Morgunblaðið - 21.12.1972, Blaðsíða 21

MORGUNBLiAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 21. DESEMBER 1972
21
b -
Af mælisk veð j a:
SIGRÚN HELGA-
DÓTTIR - SJÖTUG
FRU Sigrun Holga<3óttir, Drápu-
hlíð 7 í Reykjavlk á sjötugsaf-
irtæli nú 20. descmber.
Hún fæddisst á Múlakoti á
Síðu, og voru foreldrar hen.nar
Helgi amiðuir Magnússon á Fossi
og konia hans Guðríður Sigurðar-
dóttir. Eftir lát föður sÉns flutt-
ist Sigrún með móður sinini árið
1906 að Kirkjuhæjarklaustri og
dvaildisit þar í mörg ár hjá móður
systur sinmi Elímu og manni
hemniar Lárusi Helgasyini.
Sigrún gekk í Kvemnaskóianin
í Reyfcjavík. Síðar gerðist hún,
ásamt Guðrúnu Sigurðardóttur,
ráðskona á Mensa Academlea,
sem var imötuneyti háskóla-
stúdenta og fleiri. Þar kymntist
hún miamini sínum Hjálmari
frænida mínum Vilhjál/mssyni. Er
hanin hafði lokið háskólanámi
fluttust þau austur á Seyðisfjörð,
seint á árimu 1929, og giftust í
aprílmánuði, Alþingishátíðarárið
1930. Það var mikill hamingju-
dagur í liífi þeirra beggja, enda
hafa þau verið samhent og sam-
búð þeiirra alla tíð mjög ham-
ingjurík. Hefir þar aldrei borið
skugga á.
Frá 1. júiní 1930 varð Hjálmar
bæj ans't.j óri á Seyðisfirði og
stofnuðu þau fyrst heimili í
nokikr|i mánuðd í Gamla pósthús-
tou. Þá festu þau kaup á hús-
eigniruni Vesturvegi 8 og þar var
heimili þeirna yfir 20 ár.
Vorið 1936 var Hjálimair skip-
aður sýslumaður í Rangárvalla-
sýslu og fluttust þau búferlum
að Gunnarsholti, sem þá var
sýsliumanmssetuir.
Eftdr rúmlega árs veru þar var
Hjálmar skipaður sýslomaður í
Norður-Múlasýslu og bæjar-
fógeti á Seyðisifirði. Fluttu þau
því aftur austur og settust að
í húsi stou þar eystra. Þar voru
etonig sýsluskrifstofunniar um
árabil.
Árið 1953 varð Hjáknar ráðu-
neytisstjóri i félagsmálaráðu-
nieyttou og fl.uttusit þau þá til
Reykjavíkur og hafa búið í
Drápuhlíð 7 fram á þennain dag.
Sigrún bjó þeim myndarlegt
menntogarheimili frá fyrsta degi.
Allt ber vott um myndarskap og
hagleik húsmóðurtonar, dæma
fáan dugniað og reian.
Þau Sigrún og Hjálmar tóku
til sín foreldra Hjálmiars, afa
minin og ömmu, Vilhjálm á Há-
nefsstöðum og Bjöngu. Enmfrem-
ur Guðríðd móður Sigrúnar.
Einnig Hólmfríði afasystur míma.
Allt þetta fólk átti fagurt og
ániægjulegt ævikvöld á þessu ein-
stæða heimili. Fleiri hafa dvalið
þar um lemgri eða skemmri tíma.
Þá hafa þau hjónin eignazt
fjögur böm. Bjöngu búsetta í
Reykjavík, arkitektana Helga og
- BRANDT
]*'rartiliald af bls. 16
þörf sé á þvi, að allt það fólk, sem
talar sama tungumálið, safnist sam-
an í eitt riki stjórnmálalega. Tungu-
mál skipta minna máli en sagan. Els-
assbúar og Austurríkismenn og meiri
hluti Svisslendinga tala þýzku. Samt
hefur reynslan kennt Þýzkalandi, að
það getur hvorki látið Austurríkis-
menn né Elsassbúa blandast þýzku
þjóðinni og það hefur aldrei gert
einu sinni tilraun til slíks, að þvi er
varðar þann hiuta Sviss, sem talar
þýzku. Frakkland og Bretland
myndu aldrei láta sig dreyma um að
leggja undir sig allar þaar þjóðdr,
sem tala frönsku eða ensku. Einmitt
sú hugmynd gerir þá kenningu fár-
ánlega, að tungumálasvæði og stjórn
málasvæði verði að fara saman. Með
þetta í huga getum við vonað, að
þýzku ríkin tvö geti lifað saman í
eindrægni um ótakmarkaðan tíma.
Þýzkaland hefur verið sundrað
pólitískt lengst af á liðnum tíma.
V aldbeitingaraðf erð Prússlands til
sameiningar var andsvar við þessari
sundrungu. Samt hefur pólitísk
sundrung Þýzkalands skilið eft-
ir gjöf, sem er dýrmæt heimi, þar
sem lífið staðlast i æ ríkara mæli
af tækninni.
Sagan hefur ljáð þýzku rikjunum
tveimur, sem nú eru til, staðbundna
margbreytni, sem ekki hefur varð-
veitzt í Frakklandi, Bretlandi né
jafnvel Ítalíu. Austur-Þýzkaland
nú samanstendur af fyrrum konung-
dæminu Saxlandi og leyfum þess, sem
var eitt sinn Prússland austan Sax-
elfar. Sögulegar andstæður milli
þessara tveggja samliggjandi þýzku
landa eru það miklar, að jafnvel
kommúnistastjórn er ólíkleg til þess
að geta máð burt þennan mun. Að
því er Vestur-Þýzkaland varðar, þá
er munurinn á Hamborg og Mún-
chen afar mikill og jafnvel Bajern
og Rínarlönd eru hvort öðru afar
fjarlæg þrátt fyrir sameiginlega ka-
þólska trú. Þessi staðbundni munur
innan lítils landfræðilegs ramma er
uppspretta menningarlegs styrks.
Hvort þýzku rikjanna um sig er
fyrirmynd fyrir sameinaða Evrópu í
framtíðinni, þar sem heildarsamein-
ing á eftir að haldast í hendur við
staðbundinn mun með þeim hætti, að
árangursríkt samræmi haldist.
Þegar þessi sameinaða, en þó —
við skulum vona — ósamkynja Evr-
ópa verður til, verður Willy Brandts
minnzt með þakklæti og á hann litið
sem einn af helztu forvígismönnum
hennar. Frá Vestur-Þýzkalandi bár-
ust góðar frétttr i nóvember 1972.
— Sitt af
hvoru tagi
Frambald af bls. 15
grunnfærni, sem kemur fram hjá
presti og skólastjóra — jafnvel
póstimeistiaraniuim líka. Máski er
sagan reist á raunverulegum at-
burðum, en slíkum atburð-
um þarf skáld oft að hagræða
til að úr geti orðið góð smá-
saga. Þarna er efnið þess eðlis,
að í söguna vantar andstæður
og átök til þess að yfir henni
verði einhver skáldleg reisn.
Öðru máli gegnir um sögu, sem
höfundurtom nefnir Influensn
og gerist auðsjáanlega fyrir all-
löngu á matsölustað í Reykja-
vík, sem ætlaður er félitlu fólki.
Eftir að hafa nýlega lesið ævi-
sögu Indriða heitins Einarsson-
ar, sem er að flestu merk bók
og skemmtileg, en gerir hlut
Norðlendinga slikan, að yzt sem
innst beri þeir mjög af öðrum
Islendingum var mér næstum
nautn að því að kynnast í sögu
Guðmundar hinum símalandi,
státna og illkvittna norðlenzka
námsmanni, sem sessunautur að
vestan stöðvar í rásinni, þegar
úrskeiðis gengur. En þetta er
ekkert höfuðatriði í sögunni.
Hún fer ósköp látlaust af stað,
og er nokkuð óráðið lengi vel,
hvort þar sé nokkuð, sem veki
áhuga og festist í minni. En að
lokum verður, Ebba, hin vand-
séða, en bláfátæka og sístritandi
þjónustustúlka talsvert skýr og
sérstæð persóna, þó að hún
kunni ekki að meta ástarvísur,
sem ekki eru ortar í hinum sann
alþýðlega stíl Símonar
Dalaskálds, svo að Pési henn-
ar skýtur langt fjarri markinu,
þegar hann ljóðar á hana i anda
Guðmundar skálds Böðvarsson-
ar!
Bókinni lýkur með smásögu,
þar sem skýrt er frá ferð á Suð-
urlandinu sálaða frá Borgar-
nesd til Reykjavíkur í rysju
veðri, og þar er auðsjáanlega
lýst af eigin raun þeim aðbún-
aði, sem farþegar urðu fyr-
ir nokkrum áratugum að
láta sér lýnda, allt fi'á því að
þeir voru reknir niður í upp-
skipunarbát við bryggjustúf i
Borgarnesi og þar til þeir reik-
andi stigu upp á hafnarhlöð höf
uðstaðarins. En sagan fjallar
um norðlenzkan embættis-
mannsson, sem er á leið i skóla,
unnustu hans Sigríði og státinn
og hresisiilegam piltung, sem Hin-
rik heitir. Jón er ekkert nema
prúðmennskan sjálf og umhyggj
an fyrir sinni tilvonandi,
en verður strax illa úti í sjó-
volkinu og alls ófær til hvers
konar hoffmennsku. En Sigríð-
ur er af öðru tagi, trúlega sunn
lenzk kaupakona, sem er nokk-
ur fyrir sér og hefur sitthvað
brallað, og þegar hún rekst á
Hinrik, sem hún auðsjáanlega
þekkir sem óvíiinn náunga og að
eins mannaðan í neðri bekkjum
lífsins skóla, verða fagnaðar-
fundir — og ekki að ástæðu-
lausu, þvi að hann býr þeim í
skyndi mjög viðunandi skjól
undir flikki, sem ekkert stend-
ur útundan nema fæturnir. Við
ræðum það svo ekki frekar. En
í tæka tíð gerist Hinrik svo til-
litssamur, að svo að segja gufa
upp í nokkurn veginn tæka tíð,
og þó að prúðmennið Jón sé hart
leikinn af hoppi og híi skipsins
og brambolti ófyrirleitinna sjóa
tekst honum að troða sér inn í
bíl með Sigríði sinni, þeg-
ar til Reykjavíkur er komið, en
þar eð hann er bæði hár og að
sama skapi mjósleginn, sit-
ur hann í óásjálegum keng í bíln
um við hlið sinnar hraustu og
stubbaralegu Sigriðar. Þann-
ig skilar Guðmunidur skáld og
bóndi Böðvarsson þessu unga
pari i faðm höfuðstaðarins, og
líklega er það hann sjálfur, sem
stikar lágur og rýr með poka á
baki upp í borgina i bókarlok.
Guðniundur Gíslason Hagtiliii.
Vilhjálim, som þegar eru þjóð-
kuminir fyrir verk sín og Lárus,
sem er ynigstur.
AUa tíð hefir verið ákiaflega
mikill gestagangur á heimili
þeirra. Varla leið sá dagur eystra,
að ekki væru fleiri eða færri
gestir og mjög oft næturgestir.
Állir voru ævtolega velkomnir
og dvöldu þar við mikia rausn.
Húsmóðirto var alltaf boðiin og
búin að stoina gestum og sparaði
hvorki tím>a né fyrirhöfin. Oft
hefir mér verið hugsað til þess,
hve viinmudagur henmar hlýtur
að hafa veirið lanigur og stramigur.
í Gunnarsholti voru milkil um-
svif. Auk fjölda, heimiliafólks
voru 9 menm frá Saindgræðsl-
um.ni, sem þurfti að þjóna. Þá
höfðu þau talsvert bú á þeirra
tíma mælikvarða, a.m.k. 12
mjólkamdi kýr o. fl.
Margir áttu ertadi við sýslu-
manm. Þair voru haldnir sýslu-
fundir og margt fleira mætti
nefna. AUt þetta varð tilefni
mifcilla starfa og gestakomu. Öll-
urn voru boðnar veitingar og
auðvitiað mæddi mest á sýstu-
miainmsfrúnini.
Á Seyðisfii’ðd höfðu sýslu-
mianinshj ónin einmdg lítið landbú.
Gekk Sigrún að öllum vemkum
eftir því sem þurfa þótti af þeiim
i
dugnaði og atorfcu, sem etokennt
hefir allt hemnar líf.
Þau eru óteljandi störfto, sem
hún hefir ummið, en húm er hlé-
dræg og lætur ekki að láta S
sér bera. Ég nefni sem dæmi
störf hennar í þágu vangeftoma.
Veit ég að eftir þeim hefir verið
tekið svo ekki sé meira sagt.
Ég hefi meira og mimma verið
heimagangur hjá þeim Sigrúnu
og Hjálmiari alla tíð, niema í
Guninarsholti. Það eru því ótelj-
andi ámægjule.gar mtanimigar,
sem sækja á hugann. Já það er
margur góður beintom, sem ég
hefi þegið á því heimili. Undir
þetta geta fjölmiairgir tekið. Ég
ted það lán fyrir mig og raumar
alla, sem hafa kynmzt Sigrúnu
Helgadóttur. Hún er mjög góð
koná og vill í engu vamm sitt
vita, höfðimgi í lurnd, vinmörg og
virt. Veit ég að gæzka hemmar
og fómfýsi er endurgoldin í
elsku þeimra fjölmörgu, ®em not-
ið hafa vtoáttu hemm>ar og verka.
Ég lýk þessum afmælisltoum
með þökkum og afmælisóskum
til Sigrúnar frá mér og mtou
fóllki.
Vona ég að guð og gæfa fylgi
hemmi, heimili henrnar og fjöl-
skyldu.
Tómas Árnason.
MEDYDDRIHUGA
bjóðum við MELKA skyrtur
Því MELKA býður mesta úrvalið af litum.
sniðum oq mynstrum. Einnig fleiri en eina
bolvídd, til þess að ein þeirra hæfi einmitt
yður. Fallegur flibbi svarar einnig kröfum
yðar og ekki sakar að hann haldi alltaf
formi. MELKA skyrta er vel slétt eftir hvern
þvott og frágangur alltaf fyrsta flokks.
HERRADEILD
Við bjóðum yður MELKA skyrtur vegna
þess að þær eru klæðskerahönnuð qæða-
vara á hóflequ verði.
AUGLYSINGASIOFA KfHSTINAR I-c_-