Morgunblaðið - 04.11.1969, Síða 4
4
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 4. NÓVEMBER 1969
-==—25555
14444
WUBUH
BILALEIGA
HVERFISGÖTU 103
VW Sendiferðabifreið-VW 5 manna-VW svefnvagn
VW 9 manna - Landrover 7manna
LITLA
BÍLALEIGAN
Bergstaðastræti 13.
Sími 14970
Eftir lokun 81748 eða 14970.
MAGIMÚSAR
4KtPHOtTt21 »mar2U90
ettir lokuh jíml 40381
bilaleigan
AKBIIA UT
car rental service
8-2 3 A7
sendurn
Fjaðrir, fjaðrablöð. hljöðkinar.
I margar gerðir bifreiða.
p.WrKr og fleiri varahlutir
Úilavörubúðin FJÖÐRIN
Laugavegi 168. - Sími 24180.
UNGLINGAR!
Kyrwrist U.S.A. Stynkur fyriir
unglinga á aWriri'um 16—18 ára.
Til árs-skóHavistar í Bandainíkj-
urarm. Uppl. veittiair á Ránar-
götu 12 t'i'l 14. nóvem'ber mánu-
daga — föstu daga k'l. 5,30—
7,30. Símii 10335.
Perluhvítav tennur með
Dr. FUCHS tannburstum.
6 tegundir fást í lyfja- og snyrti-
vöruverzlunum um land allt.
Heildv. AMSTERDAM
sími 31 0 23.
~fuchs*
ZAHNBURSTEN
0 Skrýtin
stjórnarandstaða
„Kalli" skrifar:
„Til Velvakanda:
Ég er að spekúlera í þessari
blessaðri stjómaraindstöðu okkar
íslendinga núna. Hún er hvorki
merkileg né upp á marga fiska,
að mér finnst. Hún talar um
spamað, en kemur með milljóna
tillögur til eyðslu, og ekkertþyk
ir nógu gott. Býður nokkur bet-
ur, stendur þar. Ég sé aldrei,
hvar á að taka fé í allt þetta.
Svo, þegaa- fjárlögin koma, segja
þeir, eins og framsóknarfulltrú-
inn, þetta eru þau hæstu fjárlög,
og nú ætlar ríkisstjómin bókstaf-
lega að gera út aí við gjaldþol
þegnanina. En ekki er komið
langt í ræðunoi, þegar farið er
að tína til, hvað vaniti. Jú, það
vantar meira í vegi, meira í
verklegar framkvæmdir, meira
til sjúkrahúsa, meira til alls kon
ar eyðslu, sem of langt yrði að
telja upp, alveg eins og fjárlög-
in myndu stórlækka, ef þetta allt
væri komið í viðbót. Mér finnst
nefnilega, Velvakandi góður, að
stjórnaran.dstaðan geri engan
greinarmun á plús og mínus. Og
svo spyr ég: Ætla þeir sér að
græða á þessu í kosningum?
Halda þeir almenning orðinn á
svo lágu stigi hugsunar og þroska,
að þetta gangi í hanin, eins og
ekki neitt? Fyrir hvem eru þeir
eiginilega að berjast?
O í tvöfeldni þeir tvístíga
Þessi tvöfeldni getur aldrei
blessazt. Þegar þeir em ekki með
í stjóro, þá vita þeir allt mögu-
legt, þeir eru þar eins og nokk-
urs konar fakírar, sem segja bara
hókus pókus, og svo kemur það.
En þegar þeir eru í stjórn, þá er
getuleysið og úrræðaleysið í al-
gleymingi. Og svo ef eitthvað
þarf að taka á, sem er óvinsælt
og skerðir hag einhverra, þá tvi-
stíga þeir og em svo reknir frá
öllu saman. Ég trúi þvi ekki, fyrr
en ég tek á, að það verði ekki
stór mínus hjá þessum herrum,
þegar til kosninga kemur. Ef svo
verður ekki, þá er eitthvað bogið
við almenm.ing. Hann lætur þá
blekkjast. Ég hefi oft spurt þá
í stjórnarandstöðunni, sem ég hefi
náð til, hvað þeir myndu hafa
gert í sporum ríkisstjómaxinnar
á hverjum tíma . . . Ekkert svar.
En það get ég sagt hiklaust, að
samhentari ríkisstjórn man ég
ekki eftir, síðan ég fór að fylgj-
ast með, og ég er satt að segja
steinhissa, hvernig hún hefir allt
af þorað að taka á hlutunum,
segja fólki blákaldan sannleik-
ann, þótt hamn sé ekki alltaf jafn
sætur, og þannig hefir hún komizt
út úr hverjum vanda. Er það
ekki öfundin yfir þessari getu,
sem kemur stjórnarandstöðunni
til að tala þvert um hug sinn?
Það skyldi nú ekki vera?
Kalli".
0 Mótmælaskjal í skóla
og Velvakandabréf
„Einn frelsisunnandi" skrifar:
„Heiðraði Velvakandi!
Aldrei hefi ég fundið slíka þörf
til að skrifa þér, eiras og nú, en
Brúðarkjólar
hvítir og Ijósblásir, stuttir og síðir
Brúðarslör
hvit og Ijósblá.
KJÓLASTOFAN. VESTURGÖTU 52.
Allar tegundir í buxnadragtina
í kjólinn og
peysuna,
heklunálar og prjónar.
Næg bílastæði.
Verzlunin DALUR
Framnesvegi 2.
E. TH. MATHIESEN H.F.
SUÐURGÖTU 23 — HAFNARFIRÐI — SÍMI 50152
GLÆSILEG \ CSgggJ J
NORSK FRAMLEIÐSLA. \ G'U'* J \ SÉRFLOKKI
ástæðan er aitvik, sem kom fyrir I
gagnfræðaskóla nokkrum hér í
bæ. Eru viðbrögð annars deilu-
aðilans slík, að furðu sætir, og er
það skólastjóri umrædds skóla, en
þau eru þvílík sem maður heyrir
um í fréttum af austantjaldslönd
um. Hann virðist ekki gera sér
grein fyrir persónu- og ritfrelsi,
sem alltaf er í hávegum haft í
hinum frjálsa heimi, en víkjum
nú að málsatvikum. Þannig er,
að eiryum nemanda skólans er
vikið úr honum og það gertþann
ig, að bekkjarfélagar hans töldu
ástæðu til að mótmæla þeirri ráð-
stöfun, sem þeir og gerðu sam-
kvæmt leikreglum hins frjálsa
heims, þ.e.a.s. skrifuðu mótmæla-
skjaJ, undirskrifað af bekknum,
og komu því til rétts aðila. En
hvað gerist? Hinn háttvirti skóla-
stjóri brást hinn reiðasti við,
gekk á fund nemenda og krafð-
ist þess, að þeir bæðu hainn af-
sökunar á slíku athæfi, sem hann
taldi nœstum refsivert, og lét að
því liggja, að ef það yrði ekki
gert, yrði allur bekkurinn rekinn
úr skólanium. Ekki gerði hann til-
raun til að sýna bekknum fram á
réttlæti brottvikiningar nemand-
ans umrædda, sem hefði þó ver-
ið skylda hans, samkvæmt al-
mennri kurteisi og háttvísi af
manni í þessari stöðu. Og til að
forðast brottvikningu úr skólan-
um, baðst bekkurinn afsökunar.
Siðan gerist það, að nokkrir nem
endur úr umræddum bekk skrifa
þér, Velvakandi góður, og birtir
þú bréfið hinn 1. nóv. til að gera
heiminum kunnugt, hvað hér er
að gerast. Þá bregður svo við, að
hinn títtnefndi skólastjóri kemur
í bekkinn, er hann hafði lesið
dálka Velvakanda og krefst þess
af nemendum, að þeir afturkalli
þetta bréf sitt (og helzt birti
annað, sem lofi hanin og heiðri),
því að þeir séu svo mikil börn,
að þeir skilji ekki, við hvern
þeir séu að deila, og ef ekki,
skuli hamn höfða opinbert mál
gegn þeim! Slík framkoma af
skólastjóra finnst mér vera slík,
að ástæða sé til nánari rannsókn-
ar.
Einn frelsisunnandi".
0 Agi í skólum
og brottrekstur
Velvakandi á erfitt með að
taka nokkra afstöðu til þessa
máls, þair sem enn hefur hann
aðeins fengið bréf frá öðrum
málsaðiljamum, þ.e. nemendum
og aðstandendum þeirra. Bréfið
hér að ofan er t.d. frá ættingja
eins nemandans.
Það er ljóst af bréfi memend-
anna, sem birt var hér á laugar-
dag, að eitthvað hefur nemand-
inn brotið af sér áður en hann
var rekinn úr skólanum. Hins
vegar er brottvísun úr skóla svo
harkaleg refsing fyrir agabrot,
að hún á ekki að koma til mála,
nema sem alger neyðarráðstöf-
un og þrautalemding, þegar allt
annað hefur verið reynt. Það er
auðvitað óþolandi fyrir kennara
og skólastjóra að geta ekki haft
sæmilegan aga í skólanium, og
það er einnig slæmt fyrir nem-
endur, þvi að kennsla nýtist illa
eða ekki, þegar of mikið aga-
leysi viðgengst. Það er erfitt að
samræma frjálsræði og mátuleg-
an aga í skólum, en einhvern
veginn verður að reyna að sigla
á milli heraga og stjónnleysis,
hvort tveggja er jafn slæmt fyr-
ir nemendur og kennaira. Frelsi
má ekki misnota til óláta í tím-
um eða skrópa.
En hvað sem þessu líður, þá er
ótækt, ef rétt er frá hermt, að
memendur fái ekki óáreittir og
óávítaðir að skrifa undir mótmæla
skjal eða senda Velvakanda bréf,
þar sem þeir skýra frá skoðun-
um sínium. Vitamlega á ekki og
má ekki koma í veg fyrir það, að
þeir fái að skýra mál sitt. Ein-
hvern aga verður að hafa á náms
fólki, en lærimeistarar þess mega
ekki halda, að fyrsta lexían í lýð-
ræði sé íólgin í múlbindingu og
sviptimgu málfrelsis!
0 Prjónakonuraunir
„Prjónakona" skrifar:
„Rvík, 29. október 1969.
Velvakandi góður!
Ég má nú til með að skrifa
þér, þótt þú svaraðir ekki síð-
asta bréfi mínu, en ég reyni nú
aftur, þótt efnið sé annað. Nú er
verið að láta danskan mann
setja hér niður prjónastofu, en þó
hafa íslenzkar konur verið að
prjóna til að vinna sér imn smá
aukapening. Búast má við, að
þessi maður yfirtaki alveg mark
að hér með simni vélaframleiðslu,
en íslenzkar konur gátu alveg
fraimleitt meira en nóg á mark-
aðinn.
Prjónakona".
— Eigum við ekki heldur að
vona, að þessi prjónaskapur bæt
ist við þann, sem fyrir er, því
að Velvakanda hefur skilizt að
lengi sé hægt að stækka markað-
inn fyrir íslenzkax prjónavörur.
0 Svar til
landsbókavarðar
Það er algengt fyrirbrigði, þá
er menn komast í rökþrot og
falla úr andlegu jafnvægi, að
blanda þá alls óskyldum efnum
inn i mál það, sem um er að
ræða. Þetta hefur því miður hent
svo gæflyndan mann, sem dr.
Fimnboga Guðmundsson, lands-
bókavörð, er hann reynir í Morg
unblaðinu s.l. sunnudag, að af-
saka það, sem ég leyfði mér að
kalla „skem mdar sta rf semi“ á
byggingu Lamdsbókasaifnihússms.
Ég fæ þannig ekki með meinu
móti séð, hvað deilur ísraels-
manna og Araba fyrir botni Mið-
jarðarhafsins koma þessu máli
við. Þær deilur ætla ég því að
láta liggja á milli hluta, svo og
persónuleg hnútuköst landsbóka-
varðar í minn garð.
Landsbókavörður telur mig
hafa varpað sprengjum að þeim,
sem að nefndum skemmdarverk-
um hafa unmið. Þessu er alveg
öfugt farið. Hafi nokkrum
sprengjum yerið varpað, þá var
það gert af þeim, sem skemmd-
arverkin unnu. Hlutverk mitt var
hins vegar að varpa sprengjun-
um til baka til þeirra, sem þeim
köstuðu. Fyrir þetta hefi ég
greinilega orðið var við miklar
þakkir hjá öllum aimenniingi, sem
ekki er alveg sama um hvern-
ig farið er með Landsbókasafns-
húsið, sem Jón Jakobsson kaH-
aði „gimstein" og „þjóðarinnar
hús, framar öllum öðrum bygg-
ingum“, sem einnig „markaði
nýtt tímabU i byggingarsögu fs-
lands".
Með því að vekja athygli al-
mennings á því, hvernig þessa
„gimsteins" þjóðarinnar er gætt,
var það að sjálfsögðu ekki ætlan
mín, að veitast að landsbókaverði
persónulega, enda tel ég hann
fullkomlega starfi sínu vaxinm.
Viðhaid og vernd hússins er og
heldur kannski ekki fyrst og
fremst í hans verkahring, held-
ur þeirra opinberu embættis-
mam.na, sem um fasteignir ríkis-
ins eiga að sjá.
Af minni hálfu er þetta útrætt
mál. Aðalatriðið er að landsbóka
vörður viðurkenmir í nefndri
grein sinni, „að þyki þær eikará-
fellur, sem settar hafa verið upp
á s'.öpla þá, er mynda umgerð
um sjálfan innigang hússins, ganga
i berhögg við stíl hússins, þá sé
auðvitað hægurinm á að taka
þessar áfellur aftur og hafa
stöplana eins og þeir voru“. Þá
gerir landsbókavörður og ráð fyr
ir því, að „þar til kvaddir dóm-
bærir menn rnuni efalaust fjalla
á sínum tíma um Safnahúsið,
eins og aðrair slíkar byggimgar".
Er þess þá að vænta, að til þeirra
starfa veljist ekki menn á borð
við þá, sem „sprengjunum köst-
uðu“ í anddyri Landsbókasafns-
hússins.
Sigurgeir Sigurjónsson“.