Morgunblaðið - 13.11.1968, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 13. NÓV. 196«
JfówigiiitttMitMfr
Útgeflandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstj ómarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og aígrei'ðslfi
Auglýsingar
Askriftargjald kr. 130.00
í lausasölu
Hf. Árvakur, Reykjavflc.
Haraldur Sveinsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn G u ðmunds son.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Sími 10-100.
Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
á mánuði innanlands.
Kr. 8.00 eintakið.
HUGSUM UM
FRAMTÍÐINA
gnda þótt hart sé nú deilt og
mest rætt um efnahags-
aðgerðirnar, sem óhjákvæmi-
legt er að gera, má mönnum
ekki yfirsjást, að það er fram
tíðin, sem öllu máli skiptir.
Nú þegar ýmis konar ráð-
" stafanir verða gerðar til að
örva atvinnuvegi landsins, er
sérstök ástæða til að vekja
athygli á því, sem mestu máli
skiptir í framtíðinni og al-
þingismenn og þjóðin öll ætti
að geta sameinazt um, þrátt
fyrir margháttaðar deilur og
árekstra, þ.e.a.s. að einskis
verði látið ófreistað til þess
að hraða rannsókn orkulinda
og undirbúningi að íslenzkri
iðnvæðingu.
Dr. Vilhjálmur Lúðvíksson
vekur athygli á því í merkri
grein hér í blaðinu í gær, að
hinar ódýru orkulindir okkar
muni innan tiltölulega fárra
ára verða okkur ónýtar sem
__ undirstaða öflugs atvinnu-
rekstrar framtíðarinnar, þar
sem rafmagn og gufa frá stór-
um kjarnorkuverum muni
von bráðar orðin jafnódýr
eða ódýrari en orkan hér.
Ef nú verður ekki lagt allt
það kapp, sem hugsanlegt er,
á undirbúning að byggingu
sjóefnaverksmiðju og annars
efnaiðnaðar, kann því svo að
fara, að þetta tækifæri gangi
okkur úr greipum.
Þótt hart væri deilt um ál-
bræðsluna, gerir allur þorri
þjóðarinnar sér nú fulla grein
fyrir því, að brýna nauðsyn
-ber til þess að hagnýta tæki-
færin, sem enn gefast til
stóriðjuframkvæmda, og það
er langt frá því, að það sé
nökkurt vanmat á núverandi
atvinnuvegum, þótt jafnframt
sé keppt að iðnvæðingu lands
ins. Þess vegna ætlast fólkið
til þess af þingmönnum, að
þeir hafi samstöðu um und-
irbúning og framgang þess
máls, hvað sem öllum deil-
um líður. Og vissulega væri
það ánægjulegt, ef eining
yrði nú um það í Alþingi að
verja öllu því fé til rannsókn-
i arstarfa, sem nauðsynlegt er.
Ein grein iðnaðar leiðir oft
til þess, að önnur rís upp og
svo koll af kolli. Þær styðja
hver aðra og eru undirstaða
nýrra framkvæmda, ekki sízt
á sviði efnaiðnaðarins, þar
sem framfarirnar eru gífur-
legar og uppbygging mjög
mikil.
GÍFURLEGT
ÁFALL
FUns og fram kom í ræðu
^ forsætisráðherra á Al-
þingi sl. mánudag eru áföll
þau, sem við íslendingar höf-
um orðið fyrir, svo gífurleg
að gera má ráð fyrir, að út-
flutningsverðmætið hafi
minnkað á sl. tveim árum um
45%. Hins vegar hefur til-
kostnaðurinn við öflun gjald-
eyrisins ekki minnkað að
sama skapi og má því gera
ráð fyrir, að hrein minnkun
gjaldeyristekna sé yfir 55%
eða þjóðin hafi tapað meiru
en helmingi þeirra gjaldeyris
tekna, sem hún hafði árið
1966.
Þegar þessar staðreyndir
eru skoðaðar, skilur hvert
mannsbam, að óhjákvæmi-
legt er að byrðamar lendi á
þjóðinni allri, en samt sem
áður er ástæðulaust að ör-
vænta. Tekjuskerðingin verð-
ur þó ekki meiri en svo, að
við búum við sambærileg lífs-
kjör og hér voru fyrir fáum
ámm, þótt við getum ekki
um skeið búið við jafngóð
kjör og nú allra síðustu árin.
ATVINNU-
ÖRYGGIÐ
]|/|eð gengisbreytingunni er
fyrst og fremst að því
stefnt að tryggja atvinnu-
öryggi og örva framleiðslu-
starfsemina í landinu, og hef-
ur ríkisstjórnin ýmsar hlið-
arráðstafanir á prjónunum í
þeim tilgangi.
Stjórnarandstæðingar vilja
hins vegar reyna að fara inn
á braut hafta og hvers kyns
þvingana og ofstjórnar. Slík-
ir stjórnarhættir vom reynd-
ir víða í Vestur-Evrópu eftir
lok heimsstyrjaldarinnar og
gáfust hvarvetna svo illa að
frá þeim var horfið. Hér á
landi var kerfi þetta líka
þrautreynt, og fáir eða eng-
ir söknuðu þess, er það var
uprætt árið 1960. Sannleikur-
inn er sá, að þegar byrjað er
á höftum, skömmtun og út-
hlutunum, þá bólgnar kerfi of
stjórnarinnar út og spillingin
vex. Þá eru það hinir út-
völdu, sem fá notið gæða lífs-
ins, en almenningur verður á
að horfa og bera byrðamar og
þá kjaraskerðingu, sem því
er samfara að geta ekki varið
fjármunum sínum á þann
veg, sem heppilegast er og
jfr- A r
mki111 VMJ U1 FAN UR HEIMI
Thomas Moorer aðmíráll, bentlir á staðinn þar sem flakið af Scorpion fannst á hafsbotni.
Kafbáturinn fundinn en
gátan er samt ófeyst
Rannsóknir á braki úr „Scorpion" til að tinna orsök slyssins
MÓRGUM er í fersku minni
þegar bandaríski kjarnorku-
kafbáturinn „Scorpion" týnd-
ist á leið frá Miðjarðarhafi til
Norfolk í Bandaríkjunum í
maí sl„ og með honum 99
manna áhöfn. Átti kafbáturinn
að koma til Norfolk 27. maí,
en þegar ekkert heyrðist frá
honum á tiisettum tíma, hófst
umfangsmikil leit að bátnum.
Stóð sú leit í rúma fimm mán
uði ,og hinn 31. október sl.
var skýrt frá því, að flak
bátsins hefði fundizt á rúm-
lega þrjú þúsund metra dýpi
um 650 kílómetrum fyrir suð-
.vestan Santa Maria í Azor-
eyjaklasanum.
Leiitin að Scorpion er ein
sú víðtækasta, sem gerð hef-
ur verið, og tókiu 56 skip og
23 fkigvélar þátt í henni þeg-
ar mest var. Var það nann-
sóknarakipið Mizar, sem fann
flaikið. Hefur það kanmað sjáv
arbotninn á stóru sveeði með
sjónvarpsitökuvélum, sem
dregnar hafa verið eftir þotn-
inium. Þegar braikið loks
fannst var það kvikmyndað,
og hafa filmurnar verið send-
ar til Bandaríkjianna þar sem
verið er að raninsaka þær nán
ar. Sagði Thonras H. Moorer,
aðmíráll í Norfoik, að þessar
Ekki er þessi skýring taiin
Scorpion á siglingu að lokn-
um reynsluferðum árið 1960.
fyrsbu myindir gæflu ekki
miklar upplýsinigar, en aðrir
talsmenn flobans staðfestu þó
að ekki væri efazt uim að
myndirniar sýndu flak Scorpi-
onis.
Sbaðuirinm þar sem flakið
fannst, afsamniar þá kenniimgu
að kafbáturinn hiafi rekizt á
nieðamsjávarfjal, eins og eitt
sinn var taKð hugsanlegt.
Miun'u rainnsóknimiar á niæst-
unni ekki sízt beinaist iað því
að reyna að finnia orsök silyss-
ins, og telja sérflræðimgar að
aðallega komi þar þrennit til
greinia:
1. Smíða- eða vélagalli.
senmileg, en þó aðeins hugis
anlegt að samskeyt'i hiafi gef-
ið eftir eða smá gat komið á
byrðinginm. Véiabiliun hefði
einnig getað sökkt bátmuim
niður á meira dýpi en hanm
þolir. Reiknað er með að
rannsóknir á braikimiu kosti
milljónir dol'lara, en þær eru
þess virði ef þær geba komið
í veg fyrir að sagan endiur-
baki sig.
2. Áreksbur við annan fcaf-
bát eða skip. Sumir taismenn
flobans tetja aiuknair lífcur
fyrir þessari skýringu. Vitað
er, að sovézlk skip og kaf-
bábar bafa verið tíðir gestir
á þessum slóðum, en ekkert
hefur orðið vart við þau þar
síðain Scorpion hvarf.
3. Sprenging í kjamakljúf
bátsins. Þebba er talin ólíkleg-
asta skýringin, því sprenging-
air hefði orðið vant á mælium
í landi.
Ekki er búizit við að öllu
braki kafbátsins verði náð
upp úr dýpirnu. Verða rarnn-
sókniirnar að mestu gerðar
með sjónvarpsvélum, og aðal-
lega reynt að niá upp þeirn
hlubum kafbátsins, sem ein-
hverja skýrimgu gæbu gefið á
því hvað gerðist.
að raunveruleika, hvað sem I ráðstafanir stjórnvalda
hver segir. Því geta engar I breytt.
haft tækifæri til að velja á
milli nauðsynja. En auk þess
leggur haftakerfið lamandi
hönd á allt atvinnulíf og
framfarir verða því minni en
ella.
Þótt gengisfelling sé aldrei
fagnaðarefni, væri hitt þó
verra, ef alvarlegt atvinnu-
leysi og samdráttur skapaðist.
En það hafa menn mjög ótt-
azt. Þess vegna er vissulega
vonandi, að efnahagsráðstaf-
anir þær, sem nú er verið að
gera, beri tilætlaðan árangur.
Og því á að mega treysta, ef
menn una tímabundinni
kjaraskerðingu, sem orðin er
Boðinn norshm
nnmsstyrkur
NORSK stjórnvöld hafa áfcveðið
að veita íslenzkum stúdent styrk
til háskólanáms í Noregi næsta
skólaár, þ. e. tímabilið 1. sept.
1969 til 1. júní 1970. Styrkurinn
nemur 800—1000 norskum krón-
um á mánuði, og er ætlazt til, að
sú fjárhæð nægi fyrir fæði og
húsnæði, en auk þess greiðast
400 norskar krónur vegna bóka-
kaupa o. fl.
Umsækjendur skulu vera á
aldrinum 20—30 áira og hafla
stundað nám a. m. k. tvö ár við
Háskóla íslands eða annan há-
skóla utan Noregs. Þá gamga
þeir fyrir um styrkveitingu, sem
ætla að leggja stund á náms-
greiniar, er einkum varða Noreg,
svo sem norSka tungu, bókmennt
ir, réttarfar, sögu Noregs eða
norska þjóðmenningar- og þjóð-
minjafræði, dýra-, grasa- og jarð
fræði Noregs, kynna sér norskt
atvinnulíf o. s. flrv.
Þeir sem kynnu að hafa hug
á að hljóta styrk þennan sendi
menntamálaráðuneytinu umsókn
fyrir 15. des. 1969 ásamt afrit-
um próflskírteina og meðmælum.
Sérstök umsóknareyðublöð fást í
ráðuneytinu.