Morgunblaðið - 01.02.1974, Blaðsíða 4

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 1. FEBRUAR 1974
Fa
iii i.í i .i h. í v
'AiAit;
*2k 22-0-22-
RAUOARÁRSTÍG 31

BILALEIGA
CAR RENTAL
n- 21190 21188
BlLALEIGA CAR RENTALi
MH-mnTM..
[ Hverfisgötu 18
SENDUM \£~\ 86060
Æ BÍLALEIGAN
V^IEYSIR
CAR RENTAL
24460
í HVERJUM BÍL
PIONEER
ÚTVARP OG STEREO
KASETTUTÆKI
MARGAR HENDUR
. VINNA
§SAMVINNUBANKINN
Ob
ÉTT VERK
SKODA EYÐIR MINNA.
Shodh
UtCAH
AUÐBREKKU 44-46.
SÍMI 42600.
Bílaleiga
CAB BENTAL
Sendum
djm 41660 -42902
FEROABÍLAR HF.
Bílaleiga. — Sími 81260.
Fimm manna Citroen G.S. stat-
ion. Fimm manna Citroen G.S,
8—22 manna Mercedes Benz
hópferðabílar (m bílstjórum)
IESI0
Lögskýringar
1 litum
Á Alþingi sl. þriðjudag
spunnust spaugilegar umræðui
um Keflavíkursjónvarpið f til-
efni af fyrirspurn frá Ellert B.
Schram um, hvenær fslenzka
sjónvarpið hygðist hefja litaút-
sendingar. Svo vildi til, að sama
dag og fyrirspurnin kom á dag-
skrá þingsins birtist frétt um
það í Alþýðublaðinu, að Kefla-
vfkursjónvarpið hygðist hefja
sjónvarpsútsendingar í litum i
júnf n.k. Þetta þótti hinum her-
numda þingmanni Jónasi Arna-
syni ekki góð tfðindi. Varpaði
hann f hugarvfli sfnu fram
fyrirspurn til menntamálaráð-
herra um, hvort virkilega væri
ætlunin að liða það, að Kefla-
vfkursjónvarpið efidist f sam-
keppni sinni við það fslenzka
með litaútsendingum. Fjarri
þingmanninum var sú hugsun,
að fyrir dyrum stæði, að
varnarliðið hyrfi úr landi á
næstunni. Geta menn dregið af
því sínar ályktanir um þann
hráskinnsleik, sem nú á sér
stað innan ríkisstjórnarinnar í
varnarmálunum, þegar Alþýðu-
bandalagsmenn láta opinber-
lega svo sem þeim sé alvara um
að ætla að knýja á um brottför
liðsins. Þarna læddist sem sagt
laumulega fram staðfesting á
þvf, að það, sem fólkið fær að
heyra, er eitthvað allt annað en
veruleikinn f málinu.
Nú, hvað um það, Magnús
menntamála, sem hefur sagt,
þegar hann hefur veriðspurður
um, hvort útsendingar Kefla-
vfkursjónvarpsins væru lögleg-
ar, að það kæmi honum ekki
við, þar sem lögfræðingar væru
ekki á einu máli um lögmætið,
fékk þarna tiltölulega skýra
spurningu frá þingmanninum
um, hvort litadtsendingarnar
yrðu látnar lfðast. Ráðherrann
tók á sig rögg, setti í herðarnar
og svaraði að bragði: „Slfkt má
ekki líða og verður ekki liðið.“
Hvað nú? Er ráðherrann að
segja, að útsendingar Kefla-
vfkursjónvarpsins f svart-
hvítur séu löglegar, en litaðar
útsendingar ólöglegar? Ekki
verður annað séð. Niðurstaðan
verður þvf sú, að loksins þegar
ráðherrann þorði að kveða upp
úr með lögskýringar sfnar á
lögmæti Keflavíkursjónvarps-
ins, kemur hann með skýring-
ar, sem engar lfkur eru á, að
nokkur lögfræðingur fáist til
að taka undir. Og þetta er mað-
urinn, sem áður gat ekki mótað
afstöðu sfna til málsins, vegna
þess að lögfræðingarnir voru
ekki sammála. Seinheppinn
maður Magnús.
Goðinn prúði
„Meðalvegurinn" heitir for-
ystugrein Tfmans I gær.
Forystugreinar Tfmans eru
löngu orðnar landsfrægar fyrir,
að þar er forystumönnum
Framsóknarflokksins gjarnan
lýst sem fornköppum, með
áræði, dug og aðra góða ko'sti,
sem fornkappa mega prýða.
Þessi forystugrein erengu síðri
en margar aðrar sllkar. Þar
segir: „Varnarmálin eru við-
kvæm mál og vandasöm og þó
einkum, þegar eriendur her er
annars vegar. Þau verða aldrei
leyst farsællega af þeim, sem
yzt standa til annarrar hvorrar
handarinnar. Þar verður að
fara eftir leiðsögn manna eins
og Þorgeirs Ljósvetningagoða,
sem leysa vandasamar deilur
og halda friðinn með úrræðum
skynsemi og meðalvegar. Um
varnarmálin standa nú miklar
deilur og viðsjár aukast.“
Þegar hér er komið lestrin-
um er lesandinn sjálfsagt orð-
inn harmi þrunginn yfir þvf,
að Þorgeir skuli allur, nú
þegar viðsjár aukast. En ekki
er öll nótt úti, þvf að ef lestr-
inum er haldið áfram kemur I
Ijós, að við nútímamenn eigum
okkar Þorgeir. Þar segir, að til-
lögur Einars Agústssonar full-
nægi báðum hinum andstæðu
stjórnarmiðum. „Sá hópur á
enn eftir að stækka, sem gerir
sér ljóst, að þar er bent á hinn
farsæla meðalveg."
Ja mikil er gæfa vor, að enn
skuium vér hafa forna kappa
meðal vor. Hvar værum vér
staddir annars?
• •

RODD PISLARVOTTANNA”
Er þetta ekki misritun? Eru
enn til píslarvottar kirkju og
kristni? Er fólk ennþá ofsótt
fyrir trú sína eins og á fyrstu
öldum kristins dóms, meðan
hann var neðanjarðarhreyfing?
Þvi miður, þetta er engin mis-
sýning.
Alltaf öðru hvoru berst mér í
hendur blað með þessu heiti.
Og alltaf er það líkt og mstandi
neyðaróp manna og kvenna,
sem eru ofsótt fyrir trú sína,
hundelt af njósnurum, lokuð
inni í fangelsum, pynduð til
sagna um trúsystkini og h'ða oft
píslarvættisdauða i dýflissunni.
Samt er þetta ekki á margra
vitorði að þvi er virðist, heldur
er því leynt á bak við tjöld
falskra frelsisyfirlýsinga og
fágaðs yfirborðs, þar sem trú-
og skiðanafrelsi er bókstaflega
talið verndað og varðveitt af
stjórnvöldum.
Það eru aðstæður frægra
stórmenna, svo sem Solzhenit-
syns, sem heimurinn hefur
hugmynd um. En það eru marg-
ir fleiri í löndum herveldanna i
austri, bæði Sovét og Kína, sem
svipað er ástatt um. Óþekktir,
almennir borgarar, sem leyfa
sér að hafa trúarskoðanir. sem
ekki falla í kramið hjá vald-
höfum.
Þótt aumt sé að frétta af
Watergate-vitleysunni vestra,
er það líkt og gaman hjá
grimmd þeirri, sem rikir þarna
eystra samkvæmt óteljandi
vitnisburðum þessa blaðs, sem
birtir eru með myndum og
skjalfestum undirskriftum.
Enda yrðu þeir liklega fljótt
höfðinu .styttri, sem leyfðu sér
að leika stjómendur eins og
Mao og Brezhnev á sama hátt
og veita þeim þá meðferð, sem
Agnew og Nixon hafa hlotið
síðasta ár.
Hér er stutt lýsing á meðferð
á föngum í kínversku fangelsi,
tekin upp úr „Rödd píslarvott-
anna“, blaði þvi sem minnzt var
á.
„Fólk, sem hefur verið
fangelsað fyrir þá sök eina að
telja sig kristið og stunda kristi-
lega trúrækni og fá aðra til að
trúa boðskap kristins dóms um
frelsi og kærleika, er látið sitja
hreyfingarlaust frá klukkan
að sitja grafkyrrir meðan
„söngvarinn“ er barinn á
hrottalegan hátt.
Og hvernig gætu þeir hjálp-
að? Þeir eru nefnilega með
hlekki á höndum og fótum.
Ættum við að reyna, þótt ekki
væri nema i 6 klukkustundir,
að sitja á þennan hátt i venju-
legu sæti, hvað þá heldur flöt-
um beinum á hörðu steingólfi.
Við
gluggann
eftlr sr. Arelitu Nielsson Y llj
fimm að morgni til níu að
kvöldi, dag eftir dag, mánuð
eftir mánuð, jafnvel ár ef tir ár.
Hver dagur verður slíkum
píslarvottum líkt og óvinur,
sem kvelur það hægt og hægt
tildauða.
Ekki er leyft að yrða á þján-
ingarsystkini I sama klefa.
Þeim er bannað að hósta, hlæja
eða gráta. Biðja verður um leyfi
til að klóra sér, til að drepa
skordýr, sem angrar, til að
hósta eða fara á salernið. Kraf-
an um algjört hreyfingarleysi
er gjörð að ógnandi skelfingu,
sem yfirbugar með angist að
lokum."
Orðin „Baú-gau“ — má ég —
eru líkt og viðlag i þessu riti
valdbeitingarinnar, sem er þó
talið laust við pyndingar!!
Ef einhver í klefanum slepp-
ir sér loksins, brjálast eða byrj-
ar að syngja, er hinum ógnað til
Og fæðan, sem þetta fólk fær
er eins og sag, bæði að útliti og
á bragð, eitthvert næringarduft
án tilbreytingar, sem inniheld-
ur þó ef ni, sem koma í veg fyrir
skjótan hungurdauða.
Stundum þjáist þetta fólk þó
enn meira af efasemdum.
,JIvI lætur Drottinn okkur
þjást svona?“ Þolgæði margra
er samt furðulegt.
í rússneskum fangelsum er
svipuðum aðferðum beitt sam-
kvæmt sömu heimildum.
Þekktur sovézkur rithöfundur,
sem ekki telur sigþókristinn og
því siður kirkjulega sinnaðan,
Piotr Iakir að nafni, og var
sjálfur í fjötrum árum saman í
Rússlandi, hefur skrifað bók,
sem heitir ,3ernska f fangelsi".
Þeir, sem höfðu samband við
hann, áttu á hættu allt að 10 ára
fangelsisdóma.
„Þetta var ekki á Stalinstimum"
stendur þar. „Þeir tímar hafa
aldrei verið til eða öllu heldur
ekki verið neinir sérstakir liðn-
ir tímar. Þeir tímar eru enn,
þótt önnur séu nöfn valdhaf-
anna í Krernl." Iakir lýsir þján-
ingum fanganna meðal annars
á þessa leið:
„Kommúnistarnir settu þá f
svokölluð „amerísk handjárn".
Þau eru með göddum, sem
ganga inn í holdið við hverja
hreyfingu, lengra og lengra.“
Stundum var föngunum veitt
sú sérstaða og óvænta ánægja
að fá úrvals lax ofan á brauðið,
en hann var mjög saltur. En
sfðan var þeim algjörlega neit-
að um vatn í tvo sólarhringa.
Annar rússneskur rithöfund-
ur ritar úr fangelsi eftirfarandi
setningar:
óttast dauðann. En ég tek
á móti honum. Eg er hræddur
við pyndingar, en samt er ein
tegund þeirra alverst: Það er
innspýting efna, sem eyðileggja
frumur heilans. Mannætur hins
svonefnda sósíalisma nútímans
hika ekki við að framkvæma
slíkar aðgerðir. Sennilega lifi
ég það af, en ég verð ófær um
að hugsa, ófær um að yrkja og
skrifa. Er unnt að hugsa sér
hryllilegra athæfi en það, að
ræna mann sálinni?"
En margir, já flestir, sýna fá-
dæma þolgæði í þessum þraut-
um. „Engin pynding gæti
hindrað málarann i að mála,
tónskáldið að semja, söngvar-
ann að syngja. Engin þjáning
getur þaggað rödd trúar i
kristnu hjarta,“ segir ritstjóri
„Raddar pislarvottanna".
Það er mikil hamingja að
mega hugsa frjálst og trúa í
frjálsu landi. Það verður vart
fullþakkað né ofmetið.
ORÐ í EYRA bókmenntagagnrýni (ljóð)
gaggnrýn- endur hálf-
kafa
utan með sjó
undir truntusól
þá var öldin önnur
er stóð ég úti í tunglsljósi
eins og ég er klædd
á milli washington og moskva
og rauðamyrkur
spældi yfirvaldið
með fjaðrirnar f jórar
mannleg náttúra undir Jökli
var hversdagsleikur
undir hamrinum
sýður á keipum:
kuldamper absalon
veltist
á færibandi örlaganna
fóik án fata
f leit að tjaldstæði
— sokki gamli móður og leirstokkinn mjög
upp með sfmon kjaft