Morgunblaðið - 11.08.1972, Blaðsíða 4

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 11. ÁGÚST 1972
14444 S 25555
14444®25555
22*8*22*
RAUÐARÁRSTÍG 31
BÍLALEIGA
CAR RENTAL
21190 21188
Op/ð
frá kl. 9—22 a!la virka daga
nema laugardaga frá kl. 9—19.
Bílasalinn
við Vitatorg
Sírr.i 12500 og 12600.
BÍLALEIGAN
AKBllAUT
8-23-4T
h sendutn
Ódýrari
en aárir!
SHODH
LCIGM
44 -46.
SfMI 42600.
BING & GRÖNDAL
Stell, styttur, vasar.
RAMMACDteiN
Hafnarstræti 17—19
Austurstræti 3.
STAKSTEINAR
í „Austra“-stíl
Vafalaust, er, að enginn ráð-
lierra liefur misnotað eins út-
varp ogr sjónvarp og Magnús
Kjartansson. Mönnum eru í
fersku minni drjúglöng: við-
töl við hann af barnalega
litlu tilefni. I»essi. árátta kem-
ur sumpart til af því, að þessi
ráðherra er, eins og málgagn
hans, þeirrar skoðunar, að
það sé skylda opinberra fjöl-
miðia að þjóna ráðandi valda-
mönnum, vera skoðanamót-
andi fyrir fjöldann, þegar
þeir eru sjálfir í ríkisstjóm.
Það er þessi sami hvati, sem
veldur þvi, að undanfarið iief-
ur rignt yfir landslýðinn eins
og skæðadrífu svokölluðum
fréttatilkynningum frá iðnað-
arráðuneytinu, sem margar
eru i „Austra“-stíi. Cm höf-
undarmarkið, er ekki að viii-
ast, — það ieynir sér hvorki
i málfari né málsmeðferð.
Sunipart kemur sú árátta
ráðherrans að haida sig i
sviðsljósinu fram i næsta
skringilegum uppátækjum
eða yfirlýsingum. Þannig var
því slegið upp eins og stór-
tíðindum að ráðherrann
skyldi hafa verið farþegi í
fliigrvél, sem lenti á Vatna-
jökli, Ogr haft konuna sína
með sér. Um svipað leyti lýsti
ráðherrann þvi yfir í Þjóð-
viljanum á útsíðu, að það
væri sér að þakka að þrír
sérfræðimenntaðir læknar
væru á heimleið. Það hafði
þó legrið fyrir, áður en þeir
fóru út, að þeir myndu aft-
ur hverfa heim til Islands að
námi loknu. Svíþjóðarför ráð-
lierrans breytti þar engru um.
Hins vegar er það rétt, að
það, að Magrnús Kjartansson
skuli fara með heilbrigrðismál
in, kom ekki í vegr fyrir heim
komu læknanna.
Litli Mussolíni
Eins og hégómagjörnum
mönntim er hætt, stígra hin
auknu metorð Magnúsi Kjart
anssyni til höfuðs. Þannig
verður ekki betur séð nú en
hann telji sig alvald í orku-
niálum, sem þurfi hvorki að
taka mið af vilja Alþingis,
ríkisstjórnar né heimamanna.
íslendingar eru með öðrum
orðum búnir að eigrnast Ut-
inn Mussolini.
Sem dæmi um einræðis-
brölt ráðlierrans má nefna:
1. Hugmyndir hans um að
grefá sjáifum sér ákvörðun-
arvald uni staðsetningu og
bygrgringru nýrra orkuvera ogr
fleira þess konar lágu fyrir
Alþingi í tillöguformi i vetur.
Þær náðu að sjálfsögðu ekki
fram að ganga. Þegar í Ijós
kom, að Sanihand íslenzkra
rafveitna hafði ýmislegt við
þessar tillögur að athuga og
hugðist halda aukafund um
máiið í haust, flýtti ráðherr-
ann sér að skipa nefnd til
þess að framkvæma þær. Þá
lá endanlega ljóst fyrir, að
ráðherrann hafði hvorki hljóm
grunn á Alþingi, meðal sveit-
arfélaganna né hjá Sambandi
íslenzkra rafveitna.
2. f Norðurlandi vestra hef-
ur mikið verið unnið að raf-
orkiimálum undanfarið og
skipuðu sýslufélögin og kaup
staðirnir sérstaka nefnd
til þess að fylgja
sjónarmiðiun sínum eftir.
Undanbrögð iðnaðar ráðu-
neytisins kom i veg fyr-
ir, að framkvæmdir gætu haf
izt á þeim grundvelli, sem
heimamenn voru sammála
um. Káðherra leysti málið
með því að leggja háspennu-
linu frá Akureyri til Varma-
hlíðar og fór með þvi á bak
við forsætisráðherra. Með
þessari 60 til 70 millj. kr. linu
eru tengd sanian svæði, sem
bæði eru i sömu þörfinni fyr-
ir raforku. Ekkert samráð var
haft við heimamenn, hvorld
sv'eitarfélög né samtök þeirra.
3. Raforkumál Vestfjarða
hafa verið í brennidepli. Iðn-
aðarráðuneytið hefur dregið
heimamenn á svari við beiðni
um virkjun Suðurfossár allan
þann tíma, sem Magnús
Kjartansson hefur gegnt ráð-
herrastörfum. Nú bregður
liann hius vegar við og ákv’eð-
ur nýja virkjun með bráða-
birgðalögum, — ber þvi við,
að ekkert hafi gerzt og þess
vegna sé þessi málsmeðferð
nauðsynleg. Ekkert samráð
var haft við heimamenn,
sveitarfélögin né samtök
þeirra og önnur leið valin en
sýslunefnd Vestur-Barða-
strandasýslu taldi heppileg-
asta á fundi sinum í sumar,
sem Hannibai Valdimarsson
þ<> sat sem sýslunefndarmað-
ur.
Við
gluggann
eftir sr. Árelius Níelsson
Mannkyns-
vernd
EITT helzta og fegursta eink
unnarorð þeirra tíma, sem nú
stamda yfir er orðið vernd.
Taflað er um landvernd,
gróðurvernd, náttúru'vernd,
að ógleymdri fuglavernd og
barnavernd.
AWt eru þettp þættir þess,
sem nefna mætti einu nafni,
lífvernd.
Hættur þær, sem tillitsleysi,
heimska, skammsýni og
grimmd valda, ógna nú ölliu á
jörðu, með eyðingu, eitrun og
dauða.
Visindin telja að fátt sé eins
fágætt og dýrmætt í ailheim-
inum eins og það, sem nefnist
líf. En það er kraftur, sem
birtist í óteljandi myndum,
aMit frá maðki til manns, allt
frá amöbu til fegursta og full
komnasta líkama. Og er þó
ekkert af þessum mynduim líf
ið sjálft. Það er leyndardóm-
u/r, sem enginn skiluir.
Öllum, sem eitthvað hugisa,
ber saman uim, að ekkert fyrir
brigði lífsins sé fuilkomnara
en maðurinn og ekkert undur
atheimsins sé undursamlegra
en mannsheili.
En jafnframt vex jafnt og
þétt sú sannfærmg, að mann-
líf jarðar sé nú í hætbu eða
hætbuim statt, sem séu þó að
ýrnsu leyti leyndar og læðist
að sem þjófur á nóttu, eins og
satgt er á líkingamáli Heilaigr
ar R'tningar um heimsendi.
Margir af þekktum hug-
sjónamönnum heimsdns hafia
undirritað yfiriýsingu um að
bindast samtökum til mann-
kynsvemdar.
Þeir nefna yfirlýsingu sína
Human Manifiesfo — Mann-
iegu yfirlýsinguna til samræm
is og i anda Mannréttindayfir
lýsingar Sameinuðu þjóðanna
og minnugir orða fyrrverandi
forseta þeirra U Thants, sem
sagði um slík samtök: „Vér
þurfium að stofna aðra lýð-
skyldu“.
í upphafi þessarar yfirlýs
ingar er hættum þeim, sem
mannkyni jarðar ógna lýst á
þessa lieið og taldar þessar:
Mannlíf reikistjömunnair
jörð er í hættu.
Það er í hættu gaignvart
styrjöld, sem tætir sundur
mannleig heimkynni og mann
iiega líkami.
Það er i hættu gagnvart
styrjia/ldarundirbúningi, sém
eyðileggur útlit fyrir mann-
sæmandi tilveru.
Það er í hættu giagnvart
afineibun mannréttinda yfir-
leitt.
Það er í hættu giagnvart
miengun lofts, vatns og jarð-
vegs.
Það er í hættu giagnvart
ótakmarkaðri mannfjöligun
meðal þjóðanna.
Að þessum hættuim upptöld
um, sem í dagleguim samskipt
um kaltast atomsprengja,
mengun og mannfjöigunar-
sprengja, koma nokkrar setn
ingar um miannlagar skyldur
til vemdiar gegn þeissum voða.
Þar segir svo:
„Eigi að vera unnt að verj-
ast þessum hætbum og tryggja
manntega tiliveru og þróun á
jörðu, verðuim við mamnverur
þessarar píánetu að skuildbind
ast hvert öðru og komamdi
kymslóðuim.
Vér verðum að leysa veröld
ina af styrjaidaótta þeim, sem
nú þjáir mannhedm og skapa
grumdvöil heimisfriðar og
bræðralags.
Vér verðum að skuldbind-
ast til verndar hinu hárfín-
gierða samræmi náttúruilögmál
anna og umhverfisins á hverj
u/m stað, svo að uppspretbo-
lindir lífsins hialdist ómemgað
ar manntegu liifi.
Vér verðum að skuldbind-
ast til að setja rmanntega hags
muni ofar þjóðtegum haigs-
munuim, og alþjóðaheill ofar
þjóðernistegium verðmætuim.
Vér verðum að telja ail-
menn mannréttindi æðstu
verðmæti samfélags og félags
hátba.
Vér verðum að telja sameig
inlega skyldu að skapa heim,
þar sem hvorki þarf að drepa
eða verða drepinn.
Til þess að framkvæma
þessair slkuldbindimgar í veru
teikamuim, veirðum vér að telja
æðstu holOusbu vora við fjöd-
skyldu þá, sem nefnist maður
o.g vera hvert öðru trú.
Vér lýsuim yfir persönuletg
u,m bongiarairétti í samfélagi
heimsims og algjörri hoíluisbu
og stuðningi við hugsjónir
Sameinuðu þjóðanna, til að
gjöra jörðiima hæfa fyrir sam
eiginlega hagsmuni alls manrn
kynr,
Framhald á bls. 15