Morgunblaðið - 17.09.1970, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 17. SKPTBMBKR 1970
3
ÞESSA dagana eim börnin í
óða önin að tak.a upp í reit-
itraum sánum í skólagörðun-
um. Ölkim uppsflaerusitöríum
' skal tókið elkki sáðar en á
t mongun, svo að nú er í nógu
|.f ; að sniúast. Við brugðum oklk-
| uir í akólagarðana í Vatnsmýr
inind í gær og rædduim við
niokkuir barnanma.
Fyrst mætturn við tveim
drenigjum. Þeir komu ganig-
í '. anidi eftir stígnum á móti okk
. ur og voru með fullt fangið
fi; aif káli og rófum. Þeir hétu
0 Jóhann Guðmuinidsson og Há-
kon Már Oddsson. Jóhann hef
ur haft fjóra reiti í suimar og
(þar ræktaði hann hvorki
meira né minnia en bál, salat,
radísrur, spínat, næpur, katrt-
öfliur og rófur. Þetta var svo
mJkil uppskera að Hákon
hafði komið til að hjálpa hon
um með þetta allt heim. Jó-
hann sagði annars, að þetta
væri í fyrsta og síðasta
skipti, sem hanin ynni í dkóia
görðunum. Hvers vegna í síð-
asta Skipti? Hann sagðist hatfa
verið í sveit alltaf amn.að slag-
ið í sumair, og þá hafi verið
dálítið erfitt að fá einfeveirn
til að sjá um reitinia og þess
Uppskerudagar í skólagörðum
eftir að uppskerustörfum var
lokið. Þær eru báðar tóltf ái'a
og höfðu fjóra reiti hvor í
görðunum. Og uppskeran varð
svo mikil, að pabbi Sesselju
hafði komið til að hjálpa
þeim að bera græmmetið heim.
En samt hetfði uppskeran get
að orðið meiri:
Jóhann og Hákon: „Kál, salat, radísur, spínat næpur, kartöfl-
ur og rófur. Já og fáein blóm“.
vegna hefði hann ekki of mik
inn áhuga á að halda þessu
áfram. Þar að auki væri hann
orðinn tólf ára og fenigi þess
vegnia ekki að vera með í görð
unum næsta sumar.
Helga Rúna Gústafsdóttir
og Sesselja Þorbjörnsdóttir
voru að hreinsa reitina sínia
etaki upp, því það urðu ein-
hver mistöta í gróðrarstöðimni,
sem það kom úr. Og kartötfl-
urnar voru frekar smáar, þvi
að við gátum ekki sett niður
fyrr en í lok júní. En samt
var alveg ógurlega gaman að
þessu öllu saman“, sögðu þær
og hrostu.
„Og við fengum líka ágæta
einfcunn fyrir umhirðuna á
reitunum, 8,8, svo að við er-
um ánægðar.“
Þrjár ellefu ára gamlar
stöllur úr Melaskólaimum voru
líka að hreimsa reitima sína
efltir að hafa tekið upp úr
þeim. Þær hétu Ruth Mel-
sted, Edda Björmsdóttir og
Þóra Björg Guðmumdsdóttir. í
sumar ræktuðu þær kál ag
kartöflur og þær ætluðu að
láta mömmumar sínar tfá upp-
ákerumia. Við spurðum þær,
hvað þeim hefði þótt Skemmti
legast að gera í görðunum í
sumar. Að setja niðutf, reita
arfann eða að taka upp?
„Qrugglega dkki að reita
arfann“, sögðu þær allar í
eimu. „Ætli það hafi efcki ver
ið skemmtilegast að setja nið
ur“, saigði ein. „Já, og að
borða glænýtt grænmctið",
sagði önmur og hinar tóku báð
ar umdir það.
13 milljónir Bandaríkjamanna
hafa hætt að reykja síðan 1966
Hver sígaretta styttir líf
35 ára manns um 15 mínútur
VFIR 13 milljónir Banda-
ríkjamanna hafa hætt að
reykja sígarettur síðan 196G,
að því er upplýst var á fyrstu
alþjóðaráðstefnu um reyk-
ingar og heilbrigði, sem hófst
í San Diego, Kalifomíu, 9.
september sl. Er frá þessu
skýrt í International Herald
Tribune sl. föstudag.
Á ráðstefnumni sagði for-
maður alþjóðasamtaka um
reykingar og heilsu, Daniel
Horn, að reykinigamenm í
B.andaríkjunium vænu nú
hálfri fimmtu milljón færri en
1966 þrátt fyrir það, að fól'ki
hefði fjölgað um yfir átta
milijónir á þessum tírna. Kvað
hann þessar öru breytingar á
r eykingavenj um Bandaríkj a-
manma einstæðar.
Ástæðan fyrir þvi, hve
miargir hafa hætt að reykja,
er að nokfcru leyti að þakka
varnaðarauiglýsingum í sjón-
varpi, sagði Horn ennfremur.
En hann bætti því við, að
menn hefðu fyrst hætt reyk-
ingum í stórum stíl, er fram
kom sambandið milli reyk-
inga og lungnakrabba á árun-
uim milli 1950 og 1960 , er
leiddi til Skýrslummar um
tenigsl reykinga og lungna-
krabba, sem birt var 1964.
Á þessu ári reykja 42%
bandarískra karlmanna og
31 % bandarískra kvenma
sígarettuT. Samisvarandi tölur
árið 1966 voru 52% og 34%.
Brezkur sérfræðinigur á
ofanigreindri ráðsteifnu sagði,
að sígarettureykinigar væru
eitt helzt vandamál í heil-
brig'ðismálum í Vestur-
Evrópu og Norður-Ameríku.
Læknir, dr. C.M. Fletcher,
sagði, að 35 ára gamall maður
st.ytti líf sitt um nær 15 mín-
útur með hverri sígarettu,
sem hann reykti. Og Dr.
Fletoher bætti við: „Lungna-
'krabbi er nær eingöngu reyk-
ingais j úkdómur “.
Helga og Sesselja: „Við fengum góða einkunn fyrir umhirð-
una, en aftur á móti ekki nógu góða uppskeru“.
„Við urðum að henda öllu
spínatinu, því að það var svo
ormétið. Blómtaálið kom alils
STAKSTEIMAR
Verðbólga
í áratugi hefur það verið eitt
helzta viðfangsefni sérhverrar
ríkisstjómar, að stemma stigu
við verðbólgunni. Stundum hef-
ur nokkuð áunnizt, en í annan
tíma hefur vandinn ávallt vaxið
á nýjan leik. Dagblaðið Þjóðvilj-
inn fer um þetta vandamál
nokkrum orðum í forystugrein í
gær og segir í því sambandi m.a.:
„Þessi þróun er í meginatriðum
tvíþætt: 1. Verðbólgan er aðferð
atvinnurekenda og fésýslumanna
til þess að raska kjarasamning-
um þegar eftir undirskrift
þeirra. Þeir atvinnurekendur,
sem það geta, neita að taka á sig
þær skuldbindingar sem í samn-
ingum felast, en velta þeim í
staðinn út í verðlagið með því
að hækka verð á vörum og þjón-
ustu. 2. Verðbólgan er aðferð til
þess að breyta eignaskiptingunni
á hliðstæðan hátt.“
Þær víxlhækkanir kaupgjalds
og verðlags, sem nú eiga sér
stað eru einungis afleiðing þess,
að kauphækkanirnar á sl. vori
fóru fram úr greiðslugetu at-
vinnuveganna. Það liggur í aug-
um uppi, að við slíkar aðstæður
hljóta kauphækkanir að hafa
áhrif á verðlagið. Auðvitað við-
urkenna allir nauðsyn kjarabóta,
en hitt vissu allir, að þær gátu
ekki farið fram úr greiðslugetu
atvinnuveganna, nema með þeim
afleiðingum, að verðlag hækkaði.
Þegar á heildina er litið, má
ætla, að það sé flestra hagur, að
verðlag haldist stöðugt, ekki þó
sízt fyrir atvinnuvegina. Til að
mynda er stöðugt verðlag
sérstaklega mikilvægt fyrir iðn-
aðinn, sem nú er óðum að koma
framleiðslu sinni á erlendan
markað.
Hlutur stjórn-
málaflokkanna
Þannig er það augljóst, að það
er ekki einungis hagur laun-
þega heldur einnig ajvinnurek-
enda, að verðbólgunni verði
haldið í skefjum. Nú er það hins
vegar svo, að launþegar og at-
vinnurekendur hafa algerlega
frjálsar hendur með gerð kjara-
samninga, sem telja verður
mjög eðlilegt. Það er hins vegar
Ijóst, að við síðustu kjarasamn-
inga gerði ríkisstjómin það að
tiilögu sinni, að nokkur gengis-
hækkun yrði liður í kjarabótum.
Það liggur í augum uppi, að
gengishækkun sem liður í kjara-
bótum gat ekki orðið, nema til
kæmi samþykki beggja aðila að
kjarasamningunum. Það sam-
þykki fékkst hins vegar ekki,
þar sem bæði atvinnurekendur
og launþegar höfnuðu þessum
tilmælum. Þó var það öllum
ljóst, að slík ráðstöfun hefði
tryggt stöðugt verðlag og raun-
hæfar kjarabætur. Allir stjómar
andstöðuflokkarnir lýstu and-
stöðu sinni við þessa hugmynd
um gengishækkun. Þannig eru
það fyrst og fremst stjómar-
flokkarnir, sem sýnt hafa raim-
verulegan áhuga á stöðvun
verðbólgunnar.
í áðumefndri forystugrein
minnist dagblaðið Þjóðviljinn á
þær aðgerðir, sem nú verði að
grípa til í þeim tilgangi að
stöðva verðbólguna: „En þá
verður verkafólk að átta sig á
þeirri staðreynd, að hefðbundin
kjarabarátta og stjómmálabar-
átta verða að haldast í hendur,
samheldni við kjörborðið er
jafn mikilvægt og eining í verk-
föllum. — m“ Þetta er vissulega
rétt ábending hjá Þjóðviljanum.
Allur almenningur verður að
skipa sér í sveit þeirra stjórn-
málafiokka, sem í raun hafa
reynt að stemma stigu við verð-
bólgunni. j