Morgunblaðið - 01.12.1973, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGAKUACUK 1. DKSKMBKK 1973
21
7 millj. dollara lántöku skotið
inn í frumvarp um
staðfestingu á bráðabirgðalögum
A fundi ncðri deildar sl. mið-
vikudag kom frumvarp til stað-
festingar bráðabirgðalögum um
lántökuheimild vegna fram-
kvæmda- og fjáröflunaráætlunar
1973 til 2. umræðu. Þui-fti að
veita afbrigði frá þingsköpum til
að umræðan mætti fara fram, þar
sem of skammt væri liðið frá
dreifingu nefndarálits. Fram
kom, að þessi hraði við meðferð
málsins er vegna þess. að fjár-
málaráðunevtið hefur óskað eftir
við fjárhagsnefnd, að inn í frum-
varpið verði fellt ákvæði um
heimild fyrir ríkisstjórnina til að
taka 7 milljón dollara lán hjá
Alþjóðabankanum til hafnar-
framkvæmda í Grindavík, Þor-
lákshöfn og Höfn í Hornafirði.
Tillögu um þessa breytingu á
frumvarpinu flutti Vilhjálmur
Hjálmarsson formaður fjárhags-
nefndar, en aðrir nefndarmenn
áskildu sór rétt til að hafa
óbundnar hendur um hana.
Hörð gagnrýni kom á þessa
meðferð málsins frá tveimur
þingmönnum Sjálfstæðisflokks-
ins, Guðlaugi Gfslasyni og
Matthfasi Bjarnasyni, sem töldu
eðlilegt, að rfkisstjórnin flytti
sérstakt frumvarp um þessa stór-
felldu lántöku, en byndi hana
ekki við staðfestingu á bráða-
birgðalögum, og það þannig, að
ekki kæmi fram fyrr en eftir
fyrstu umræðu um það.
Vilhjálmur Hjálmarsson mælti
fyrir nefndarálitinu og breyt-
ingartillögu sinni. Skýrði hann
frá þvf, að lánið frá Alþjöða-
bankanum skiptist þannig milli
hinna þriggja hafna: Grindavík
fengi 234 milljönir kr„ Þorláks-
höfn 366 milljönir og Höfn i
Hornafirði 14,5 milljönir.
Guðlaugur Gfslason gagnrýndi
meðferð málsins, eins og áður er
sagt, og mæltist til þess við for-
seta, að frumvarpið yrði ekki af-
greitt fyrr en síðar, enda kvaðst
þingmaðurinn hafa áhuga á að
koma með breytingartillögu, sem
sér hefði ekki gefizt timi til að
leggja fram.
Taldi hann óeðlilegt, að allt
þetta fé rynni til hafnarböta i
hinum þremur höfnum, en ekkert
til hafnarbóta í Vestmannaeyja-
höfn.
Giis Guðmundsson forseti neðri
deildar kvaðst mundu verða við
tilmælum um, að deildin fengi
nægan tima til að fjalla um málið.
Halldór E. Sigurðsson fjármála-
ráðherra sagði, að búið væri að
gera alla samninga um þessa 7
milljöna lántiiku frá Alþjöða-
bankanum og væri hér einungis
veriðaðafla heimildartil aðstað-
festa þá samninga. Væri þvi ekki
unnt að gera neinar breytingar á
frumvarpinu. Kvað ráðherra
hættu á, að lán þetta fengist ekki
ef tafir yrðu á málinu, i>ar sem
eldgosið í Vestmannaeyjum væri
nú „fallið niður“, eins og ráðherr-
ann orðaði það.
Matthías Bjarnason sagði það
bera vott um frekju ráðherra, að
nú ætti að keyra þetta mikilvæga
mál í gegnum þingið með afbrigð
um. Fjallaði hann um meðferð
málsins og sagði hana óverjandi.
Málið hefði tafizt í mánaðartima i
meðförum samgöngu- og fjár-
málaráðuneytisins vegna þess, að
bréf milli ráðuneytanna, sem
bæði væru í sama húsi, hefði
týnzt. Það væru ekki nein smá-
menni, sem gleymdu bréfi um 7
milljón dollara lán á skrifborð-
unum hjá sér. Nú væri málinu
kastað inn í þingið og þess krafizt,
að þingmenn afgreiddu það í
snatri. Þetta sýndi, að fjármála-
ráðherrann liti einungis á Alþingi
sem afgreiðslustofnun fyrir sig.
Þá fjallaði þingmaðurinn ftar-
lega um hafnarmál almennt. (iuð-
laugur Gislason og Halldör K Sig-
urðsson tóku til máls aftur, en að
þvf loknu var umræðunni f restað
Gylfi Þ. Gíslason:
þingsAlyktunartillaga
Alþýðufolkksins um lækkun
tekjuskatts á einstaklingum var
til umræðu f sameinuðu þingi s.l.
þriðjudag. Er í tillögunni gert ráð
fyrir að tekjuskattar á almennar
launatekjur verði niður felldir en
skattheimta fari þess í stað fram í
formi óbeinna skatta. Þó er gert
ráð fyrir að greiddur verði stig-
hækkandi tekjuskattur af háum
tekjum þ.e. yfir 750 þús. krónum
og sömuleiðis er ráð fyrir því gert
að áfram verði greiddur stig-
hækkandi tekjuskattur af hagn-
aði af atvinnurekstri.
Gylfi Þ. Gíslason fylgdi tillög-
unni úr hlaði og sagði m.a., að
einkum væri byrði beinna tekju-
-skatta orðin óbærilega þung eft-
ir þá breytingu, sem núverandi
ríkisstjórn hefði beitt sér fjTÍr
skömmu eftir að hún kom til
valda. Venjulegt ' launafólk
greiddi nú tekjuskatta af tekjum
sfnum sem hátekjufólk væri.
Þingmaðurinn sagði, að aðal-
atriði tillögunnar væri að hún
fæli í sér niðurfellingu á tekju-
skatti af almennum launatekjum,
og væri þá miðað við að hjón með
750 þúsund króna tekjur á árinu
1973 greiddu engan tekjuskatt.
Þegar laun færu hins vegar fram
úr þessu marki væri gert ráð fyrir
þvi, að af þeim yrði greiddur stig-
hækkandi tekjuskattur, sem þó
aldrei fæli í sér hærra hlutfall af
tekjum en ætti sér stað sam-
kvæmt núgildandi lögum.
Augljóst væri, að jafn stórfelld
lækkun á tekjuskatti til rikisins
og hér væri gert ráð fyrir, myndi
hafa i för með sér verulegt tekju-
tap fyrir rikissjóð, eða 2,5—3
milljarða króna. Því væri gert ráð
fyrir því í þessari tillögu Alþýðu-
flokksmanna, að bæta rikissjóði
tekjutapið með þvi að láta þá
hækkun söluskatts, sem runnið
hefði til viðlagasjóðs haldast, og
hækka söluskattinn um 2—3 stig
umfram það.
Gera mætti ráð fyrir þvi, að
breyting frá tekjuskatti í sölu-
skatt myndi valda aukinni skatt-
greiðslu launþega með mjög lágar
tekjur. Þess vegna væri i tillög-
unni gert ráð fyrir því, að komið
yrði á fót sérstökum sjóði, sem
Tryggingarstofnun ríkisins ráð-
stafaði til að auka tekjur slikra
launþega.
Gunnar Thoroddsen (S) sagði, að
róttækasta breyting og mesta um-
böt á skattamálum íslendinga
hafi verið gerð árið 1960, þegar
ákveðið var að afnema skatt-
heimtu i formi tekjuskatta af al-
mennum launatekjum. Þess i stað
hafi þá komið til álagningu 3%
söluskatts, og hefði sú breyting
mælst mjög vel fyrir meðal lands-
manna. Sú skipan hefði svo
haldizt næstu árin, eða þar til að
verðbólgualda ársins 1963 hefði
sett hana að nokkru úr skorðum.
Þá hefði þessi skipan enn orðið
fyrir áfalli á kreppuárunum
seinni hluta síðasta áratugar. í
byrjun áttunda áratugarins hefði
hins vegar staðið til að breyta
Gagngerra brey tinga
þörf í skattamálum
skattamálunum aftur í fyrra horf,
en það ekki komizt til fram-
kvæmda.
Hins vegar sagði þingmaðurinn,
að mestu mistökin, sem gerð
hefðu verið i skattamálum þjóðar-
innar hefðu verið skattalögin,
sem núverandi ríkisstjórn hefði
fengið samþykkt í upphafi valda-
ferils síns. í þeim hefði falizt
veruleg hækkun á tekjusköttum,
og væri nú svo komið, að stuðn-
ingsmenn þeirrar breytingar
væru margir hverjir farnir að við-
urkenna mistöksín
Þá boðaði Gunnar, að þing-
flokkur Sjálfstæðisflokksins
myndi á næstu dögum leggja
fram frumvarp til laga um breyt-
ingar á skattalögum, sem væri
byggt á þeirri meginstefnu, sem
mörkuð hefði verið 1960. Slikt hið
sama væri hægt að segja um meg-
inefni þeirrar tillögu, sem væri til
umræðu, enda hefði flutnings-
manni hennar oft mælzt sem góð-
um sjálfstæðismanni, er hann
mælti fyrirtillögunni.
Rakti þingmaðurinn síðan efni
tillögunnar, og sagðist vera sam-
þykkur ýmsum efnisatriðum
hennar. Hins vegar væru aðrir
liðir, sem þyrftu nánari
athugunar við. M.a. væri f öðrum
tölulið tillögunnar gert ráð fyrir
að tekjuskattar af tekjum um-
fram 750 þúsund krónur skyldu
aldrei nema hærra hlutfalli af
tekjum en samkvæmt núgildandi
lögum. Samkvæmt gildandi lög-
um færi tekjuskattur upp í 55%
eða 56% af greindum álagstekj-
um. Þingflokkur Sjálfstæðis-
flokksins væri hins vegarþeirrar
skoðunar, að aldrei ætti að taka
Varaþingmenn
meir í skatta af tekjum, en sem
næmi 50% helstminna.
Enn fremur sagði Gunnar, að
hann teldi mjög óæskilegt að
gjöldin til Viðlagasjóðs yrðu látin
haldast. Slikt yrði til þess að al-
menningur hætti að treysta því að
slíkar bráðabirgðaráðstafanir
yrðu látnar gilda til skamms tíma.
Loks sagði Gunnar Thoroddsen,
að hann teldi þá röksemd, að afla
yrði ríkissjóði annarra tekna f
stað þeirra sem hann myndi missa
við breytinguna, ekki eiga rétt á
sér. Öeðlilegt ástand ríkti nú í
taka sæti
Tómas Karlsson ritstjóri, fyrsti
varaþingmaður Framsöknar-
flokksins i Reykjavík, hefur tekið
sæti á Alþingi i forföllum
Þórarins Þórarinssonar ritstjóra,
sem er á förum til útlanda í opin-
berum erindagjörðum. Tömas
hefur áður áttsæti á Alþingi.
Þá hefur Guðmundur Þor-
steinsson bóndi á Skálpastöðum f
Lundarreykjadal tekið sæti á A1
þingi i stað Bjarnfriðar læós-
dóttur, sem veiktist og liggur nú á
sjúkrahúsi. Guðmundur er 3.
varaþingmaður Alþýðubandalags-
ins i Vesturlandskjördæmi, en
Bjarnfriður 2. varaþingmaður og
hafði hún tekið sæti Jónasar
Árnasonar, sem dvelst nú í
Bandaríkjunum á allsherjarþingi
Sameinuðu þjóðanna. Guð-
mundur Þorsteinsson hefur ekki
átt sæti á Alþingi áður.
BRÆÐSLU-
VERKSMIÐJA
1 GRINDAVlK
Jón Armann Héðinsson (A)
flytur tillögu til þingsályktunar
um, að stjórn Síldarverksmiðja
rikisins hefji nú þegar undirbún-
ing að þvi að reisa verksmiðju i
Grindavik, er geti brætt 2500 tonn
af loðnu á sölarhring og verði
tilbúin til vinnslu i ársbyrjun
1975.
tJTFLUTNINGS-
IÐNAÐUR
Fyrirspurn frá Heimi Hannes-
syni (K) til iðnðarráðherra um,
hvort ákvarðanir hafi verið
teknar um greiðslur til útflytj-
enda iðnaðarvarnings og lagmetis
vegna gengistaps.
UMBOÐSMAÐUR
ALÞINGIS
Fyrirspurn frá Pétri Sigurðs-
ítyni (S) til dömsmálaráðherra
um, hvað liði framkvæmd
ályktunar Alþingis frá 16. maí
1972 um undirbúning löggjafar
um embætti umboðsmanns
Alþingis.
AÐALDALSFLU G-
VÖLLUR
Fyrirspurn frá Heimi Ilannes-
syni (F) til samgönguráðherra
um endurhætur á Aðaldalsflug-
velli og hvort áætlunarflúg verði
hafiðaftur til Kópaskers.
STÖRF STJÖRNAR-
SKRARNEFNDAR
Fyrirspurn frá Matlhíasi
Bjarnasyni (S) til forsætisráð-
herra um, hvað liði störfum
stjórnarskrárnefndar, hversu
marga fundi nefndin hafi haldið
ALLTMEÐ
fjármálum ríkisins, sem sæist
bezt á því að upphæð fjárlaga
hefði þrefaldast á valdatima nú-
verandi ríkisstjórnar. Hlutfall
það, sem ríkissjóður tæki í sina
vörslu af þjóðartekjum hefði
aukist verulega, á þeim tima sem
verðhækkanir á afurðum og hag-
stæðari viðskipti við útlönd hefðu
bætt hag ríkisins i sifellt auknum
mæli. Því yrði það að teljast æski-
legt, að minnka þenslu rikis-
báknsins með þvi að þessi tekju-
liður kæmi til frádráttar á næstu
fjárlögum.
og hvenær og hvort likur seu a, ao
nefndin ljúki störfum fyrir þann
tima, sem ætlað sé, að minnzt
verði ellefu hundruð ára afmæli
íslandsbyggðar á næsta ári.
raforkumAlA
SNÆFELLSNESI
Fyrirspurn frá Bcnedikt
Gröndal (A) til iðnaðarráðherra
um, hvenær þess sé að vænta. að
Snæfellsnes verði lengl við Anda-
kíls- og Landsvirkjanir eða aðrar
umbælur verði gcrðar i raforku-
málum Snæfellinga.
HITUN HÚSA MEÐ
RAFORKU
Fyrirspurn frá Friðjóni Þórðar-
syni (S) til iðnaðarráðherra um,
hvað líöi framkvæmd þings-
ályktunar um hitun húsa með raf-
orku, sem samþykkt hafi verið í
neðri dcild Alþingis 1. mar/ 1971.
VERÐLAGNING
RÍKISJARÐA
Fyrirspurn frá Ólafi G. Kinars-
syni (S) til landbúnaðarráðherra.
svohl jöðandi:
1. Ilcfur landbúnaðarráðherra
sett sér einhverjar ákveðnar
reglur til þess að fara el'tir við
ákvörðun söluverðs ríkisjarða?
2. Kf svo er, hverjar eru |>;er
reglur, og eru þær breytilegar
eftir því, hvort kaupandi er
sveitarfélag eða cinstaklingur?
3. Kr ákvörðun um söluverð rikis-
jarðar í hendi landbúnaðarráð-
herra eins?
UMIIVKRFISMÁL
lleimir Hannesson (F) hefur
ásamt tvcimur öðrum þing-
mönnum flutt tillögu til þings-
ályktunar um að iikisstjörninni
verði falið að láta seinja hið fvrsla
heildarlöggjöf um umhverfisinál.

Á næstunni ferma skip vor til
íslands sem hér segir:
ANTWERPEN:
Bristein 3. des
Reykjafoss 1 5. des
ROTTERDAM:
Skógafoss 5 des.
Reykjafoss 14. des.
FELIXSTOWE
Mánafoss 1 1 des.
Dettifoss 1 8 des.
Dettifoss 2. janúar
HAMBORG:
Mánafoss 30 nóv.
Dettifoss 8. des
Dettifoss 20 des.
Dettifoss 4. janúar.
Múlafoss 1 7. des.
KRISTIANSAND:
Laxfoss 1 2 des.
FREDERIKSTAD:
Laxfoss 1 3 des
TRONDHEIM:
írafoss 1 0. des
GDYNIA:
Tungufoss 1 7. des
VALKOM:
Lagarfoss 3. des.
Bakkafoss 3. des
VENTSPILS:
Lagarfoss 2. des
NORFOLK:
Skaftafell 1. des.
Goðafoss 3 des
Fjallfoss 10 des.
Selfoss 14 des.
Brúarfoss 20. des.
WESTON POINT:
Askja 6. des.
Askja 20. des.
í
rv
1
í'
K
KAUPMANNAH JFN:
Múlafoss 4. des.
Irafoss 1 1. des.
Múlafoss 1 8 des.
HELSINGBORG:
Múlafoss 5. des.
Múlafoss 1 9. des
GAUTABORG:
Múlafoss 3 . des
Laxfoss 1 0. des
mnrgfoldar
markað yðar