Morgunblaðið - 24.10.1971, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 24. OKTÓBER 1971
Einar Einarsson frá
Berjanesi — Minning
ÞANN 18. október sáðastliðinn
lézt á sjúkxahúsi í Keflavik, öld-
u»{.nrinn Einar Einarsson, kennd
w við Berjanes í V.-Landeyjum.
Emar var fæddur að Skeggja-
f.töðum í Vestur-Landeyjum 4.
október 1885. Var hann því rösk-
Jega 87 ára gamail, er hann
lézt.
Foreldrar Einars voru hjónin
Einar Hildibrandsson frá Vestur-
holtum í Þykkvabæ og Anna
Guðmundsdóttir frá Amarhóli í
Vesstur-Landeyjum. Var Einar 9.
bam þeirra hjóna af 12 bömum
er þau eignuðust. Faðir Einars
kvæntist aftur og eignaðist 6
böm með seinni konunni. Af
þessum stóra bamáhópi dóu
nokkur ung að aldri. Þegar Ein-
ar var á 10. aldursári fluttust
fereldrar hans frá Skeggjastöð-
um að Berjanesi í sömu sveit. —
Mjög fljótlega dró ský fyrir sólu
i Úfi fjölskyldunnar. Anna, móð-
ir Einars, dó eftir einnar viku
dvöl á heimilinu.
Einar Hildibrandsson var harð-
duglegur maður og sá vel um
sitt heimili og aflaði því bjargar
eins og hann bezt gat. Var því
nær aldrei matarskortur á heim-
ílinu. Á uppvaxtarárum Einars
Einarssonar var það fyrst og
fnemst vinnan, er bömin íengu
að kynnast og það í ríkum mæli.
Minna var þá um bóklegu fræð-
in. Móðir Einars, er var mjög
greind kona kenndi honum að
lesa. Var það Péturspostiila er
lesið var í. Önnur uppfræðsia,
er Einar fékk var hjá farkenn-
ara, er kemndi þar í sveitinni.
Vöru það 8 vikur í alH, er hann
var við það nám. Kennt var
reikningur, sikrift, bibiiusögur og
Heigakverið, en Helgakverið
lærði Einar utanbókar. Var þetta
allur hans skólalærdómur.
Ég kynntist Einari fyrir rösk-
um 3 árum. Hafði hann þá ný-
lega fiutzt tii Keflavikur, að Sól-
vallagötu 40, þar sem hann bjó
hjá Ingibjörgu dóttur sinni og
manni hennar, Valgeiri Sig-
hvatssyni. Kom ég nokkuð oft á
það heimili til að heimsækja
gamla manninn. Var auðséð á
öl'lu, að þar átti hann góða daga
i ellinni. Það var ánægjulegt að
koma inn í herbergið hans þar
sem hann sat á rúmimu sínu, og
taka í hina mjúku og traustu
hönd og fagnaðarbros fór um
andlitið.
Þó að kynni okkar Einars væru
ekki löng miðað við hans löngu
ævi, var samt hægt á þessum
fáu árum að kynnast því, hver
maðurinn var. Þessi stórvaxni
karlmaður, óiærður, en bráðvel
gefirm, stálminnugur með ótæm-
andi fróðleik um eitt og allt, nær
og fjær úr sinni löngu Mfsgóngu.
Frásagnir Einars af löngu liðn-
um atburðum voru lifandi og
skemmtilegar og einatt miðaði
hann við að segja ekkert fyrr
en það eina rétta væri fundið.
Víst mun það, að þeir aðrir,
er kynnzt hafa Einari geta sagt
það sama um hann og kunna
áreiðanlega að meta hans mikia
fróðleik. Einn þeirra manna er
hinn góðkunni fræðimaður Þórð-
ur Tómasson frá Skógum undir
Eyjafjöllum. Hefur Þórður birt í
riti sinu Goðasteini þjóðlegar frá-
sagnir eftir Einar. Einnig hefur
Þórður birt ljóð eftir Einar í
Rangvellingal j óðum.
Það var ekki menntavegurinn,
sem lagður var að fótum Einars,
er hann lagði út á líÆsibrautina.
Þann veg hefði hann getað farið
mjög léttilega. Sem dæmi um
fróðleiksþorsta hans var það á
árunum er nýrri brúin austur
hjá Selfossi var srnáðuð og Einar
vann þar, að hann notaði hvert
tækifæri matar- og kaffitima til
að fræðast og iæra hjá umgum
menntamönnum er með honum
unnu við brúarsmiðína. Hafði
hann þá nestislkassann fyrir
sikólaborð. Fékk hann þar nokkra
innsýn í ýmsar fræðigreinar sem
hinir ungu menn lögðu stund á,
eimkum var honumn hu-gleikin
srtærðfræði. Er hanm kom heim
að loknu dagsverki, sagði hann
fjölskyldu sinni fró þvd sem hann
hafði numið þann og þann dag-
inm. Það var vegur alþýðumanns-
ins á þeim tímum, er fyrir hon-
um iá, erfiðisvinnan til sjós og
lands. 16 ára gamall fór hann
fyrst til sjóróðra út á Loftsstaða-
sand og upp frá því var hann
til sjós á vetrarvertíðum, en
vann á sum rin við heyskap
heima hjá föður sinum íyrstu
árin. Aðrar verstöðvar, er Einar
reri frá á áraskipum voru Sel-
vogur, Þorláktshöfn, Grindavík
og Garðskagi. 1910 fór hanin á
segiskútuna Ásu frá Reykjavíik.
Var hann á skútum til 1914 að
hann fer á togarann Eggert Ól-
afHsom. 1918 fer Einar til Vest-
manmaeyja og rær þar á vélbát-
um I nokkrar vertíðir. Kom svo
aftur á Reykjavíkurtogarann
Njörð og var lengi á því skipi
með hinum góðkunna skipstjóra
Guðmundi Guðnasyni. Var þetta
á árunum áður en vökulögin
komu. Hef ég heyrt, að Eimar
hafi verið einn af þeim stærstu
og sterkustu, er störfuðu á tog-
amflotanum á þeim árum. Var
hann afburða maður til vöku og
vimnubragða. Þrátt fyrir sterka
stöðu Eimars á sjónum, var sveit-
in ávallt ofarlega í veru hans.
Þar átti hann engu að síður
heima.
Röskan hálfaun annan áratug
bj'Uggu hjónin Einar og kona
hans, Stefanáa Guðmundsdóttir,
frá Si'gluvik í Vestur-Landeyjum,
á Stokkseyrarseli í Flóa, en þeg-
ar Stefanfia dó 1957 fluttist Einar
tii Reykjavikur ásamt einkadótt-
ur þeirra hjóna, Ingibjörgu. —
Gumnlauigur, einkasonur þeirm
var þá farinn að búa í Reykja-
vák og dvaldist Einar hjá hon-
um og 'konu hans, Vilborgu Krist
jánsóóttur, fyrstu árin. Einnig
dvaldist Einar á timabili hjá
frænsku sinmi, Fanneyju Páls-
dóttur og hemnar mareni, Kristni
Óskarssyni. Einar hafði áður
eignazt son, Þorstein að nafni,
með Ólöfu Gestsdóttur frá Eyr-
arbakka. Þorsteimm dó 15 ára að
aldri, var hann foreldrum sínum
mikill harmdauði.
Á þessum árum vann Einar
aðal'lega við netabætingar (vörp-
ur) og kom sér þá vel fyrir
hanm að kunna handtökin frá
togaraárunum. Kómu þau að
fuilu gagni heima á litla verk-
stæðinu hans. Árið 1961 flyzt
Einar til Ingibjargar dóttur sinn-
ar og Valgeirs manns hennar, ér
þá voru nýfarin að búa og með
þeim filyzt hann fra Reykjavík
til Keflavikur 1968 og eins og
fyrr segir dvaldist hamn hjá þeim
þar tii haren fór á sjúkrahúsið
í Keflavfik.
Kveðjuorðin til þfin, Einar
miinn, verða þessi:
Hjartans þakkir fyrir aHar
samverustundirnar og alian þaron
mikla fróðleik, er þú iézt mér I
té úr þireum andans nægtabrunni
og þá vinsemd er þú sýndir mér.
Þin er vert að minnast, þú varst
stór maður til líkama og sálar.
Ég vil færa bömum þíreutm,
fjölskyldum þeirra og öðrum
vinum þínum og ættiregjum inni-
legar samúðarkveðjur, og að
lokum þín eigin kveðjuorð:
Vertu blessaður og Guð blessi
þig-
Guöimindur A. Finnbogason.
Otför
GUNNARS JÓHANNSSONAR.
fyrrverandi alþingismarms frá Sigiufirði,
verður gerð frá Dómkirkjunni þriðjudaginn 26. október klukk-
an 1.30 eftir hádegi.
Steinþóra Einarsdóttir,
Pétur Gunnarsson.
t
Kveðjuathöfn um móður okkar,
SIGRlÐI LOVtSU SIGURÐARDÓTTUR,
fyrrverandi læknisfrú,
Húsavík,
fer fram í Fossvogskirkju þriðjudaginn 26. október kl. 1.30.
Jarðsett verður frá Húsavikurkirkju iaugardaginn 30. októ-
ber klukkan 2.
Böm og tengdaböm.
t Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og vináttu við and-
lát og útför bróður míns.
SIGURJÓNS JÓNSSONAR
verkstjóra.
Skeggjagötu 7.
Þórður Jónsson.
t
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og vináttu við andlát
og jarðarför
KRISTJÁNS F. JÓNSSONAR,
kaupmanns, Kvisthaga 10.
Vilborg Jónsdóttir,
Gunnlaugur Krístjánsson, Hallgerður Sigurgeirsdóttir,
Friðbjöm Kristjánsson, Kristin Ósk Óskarsdóttir,
Sigvaldi Kristjánsson, Sigríður Armannsdóttir.
t
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð við andlát og jarðar-
för móður okkar, tengdamóður og ömmu,
VILBORGAR ÞORVALDSDÓTTUR,
Gunnarssundi 3, Hafnarfirði.
Anna K. Guðmundsdóttir, Ólafur Guðmundsson,
Sigríður og Bjöm Líndal.
Aslaug og Þorvaldur A. Guðmundsson,
Elisabet og Guðmundur Guðmundsson,
og barnaböm.
— Bobby
Fischer
Framhald af bls. 8
Bobby gleyimt þeim fljótt,
þvi að síðan hefur hann ætíö
búið við einlífi og verið heim
iiislaus, því að hann afsaiaði
sér fábrotinni íbúð sinni í
Los Angeles i fyrra og býr
nú i einu hótelherberginu af
öðru.
Þegar Bobby var yhgri,
var hann árum saman mikii-
mennskukennd hrollvekja,
sem mætti of seint eða ekki
tii keppni og kom jafnvel
ekki fram í heilum skákmót-
um.
Oft krafði Fischer stuðn-
ingsmenn sína um meira
fé (rússneskum skákmönn-
um, hélt hann fram,
væri borgað af stjórnarvöld-
unum), kvartaði undan ljós-
unum, hávaðareum,, áhorfend
unum og andstæðingnum, yf-
ir því að þurfa að tefla á
morgnana (hann sefur fram
eftir) eða að nokkur skák
yrði tefld eftir sólsetur á
föstudögum — það síðasta
vegna þess, að það striðir á
móti grundvallarreglum trú-
flokks þess, sem hann tilheyr-
ir, en neitar stöðugt að segja,
hver er. En alltaf fyrir fram-
an hann sem takmark var hin
langþráða heimsmeistaratign
svo og Rússarnir ógeðfelldu,
sem héldu titlinum.
Árið 1962, er Fischer hafðí
orðið á eftir þremur efstu
mönnunum, sem áfram kom-
ust, í kandidatamótinu í Cur-
acao (hann kom tveimur dög-
um of seint og tapaði fjórum
af fyrstu sex skákunum),
ásakaði hann rússnesku þátt-
takendurna, sem voru tölu-
lega fleiri, um að svindla —
sérstaklega með því að gera
sjálfkrafa jafntefli sín í milli,
en beita sér af alefli gegn
þeim keppendum, sem ekki
voru rússneskir. Hvort aem
þetta var „svindl" eða ekki,
þá var sýnilega nógu mikill
sannleikur í því til þess, að
FIDE, Alþjóðaskáksamband-
ið, breytti reglunum árið
1969 á þann veg, að 8 efstu
keppendurnir væru iátnir
mæta hver öðrum I útsláttar-
einvígjum, sem Fischer hefur
nú sett sinn svip á með svo
áhrifaríkum hætti.
Fischer er enn óvinsæll
maður — Rússar halda því
fram, að hann sé „nyekul-
turni“ (ósiðaður — síðasta
lýsingarorðið, sem þeir nota á
nokkurn mann . . . Jafnvel
sjálfsöruggur heimsborgari
eins og Daninn Bent Larsen,
gat varla talað kurteisiega
um Fischer fyrir og eftir þá
auðmýkingu, sem hann mátti
sæta af hálfu Fischers. En nú
kalla rússnesku blöðin hann
„Robert“ —• og Spassky hefur
sjálfur sagt einslega, að hann
gerði ráð fyrir því, að Fischer
yrði næsti áskorandinn.
Spassky, sem er 34 ára gam-
all, keðjureykingamaðtir og
aannkallaður töframaður við
skákborðið, stendur Fischer
fullkomlega á sporði, ef hann
getur yfirunnið værukærð
sína — og hann hefur þegar
kallað á hinn virta Botvinnik
sér til fulltingis við undi.bún-
inginn. Það er líka til nokkurs
fyrir harwi, þvi að titillinn er
alvarlegt mád. Rússneskar
skákhetjur eru verðlaunaðar
með útlendum bílum meðal
annars og þó að Mercedes
Botvinniks virðist öruggur
gæti Volvo Spasskys hugsan-
lega farið forgörðum, ef hann
tapaði heimsmeistaratitlinum
til Bobbys.
Fischer heldur að sjálf-
sögðu áfram að láta ekki i ljós
hinn minnsta vafa um sjálfan
sig, ekki einu sinni eftir hið
óvænta tap gegn Petrosjan,
sem ef til vill létti þó svolitlu
fargi af honum. „Ég ætti að
vinna þetta einvígi,“ sagði
hann í blaðaviðtali í síðustu
viku. „Alllr, sem eitthvað vit
hafa á skák, vita, að ég hef
verið heimsmeistari að öllu
leyti nema nafnimu sl. 10
ár. Þetta þýðir ekki, að ég
muni vinna — Rússar gera
allt til að sigra mig. En ég
veit, að ég get sigrað Spassky,
ef ég held áfram að tefla með
þeim hætti, sem ég hef teflt
að undanförnu.
(Þýdd og endursagt úr
Newsweek).
Notaðir bílar
© til sölu O
V.W. 1200, '64
V.W 1200, '65
V.W. 1300, '69
V.W. 1300, '70
V.W. 1302, '71
V.W. 1302 S L '71
V.W. 1600, '67
V.W. 1600. 68
V.W. 1600, Variant '67
V.W. 1600 TL Fastback '69
V.W. TLE Fastback, '70
V.W. sendiferðab. '67
Landrover, benzín '65
Landrover, benzin '66
Lanrover, dísil '62
Landrover, dísil '63
Landrover, dísil '67
Landrover '62, lengri gerð
Skoda 100 L '70
Sunbeam 1500, '70
HEKLAhf.
Laugavegi 170—172 — Sími 21240
3500 pelsar frá Afganistan
sendir beint frá framleiðendum til smásala.
Mjög ódýrir. Afhendingartími 8 dagar. Snúið
ykkur til
Culaba Import & Eksport
Postbox 211, 8100 Aarhus C., Danmark.