Morgunblaðið - 13.01.1973, Blaðsíða 15

MOÍRGUlSffiLAÐIÐ, LAUGÁRDAGOR 13. JANUAR. 10*731 1
15
Skaflafells og þá, sem hefjr
gætt þess að „lyngið á Lög-
bergi helga“ og „flosmjúkur
3nosinn“ á hraunbreiðom þjóð-
garðsins yrði efcki fyrir
áníðsiu, þá myndu landbjarg-
arsamtökin um langa framtið
geta átt góða hollvini og
trausta i þjóðgörðum okkar
Iskmdinga.
SKARB FVKIK SKILDI
t>á hafa skúraræksnin við
Gullfoss áreiðanlega lengi ver-
ið landbjargarmönnum mik-
ill yndisauki, en nú verða þeir
að bregðast við fljótt, þar sem
Júdasarnir eru búnir að fá það
sambykkt að hreinsa allt burt
af svæðinu framan fossins og
færa það allt til hins uppruna-
lega, en reisa nýtízkuleg-
an veitingaskála við Kjalveg,
þar sem hann byrgir engum
sýn að fossinum. Hafið nú
hraða á landbjargarmenn! Hér
er mikið i húfi, skarð að verða
fyrir skildi.
Þá nefnir Gísli Þórsmörk og
Landmannalaugar, sem dæmi
um þá staði, sem nauðsynlegt
er að bjarga frá viðurstyggð
túrismans. Þeir eru fleiri en
þessir tveir, og öllum sameigin
legt, að þar hafa sannir land-
varnamenn hingað til einir
ráðið rikjum. Nú er hins veg-
ar í ráði að koma þar upp sal-
ernum til þess að koma i veg
íyrir útskitin, sem óvinum ís-
lands þykja þjóðarsmán. Hér
þurfa góðir drengir og ödeig-
ir til stórræða þess vegna
strax að snúa saman bökum til
þess að allir helztu áningar-
staðir á leiðum íslenzkra og er-
lendra ferðamanna um óbyggð
irnar fái í friði að halda upp-
runaleik sínum og gestir þeirra
milliliðalausu sambandi við
náttúruna blessaða.
DKKIFING A DRASLI
Gísli minnir á að við Mý-
vatn sé ,,nú þegar að verða
Jeiðinlegt fjölmenni". Þar hafa
hinir væntanlegu banda-
menn hans verið mjög athafr. r-
samir, einkum með því að reisa
kísilgúrverksmiðju við vatnið.
Bændur þurfa raunar enn að
auka við nylonnet sín og sel.ia
fleiri Islendingum sumarbú-
staðalönd, að fordæmi arvnarra
ágætra vatnabakkabænda, og
ef aukið væri við svo rem
einni eða tveim verksmiðjum,
þá ér aiveg áreiðanlegt að all-
ir erlendir túristar yrðú ófáan
legir til þess að eiga svo mikið
sem stundardvöl við Mývatn,
og geta sannir íslendingar þá
hrósað sínu happi.
Væntanlegir meðlimir land-
bjargarsamtakanna eru auðvit
að allir ódámarnir í bæjum,
borgum og sveitum, sem draga
spýtnabrak, bílahræ, og
alls kyns óþverra að híbýlum
sínum, sömuleiðis aliir sóðar í
fiskiþorpum íslands, en þessi
fyrirbæri' hafa valdið því, að
margur útlendingurinn ber
okkur illa söguna, og er furðu
lostinn yfir óþrifnaði Islend-
inga. Að vísu er þetta óðfluga
að breytast til óhagræðis og
angurs landbjargarmönnum, en
með skipulagðri dreifingu sjálf
boðaliða á alls konar drasli, að
ég nú ekki tali um aðstoð efna-
verkfræðinga til viðhalds
,,peningalykt“, og því, sem er
„fyrir neðan það, sem kallast
má mengun" frá verksmiðjum,
þá ætti þetta aftur að geta
færzt í æskilegt horf.
Fyllibyttur, sem gera útlepd-
ingum óvært í veitingahúsum,
eru einnig mjög æskilegar, að
ekki sé nú talað um sumar þær
samkomur, sem haldnar eru i
þeim menningarmiðstöðvum,
sem félagsheimili nefnast,
að ógleymdum útisamkom-
um, hestamannamótum, héraðs-
og þjóðhátíðum. Þangað fer
enginn ærlegur leiðsögumaður
með útlendingahóp, að undan-
skildum einum þó, sem telur að
fyrsti þjóðhátiðardagur Vest-
mannaeyinga sé mjög sómasam-
Iegur og girnilegur öllum til
fróðleiks og skemmtunar fram
undir miðnætti. Sem sagt:
Skemmtanahald okkar Islend-
inga er ein öruggasta brjóst-
vörn þjóðarinnar gegn því að
landið verði „kaffært í túrista-
straumi".

f|p|

frftflM
Sigurður Magnússon, blaðafulltrúi Loftleiða.
B.IÖBGLN TORFLNNAR
Einn örðugasti hjalli fyrir
landbjargarmenn til yfirferðar
er sá, að það er mjög fágætt
að heyra kvartanir um óþægi-
lega eða ósæmilega hegðun
hinna erlendu túrista. Þeir
koma hingað margir I hópum
eða fara í hópferðir, sem hér
eru skipulagðar. Þeir fylla um
háannatímann þau hótel, sem
við höfum byggt fyrir þá, og
ef þeir fá hér ekki fyrirfram
inni, þá fara þeir bara eitt-
hvað annað. Föðurlandssvikar-
arnir, landsölumennirnir eru
sannfærðir um það, að okkur
sé alveg í sjálfsvald sett hve
marga túrista við viljum fá,
hve hæfilegur eigi að verða sá
hluti gjaldeyristeknanna, sem
við öflum með heimsóknum er-
lendra ferðamanna til Islands.
En auðvitað vaða þeir í villu
og svíma. Náttúrlega vita þeir
„lölfróðu" betur, og þess vegna
stofnum við félagið til þess að
„bjarga torfunni í heild".
HRELLDIR HKLDRIMENN
Auðvitað valda peningar túr
istanna okkur ymsum örðug-
leikum. Það þarf t.d. miklu
meira hugvit til þess að gera
girnilega vöru úr sauðaskinn-
um en að éta skóbætur, hagari
hönd til þess að smíða listileg-
an minjagrip úr góðmálmi en
til þess að gera hesti brúklega
skeifu. Og náttúrlega má eng-
inn gleyma þeim þrengingum
— þeirri kastþröng — sem okk
ar góðkunnu laxveiðimenn eru
nú að komast í vegna túrist-
anna. Þetta var ekkert vanda-
mál meðan við fengum að
stunda ádrátt í friði fyrir út-
Iendingum. En eftir að þeir
komu til sögu tókum við til við
að friða árnar og rækta lax og
silung. Til skamms tíma hefir
þetta raunar verið okkur bæri-
legt. En nú er svo komið mál-
um að við, íslenzkir heldri-
menn, afkomendur víkinga og
konunga, hugsum til þess með
hryllingi að til þess kunni
e.t.v. að koma að við verðum
að standa með rasspelann okk-
ar og laxastöngina góðu við
einhverja silungssprænuna eða
þá á öðrum tíma en þeim aflra
bezta við allra beztu laxána og
dorga þar meðan forrikir
útlendingar fylla vasa ein-
hverra bændadurga með pen-
ingum til þess að fá að leika
sér þar með flugur við
laxinn, sem við skófluðum hon-
um áður upp með til-
styrk ágætra ánamaðka. Já,
einmitt þar sem við gátum rif-
ið upp nægjanlega mikið
af laxi til þess að selja svo að
við gætum farið með hreinan
ágóða frá allri útgerðínni, veiði
leyfinu, steikinni, brenni-
vínínu, veiðisögunum, sem við
sögðum gömlu, góðu veiðifélög-
unum meðan við enn vorum og
hétum heldrimenn á Is-
landi. Hér skal rönd við reisa.
Hér þarf að skipa til varnar
og sóknar hressilega harðsnú-
inni sveit sannra islenzkra
landbjargarmanna.
ÚTLENDIR GULLASNAR
En það eru ekki einungis
túristarnir útlendu, sem hafa
valdið viðurstyggilegri röskun
á hinum fornu þjóðháttum okk
ar. Ýmsir útlendingar, sem tóku
sér búsetu á íslandi, urðu til
þess að öfugsnúa gömlum og
grónum hugmyndum okkar um
túrisma, og má þar t.d. nefna
Norðmann, sem kenndi okkur
það hvort tveggja fyrir nokkr-
um áraíugum að ganga á skíð
um og búa okkur jafn traust-
lega til vetrarferða og Skræl-
ingja þá á Græniandi sem
stóðu spikfeitir og skellih'æj-
andi yfir Iíkum hordauðra
frœnda okkar. Að vísu þykir
okkur nú þægilegra að bruna
um snjób ® 'iurnar á skíðum og
hlæja við hríðinni i gæru-
skinn ú'
■pjakka á postulafótunum yfír
bessi gör’h’ f ír ’
krókna svo fáklæddir í föim-
inni. Jú, þægilegra er það að
vísu nú orðið. En bítt var þó
þjóðlegra.
Það var i raun réttri einnig
hluti af hinurn gamla og góða
Túrisma okkar að fara í hóp-
ferð:r til þess að rifa hris. Auð
T’itað þurfti það endiiega að
vera útlendingur, sem beinlín-
:s var ráðinn tij þess að fvrir-
munn okkur þennan túi'isma og
þrúgaði okkur til þess að fara
að rækta hér útlend tré. Hef-
.r ekki Helgi Sæmundsson sjálf
ur sagt að öll þessi skógrækt
sé okkur til eint 'tmrar bölvun-
av? Ég man ekki betur. Og var
það ekki einmitl einhver út-
lendmgur, — útlendu nafni hét
hann a m.k. - sem =tofnaði hér
fyrstu íslenzku ferðaskrifstof-
una? Auðvitað gat það
ekki vevið sannur íslendingur,
sero bvriaði að reka þessa út-
lendu gullasna inn fyrir tún-
gatðr.na okkar góðu. Við hefð-
um átt að risa hér mikiu fyrr
upp til varnar ö))u því sem út-
lent er, elnkum '-úrasUnn, með
S'kírakotun »11 v hrav stað-
reyndar, að þursinn á að vera
sjálfum sér naguv. Hann má
náttúrlega útbia önnur
lönd, riða með amevískum kerl-
ingum á einhverjum asnakjálk
um úti á Spáni, en hingað vilj-
um við sjálfir enga útlenda túr
ista, enda asnalausir með öllu.
Við eigum helzt að standa ails
staðar, þar sem þá kann að
bera að landi, æra þá með
hvossabrestum, henda í þá
hrútshornum, og segja þeim
bara að fara í andskot-
ans svínastíuna úti á Spáni, og
kljást þar við asníi og amerísk
ar keriingar.
ÖMI RT.FIG ÖRIÁÍG
SDÁNVEIMA
Landbjargarsamtökin stofn-
um við náttúrlega á Þingvöll-
um, ef enn skyldi mega þar
mennri sveit á því svæði, sem
koma fyrir nægjanlega fjöl-
ekki er nú búið að úthluta til
réttilega útvaldra og löglegra
eigenda. Ef þar skyldi verða of
þröngt um okkuv, þá held
ur heila hersingin bara austur
I>'ra»ulu á Us. 18