Morgunblaðið - 01.12.1973, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 1. DESEMBER 1973
25
Athugasemdir
við útvarps-
erindi
Kristjáns
Friðrikssonar,
19. nóvember sl.
EITT af elzta og mest ,,heyrða“
efni útvarpsins er þátturinn „Um
daginn og veginn“. í þessum
þætti hafa gjarnan komið fram
menn, sem mikið var niðri fyrir,
og bókstaflega urðu að fá Utrás
opinberlega. En því miður hefur
þessi þáttur galla, sem að því er
mér virðist, er orðinn meira
áberandi í seinni tíð. I þennan
þátt reyna nú oft að komast menn
með einhliða og öfgafullar
skoðanir á mönnum og málefnum
undir yfirskininu „Um daginn og
veginn“, og í nafni málfrelsis. í
skjóli við hljóðnemann ráðast
þeir á „óvin“ sinn með full-
yrðingum, vígorðum og heiftar-
áróðri vitandi, að þeir eru óhultir
einir bak við hljóðnemann og að
rakalaus þvættingur getur haft
tilætluð áhrif á þá, sem ekki
þekkja til mála. Þættir um daginn
og veginn sjást sjaldnast á prenti
þvf að þeir þola yfirleitt ekki
dagsins ljós, en i nafni málfrelsis
virðast menn komast upp með
furðulegasta málflutning.
Utvarpshlustendur urðu vitni
að einu slíku „andlegu eldgosi"
(öskugosi) hjá Kristjáni Friðriks-
syni, forstjóra, mánudaginn 19.
nóvember sl. Övinur Kristjáns
Friðrikssonar númer 1 var Banda-
lag háskólamanna og að því er
virtist allir þeir, sem hlotið hafa
æðri menntun. í aðförninni að
BHM urðu á vegi Kristjáns
Friðrikssonar ýmis smáatriði,
eins og skipulag og uppbygging
Iláskóla íslands, sem hann hafði
greinilega kynnt sér rækilega og
vissi skil á göllum og kostum.
Námsskrá og námsefni gagnfræða-
og menntaskólanna gerþekkti
hann einnig greinilega. Það
stendur öðrum'nær að ræða þessi
og önnur smáatriði í ræðu
Kristjáns Friðrikssonar. En ég
get ekki látið hjá líða að fara
nokkrum orðum um þætti f erindi
forstjórns, sem mér fannst hann
ekki hafa eins staðg(x5a þekkingu
á.
Það er í rauninni fyrir neðan
allar hellur að ráðast á fólkið í
samninganefnd viss starfshóps og
brigzla því um „óþjóðhollustu",
„glæpastarfsemi", „eyðileggingu
gjaldkerfis landsins" og
„óverjandi skemmdarstarfsemi".
svo að ekki sé minnzt á „andlega
skemrnd" og ,,leti“, meðan á
samningum stendur. Eg get upp-
lýst, að launakröfur samninga-
nefndar BHM hlutu eins
lýðræðislega meðferð f aðilda-
félögum BHM og mögulegt var og
glæpamannsstimpillinn á þá að
koma á okkúr alla háskója-
menntaða menn í opinberri
þjónustu, en ekki bara samninga-
nefndina. Og aðhalda þvífram að
samningstillögur BHM séu fram
komnar í þeim tilgangi að „halda f
fáein atkvæði" er gersamlega út í
hött. Háskólamönnum má brigzla
um ýmislegt annað en að vinna
sem heild gegn núverandi ríkis-
stjórn.
Talan 175 þús. kr. á mánuði,
sem Kristján Friðriksson sló fram
til viðmiðunar um kaupkröfur
BHM, (aðrar tölur nefndi hann
ekki) er sennilega þannig fundin,
að samkvæmt fyrstu tillögum
BHM, (sem löngu er búið að end-
urskoða og lækka verulega)
hefðu nokkrir hæst launuðu ríkis-
starfsmennirnir (biskupinn yfir
ÞURFIÐ ÞÉR
HÍBÝLI?
Höfum til sölu 2ja. 3ja og 4ra herb. Ibúðir i þi’ tia hæða
sambýlishúsi og 8 liæða háhýsi í miðbænum I Kópavo
íbúðirnar verða afhentar tilbúnar undir tréverk.
Sameign fullfrágengin Húsin máluð að utan.
Sameiginleg bilgeymsla fylgir íbúðunum.
Lóðin verður fullfrágengin og er hugsuð sem útivistarsvæði fyrir
íbúana.
A svæðinu verða gróðursettir runnar, tré og gras og jafnframt
verða reitir fyrir sumarblóm.
Hluti svæðisins verður nýttur fyrir leikaðstöðu smábarna með
leiktækjum, sandkössum o.þ.h.
Á svæðinu verður dagvistunaraðstaða fyrir börn.
Opið frá kl. 1 0 — 16 á laugardag.
Björn Dagbjartsson:
Inafni málfrelsis
Islandi, ráðuneytisstjórar, há-
skólarektor) nálgazt þessa upp-
hæð eftir 20 ára starfsferil. Þetta
er vítaverð slagorðabeiting, sem
ég trúi varla, að sé f þökk samn-
inganefndar rfkisins, þó að Krist-
ján Friðriksson treysti þeim ekki
til að semja fyrir sig. Annað kom
ekki fram um kaupkröfur BHM
né grundvöll þeirra, og ég hirði
ekki um á útskýra hugtakið raun-
æfitekjur. Það hafa aðrir gert og
munu gera á öðrum vettvangi. En
háskólamenn vita, hvað það þýðir
að byrja að fá laun, stórskuldugir,
10 árum á eftir jafnöldrum sín-
um.
Utreikningar Kristjáns Frið-
rikssonar' varðandi afdrif kaup-
hækkana eru byggðir á vanþekk-
ingu og misskilningi, svo að ekki
sé meira sagt. I nýlegri skýrslu
Jóns Sigurðssonar hagrannsókn-
arstjóra, er metið, hvaða þættir
hafa mest áhrif á vísitöluna. Höf-
undur ber saman áhrif kaup-
gjalds, þegar það var ekki vísi-
tölubundið, og þegar það fylgdi
vísitölu. Samkvæmt hans niður-
stöðuhi virðist mega álykta, að
kaupgjaldið hafi tiltölulega lítil
áhrif á vísitöluna heldur sé lög-
málið um framboð og eftirspurn
aðalatriðið. Af því lögmáli leiða
svo yfirborganir, yfirvinna og alls
konar greiðslur „undir borðið".
En Kristján Friðriksson hafði
alveg rétt fyrir sér með það, að
54% af launahækkun hjá opin-
berum starfsmanni renna til baka
í ríkiskassann. Þetta er veigamik-
ið atriði. Menn, sent ekki eru
launþegar, vita ekki, hvað það er
að greiða skatta af öllum sínum
tekjum, jafnvel þó að þeir telji
fram eftir ítrustu gildandi lögum.
Opinberir starfsmenn hafa.engar
duldar tekjur, allt er gefið upp til
skatts, enginn frádráttur vegna
atvinnurekstrar, enginn taprekst-
ur á eigin fyrirtækjum. Á þessu
sviði hafa háskólamenn í BHM
a.m.k. ekki möguleika til að
stunda sína „glæpastarfsemi".
Eitt var það hjá Kristjáni Frið-
rikssyni, sem virtist stangast á við
önnur slagoð hans, og það var
„gáfnaflóttinn úr landinu". eins
og hann orðaði bað. Rétt er.að
leiðrétta það strax, að þeir hópar,
sem hann taldi upp, hafa yfirleitt
ekki menntazt i' Háskóla íslnds.
Efnafræðingar og eðlisfræðing-
ar hafa fengið alla sína háskóla-
menntun erlendis, verkfræðingar
að hálfu og læknar sitt sérnám, en
það eru nær eingöngu sérhæfðir
íslenzkir læknar, sem starfa er-
lendis.
En hvers vegna koma þessir
menn ekki heim til starfa þrátt
fyrir það, að námslán og flesta
styrki beri að endurgreiða, ef
menn ekki snúa heim frá námi?
Er það ekki einmitt vegna þess,
að þeim bjóðast svo miklu betri
kjör erlendis? Er það ekki einmitt
þetta, sem BIIM er að berjast
fyrir, meðal annars, að skapa há-
skólamenntuðum mönnum kjör,
sem þeir vilja una við?
Mér skildist, að Kristján
Friðriksson hefði minnzt á þetta
atriði til að gagnrýna Háskóla
Islands fyrir að hafa ekki skapað
þessum mönnum starfsaðstöðu
eða að mynda ekki námsbrautir,
sem hentuðu betur íslenzku at-
vinnulífi.Ég hélt nú, að Háskóla
íslands mætti gagnrýna fyrir
margt annað en skort þenslu og
sköpun námsbrauta. En hitt verða
menn að gera sér ljöst, að ungt
fólk virðist vilja stunda lang-
skólanám nú á tímum. Það er mál-
skólanna að sjá um, að ekki verði
slakað á námskröfum, en þeir,
sem hafa lokið ströngu námi, eiga
ekki að gjalda þess á eftir, að þeir
kusu frekar háskólanám og höfðu
betri hæfileika til þess en að
vinna við almenn framleiðslu-
störf. Slikt er ekki framkvæman-
legt nema í einræðisþjóðfélögum.
Hafi það vakað fvrir Kristjáni
Friðrikssyni að undirstrika með
„gáfnaflóttanum" skort háskóla-
menntaðra manna á þjóðhollustu
þá tel ég það ekki svaravert.
Lokaatriðið í erindi Kristjáns
Friðrikssonar var Tillaga til land-
bjargar (leturbr. B. D.), sem við
megum eiga von á að verði rök-
studd siðar af höfundi. Er það vel,
þvi að í fljótu bragði virðist til-
laga um enn aukinn „sjóða-
búskap" með pólitiskum skömmt-
unarstjórum, varla vera það, sem
okkur \antar. Magnús Kjartans-
son iðnaðarráðherra vildi taka
verðjöfnunarsjóðinn af sjómönn-
um og fiskiðnaði til þess m.a. að
halda uppi smáiðnaðarfyrirtækj-
um i vonlausri samkeppni þeirra
innbyrðis og við ódýrari erlenda
framleiðslu. Tillaga Kristjáns
Friðrikssonar um „auðlindasjöð-
inn“ gengur enn lengra. Eins og
hjá iðnaðarráðherra virðist hug-
myndin sú, að ef sjávarútveg-
urinn gengur vel þá skuli bil-
skúraiðnaðurinn líka njóta
þess (þ.e. ef of margir eru
farnir að framleiða það
sama i bílskúrum sínum til
þess að hafa nokkuð upp úr því).
Sennilega á að gera dns við
tusku- og glingurbúðir á Lauga-
veginum, að ef þær verða of
margar til að bera sig, þá á fisk-
iðnaðurinn að hjálpa þeim, sem
verst eru reknar.
Hugmynd Kristjáns Friðriks-
sonar um að ibúar á hitaveitu-
svæðum skuli ereiða niður hita-
kostnað annars staðar rar þó
ennþá meira framandi. Vest-
firðingar hafa lagt á það
mikla áherzlu undanfarið, að
þeir væru engir ölmusumenn
á þjóðfélaginu, og ég hef ekki
trú á, að aðrir vilji fá á sig
þann stimpil. Ef íbúar Þórs-
hafnar áLanganesi komasér upp
frystihúsi og fiskiskipum með
dugnaði og njóta þess svo að eiga
stutt að sækja á fengsæl fiskimið,
þá er ég ekki í nokkrum vafa um
að þeir vilja heldur borga sinn
hitakostnað sjálfir og njóta þess
aftur sjálfir.sem fæst fyrir þdrra
afurðir. „Framúrstefnusósí-
alismi", eins og Kristján Friðriks-
son stingur upp á, er sjálfsagt
fallegur á pappírum, en þekktur
að því að hafa ákaflega ill áhrif á
afköst, framleiðslugetu og þar
með afkomu. Að óreyndu hefði ég
ekki átt von á því, að iðnaðarráð-
herra ætti trúbróður í Kristjáni
Friðrikssyni, en e.t.v. hefur for-
stjóranum láðst að skoða endatak-
mark „collektíf sósíalisma", en
þegar því er náð, þá er úti um
allan einkarekstur, bílskúraiðnað
og jafnvel sambönd samvinnu-
félaga. Aðeins RIKIÐ rekur þá
fyrirtæki og þá fyrst fjölgar nú
opinberum starfsmönnum, eink-
um og sér f lagi þeim háskóla-
menntuðu.
Reykjavík,22. nóvember 1973.
litrar 195 265 385 460 560
breidd cm 72 92 126 156 186
dýpt cm (án handfangs) 65 65 65 65 65
hæð cm 85 85 85 85 85
Frystiafköst pr. sólarhring kg 18 23 27 39 42
1 95 Itr kr. 29.707 —
265 - - 33.591 —
385 - - 36.931 —
460 - - 44.290 —
560 - - 52.640 —
FKTSTIKISTUR
VESTFROST ER
DÖNSK
GÆÐAVARA
VESTFROST frystikisturnar eru bún-
ar hinum viðurkenndu Danfoss frysti-
kerfum.
Hverri VESTFROST frystikistu fylgja
1—2 geymslukörfur. Aukakörfur fá-
anlegar á mjög hagstæðu verði.
VESTFROST frystikisturnar eru allar
búnar sérstöku hraðfrystihólfi og
einnig má læsa kistunum.
VESTFROST verksmiðjurnar í Es-
bjerg eru stærstu útflytjendur í Dan-
mörku á f,rystitækjum til heimilisnota.