Morgunblaðið - 17.09.1970, Blaðsíða 2

r_________________________________________________________________________________
2 MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 17. SEPTEMBER 1970
»
>
\
Kynning á ensku á. möguleikum til
Stóriðnaðar á íslandi
Ýmsar kerfisbundnar
rannsóknir í gangi
Kartöflar teknar upp austanf j alls með stórtækum vélum. —
Ljósm.: Agnar Guðnason.
BANNNSÓKNARRÁÐ ríkisins
hefur gefið út skýrslu á ensku
um möguleika til stóriðnaðar á
fslandi. Er hún sýnilega ætluð
til upplýsinga fyrir erlenda að-
ila um það, sem fsland hefur
upp á að bjóða og þá möguleika,
sem eru í rannsókn eða hafa ver-
ið athugaðir. Er fyrst gerð grein
fyrir stöðu fslands, íbúa þess og
fjárhagslegri aðstöðu. Einnig
hinum miklu möguleikum til raf
væðingar og notkunar jarð-
varma, sem ódýrrar orku til stór
íðju, og til að hefja vinnslu
nýrra iðngreina. En virkjanleg
vatnsorka er talin vera um
35.000 millj. kwst á ári, sem
kunnugt er, sem svarar til um
4 millj. kw orku. Og nýtanlegur
jarðvarmi er talinn varlega áætl
aður jafngilda 7 milljón tonn-
um af olíu á ári.
Þá eru teknar fyrir náttúru-
auðlindir þær sem hugsanlega
má vinna til stóriðnaðar á Is-
landi, og sem nýbyrjað er að
rannsaka kerfisbundið. Sem al-
Akureyri, 16. septeimtber.
FYRSTU tónleikar Tóniistarfé-
lags Alkureyrar verða í Borgar-
bíói (kl. 15 á lafuigardagdnn. Þair
(koma fram sópransöngkonain Sig-
ríður E. Magnúsdiótt'ir og Jónas
Ingirm'und arson pdamóleikatrL
Sigríður E. Maign.úsdóttir naim
söng í Vínairborg, söng í Brúð-
kaiupi Fígarós í Þjóðleilklhúsinu á
sl. vetri við mjög góðan orðstír
og fhefuir auk þeiss oft komið fram
á tónleilkium'. Hér mun hún syngj a
óperuaríur og lög eftir Stíh'U'bert
og islenzlka höfunda.
Mosfcvu, 16. sept. AP.
SOVÉTRÍKIN tilnefndu Vasily
Tolstikov í dag semdiherra sinn
í Kína. Er þar með lokið af hálfu
Sovétrikjanna nær fjögurra ára
sendiherraslitum milli þessarra
tveggja kommúnistarikja.
Ekfci hafði í daig veirið tilkynnt
um fcínverskam sendilherra í
Moskvu, en vænzt var á hverrii
Vinnuslys
í GÆRKVÖLDI varð vmmuslys
á Grandagarði. Þar lá báturinin
Dagfari og var verið að flytja
sfldarnót um borð í harnn af bif-
reið. Skipverji féll þá af palli
bifreiðarinnar og var hann flutt-
ur meðvitundartaus á slysavarð-
stofuna.
Veitt lausn
MORGUNBLAÐINU harst í gær
frétt frá dóms- og kirkjumála-
ráðuneytlnu þess efnis, að Gunn
ar Thoroddsen, hæstaréttardóm-
ari hefði fengið lansn frá emb-
ætti. Fréttatilkynningin var svo-
hljóðandi:
„Forseti íslands hefur í dag,
samkvæmt tillögu dómsmálaráð
herra, veitt Gunnari Thoroddsen,
.hæstaréttardómara, lausn frá
(embætti að ósk hans.“
menn efni eru nefnd hráefni úr
sjónum, eins og salt og önnur
steinefni, skeljasandur, sjávar-
gróður, fiskur, fiskiilýai og fiski-
mjöl. Og nefnd eru ýmis jarð-
efni eins og stórar námur af
kísilgúr, perlíti, og eldfjallaefn-
um, svo sem vikur. Grein er
gerð fyrir möguleikum, sem
komið hafa til greina um nýjan
iðnað á Islandi, en sumt af þvl
er nú í rannsókn eða verður tek
ið til frekari rannsóknar á næst-
unni. Þar ber fyrst að telja rann-
sóknir á saltvinnslu með fram-
haldsvinnslu á ýmsum dýrmæt-
um efnum á Reykjanesi. Sagt
er að rannsóknum eigi að Ijúka
árið 1971 varðandi saltverksmiðj
una, en athuganir á magnesíum-
klórið framleiðslu eigi sam-
kvæmt áætlunum að verða til
haustið 1970, en þá verði vænt-
anlega hafin hagkvæmnisathug-
un, sem ljúki 1971.
Þungavaitnsraninsókinir hafa
verið gerðar og bráðabirgða-
rannsóknir, sem nýlega var lok-
Jónas Ingimundansoin hefur
einniig verið við tónlistannám í
Vínarborg og haldið tónleika
víða um land. Auk þess sem hann
aðstoðar söngkonuna, leikur
harun Tunglskinssónötu Beethov-
ens á tónleifcumim á laugiairdag-
inn,
Aðgöngumiðar verða seld'ir í
bókabúðinni Huld á firrymt/udag
og við iongangimn á laugardag.
Styrktarfélagar T.A. og nýir fé-
lagar geta vitjað miða sinna
sömu daga. — Sv. P.
stundu tiilikymningar um það frá
Peking. Var haift eftir góðum
heimildum, að Lui Hsin-Clhuain
væri iölolegasti sendiherra Kín-
verja í MoSkvu. Hanin geginir nú
Störfum aóstoðaruta>n ríkisráð-
herra.
Tolstikov hefur veriilð í f reimstu
röð sovézkra bammúnista á Len-
ingradsvæðiniu frá 1964 og er
sagður harðsn'úin.n og mefnaðar-
gjairn. Hann er jámhraiutarverk-
fræðingur að mennt og hefur
eíklki fyrri reynslu atf sitörfum í
utainríkisþj ónustumni.
Sovétrikim og Kína kölluðu
sendáiherra sína heim, er menm-
inigarbyltingin stóð sem hæst í
Kína. Rilki'n slitu þó ekfci sendi-
ráðssamákiptum oig sendiráðs-
fólk starfaði áfram undir yfir-
stjórn sendifulltrúa.
Samskipti rílkjamna voru einma
fjandsamleguist á fyrmi helimingi
árs 1969, en þá bom hvað etftir
annað ti'l átaka á lamdamærun-
um, sem kunmugt er.
Heim
með síld
Eskifirði, 16. sept.
SELEY kwm Ihinigaið í nótt með
600 tunnur af sítd, sem saltað
hafði verið í um borð, á veiöLstað
í Norðursjó.
ið, gefa til kynna að íslenzk
þungavatnsverksmiðja myndi
vera samkeppnisfær við kana-
disku verksmiðjurnar.
Þara- og þangrannsóknir eru
í gangi með tilliti til iðnaðar
með jarðvarma. Jarðgufa hefur
reynzt vel á Reykhólum og bú-
izt er við að lokaskýrsla
verði tilbúin 1971.
Þá eru nefndir möguleikar á
málmvinnslu, sem rétt er byrj-
að að athuga og litið verður' á
næstu ár. Þar má nefna málm-
leit í Lóni í Hornafirði, sem
fram hefur farið undanfarin tvö
sumur, og rafmagnsfrekan iðn-
að er rannsaka þarf svo sem
silicium og clorine. Og nefnd
eru viðfangsefni til rannsókna
á næstu árum, svo sem forsfór
og fleira.
Fjallað er um álframleiðslu á
íslandi og áframhaldandi aukn-
ingu á álvinnslu, sem byggist á
samningum við erlenda aðila, og
er í höndum iðnaðarráðuneytis.
Og gerð er grein fyrir hugsan-
legri oliuhreinsunarstöð, þar
sem fsland hafi mikla mögu-
leika vegna sinna íslausu hafna
og nálægðar við alþjóðaleiðir á
norðurslóðum.
Til þessa, sem nefnt hefurver
ið er í töflu gert ráð fyrir 500
millj. rannsóknakostnaði 1200
tonnu'm á klst. af gufuorku,
900.000 kw af rafmagni, 3500
manna vinnuafli.
Þá er í skýrslunni sagt frá
kísilgúrvinnslu við Mývatn og
góðri reynslu þar. Og einnig frá
ýmsum efnum úr leir, basalti,
vikur og perliti, sem aðeins hef-
ur hingað til verið notað í bygg-
ingariðnaði á fslandi. En notk-
un vikurs, perlits og kísilgúrs
í iðnaði gæti í framtíðinni veitt
ýmsa möguleika til iðnaðar á ís-
landi. Bent er á að í sumum
Evrópulöndum hafi basalt verið
notað til framleiðslu á pípum
og gólfflísum og ætti að taka
það til athugunar, einkum með
tilliti til Bandaríkjamarkaðar.
En tekið er fram að þetta stutta
yfirlit sé alls ekki tæmandi. Og
að sjálfsögðu gildir það sama
um þessa yfirlitsfrétt um
skýrslu Rannsóknaráðs. Höfund-
ar hennar eru Vilhjálmur Lúð-
víksson og Steingrímur Her-
mannsson.
Afli Akra-
nesbáta
Akramesi, 16. sept.
VÉLSKIPIÐ Fraim faom í gær af
togveiðum með um 30 lestir af
stórufsa og fcarfa, seim fer til
vinnslu í Heimaafcaga hf. V.S.
ÓSkar Magnússon kom inn í d,ag
með 27 lestir atf síld til söltunar
hjá Þórði Óskarssynd hf.
Vílkinigiuir seldi í dag í Bremer-
haven L ÞýzkaLarudi 200 lestir atf
fiski fyrir 179 þúsund þýzík mörk,
eða 4 millj. 350 þúsund. Meðail-
verðið va/r 21,70 kr. á fcíló.
hjþ.
— Tékkóslóvakía
Framhald af bls. 1
ekki hlaupizt frá ábyrgð sinni,
svikum, mistökum og valda-
níðslu á áruaura áður en Dub-
cek tók við völdunum og verði
þeir að bera aðalábyrgðina á
því, að hreyfing Dubcek náði að
koma sér á strik.
Þessi gagmrýni á öfgasinnuðum
harðlítnumönnum er af frétta-
mönnum talin það mifcilvægasta
í grein Swestka og ný staðfesting
á þvi, að Gustav Husak og stuðn
imgirmenn hans hyggist nú tosa
sig við öfgasinna á meðal harð-
línuroanna, eftir að þessir meran
hafi gert sitt gagn í uppgjörinu
við stuðningamenn umbótastefn-
unnar.
— Kartöflur
Framhald af bls. 32
ar Guðnason sagði að bændur
í Þyklkivaibæ byggjust eklki við því
aið íslenzku fcartöflurnar entust
nema fraim í marzmánuð.
Þá ræddi Mbl. við Tlheodór
iHailldónsison gairðyrlkjumainin hjá
Reykj avíku'rborg og spurðiist fyr-
ir um útlit uppskeru í garðlönd-
um Reykvíkinga. Theodór sagði
að svo virtísrt sem útlit væri fyr-
ÍSLENZKIR vísindamenn og
verkfræðingar munu leggja
fram 17 af um 200 erindum á al-
þjóðanáðstefnu um jar.ðhitta .og
hagnýtin.gu hans, sem Samein-
uðu þjóðimar efna til í Písa á
Ítalíu 22. september till 1. októ-
ber. Fjalla erindin að mestu leyti
um það sem gert hefur verið í
jarðhiitamálum á íslandi og nið-
urstöður rannsókma síðustu ára.
Er framlag íslands á ráðstefn-
unni nálægt 1/10.
Guðmundur Pálmason, for-
stöðumaður Jarðhitadeildar
Orkustofnunar, sagði Mbl., að
fyrir 10 árum hefðu Sameómuðu
þjóðirniar efnt til fyrstu ráð-
stefnu af þessu tagi í Róm og nú
stæðu þau fyrir annarri sams
konar ráðstefnu, Leggja menin
fram erindi og síðan fara fram
umræður.
Umdæmismót
votta Jehóva
UMDÆMISMÓT votta Jehóva
hefst i dag í Brautarholti 18. Því
verður síðan fram haldið næstu
þrjá daga í Templarahöllinni og
lýkur þar á sunnudag. Er búizt
við, að hátt á þriðja hundrað
manns muni sækja mótið, sem
nefnt er: „Menn góðvildar".
Dagskrá mótsins er mjög fjöl
breytt, mikill söngur og fjöl-
mörg erindi og fyrirlestrar. Þá
verða flutt tvö leikrit, annað síð
an úr fornöld, en hitt fjallar um
unglingavandamál nútímans. Er
unglingum og foreldrum sýnt
með góðum dæmum hvernig
bregðast má við vandamálunum.
Aðalfyrirlesturinn verður flutt
ur á sunnudag: „Björgun mann-
kynsins með hætti ríkisins".
Hressingar verða til sölu gegn
vægu gjaldi á mótsstaðnum.
ir góða uppskeru í landi Korp-
úLfsstaða. HLns vegar kvaðst
hann ekki geta 'gert sér eirn»
Ijósa grei-n fyrir uppskenulhorfum
í Slkatmmadal, þar ,eð grö,s félilu
þar roun seimna og því tæfci fóllk
síðar upp. Þair sem grös hetfðu
eklki fallið, sagði Theodór, ætti
fóik afð biða með a«5 taka upp,
því að enn gæti uppskerain baibni-
að. Kvað hann töliuverð brötgð
að því að fólfc fflýtti sér að tafca
UPP> jafnvel áður en grös félLu.
Frá Orkusitofnun fram fimm
íslendingair. Auk Guðmundar
Pálmasonar, fara Sveinbjörn
Björn'sson, eðlisfræðingur, Karl
Rafffnars, veikfræðinigur, Stefán
Arnórsson, j arðefnafræðingur og
ísleifur Jónsson, verkfræðingur.
Þá fer Jóhannes Zoega, hita-
veituistjóni, Baldur Lindal efna-
verkfræðignur og líklega Ágúst
Valfells.
Nýting jarðhita er talsvert að
aukast, sagði Guðmundur Pálma
son, einkum í þeim löndum sem
nýtt hafa jarðhita áður eins og
Bandarikin, Nýja Sjáland og
Ítalía. Einnig bætastf ríki í hóp
þeirra, sem nýta jarðhita, svo
sem Japan o-g Sovétríkin. Að
auki eru Sameinuðu þjóðirnar
með rannsóknarverkefni á því
sviði í þróunarlöndunum og
hafa íslendingar komið þar mik
ið við sögu. En jarðh'iitarannsókn
ir SÞ eru i E1 Salvador, Tyrk-
lamdi og Chile.
— Golda Meir
Framhald af bls. 1
Að undanfÖrnu hefur talsverð
snurða hlaupið á þráðinn í sam-
búð ísraels og Bandaríkjanna.
ísraelar hafa fyllzt miklum
kvíða vegna þess, hve sein
Bandaríkjastjórn hefur orðið til
þess að viðurkenna, að Egyptar
hafi brotið vopnahléð við Súez-
skurð, eins og Israelsstjóm hef-
ur borið á þá.
Bandaríkjastjórn varð það aft-
ur á móti lítið fagnaðarefni, er
Israelsstjórn lýsti því yfir, að
hún myndi virða að vettugi frið-
arviðræðurnar undir stjórn
Gunnars Jarrings sáttasemjara
Sameinuðu þjóðanna, þar til
Egyptar hefðu fflutt skotpalla
þá, sem þeir hefðu komið fyrir
með eldflaugum á vopnahléssvæð
inu, burt þaðan.
Tónleikar á Akureyri
Sigríður og Jónas
Sovézkur sendiherra
til Peking
Þess vænzt að Kínverjar tilnefni
senn sendiherra í Moskvu
Ráðstefna S.Þ.
um jarðhita
— 17 íslenzk erindi lögð fram
i