Morgunblaðið - 04.01.1973, Qupperneq 12

MORGuNBL-AÐÍÐ, FIMMTUÐAGUR 4. JAXÚAR 1973
allstóru jólatré fyrir I for-
st.ofurini og skreytir það eft-
ir beztu kunmáttu. Aðfamga-
daigur er skipulagður, hátfða-
máltið kl. 6 og miðtnætur-
messia.
Mammiasan er beðim um
hátíðarmat. Hvað ætti það
nú að vetra? Ráðstefna með-
al Islendimigamma ákveður að
hafa aspargesúpu, katkún
með rauðkáli og grænum
baunum og h risgr j ónaibúð -
img með mömdlu á eftír.
Veitimgahjónim verða hálí
ráðviilt, em bjóðast til að eft-
irláta eldhúsið. Er mú komið
á nýjum fumdi með veitimga-
hjómunum, brytum sikipamma
og einu frúmni í hópmum
ásamt Kauída aðalkapteimi,
sem er svo vinsamlegur að
túlka hráefmislistamn.
Á aðfamgadagsmorgum
heldur svo hersimgin af stað.
Þótt sunnudagur sé, eru
margar búðir opmar. .Fyrst er
haldið á markaðinm, þar sem
al'lt grænmeti fæst. Grænar
baunir fást eimgömgu í 50 gr.
dósum, svo að taka verður
25 dósir og Mtið verður eftir
í búðinm'i af þeim birgðum.
Verra er með hrisigrjónaibúð-
ingdmin. 33% rjómi er sjaidséð
vara, svo að sœtzt er á köku-
krem.
Að lokum er svo haldið í
sérverzfum að leita að súpu-
krafti, mömdlum, vami!Uiu og
fleiru smáiegu. Viðskiptavin-
uaum er boðið imn á skrif-
stofu til skrafs og ráðagerða.
Mammasam og kona verzlun-
areigamdams heilsast með
mikium virktum og hneiigja
sig margoft hvor fyrir anm-
arrl Gömui kona ber fram
grænt te i krukkum og öll-
um er boðið sæti. Þá er erimd-
ið borið upp. Brytínm ráðg-
ast við frúna, frúim við
kapteimimn, kapteinmimm við
veitimgamammimn og veitiniga-
maðurinm vdð verziunareigand
amm. Ailt dæmið gemgur upp
nema mömdiliurmar, þær eru
ekki á hverju strái. Verzl-
unareigamdimm lofar samt að
gera hvað hamm getur til að
fimma þær ammars staðar.
Þegar farið er að athuga
semdiimguna, sést að leyst hef-
ur verið úr ölium vamdamái-
um. Þama eru iimandi
möndlur og rjómi svo þykk-
ur að hamm hmigur varla.
Er nú tekið tiJ ósptUtra
máiamma við matreiðsluna og
imnan skamms streymir rauð-
káislyktin um húsið. Veitimga
hjómim horfa forvitin á aðtfair-
imar og biðja kapteimimm að
spyrja, hvað sósan heiti, sem
hrærð er upp ú.r soðimu af
kaikúnimum. Það væri kapi-
Franihald & bls. 22
________á
1 KRISTIN
BJARNADÓTTIR
skrifar frá Japan
*
Islenzk jól
í Muroran
1 MURORAN á Hokkaido-
eyju í Japam héldu um 20 fs-
lemdimgar hátiðleg siðastiiðin
jól. Hér var um að ræða
skipshafnir tveggja skipa,
Vestmammaeyjar VE 54 og
Páls Páissomar IS 102, ásamt
útgerðarmömmum þeirra. Sldp
þessi hafa verið í smiðum
i Narasald-skipasmíðastöð-
inmi í Muroram og voru af-
hernt eigemdum sínum rétt
fyrir áramót.
Hokkaido er nyrzta stóra
eyja Japams og vetumir þar
eru svalir rmeð frosti og smjó.
Er skemmst að mimmast Vetr-
ar-Olympíuleikamma í Sapp-
oro á siðasta ári, em þar er
paradís skíðamamma. Enm
hefur ekki snjóað að ráði í
Muroram, en poHar eru lagð-
ir og bitur mæðimgur nístir í
gegmum merg og beim.
Muroran er 200 þúsumd
manma bær, þar sem stumd-
aður er stáláðnaður, skipa-
smiðar og útgerð. Bærimn
lig.grur summan til á eyjummi
við flóa imn úr Kyrrahafinu,
og er byggður utan í ávölum
hæðum. Þótt bæjarstæðið sé
fagurt, væri symd að segja
hið sama um bæimn sjálfam.
Mér virðist ekki ríkja sama
byggimgarhefð og á Hansku-
eyju, t.d. í Núgate, þar sem
flest hús eru dökk tímbur-
hús með tíguisteimsþaki. 1
Muroran eru þau víða múr-
húðuð og máluð og afskap-
iega ósamstæð. Húsakynni
eru þrörng og eimamgrum lít-
il, þótt veðráftam sé svipuð og
á Islamdi. Á evjunmi er jarð-
hiti, en viðast hvar er samt
kynt með kölum. 1 hverju
herbergi er kolaofn og nóg
úrval er til af rafhituðum
sessum, ábreiðum og jafmvel
skóm.
Hims vegar væsir ekki um
Islendimigama, sem búa á
gistiheimiii, japönsku ryokan,
sem er eign skipasmíða-
stöðva-riinmar. Flest herbergi
eru þar í japömskum stíl,
borðin um 40 sm há og set-
ið við þau á góifimu. Á nótt-
iranii er þeim ýtt til hiiðar og
búið um á dýraum á gólfimu.
1 þessu gistihúsi, Narasaki
Cliub, ræður eldri kona rikj-
um. Emgimn veit hvað húm
hedtir, em hún er kölluð
mammasan eða frú mamma.
Hún hefur tekið íslemzku sjó-
memnima undir simm verndar-
væng, og þeir beygja sig
auðmjúklega umdir reglur
hernnar um skónotkum í hús-
imu. Þær eru svohijóðandi:
Útiskór skulu skildir eftir
í amddyrinu, þar sem ailir fá
inmiskó. Ein stærð gildir fyr-
ir ala, þótt skómúmer gest-
anma ieiki á töiumum 35—45.
Á þessum skóm Skal geragið
um húsið nema smyrtiher-
bergin. Þar eru sérstakir
skór og skal skipt á þrösk-
uldimum. 1 herbergjunum,
sem þakin eru strámottum,
tatami, skal gemgið á sokka-
leistum ein.göngu.
Baðherbergim eru eins og
tiðkast í japönsikum húsum,
lágar sturtur með hnöllum
til að sitja á, þar sem menm
skulu þvo sér vamdlega og
svo stór heitur pottur með
rúm fyrir marga til að láta
fara vel um sig í á eftir. Ef
meran eru iila til reika, á
mammasam það til að taka þá
og skrúbba og setja þá i heita
pottimn.
í Muroran eru mörg hús
Narasaki Chib í
Jólin eru aðeins haldin hátíðleg í verzhinarlífinu í Japan.
Dæmi:
Íslendinguí' hlammar sér
imm í leiguibil og segir Nara-
saki klúbb. Að öiium likirnd-
um ekur bílstjórin að Nara-
saki skipasmíðastöðinmi, em
gistiheimilið er alOiiamigam
spöl þaðam. Þegar mistökin
uppgötvast, hlær biilstjórimm,
sýpur hveljur, klórar sér í
höfðimu og taiutar mafnið fyr-
ir mumni sér. Islendiragurinm
prófar að segja Narasaki
klöbb. Meiiri hlátur, smá-
hveljur. Japanir þekkja ekki
1 i sínu hljóðakerfi og nota
þess í stað slkrolað r. Þá er
reymt Narasaki kröbb.
Ef heppnin er með verð-
ur bil'stjórinm afar fegimn og
setur gjaldmaalimm í gamg, en
haran er aldrei í samibandi,
þegar billimm er kyrr. Anrnars
sveimar hamm a:f stað, kallar
upp í talstöð og ráðgast við
næsta mamn um staðimm eða
rennir við á bílastöðirani og
atihugar kortið.
Dag nokku.rn er komim
Þorláksmessa, þótt ekki sé
vitumd jölalegt og skjamma-
bjart frá því kl. 7 á morgm-
ana. Veitinigamaðurimm, eigim-
maður mömmusam, kemur
eins og gefur að skilja, þar
sem íbúar eru jafnmargir og
Isleradimgar samamlagt. Þar
eru hiras vegar hvorki götu-
nöfn né húsmúmer, heldur er
hvert hús vamdlega merkt
íbúa sinum imm á kort. Verð-
ur þá að vona, að Japamir séu
liprari að tiilkymma aðseturs-
skipti em íslendtogar.
Það er mikil hst að vera
ieigubiistjóri í Muroram og
kanmast við hvert hús.
Muroran.
Skákeinvígi aldarinnar í réttu
ljósi eftir Guðmund Daníelsson
ÞETTA er fynsta bókim á ís-
lemzku, sem kemur út um heims-
meistaraeiravígið í skák milli
þeirra Boris Spasskys og Roberts
Fischers.
Bókim er falieg að útliti.
Teiknimyndir eftir snillinginm
Halldór Pétursson prýða hana í
bak og fyrir, á forsíðu eru
meistaramir að togast á um
kórómuna bg fyrir ofan stendur
„í réttu ljósi“, em það er undir-
titill bókarinmar. Á bakhlið, í
vinstra homi er mymd af höf-
umdi, en hægra megto lesmál á
rauðum grunmi. Að neðan, þvert
yfir síðuna eru teikmmgar af 18
mönmum, öllum kuranum frá því
í suma.r, þótt misjafnlega mikið
kæmu þeir við sögu einvígisins.
f lesmáltou stemdur meðalamnars:
„Saga skákeinvígisins er hér
rakin af sagnifræðilegri ná-
kvæmni." Höfumdurinm, Guð-
mumdur Daraíelssom, er þekktur
og virtur rithöfundur með
margar góðar bækur að. baki og
nýtur árlega heiðurslauma frá
þjóð sinmi.
Með þetta í huga opmar les-
andiran bóktoa til lestrar, viss
um það, að hanm er með í hönd-
um góða bók, sem á spjöldum
síraum geymir hina raumsöranu
sögu einvígisins í máli og mynd-
um, upphaf þess og endi og nöfn
allra þoirra manma, er hitaran
og þungann báru af þessum
mikla atburði.
En í sögulók vantar margt í
myndtoa, til þess að bók þessi
geti talizt sagnfræðileg heimild
í réttu ijósi. Bókin virðist
sikrifuð sem skopstæltog af at-
burðum sumarsins og verður til
í kapphlaupi við tknanm, þar
sem hrifsaðar eru með glefsUr
úr umsögn.um blaða og þær
kryddaðar með skáldlegri inn-
sýn höfundar, sem á að magna
þær spenmu og hraða. En allt
sýnist þetta fylgja grymmingum,
en forðast dýpið.
Ekki er að finma orð um að-
draganda eða ástæður, er urðu
til þess að hvetja menm og örva
til að fá hi.ngað heim þetta
mikla einvígi aldarinnar. Eragtom
veit um niöfm stjómarmanma
Skáksambands íslands, utam for-
setans, Guðmumdar G. Þórarins-
sonar, eða nöfn þeirra manma,
sem eimmig lögðu fram tækni-
lega þekktogu eða gífurlega
vtomu við erfiðar aðstæður og
tímaskort. Bngin tilraun er gerð
til að kanna undirrót hinna
ýmsu varadamála eða leita heim-
ilda. Allir eru jafn nær um
tekjur og gjöld etavígistos, sem
eitt út af fyrir sig var mikið
ævirat ýri, en einmitt stórkost-
legar hugmyndir um tekjumögu-
leika af einvígishaldinu voru
sterkur aflgjafi þess að fá ein-
vígið heim á síraum tíma. En í
reynd þornuðu þær gróðalindir
Boris Spassky.
þó fljótlega, en hvað tók þá við?
Það hefur gretoilega í upp-
hafi þessarar bókar ekki verið
ætlazt til þesis, að gera þessu
skil, því neðst á sjöundu síðu
bókarinmiar, sem er fyrsta les-
málsisíða henm.ar, hefst þessi frá-
sögn: „Þeir í ísafold vis.su, að
bæði Landshomamemm og Spít-
alasaga urðu metsölubækur, og
niú króuðu þeir mig af upp við
vegg og sögðust ekki hleypa
mér út fynr en ég hefði samið.
Þeasar Gligoric bækur í New
York og Friðriks Ólafssonar
bækur og Emevoldsen bækur
fullar af Ma rshall - árásu.m,
Nimso-indverskum vömum yrðu
ekki fyrir aðra en skákkúrista
og sérfræðtogama, — hvers ætti
fó-lkið að gjalda, spurðu þeir í
nafni guðs föður, sonar og anda
heilags. „Þín bók á að vera
fyrir fólkíð.““
Svo mörg eru þau orð, og þau
vísa okkur vegton að inmihald-
irau. Við teljum að fóikið sjálft,
skákkúristar og sérfræðtaigar
meðttaldir, vilji bók um einvígi
aldartomar, skrifaða af kummug-
um mianini, er rekur atburðarás-
ina frá byrjum til erada í hlut-
iausri frásögm. Slíka bók á fram-
tíðto rétt á að eiga, en hún er
óskrifuð.
Þesisi bók Guðmundar Daníels-
somar, „Skákeinvlgi aldarimnar
í réttu ljósi“ rís ekki umdir
nafni. Nafn'ið er notað sem söto-
merki.
Stjómarmenm
Skáksiambamds Istends
Ásgeir Friðjónsson,
Guðjón Ingvi Stefánsson,
Guðlaiigur Guðmundsson,
Hilmar Viggósson,
Þráinn Giiðmundsson.