásuinum, Mytu Biamdaríkjamenm
að taka afstöðu síma til emdur-
akoðunar.
SJÁLFSTÆTT ríki
Ton That Thien ráherra sagði
í Saigon í dag að stjórn Suður-
Vietnam óski eftir skriflegri yf-
irlýsinigu stjórnarinnar í Hanoi
varðandi viðræðurnar í París til
að fyrirbyggja misskilning síðar.
Taldi hann nauðsynlegt fyrir
stjórn sína að vita með vissu
hvað rætt yrði og hverjir sætu
fundina áður en hún gæti sent
þangað fulltrúa. Thien benti á
að Thieu fonseti hefði hirt tillög-
ur sínar varðandi viðræðurnar
þar sem hann óskar eftir að FLN
verði aðili að samninganefnd
Norður-Vietnam, og fulltrúar
Suður-Vietnam taki sæti í samn-
inganefnd Bandaríkjanna. Hafa
Bandaríkin ekki svarað þessari
tillögu, sagði ráðherrann.
Aðspurður hvort hugsanlegt
væri að Bandaríkjamenn gerðu
isérstaka friðarsamninga við full-
trúa Hanoi-stjórnar, svaraði
Thien að Suður-Vietnam væri
sjálfstætt ríki. „Enginn getur
'komið fram í nafni Suður-Viet-
nam nema forseti Suður-Viet-
nam, Ef til vill hefðum við oft-
ar átt að benda útlendingum á
að við vitum meira um málefni
Kaupmannahöfn, 12. nóv.
Einkaskeyti til Morgunbl.
Á MEÐAN danska krónan hefur
verið lækkuð í gengi tvisvar
sinnum frá því í heimsstyrjöld-
inni, hefur gengi íslenzku krón-
unnar verið lækkað sex sinnum.
En það þýðir ekki, að fsland hafi
borið svip af þjóðfélagslegum
vandamálum. Þvert á móti hefur
ísland getað sýnt fram á miklar
efnahagslegar framfarir á árun-
um eftir stríðið, segir dagblaðið
Politiken í forystugrein í dag. —
Voru efnahagsvandamál fslands
mjög til umræðu í dönskum
blöðum, útvarpi og sjónvarpi og
allts staðar er bent á það, að
vandamálin eigi rót sina að rekja
til þess, að fiskveiðar eru öðru
mikilvægari fyrir efnahag lands-
ins og hve verð á fiskafurðum
sé nú lágt.
Politilken bætir við með skír-
skotun til þessa: „fslendingar
eru ekki algjörlega saklausir af
þessum vandamálum. Fyrst og
fremst hafa þeir vanrækt að
byggja upp iðnað til þess að
skapa aukin verðmæti úr þeim
fiiski, sem þeir hafa veitt. í öðru
lagi er íslenzka launakerfið mót-
að af tillitsleysi til breytinga á
tekjum af fiskveiðum. Blaðið
spyr að lokum, hvort ríkisstjórn
Islands muni nú koma á slíkri
stefnu í launamálum, að unnt
verði að ráða við verðlag. Og
verður launakerfið aðlagað þann
ig, að það skapist betra jafn-
vægi milli launa og fram-
leiðslu“.
Blaðið Jydsfee Tidende, sem er
íhaldssamt, segir í forystugrein:
„Efnahagsleg hnignum íslands
okkar en þeir gera. Miðað við
fóliksfjölda greiðir S-Vietnam
100 dollara í herkostnað fyrir
hvern dollar, sem Bandaríkin
greiða. Fyrir hvern Bandaríkja-
mann sem særist í istyrjöldinni,
særast 100 Vietnamar," sagði ráð
herrann.
LYMAN L. Lemnitzer herhöfð—
ingi, yfirmaður alls herafla Atl-
antshafsbandalagsins í Evrópu,
flutti i dag ávarp á þingi banda-
lagsins í Brússel: Sagði hann þar
meðal annars að þrátt fyrir yfir-
lýstan brottflutning hluta her-
námsliðs Sovétríkjanna frá
Tékkóslóvakíu, hefði innrás Var-
sjárbandalagsríkjanna skipað
nýja hættu fyrir Vesturveldin.
Varaði hershöfðinginn aðildar-
ríki NATO við því að stytta her-
skyldutinia eða draga úr útgjöld
um til varnarmála.
Þrátt fyrir aðvörun herishöfð-
ingjans telja fulltrúar á þimgi
NATO að aitburði.rmir í Tókkó-
frá þvi að það varð isjálfstætt
1944, er sorglegt en lærdómsríkt
dæmi fyrir öll lítil lönd, sem
búa við einhliða atvinnuvegi,
hvað það kostar að vera sjálfum
sér nógur“. Blaðið bendir á, að
allir þættir í markaðsmálum eru
óhagstæðir fyrir íslenzkan fisk
niú og þannig sé ástand íislands
lifandi dæmi þess, hve lífsnauð-
synlegt það er fyrir hvert land
að hafa fleiri atvinnuvegi og að
halda þeim öllum við líði, enda
þótt einhverjir þeirra verði um
skeið landinu fremur byrði en
að það hafi hag af þeim.
Jydske Tidende dregur álykt-
anir af þessu, að því er varðar
Danmörk og Skrifar, að þar sé
landbúnaðurinn vandamálið. „Ef
til vill getur framleiðslutakmörk
un um stundarsakir verið æski-
legt, en framleiðslugetu fram-
leiðslutækjanna verður að við-
halda fullkomlega, þannig að
unnt sé að starfrækja þau af
fullum krafti þann dag, sem um-
heimurinn hefur ef til vill of
mikinn iðnað en lítinn mat“.
Blaðið lýkur þessum skrifum
eftir að hafa lagt áherzlu á að
A.P. Möller skipaeigandi hafi
það fyrir faista reglu að fjárfesta
í nýjum skipum á slæmum tím-
um í því skyni að vera tilbúinn
með skip, er betri tímar koma.
„Hversu hættulegt það ef, ef
eitt þjóðfélag byggir framtíð ein
ungis á einum atvinnuvegi, sem
blómstrar í augnablikinu, kem-
ur í ljós af hinni Skelfilegu að-
stöðu íslandis, sökum þess að
það vildi vera sjálfu sér nóg
mitt í fiskiflóði sínu“.
Rytgárd.
Engin síldveiði
ÓHAGSTÆTT veður var á síld-
armiðunum fyrir austan í gær
og öll skip í höfn. Það var því
útilokað að síld veiddist í nótt.
Aðeins eirin bátur fékk afla í
fyrrínótt, Þórður Jónasson 15
lestir. Árni Friðriksson, síldar-
leitarskipið, var þó enn á mið-
unum í gær, en mun hafa fund-
ið litla sem enga síld. Virðist
sem mjög lítið magn sé á mið-
unum.
Aðfaranótt mánudagsins fengu
10 bátar afla, en þeir eru þessir:
Sæhrímnir 15 lestir, togarinn
Víkingur 50 lestir, Héðinn 15
lestir, Björgúlfur 10 lestir, Fífill
30 lestir, Krossanes 15 lestir, Ól-
afur Sigurðsson 15 lestir, Guð-
rún 10 lestir og Náttfari 10 lest-
slóvakíu hafi leitt tiil aiukinmar
stjómmálaeiningar meðal aðildair
ríkjianna. Þeir eru saimmáía hers-
höfðiingjanuim um að ekiki beri
að diraga úr útgjöldum til vamar
mála, og benda á að ininxásin hafi
emmi’tt orðið til þesis að sýna
stjómum Vesturveldamna fram
á hve ótímabært það væri nú að
draga úr viðbúnaðL
Þiing A'tlantshafsbaind'alaigsms
sitjia þimgmenin firá 14 aðildar-
ríkjurn þass, en á fimmitudag
hefst í Briissel ráðhennafumdur
NATO. Er ráðherrafumdurirnm
venjulega 'haldimm í desemiber,
em var flýtt að þessu sinmi vegna
inmrásarinmiar í Tékkóslóvaikiiu. í
ræðu sirnni saigðii Lemnitzer að
Sovétríkim ætrtu mú á að skipa
fjölmemmasta her, sem verið hefði
í Evrópu frá laknum síðari heims
'3ty rj a ld'arininar. Hefðu Sovétrí'k-
im og bamdamenm þeirra í Var-
sjárbandalaiginu sýnt viðbraigðs-
flýti simm með inmrásimmi, og með
hemámi Tékkóslóvaikíu hefðu
valdahlutföllim í Evrópu gjör-
breytzit Vesturveldumum í óhaig.
Bankarnir keyptu
meira en seldu
af gjaldeyri
GJALDEYRISSALA hófst með
eðlilegum hætti í gærmorgun, er
gjaldeyrisdeild bankanna opnaði.
Mjög lítii eftirspum var, en hins
vegar keyptu bankarair mun
meira af gjaldeyri. Virðist straum
urinn hafa snúizt gjörsamlega
við. Taldi Björgvin Guðmunds-
son, formaður gjaldeyrisnefndar
þetta vera góða byrjun.
Nýja gemgið hljóðar svo:
Eining Kaup Sala
1 Bandar. dollar 87,90 88,10
1 Sterlingspund 210,00 210,50
1 Kanadadollar 81,94 82,14
100 Danskar krónur 1.169,30 1.171,96
100 Norskar krónur 1,230,66 1,233,46
100 Sænskar krónur 1.698,64 1,702,50
100 Finnsk mörk 2,101,87 2.106,65
100 Franskir frankar 1.767,23 1.771,25
100 Be]g. fran'kar 175,27 176,67
100 Svissn. frankar 2.040,60 2048,26
100 Gylli.ni 2.416,0«8 2.401,58
100 Tékkn. kr. 1.220,70 1.223,70
100 V.-þýzk mörk 2.211,43 2.216,47
100 Lírur 14,10 14,14
100 Austurr. sch. 339,78 340,56
100 Pesetar 106,27 126,56
100 Reikningskrónur-
Vöruskiptalönd 99,86 100,14
1 Reikningsdollar-
Vöru sk ipt a lönd 87,90 88,10
1 Reikningspund-
Vöruskiptalönd 210,96 211,45
RITSTJÓRN • PRENTSMIÐJA
AFGREIOSLA*SKRIFSTOFA
SÍMI 1Q*1DD
Einhliða atvinnulíf
er hættulegt
Skrif danskra blaða um efnahags-
ráðstafanirnar á Islandi
Útýmabært að draga
úr viðbúnaði
Aukin hœtta vegna hernáms Tékkóslóvakíu
Brússed, 12. nóv. (AP-NTB).
8TAKSTEINAR
Skilningsleysi eða
vísvitandi
blekking?
Eysteiim Jónsson flutti langa
ræðu á Alþingi í fyrradag
og meginefni hennar var að mót-
mæla þeim staðreyndum að
þjóðarbúið hefði orðið fyrir á-
föllum vegna verðfalls og afla-
brests. Eysteinn greip til gam-
alla röksemda Sigurvins Einars-
sonar frá því í fyrra og bar sam-
an meðaltal nokkurra ára við
verðlag útflutningsafurðanna í
ár og sl. ár. Öllum er raunar
ljóst, að slíkir útreikningar eru
út í hött. En hið aivarlega í
þessu máli er þó fyrst og fremst
það, að maður á borð við Ey-
stein Jónsson, sem hefur mjög
víðtæka reynslu í stjórnmálum
og af stjórnarstörfum skuli leyfa
sér að halda þvj fram, að afla-
bresturinn og verðfallið hafi svo
sem engin áhrif haft á þjóð-
arbúið. Þetta segir Eysteinn
Jónsson á sama tíma og þær
staðreyndir liggja fyrir, svo að
ekki yerður um viUzt, að útflutn-
ingstekjur á mann verða í ár
svipaðar og þær voru fyrir 12
árum, á árinu 1956 og þjóðar-
tekjur á mann verða í ár 15%
lægri en 1966 eða svipað og var
á árinu 1963. Því verður ekki
trúað, að Eysteinn Jónsson sé
svo skUningssljór orðinn af nær
áratugar dvöl utan stjórnar, að
hann geri sér ekki grein fyrir
þessum staðreyndum. Þess vegna
verður að ætla, að Eysteinn
Jónsson fari með visvitandi
blekkingar og það er sannarlega
alvariegt og vítavert framferði
af stjórnmálaleiðtoga á borð við
Eystein Jónsson.
Var nægui afli
fyrir Austurlandi?
Eysteinn Jónsson hélt þvi
fram í þingræðu sinni, að verð-
lag væri mjög svipað því, sem
yfirleitt hefði verið «g afli einn-
ig. Menn hljóta að velta því fyrir
sér, hvort Eysteini Jónssyni 1.
þingmanni Austfjarðakjördæmis
sé með öllu ókunnugt um, að
lítil sem engin sildveiði varð út
af Austfjörðum í sumar og haust
og að mörg bygigðarlöig í kjör-
dæmi hans hafa orðið hart úti
af þeim sökum. Kannski gæti
fólkið í sjávarplássunum á Aust-
fjörðum, sem haft hefur lífs-
framfæri af síldveiðum og síld-
arvinnslu hin siðari ár, upplýst
þingmann sinn um það, að ekki
hafi verið mikii vinna á Aust-
fjörðum í sumar vegna þess, að
sildin barst ekki á land. Og ekki
er heldur ólíklegt, að eigendnr
síldarverksmiðja á Austfjörðum
gætu einnig upplýst Eystein
Jónsson, alþingsmann Austfirð-
Inga, um það, að verðlag á síld-
armjöli og síldarlýsi hefur hrun-
ið niður úr öllu valdi á sl.
tveimur árum og að þessi mikil-
vægu framleiðslutæki Austfirð-
inga og þjóðarinnar allrar hafa
af þeim sökum orðið fyrir miklu
fjárhagslegu áfalli. Ummæli Ey-
steins Jónssonar eru sízt til þess
fallin að stuðla að lausn þeirra
vandamála, sem lagzt hafa með
miklum þunga á umbjóðendur
hans í Austfjarðakjördæmi, og
virðist ekki vanþörf á að verka-
menn, sjómenn, síldarstúlkur og
stjóraendur síldarvinnslustöðva
taki Eystein Jónsson i læri, spvo
að hann skaði ekki hagsmuni
þeirra meira en orðið er með
fáránlegum málflutningi á Al-
þingi.