Morgunblaðið - 27.10.1973, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 27. OKTÓBER 1973
11
Skákþáttur
Petrosjan
og Planinic
sigruðu í
IBM-mótinu
í Amsterdam
Hið árlega IBM-skákmót fór
fram í Amsterdam dagana 16. júlí
til 4. ágúst sl. Mót þetta var hið
þrettánda í röðinni og var þess
beðið með allmikilli eftirvænt-
ingu, enda vel setið. Fyrir mótið
munu flestir hafa talið þá Petro-
sjan, Spassky, Kavalek og
Smejkal sigurstranglegasta, en
ýmsir fleiri komu þó til greina,
t.d. Szabó, Planinic og Anderson.
í upphafi tók hinn bráðefnilegi
júgóslavneski meistari Planinic
forystuna, hann vann skák eftir
skák og hafði tveggja vinninga
forystu eftir 9. umferð. í 11. um-
ferð áttust þeir Petrosjan og
Planinic við og er skemmst frá að
segja, að Petrosjan vann öruggan
sigur. í 13. umferð tapaði
Planinic aftur, nú fyrir argen-
tínska meistaranum Quinteros.
Petrosjan seig hins vegar sífellt á
og í síðustu umferð varð Planinic
að vinna gegn Hollendingnum
Enklaar til þess að verða ekki af
efsta sætinu. Þett.a tókst og skiptu
þeir félagar með sér sigrinum,
hlutu 10 v. af 15 mögulegum hvor.
i 3. sæti varð Kavalek, hann hlaut
9V4 v., en Spassky varð að láta sér
nægja 4. sæti með 9 v. Árangur
Spassky er vafalaust lakari en
margir aðdáendur hans hefðu
vænzt, en staðreyndin er sú, að
Spassky teflir ekki eins vel og oft
áður. Hann tapar ekki mörgum
skákum, en gerir hins vegar alltof
mikið af jafnteflum. 1 þessu móti
vann Spassky t.d. aðeins fjórar
skákir, tapaði einni og gerði tíu
jafntefli. i 5. sæti varð Szabó með
8!4 v., Júgóslavinn Marovic varð
sjötti með 8 v. o.s.frv.
Við skulum nú lita á skák
þeirra sigurvegaranna. Hún er að
vísu ekki gallalaus, en sýnir hins
vegar glöggt herkænsku Petro-
sjans og jafnframt, hve varnar-
laus hinn ungi andstæðingur hans
var gegn markvissri stöðuupp-
byggingu meistarans.
Hveftt:
T. Petrosjan (Sovétrfkin)
Svart:
A. Planinic (Júgóslavfa)
Enskur leikur.
1. c4 — Rf6, 2. Rc3 — g6, 3. Rf3 —
Bg7, 4. g3
(Planinic hefur margoft sýnt
Ieikni sína í þeim afbrigðum
kóngsindverskrar varnar, þar
sem hvítur leikur d4, e4 og Be2.
Petrosjan víkur sér því undan
þeim og velur rólegri uppbygg-
ingu, sem hefur oft fært honum
góða sigra).
4. — 0-0, 5. Bg2 — d6, 6. 0-0 — e5,
7. d3.
(Þessi leikur leiðir til afbrigðis
af enska leiknum, en hvítur gat
einnig leikið 7. d4, sem hefði
leitt til kóngsindverskrar varn-
ar).
7. — He8
(Hér er algengast að leika strax
7. — Rc6, eða 7. — Rbd7 ásamt
c6. Uppbygging svarts er fremur
klúðursleg, og manni dettur
ósjálfrátt í hug, að Planinic sé
hálfsmeykur við að leggja til
atlögu við hinn fræga andstæð-
ing sinn).
8. Bd2
(Petrosjan biður átekta. í þessu
afbrigði er yfirleitt leikið Hbl
og síðan b4 við fyrsta tækifæri).
8. — c6, 9. Hcl — a5, 10. a3 —
Ra6(?)
(Þarna gerir riddarinn lítið
gagn, 10. — Rbd7 var bæði betra
og eðlilegra).
11. Be3
(Kemur í veg fyrir að riddarinn
komist á óskareitinn c5, biskup-
inn stefnir einnig í „holuna" á
b6).
11. — Hb8, 12. Db3 — Rd7
(Hvíti biskupinn má ekki fara
til b6, en þessi leikur sýnir e.t.v.
bezt, hve mislukkuð stöðuupp-
bygging svarts er).
13. Dc2 — Rdc5, 14. Hfdl — Bf5
(Hér kom e.t.v. ekki síður til
greina að undirbúa mótspil á
kóngsvæng með 14. — h6, ásamt
Hf8ogf5).
15. Hbl — Re6, 16. b4
(Hvítur hefur nú náð algjöru
frumkvæða á drottningarvæng
og svartur hefur ekkert mót-
spil).
16. — Rd4, 17. Da2 — axb4, 18.
axb4 — Ha2, 19. Dd2 — Rc7, 20.
Bh6!
(Nú verður svartur að láta af
hendi riddarann góða á d4 eða
biskupinn á g7 og er hvorugur
kosturinn góður).
20. — Rxf3+, 21. Bxf3 — Bh8, 22.
b5 — Dd7, 23. Hdcl — Bc6, 24.
De3 — Ha3, 25. Bg2 — Hc8, 26.
bxc6 — bxc6, 27. Hb7 — Bg7?
(Svartur átti um fáa góða kosti að
velja, en nú hrynur staða hans
eins og spilaborg).
28. Bxg7 — Kxg7, 29. c5!
(Nú splundrast svarta peða-
staðan).
29. — Ha5, 30. cxd6 — Dxd6, 31.
Re4 — Dd4
(Drottningarkaupin eru ekki
verri en hvað annað, úr því sem
komið er. Svartur hlaut að tapa
nokkru liði).
32. Dxd4 — exd4, 33. Rd6!
(Enn sterkara en 33. Hxc6. Peð-
ið á c6 verður hvort eð er ekki
varið til lengdar).
33. — Hd8, 34. Rxf7 — Bxf7, 35.
Hxc7 — He5, 36. Be4 — Hde8,
37. HIxc6 — Kg8, 38. Hd6 —
Be6, 39. Hxd4 og svartur gafst
upp.
Jón Þ. Þór.
American Motors Hornet, 2ja dyra bíll með sportlegt útlit
LÍTIÐ UM NÝJAR LÍNUR
Breytingar I bílaheiminum í
ár virðast vera með minna móti
og að mestu bundnar við ýmsar
smávægilegar endurbætur
milli árgerða hinna ýmsu bfl-
tegunda er hér fást og annars
staðar. Ekki skiptir máli hvort
litið er til Bandaríkjanna, Jap-
an eða Evrópu f því sambandi.
Bílasýningar eru nú hver af
annarri á erlendri grund. Oft
hefur bflasýningin í Parfs verið
fyrst í röðinni, en lenti f ár á
eftir sýningu f Frankfurt.
Fyrsta sýningin er að þvf leyti
merkust, að þá koma nýju gerð-
irnar fyrst fyrir sjónir almenn-
ings, og er það sýnendum vissu-
lega nokkurt keppikefli að vera
fyrstir. Sýningin í París var
fyrir rúmum hálfum mánuði,
en bflasýningunni í London,
London Motor Show, lýkur f
dag. Þar var að venju lögð mest
áherzla á ensku bflana.
Vauxhall sýndi í London nýj-
an hraðskreiðan fjölskyldubil,
Firenza, sem hefur hámarks-
hraða rétt undir 200 km/klst.
British Leyland sýndu m.a. til-
raunabíla, er nefnist Minissima
og er nokkurs konar „pínubíll",
og byggist að nokkru á Mini.
Þessi bfll tekur fjóra farþega.
Athyglisvert er, að af-
greiðslufrestur er svo langur á
sumum gerðum nýrra bíla,
þ.á m. Range Rover ( og gætir
þess einnig hér), að notaðir bíl-
ar eins til tveggja ára seljast á
sama verði eða jafnvel hærra
en nýju bílarnir!
Af dýrari bilum og vandaðri,
sem enn eru ekki til hér, má
nefna nýjan Ferrari Dino fjög-
urra manna í stað tveggja áður.
Hann þótti einn athyglisverð-
asti bíllinn i London og Paris.
ítölsku Lamborghiniverksmiðj-
urnar sýndu Countach bílinn,
sem e.t.v. er dýrasti sportbill
heims I dag. Tilraunabíll frá
Chevrolet, með Wankel vél í
miðjunni, er kannski einn af
framtíðarbilunum og var nú
sýndir i fyrsta sinn í Evrópu.
I London gat einnig að líta
Tyrrell-Ford bíla heimsmeistar-
ans í kappakstri, Jackie
Stewarts, og John Piayer Speci-
al (Lotur-Ford), bil Svíans
Ronnie Petersons.
I Bandarikjunum er bilum
nú lítið breytt nema til sam-
ræmingar við nýjustu lög um
aukið öryggi og minni mengun.
Helztu breytingar einskorðast
því að mestu við mengunar-
vara, þriggja punkta öryggis-
belti og sterkari stuðara. Sumir
bandarísku bílaframleiðend-
anna fella nú stuðarana alveg
eða næstum alveg inn i sjálft
boddýið þannig að þeir eru í
raun undir boddýinu. — En
þegar einn vandi er leystur
kemur annar í staðinn. Elds-
neytiseyðslan eykst með
mengunarútbúnaðinum og auk-
inni þyngd bílanna, og þar sem
eldsneytisskortur virðist yfir-
vofandi (í Bandaríkjunum),
aukast vandamálin. Þannig er
ýtt á eftir tilraunum með raf-
knúna bila og leit að hugsanleg-
um orkugjöfum. Túrbinu-
vélarnar eru einnig hugsanleg
lausn á vélavandamálunum en
það tekur örugglega 15—20 ár
að þróa þær eins og nausynlegt
er.
Bandariskir bílaframleiðend-
ur eru orðnir nokkuð á eftir
tímanum. Nútima þjóðfélag
krefst í auknum mæli minni
bfla og hentugri. Chevrolet
Vega og Ford Pinto eru sennil.
stærstu skrefin, sem Banda-
ríkjamenn hafa tekið i rétta átt.
Hugleiðingar og tilraunir með
Wankel-vélar geta hugsanlega
leyst einhver vandamál, en þær
kref jast allmikils eldsneytis.
Evrópskir biiaframleiðendur
telja ýmsir, að mengunarvamir
á bílum i Bandarikjunum séu
komnar út í öfgar, og óbreyttar
væru reglur þeirra fáránlegar í
Evrópu. Porsche í Þýzkalandi
hafa framkvæmt miklar athug-
anir i þessu sambandi og segja,
að amerískar aðstæður, loftslag
og fleira sé of ólíkt þvi sem er I
Evrópu til að eins ráðstafanir
séu réttlætanlegar.
Br.H.
Fjögurra manna Minissima frá British Leyland
Willysinn (CJ 5) er lftið breyttur 1974
Chevroiet tilraunablllinn með Wankel í miðjunni
O i t 1 i k c o u> swonie
«»i«m