Morgunblaðið - 01.02.1974, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 1. FEBRUAR 1974
DUNLOP
EIGUM
FYRIRLIGGJANDI
12" LOÐNUBAKKA
A*\JtUSTURUKKI
%
sparibauka
samkeppni
VÍRZlUNflRBflNKflNS
Verzlunarbankinn efnir til
nýstárlegrar hugmyndasamkeppni
um gerð nýs sparibauks.
Þeir geta sent skriflega
lýsingu á hugmyndum
sínum.
Þátttakendur hafa frjálsar hendur um formið
Það má líka^^ teikna baukinn
á tillögum sínum:
......eða móta í leir.
Hugmyndin
í pappa
má vera útfærð
eða tré eða eitthvað annað efni.
SKILAFRESTUR Frestur til að skila tillögum er til
15. marz 1974. Þeim verður veitt móttaka í afgreiðslu
Verzlunarbankans, Bankastræti 5, og útibúum hans,
bæði í Reykjavík og Keflavík.
Þátttakendur geta verið: a) börn og unglingar, b) fjölskyldur,
c) bekkjardeildir í barna- og unglingaskólum.
Tillögum skal skila í lokuðum umbúðum, merktum þeim flokki sem keppt er í (þ. e.
einstaklingar, fjölskyldur eða bekkjardeildir). Umbúðirnar séu einnig merktar dul-
nefni. Sama dulnefni skal rita á lokað umslag og skila því um leið. í því umslagi sé
tilgreint hver hafi sent viðkomandi tillögu.
DÓMNEFND Dómnefnd skipa: Þorvaldur Guðmundsson formaður bankaráðs, Fjóla
Rögnvaldsdóttir teiknikennari, Elísabet Magnúsdóttir handavinnukennari og Kristín
Þorkelsdóttir teiknari. Trúnaðarmaður dómnefndar er Tryggvi Árnason aðalbókari.
Dómnefndin skilar áliti fyrir 15. apríl og verðlaunum verður úthlutað fyrir apríllok.
Tillögur sem hljóta verðlaun eða viðurkenningu verða eign bank-
ans sem og hver sú tillaga sem hljóta kynni aukaviðurkenningu.
Bankanum er í sjálfsvald sett hverjar þessara tillagna verða út-
færðar til notkunar.
Verðlaun
Veitt verða fyrstu verðlaun, kr. 20.000.— og önn-
ur verðlaun kr. 10.000.—. Ennfremur verða veittar •
þrjár viðurkenningar, kr. 5.000.— hver; ein í hvern
hóp þátttakenda.
VŒZUINRRBRNKINN
Hörpudisks-
vöðvinn stækkar
minna en skelin
í SKÝRSLU um hörpudiskstil-
raunir 1972, sem þau Erla
Salómonsdóttir og Björn Dag-
bjartsson gerðu á Rannsókna-
stofnun fiskiðnaðarins, er getið
ýmiss konar tilrauna varðandi
nýtingu og vinnslu á hörpudisks-
vöðva. Þar segir m.a.
1 sömu skeljastærð getur þungi
vöðvanna verið mjög misjafn.
Þrátt fyrir það sýna tölfræðilegir
útreikningar, að vöðvinn þyngist
að meðaltali um 1 g, þegar skelin
breikkar um lA sm. Ennfremur
var könnuð nýting á hörpudiskin-
um eftir skeljastærð. Þar kemur í
ljós, að nýtingin á sjálfum vöðv-
anum minnkar eftir því sem
hörpudiskurinn stækkar og eld-
ist, vegna þess að skelin þyngist
tiltölulega meira en vöðvinn. At-
huganir voru gerðar á því, hvort
mögulegt væri að geyma hörpu-
diskinn i frosti og þiða hann síðan
upp í vatni fyrir vinnslu. Niður-
stöður benda til þess, að sá mögu-
leiki sé fyrir hendi, sé fyllsta að-
gát höfð við uppþiðun. Ekki er
ráðlegt að frysta hörpudiskinn i
vatni.
Langtima geymsla (3—24 klst.)
vöðvans i ísvatni reyndist ekki
möguleg vegna þess, hve mjög
hann sogaði i sig vatn og þyngdist.
Dripið varð einnig mjög mikið og
bragðgæðin léleg. Geymsla í ís —
3% — saltvatni í nokkrar klukku-
stundir virðist ekki hafa i för með
sér gæðarýrnun, en dragist
geymslan á langinn gæti orðið um
þyngdarrýrnun að ræða. Hörpu-
disksvöðvinn er þveginn í sérstök-
um vélum eftir hreinsun. Kannað
var, hve lengi væri óhætt að þvo
vöðvann án þess að um gæðarýrn-
un yrði að ræða. Þessi tími var
5—6 mínútur.
Þessar tilraunir voru gerðar á
Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins
að tilhlutan Sölumiðstöðvar hrað-
frystihúsanna, einstakra út-
gerðarmanna og frystihúsaeig-
enda. Ástæðurnar voru margvís-
legar, enda tilraunirnar marg-
þættar. Eitt af aðalveiðisvæðum
hörpudisks síðastliðin 2 ár hefur
verið í Beiðafirði. Verstöðvar þar
eru tiltölulega iitlar, svo að þær
geta ekki tekið við öllum þeim
afla, sem að landi berst. Því hefur
verið gripið til þess ráðs að flytja
hörpudiskinn landleiðis til ver-
stöðva sunnan- og suðvestanlands.
Vegna þess, hve hörpudiskurinn
deyr fljótt og skemmist í and-
rúmsloftinu, höfðu margir aðilar
áhuga á að vita, hvort ekki mætti
frysta hann lifandi og geyma
þannig, þar til vinna minnkaði á
ný f frystihúsunum. Einnig var
áhugavert að vita, hvort vöðvinn
rýrnaði við slíka geymslu í frosti.
Síðla árs 1972 bárust Sölumiðstöð
hraðfrystihúsanna kvartanir frá
Coldwater Seafood Corporation í
Bandaríkjunum þess efnis, að
nokkurt magn af hörpudisks-
vöðva væri með óeðlilega miklu
vatnsinnihaldi. Bragð gæði þessa
vöðva voru léleg og mikið draup
úr honum, þegar hann þiðnaði.
Mál þetta var kannað og kom í
ljós, að sums staðar hafði vöðvinn
verið látinn liggja i vatni áður en
hann var frystur.
Þar eð verð á hörpudisksvöðva
er mjög hátt, væri skjótfenginn
gróði i að þyngja hörpudiskinn
með vatni, t.d. um 10—20%, en
það gengur mjög greiðlega, eins
og sést í skýrslunni.
LESIfl

oflciEcn