Morgunblaðið - 27.10.1973, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 27. OKTÓBER 1973
Tommy Whitcombe, skipstjóri á
Belgaum: „Ægir sigldi á okkur í
vor.“
„Að minnsta
kosti fípaðist
Egi siglingin”
FIMMTA GREIN
Tveir flakarar a5 vinnu. Þetta voru hálfgerðir vsutíttir
Magnús Finnsson skýrir frá ferð
sinni til Grimsby og Hull
TOMMY Whitcombe er skipstjöri
á togaranum Belgaum- GY 218.
Jack Evans gerði mér þann greiða
áður en ég kvaddi hann, að
hringja til hans og spyrja, hvort
ég mætti ekki kikja inn til hans.
Tommy sagðist vera að fara út, en
ef ég endilega vildi hitta sig, gæti
ég gert það hjá TOTCO, en það er
skammstöfun fyrir Trawler Offi-
cers Trading Company. Ltd. Ég
fór þangað og var þá skipstjórinn
ekki kominn. Afgreiðslumaður-
inn sagði: „Þú hlýtur að vera
íslendingurinn. Gjörðu svo vel að
koma inn.“ Ég spurði afgreiðslu-
manninn hvort hann sæi á mér að
égværi Islendingur. Hann hlóvið
og sagði: „Hér áður fyrr verzluðu
nær allir íslenzkir togara-
skipstjórar við mig, þegar þeir
komu til Grimsby. Ég hef séð
mörg íslenzk andlit, en þó er
málið ekki svo einfalt. Evans var
að hringja og bað mig um að taka
á móti þér.“
Já, þetta átti þá Evans til. Mér
var tekið með kostum og kynjum í
þessari heildsölu, sem selur
togurunum vín, sælgæti, sígarett-
ur, hreinlætisvörur og sitthvað
fleira. I stórri stofu var bar og var
mér boðið það, sem mig lysti.
Kaupmaðurinn hélt mér svo upp
á snakki unz Whiteombe kom og
virtist mjög annt um að mér liði
hið bezta. Hann sagðist vonast til
þess, að sjá sem fyrst á ný
íslenzka togaraskipstjóra. Hann
sagðist sakna þeirra.
Whitcombe er maður þrekinn
vexti og sú manngerð, sem virðist
ekki láta sér allt fyrir brjósti
brenna. „Hve oft hefurðu misst
vörpuna?“ spurði ég. „Aldrei,“
svaraði hann að bragði og kipptist
dálítið við um leið og hann
svaraði. Svo brosti hann og hélt
áfram: „Nei, ég hef verið anzi
heppinn. Annars verð ég nú að
segjæ, að heldur finnast mér
blaðamenn hafa reynt að gera
meira úr þessum atburðum en
tilefni hefur gefizt til. Blaðaskrif
hafa oft verið hin mesta
della.“ „Búið þið brezkir togara-
sjómenn ekki við stöðugan ótta
við varðskipin, sem ávallt geta
komið ykkur að óvörum?“ spurði
ég. „Ekki vil ég segja ótta, en við
verðum að fara varlega og hafa
auga með öllu, sem gerist," sagði
Whitcombe og saup á bjórglasi,
sem kaupmaðurinn hafði fært
honum.
Hann þagði um stund. Hann var
greinilega ekki maður, sem blaðr-
ar um allt og ekki neitt. Hann
svaraði aðeins spurningum og það
án þess að bæta nokkru við utan
dagskrár. „Hve margar vörpur
ertu með í veiðiferð?“ spurði ég.
„Ég er alltaf með þrjár, eða tvær
til vara.“ „Og er það sérstaklega
vegna ástandsins á miðunum?“
„Nei, ég hef alltaf farið með
þrjár,“ svaraði hann stuttlega.
Ég breytti nú um umræðuefni
og spurði: „Hvers vegna heldur
þú að Everton hafi dregið sig út
úr togarahópnum og siglt í vestur
með Norðurlandi?" „Ég veit ekki
af hverju, en ég held að hann hafi
verið að mótmæla þessari svæða-
skiptingu freigátanna, enda voru
nokkrir farnir á undan honum
vestur." „Aflinn hefur ekki verið
mikill hjá ykkur þetta síðasta ár.“
sagði ég. „Nei, en ég get ekki
kvartað, því að verðið hefur verið
hátt.“ og nú saup hann aftur á
glasinu.
Tommy Whitcombe ætlaði svo
sannarlega ekki að koma neinu
ævintýri sínu að að fyrra bragði.
Ég spurði nú: „Hefurðu aldrei
lent í útistöðum við Landhelgis-
gæzluna?" Hann brosti. Þetta var
augsýnilega spurningin, sem
hann hafði beðið eftir allan
tímann. „Jú,“ sagði hann. „Ægir
sigldi á okkur í vor. Eg held að
það hafi verið í maí eða júní-
mánuði. Hann kærði okkur fyrir
að sigla á sig, en sannleikurinn
var þó sá, að við höfðum fest
vörpuna í botni og vor-
um búnir að vera í kyrrstöðu í
um tvær mínútur, þegar árekstur-
inn varð. Ég veit ekki, hvort Ægir
sigldi á okkur af ásettu ráði, en
honum fipaðist a.m.k. siglingin,
þegar hann gerði sér grein fyrir,
að hann var kominn og nærri.
Þetta var úti fyrir austurströnd-
inni.“ „Og hvernig varð áhöfn
þinni við?“ „Blessaður vertu,
strákunum stendur alveg á
sama.“ Og nú hló Whitcombe.
Það var augsýnilegt, að hann
gerði sér ljóst að hann bæri einn
ábyrgðina á skipinu og þar var
áhöfnin algjört aukaatriði.
Whitcombe skipstjóri sagði nú,
að hann teldi vera um ofveiði að
ræða á þessum takmörkuðu
svæðum, sem togurunum hefði
leyfzt að veiða á. Það hlyti raunar
að vera. Ég spurði hann, hvort
ástandið á miðunum hefði breytzt
við bréfaskipti forsætisráð-
herranna, og hann svaraði: „Já,
varðskipin hafa ekki verið eins
ögrandi og ástandið hefur mikið
likzt því ástandi, sem ríkti fyrst
eftir útfærsluna." „Hlýða
togararnir varðskipunum nú?"
spurði ég. „Já þeir hffa og ekki
annað. Enda er það nóg.“ „Land-
helgisgæzlan hefur haldið því
f ram, að togararnir hífi og sigli út
fyrir fiskveiðitakmörkin," sagði
ég. „Hvaða fiskveiðitakmörk,“
svaraði hann og lagði áherzlu á
orðið takmörk. Eg sagði, að hann
hlyti nú að vita við hvað ég ætti,
og þá brosti hann og sagði „Jú,
veit ég vist, en þetta hefur ekki
gerzt nema I eitt eða tvö skipti og
þá vegna þess að ekkert hefur
verið á þessum stað að fá. Þarsem
skipstjórinn hefur á annað borð
verið búinn að hífa hefur hann
viljað flytja sig og fært sig eitt-
hvað utar.“
Að lokum spurði ég Whitcombe
skipstjóra á Grimsbytogaranum
Belgaum, hvenær hann myndi
sigla og hvert. Hann sagðist að
sjálfsögðu fara á Islandsmið og
það á mánudag. Hann sagðist
vona að samkomulag hefði þá
náðst, svo hann þyrfti ekki sífellt
að vera að kíkja yfir öxlina á
sjálfum sér eftir næsta varðskipi.
Hallgrímsmessan í dag
EINN af merkustu stjórn-
málamönnum landisins sagði
eitt sinn við mig: „Við
verðum að viðurkcnna, að
það sem allir eru sammála um,
verður oftar útundan og fær ekki
þá athygli, sem ágreinings-
málunum er sýnd.“ Mig minnir,
að við værum að ræða um
eitthvert þingmál, sem jeg taldi,
að fengið hefði slælega
afgreiðslu. Hjer á árunum, þegar
hvað eftir annað var ráðist hat-
ramlega á Hallgrímskirkju, urðu
þeir ágætu menn, er að því stóðu,
stundum til að vekja athygli á
nauðsyn þess, að vinir kirkjunnar
sameinuðust til nýrra átaka. Nú
eru tímarnir breyttir. Allur þorri
þjóðarinnar er svo ánægður með
það, sem komið er af bygging-
unni, að kirkjan verður áreiðan-
lega það, sem henni er ætlað að
verða, tákn þjóðareiningar um
helgan arf, til blessunar fyrir
framtiðina.
En einmitt þessi staðreynd
gerir það að verkum, að full
nauðsyn er á því, að verkið sje
drifið áfram af krafti, — og þó að
jeg vilji ekki láta nefna mig efnis-
hyggjumann, er jeg þeirrar skoð
unar, að hjer þurfi peninga og
aftur peninga. A þjóðhátiðar-
árinu 1974 verður sjálfsagt
ýmislegt gert til verðugrar
minningar þess, að við íslend-
ingar urðum til. Hitt er jeg
sannfærður um, að við værum
samt ekki til í dag, ef þjóðin hefði
ekki tileinkað sjer bjartsýna trú á
forsjón guðs og miskunn, eins og
Hallgrimur boðaði og boðar enn,
— Þess vegna skora jeg nú á allt
fólk, sem orð mín kann að lesa, að
sameinast nú þegar í einu stóru
átaki, og ausa peningum í bygg-
ingarsjóð Hallgrímskirkju.
Hallgrfmsmessan, sem verður í
dag, hefir farið fram árlega í
nærfellt þrjá áratugi, Nú er 299.
ártíðardagur sjera Hallgríms. Og
væri nú tilvalið að gera eitthvað
til að stuðla að því, að 300. átíðin
beri þann. svip, sem til er ætlast.
Látum því Hallgrímsmessuna á
laugardaginn minna oss á, að
Hallgrímskirkja þarf að vera sem
lengst komin næsta haust —og án
hennar er enginn svipur yfir
íslenzkri þjóðhátfð, með fullri
virðingu fyrir öllu öðru.
Vakin skal sjerstök athygli á
því, að Hallgrímsmessan í dag
hefst kl. 5 e.h. Sfra Ragnar Fjalar
Lárusson predikar, en dr. Jakob
Jónsson þjónar fyrir altari.
Kristinn Hallsson óperusöngvari
syngur hinn forna „Te Deum“-
sálm ásamt söngflokk kirkjunnar.
Að lokinni guðsþjónustunni mun
borgarstjórinn í Reykjavík, Birgir
ísleifur Gunnarsson flytja ávarp.
Við útgöngudyr verður sam-
skotum til kirkjunnar veitt
viðtaka.
Jakob Jónsson.