Morgunblaðið - 01.12.1973, Blaðsíða 28

28 MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 1. DESEMBER 1973
r--------------------------------------------------------------------1
ó (joklinu
Fréttahornið
Stjörnubíó
Unsir olskendur
if Það mætti eft til vill kalla
þetta „tilhlaup til athyglis-
verðar myndar“. Slíkt er ávallt
ánægjulegt, því þar er að finna
ákveðinn frumleik. John
Korty, ungur Ameríkumaður,
gerir myndina ódýrt á eigin
vegum og ber hún þess víða
merki. Lélegur leikur og
ruddaleg hljóðvinnsla skemma
mjög fyrir annars hljóðlátu og
ljóðrænu efni.
SSP
it Þetta er fyrsta mynd leik-
stjóra og ber hún þess augljós
merki. Þrátt fyrir góðar til-
raunir og hugmyndir á stangli,
þá nást endarnir sjaldnast
saman. Utkoman verður því
ærið ruglingsleg og óviss. En
ég er ekki frá því, að það eigi
eftir að rætast verulega úr
þessum leikstjóra, þegar fram
líða stundir.
S.V.
Gamla bíó
Stúdenta-uppreisnin.
★ ★ Mynd um upprisn
æskunnar gegn kerfi hinna
eldri — gerð af þeim eldri.
Mótsögn, sem þyrfti krufning-
ar við. í myndlnni koma fram
ýmsar ástæður fyrir ókyrrð
unglingana — ástæður, sem
jafnvel unglingunum sjálfum
hafa ekki verið ljósar. Ef til
vill er þetta styrkur myndar-
innar, sem þó hefur einnig að
geyma ófyrirgefanlega yfir-
borðskennd.
SSP.
★ ★ Sem >etur fer hafa
stúdentaóeirðir, aðallega vest-
an hafs, næstum horfið af yfir-
borði þjóðlífsins. Unga fólkið
[__________________________________
fundið aðrar leiðir til að fá
rétti sínum framgengt. Þessi
mynd er tilraun til að sýna
okkur inn fyrir ytra borð
slíkra óeirða, og tekst það að
nokkru leyti, reynir allvega að
vera heiðarleg.
S.S.
Tónabíó
Leikföng dauðans.
★ Myndir gerðar eftir sögum
Macleans gerast nú æ þynnri
bæði að efni og útfærslu. Við-
tekin og yfirboðskennd hefði
svífur yfir myndinni og leikar-
arnir eru jafn ákrifamiklir og
þeir hefðu allir stigið út úr
sama plastmótinu. Til að auka
spennu i lokin er efninu þvælt
i nokkur uppgjör í stað eins, en
það skiptir bara engu máli, því
leikararnir eru alls ekki í til-
finningalegu sambandi. Þeir
eru aðeins leikföng — leikföng
efnisins.
SSP.
★ ★ Þrátt fyrir aðgengnarséu
troðnar slóðir er „Leikföng
dauðans" all þokkaleg saka-
málamynd og laus við að vera
yfirdrifin. Má þar þakka jafn-
vægi í atburðarrás,
skemmtilegum hraðbátaelt-
ingarleik og ekki sízt fegurð
gömlu Amsterdam.
V.J.
Laugarásbíó
„BLESSI ÞIG“
TOMAS FRÆNDI
★ Allfurðuleg mynd f upp-
byggingu og nokkuð losaraleg,
kvikmyndatakan er óþægilega
áberandi og í sumum tilvikum
beinlínis slæm. Jacopetti tekst
þó bærilega upp í myndarlok
með kvikmyndalega tjáningu,
þar sem hann tengir negra-
vandamál nútímans við að-
draganda þrælastríðsins og
tekst þar að brúa rúmrar aldar
bil áreynslulaust.
SSP.
★ ★★★ Ital irnir Gualtiero
Jacopetti og Franeo Prosepri
brugðu sér til suðurrikjanna
og grófu upp sannar heimildir
úr sögu bandaríska negrans.
Efnið bera þeir þannig á borð,
að maður flýtur í gegnum at-
burði myndarinnar án þess að
taka ákveðna afstöðu, en
kemst að þvi síðar, að maður
getur ekki gleymt því, sem
fyrir augu bar. Það er sjald-
gæft að sjá jafn raunsæja hug-
vekju og þessa. Ég hef ekki séð
slíka siðan Kópavogsbíó sýndi
„Addio Afrika“, sem reyndar
er verk ofangreindra höfunda.
V.J.
Hafnarbíó
SNERTINGIN
★★★ Fyrsta m.vnd Bergmans
á enska tungu og einnig hans
fyrsta, sem í leikur erlend
(ekki sænsk) stórstjarna.
Þriðja mynd hans í lit. Á síð-
asta áratug hefur Bergman
breytt um efnismeðferð, frá
heimspekilegum vangaveltum
um stöðu mannsins i sálfræði-
legar greiningar á einstakl-
ingum og umhverfi. I lokin er
það manneskjan, ein og yfir-
gefin, sem verður að taka sína
ákvörðun, án íhlutunar ann-
arra.
SSP.
★ ★★ Snerting Bergmans
er bæði svo áferðarfalleg og
eðlileg, að erfitt getur verið að
horfa á hana sem áhrifavald,
hvað efnisþráð snertir. Hin til-
finningalega hlið ástarsam-
bands þeirra David og Karenar
er tekið fyrir og því komið til
skila á einfaldan og auðskiljan-
legan hátt.
Leikstjóri: Ingmar Berg-
man.
Leikendur: Max Von Sydow,
Bibi Anderson, Elliott Gould.
VJ.
•kick Viðkvæmt og flughált
efni, sem auðveldlega hefði
getað lagt margan leikstjórann
kylliflatan. En Bergman fatast
ekki flugið. Aðalkarlleikarinn
er Elliott Gould, sem hér á
óvenju lélegan dag. En þó að
myndin sé ekki á borð við það
bezta frá hendi leikstjórans, þá
er hér á ferðinni mannleg og
áhrifarík mynd, sem enginn
kvikmyndaáhorfandi ætti að
láta fram hjá sér fara.
S.V.
Af leikstjórum
U Stjarna Roberts Altman, sem
reis svo hátt, skær og tindrandi. eftir
..M + A + S +H '. tók strax að lækka
eftir næstu mynd hans. „Brewster
McCloud", Siðan kom „McCabe og
Mrs Miller '. en þá fór hún að hrapa
ofan af stjörnuhimninum Lltið
vænkaðist hagur strympu við mynd-
ina „Images". þó að nokkrir gagn-
rýnendur þættust merkja einhver
batamerki En áhorfendurnir létu á
sér standa
Er skammt frá að segja. að nýjasta
mynd Altmans var frumsýnd i þess-
um mánuði vestan hafs við mikla
ánægju gagnrýnenda og áhorfenda
Þetta er ný útgáfa á einum hinna
þekktu Marlowe-reyfara Chandlers,
„The Long Godbye". Fer enginn
annar en Elliott Gould með aðalhlut-
verkið.
U Krzysztof Zanussi, (Þeír ættu að
fella niður zetuna i Póllandi)
leikstjórinn pólski. sem hlaut mikið
lof fyrir nýjustu mynd sina,
„lllumination", vinnur nú að sinni
fyrstu kvikmynd i U.S.A, Nefnist
hún „The Catamount Killing ', og fer
Hurst Buchholz með aðalhlutverkið
# Sam Peckinpah er nýfluttur til
Mexico og er að hefja þar töku á
myndinni „Bring Me the Héad of
Alfredo Garcia ’. Nafnið eitt ætti að
gleðja hina fjölmörgu ofbeldisaðdá-
endur. sem dýrka leikstjórann fyrir
þá hlið hans. og geta ekki fyrirgefið
Peckinpah „Junior Bonner''
U Fellini er nú að Ijúka við
„Amarcord'', sem. likt og fyrri mynd-
ir meistarans, fjallar að nokkru leyti
um eigið lif þessa mikilhæfa lista-
manns
U Roman Polanski er nýbyrjaður
á myndinm „Chínatown ', en mynd
sem var frumsýnd eftir hann i haust.
„What". hlaut lélega dóma og
dræma aðsókn
U Ken Russel hefur valið sér að
næsta viðfangsefni, ævi tónskálds-
ins óhamingjusama. Gustavs
Mahler. sem Visconti tók fyrir 'ný-
lega i myndinni „Death in Venice"
Verður vafalaust forvitnilegt að bera
saman þessar tvær myndir hinna
gjöróliku manna. þrátt fyrir að báðir
séu skrýtnir í kollinum að hætti
snillinga
U Myndatöku á nýjustu mynd
John Schlesinger, „The Day of the
Locust' . fer senn að Ijúka Donald
Sutherland og Geraldine Page fara
með aðalhlutverk
U Arthur Penn leikstýrir þessa
dagana mynd með Gene Hackman i
aðalhlutverki og nefnist „The Dark
Tower'- Nokkuð er liðið siðan þessi
frábæri leikstjóri hefur unnið að
kvikmynd.
SIGURDUR SVERRIR PÁLSSON
VALDIMAR JÖRGENSEN
SÆBJÖRN VALDIMARSSON
0 Bernardo Bertolucci hyggst
nota Mariu Schneider (..Last Tango
in Paris"). aftur í næstu mynd smni
..1900", sem hann ætlar að hefja
töku á i Róm snemma á næsta ári
Dominique Sanda fer einnig með
stórt hlutverk
0 En það er frekar af hinni
lostafullu fröken Schneider að segja,
að hún leikur þessa dagana í nýjustu
mynd Michelangelo
Antonioni, sem enn er nafnlaus.
ásamt Jack Nicholson
„folk
AN
FATA”
Ný bók Hilmars
Jónssonar
KOMIN er út á vegum Bók-
mennlaklúbbs Sudurnesja bókin
„Fólk án fata“ eftir Ililmar Jóns-
son, bókavörðí Keflavík.
A bókarkápu segir svo um bók-
ina: Undirtitill þessarar bókar er:
veröldin séö frá Keflavík á árun-
um 1958—'73. Hér segir höfundur
frá Sudurnesjum, gömlum og nýj-
um deilumálum þar, I gamansöm-
um stfl. Kinnig er komití víöar við,
lýst fundum bjá rithöfundum og
æskustöðvum höfundar austur á
landi. Augljfist er, að bókin er að
nokkru framhaid ;,Kannskí verð-
ur þú . . . “, sem vakti mikla
athygli, þegar hún kom út 1970 og
hef'ur sfðan verið lesin í útvarp.
Andrés Kiistjánsson, ritstjöri.
Ililmar Jónsson
taldi „Kannski verður þú . . . “
skemmtilegustu bók, sem varþá á
markaðnum. Það er spá þeirra,
sem Iesið hafa „Fólk án fata“, að
hún muni valda miklum deilum.
A kápu bókarinnar er mynd af
málverki eftir Aka Gránz, en
teikningar f bókinni eru eftir Þor-
slein Eggertsson og Magnús Gísla-
son. Setningu og prentun sá Grá-
gás sf. í Keflavík um, en bókband
annaðist Nýja bókbandið.
Þelta ersjötta bók Hilmars.
Bryn jólfur biskup Sveinsson
Ný bók í bókaflokknum Menn í önd
vegi, eftir Þórhall Guttormsson
MORGUNBLAÐINU hefur borizt
ný bók í safnriti Isafoldarprent-
sniiðju, Menn í öndvegi. Er það
ritið Brynjólfur biskup Sveins-
son, eftir Þórhall Guttormsson. I
þessum flokki hafa áður koniið út
bækurnar: Gissur jarl eftir Ólaf
Hansson, Skúli fógeti eftir Lýð
Björnsson, Jón Loftsson eftir E.J.
Stardal og Jón biskup Arason
eftir Þói'hall Guttorinsson. Þessi
nýja bók um Brynjólf Sveinsson
er 114 bls. að stærð. Aftast erskrá
yfir nokkrar heimildir og fáein
lokaorð höfundar. 1 bókinni eru
cinnig nokkrar myndir, Ililmar
Ilelgason gerði bókarkápu og
teiknaði bókarskraut.
Kaflaheiti gefa til kynna efni
bókarinnar. sá fyrsti heitir Sögu-
svið, sfðar koma m.a. Hans herra-
dómur. Menningarviðleitni á
myrkri tíð. Danskt val. Vitsmunir
og veraldarhyggja. Heimilisböl og
Ellisár örn.
A bókarkápu segir forlagið
„Biynjólfur Sveinsson biskup á
Skálholtsstól hefur ætíð verið
samlöndum sínum hugstæður.
Veldur margt þar um. Ilann var
síðasti biskupinn, sem megnaði að
halda uppi gullri reisn og höfð-
ingsskap á hinum fornu biskups-
setrum; stóð hann þó þar gegn
straumi þróunar þjóðarsögunnar;
síaukinni ásókn gráðugs erlends
valds. verzlunareinokun með vax-
andi fátækt, hjátrúarofstæki,
harðæri og kúgun. Ilann var ein-
hver menntaðasti húmanisti sinn-
artíðar og átti kost embælta til
visindastarfa við lærðustu menn-
ingarból Norðurálfu en kaus að
hlýða kalli skyldunnar og gerast
andlegur leiðtogi sinnar þjóðar.
spyrna móti broddunum. —
seinka þvf. að þjöð hans sykki í
það foræði eymdar. fátæktar og
fáfræði. sem beið bak við leiti
næstu alda.
Brynjólfur verur einna lengst
minnzt fyrr að draga úr æði
galdraofsókna um sína daga og
rétta stvrka hönd því skáldi, sem
rís til himins yfir táradali siða-
skiptanna og mun þar standa
meðan til er islenzk tunga og
kristin trú i heimbyggðinni (hér
er auðvitað átt við Hallgrím
Framhald á bls. 20.