Morgunblaðið - 15.10.1974, Síða 30
30
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 15. OKTÓBER 1974
Pétur Guðmundsson
bóndi — Minning
Þann 21. september síðastliðinn
andaðist á Landspítalanum í
Reykjavík Pétur Guðmundsson
fyrrum óðalsbóndi í Ófeigsfirði á
Ströndum norður, 84 ára að aldri.
Hann var fæddur f Ófeigsfirði
3. marz 1890, sonur Guðmundar
Péturssonar og seinni konu hans,
Sigrúnar Ásgeirsdóttur, sem þar
buggu þá rausnarbúi. A þeim ár-
um var Ámeshreppur þéttbýl
sveit og hver jörð þar fullsetin.
Bjargræðisvegir útnesjamanna
voru margir og lágu bæði til hafs
og heiða. En nokkurt harðfylgi
þurfti til sóknar, ef vel átti að
gangnast, og var mál alþjóðar, að
enginn veifiskati yxi þar til mik-
illa afreka.
Guðmundur bóndi Pétursson
var mikill búhöldur og sjósókn-
ari og því til viðbótar forvígismað-
ur í félagsmálum sveitar sinnar.
Ófeigsfjarðarsystkinin voru því
greinar af meiði, sem stóð á
sterkri rót. Þess vegna var þeim
ekki svo mjög hætt við kali, þótt
stundum stæði stormur af fjöllum
ellegar hafbrim brotnaði við
strönd.
Guðmundur Pétursson lét
smíða fyrir sig mikið veiðiskip,
sem hlaut nafnið Ófeigur og var á
sínum tíma einn glæsilegasti far-
kostur áraskipaflotans, sem hald-
ið var úti frá Ströndum. Á þessum
vettvangi gekk Pétur ungur til
liðs við föður sinn og þótti vel
duga, lét þá jafnan athafnir frem-
ur en orð tala máli sfnu. Sfðar var
hann á annan áratug formaður á
þilfarsbátum, sem haldið var úti
til hákarlaveiða.
Þegar Guðmundur Pétursson
hætti búsumsvifum í Ófeigsfirði
tóku börn hans tvö, Sigríður og
Pétur, jörðina til ábúðar. Pétur
var þá kvæntur glæsilegri konu,
Ingibjörgu Ketilsdóttur, sem ætt-
ur var frá tsafirði. Þau bjuggu
þar síðan allan sinn búskap, fram
til þess að heilsa þeirra leyfði
ekki lengra úthald. Þau eignuðust
átta syni. Tveir þeirra dóu ungir,
en sex eru á lífi, mannvænlegir
menn og athafnasamir.
1 Ófeigsfirði féllu viða föng til.
Sauðbeit er góð í f jöllum og fjöru-
máli. Selalátur og eggver fyrir
landi. Mikill trjáreki berst upp á
ströndina og úti f Húnaflóadjúp-
inu var gjöful veiðislóð. Ekkert af
þessu kom þó til mikilla nota
nema fast væri eftir leitað og til
þess skorti Ófeigsfjarðarbóndann
hvorki dug né karlmennsku.
Nú mætti ætla, að svo margþætt
búsumsvif væru nægilega stór
verkahringur einum útskaga-
bónda og hann mundi fá þar ærið
umhugsunarefni. En þessu var þó
ekki þannig farið með Pétur Guð-
mundsson. Ungur sótti hann til
mennta á Heydalsárskólann, sem
þá var sú stofnun f Strandasýslu,
sem þekkingarþyrstir unglingar
bundu vonir sínar við og mörgum
kom til mikils frama miðað við
þeirra tíma kröfugerð. Þessi til-
tölulega stutta námsdvöl undir
handleiðslu móðurbróðurs síns,
Sigurgeirs Ásgeirssonar, sem þá
var skólastjóri á Heydalsá, var sá
grundvöllur, sem Pétur byggði á
haldgott sjálfsnám síðar á ævinni.
Hann var um áratugaskeið odd-
viti sveitar sinnar og trúnaðar-
maður hennar á mörgum sviðum,
mun það hafa verið sameiginlegt
álit sveitunga hans, að vel væri á
málum haldið þar sem hann gekk
til verks. Og þótt ýmsum kunni að
hafa fundizt sem nokkurrar
íhaldssemi gætti stundum í skoð-
unum hans, þá munu fáir hafa
kosið að skipa öðrum til rúms þar
sem hans var völ, þegar um innan-
héraðsmál var að ræða.
Ég átti þess kost að kynnast
Pétri og Ófeigsfjarðarheimilinu
nokkuð þau fimm ár, sem ég
stjórnaði skólanum á Finnboga-
stöðum, og það var sannarlega
enginn einangrunar útskaga-
bragur á högum þess né háttum.
Minnist ég varla að hafa á öðrum
stað notið hlýrra viðmóts né meiri
gestrisni. Enda var á orði haft, að
þeim hjónum þætti þar aldrei of
þröngt setinn bekkur, meðan þau
gátu látið gestum sfnum fyrir-
greiðslu í té,og á það skorti ekki
meðan húsrúm leyfði.
Þeir sem gjörst þekkja, vita vel,
að norður til Ófeigsfjarðar er að-
eins einstefnu ruðningur, sem
naumast verður gefið nafnið veg-
ur. Þess vegna kann að þykja und-
arlegt og ósennilegt, að þar hafi
marga gesti að garði borið aðra en
þá, sem þangað áttu brýnt erindi.
Þessu var þó annan veg farið.
Þangað lá margra leið í þeim er-
indum einum að hitta húsbænd-
urna heima, eiga með þeim sálu-
félag og njóta gestrisni þeirra.
Á þeim árum sem segja mátti að
Djúpavík og Ingólfsfjörður væru
meðal miðstöðva athafnalffs á
landi hér, var ekki fáförult um
Ingólfsfjarðarbrekku, og var sem
sumum virtist brattlendið þar
sem breiðgata væri.
„Til góðs vinar
liggja gagnvegir,
þótt hann sé firr farinn.“
Eg hygg, að Pétur í Ófeigsfirði
hafi verið vitur maður. Málskraf
mikið var honum lítt að skapi og
fremur ósýnt um að klæða skoð-
anir sínar grimubúningj orða-
flaums. En vel kunni hann að
færa rök fyrir sínu máli, þætti
honum mikið við liggja og vildi þá
ógjarnan láta hlut sinn. Hann var
glaður í góðra vinahópi og komu
þá vel í ljós f jölþættir hæfileikar,
hvort sem um var að ræða söng
eða sögu.
Lfklegt þykir mér, að Pétri hafi
verið erfið sfðustu fótmálin frá
feðragarði. En hin svokölluðu vel-
sældarár hafa leikið þjóðina það
grátt, að nú þykir ekki lengur
byggilegt íslendingi á þeim stöð-
um landsins, sem feðurnir langt
aftur f aldir hafa bezt búið, og
ekki fjármunavert að hlynna
sómasamlega að byggð þeirra,
sem enn hafa ekki slitið sínar
heimtaugar. Þess vegna er nú óð-
al Ófeigsfjarðarhjónanna mann-
laus staður.
En sagan geymir minningu
þeirra manndómsára, þegar þar
var vel setinn garður, og svo kann
að fara, þegar fávís þjóð situr á
rústum þess borgríksins, sem
hún hefur reist á gulum sandi, að
aftur verði þar alfaraleið, sem nú
gróa götur.
Fólkið f landinu á þökk að
gjalda Pétri f Ófeigsfirði. Hann
stóð á verðinum meðan stætt var.
Ég sendi ekkju hans og aðstand-
endum öllum samúðarkveðju.
Þorsteinn frá Kaldrananesi.
t
Móðir okkar,
ÞORBJÖRG HANNIBALSDÓTTIR,
andaðist 1 2. október.
Börnin.
Þórarinn Sigurðsson, kveðjuorð
t Faðir okkar, ÓLAFUR ERLENDSSON, frá Vestmannaeyjum, lézt að Vífilsstöðum 11. þ.m. Minningarathöfn fer fram í Neskirkju fimmtudaginn 1 7. október kl. 1.30. Geir Ólafsson, Óskar Ólafsson. Fæddur 22. febrúar 1893. er hann er nú horfinn okkur. Það Dáinn 3. september 1974. er æði löng sjávargata að sjó frá Þórarinsstöðum, en þaðan sést vel „Hver á sér fegra föðurland, til hafs upp á það hvernig sjó- með fjöll og dal og bláan sand.“ veður mundi verða, en við sjóinn Hulda. er mjög góð aðstaða, aðdýpi mikið Seyðisfjörður býður þeim I hug, og gott að gera aðstöðu fyrir báta. er siglir inn hann upp á friðsæld Þórarinn kynntist ungur öllum og fegurð. Til Seyðisfjarðar kom störfum hjá föður sínum og var einn af landnámsmönnum og festi strax þátttakandi í dagsins önn. rætur við fjörðinn. Fjörðurinn Því var viðbrugðið hvað mikil mun hafa boðið upp á gott bjarg- reglusemi var á öllu, er við kom
ræði til lands og sjávar, er hann Þórarinsstaðaheimilinu, er
t Móðir mín, LOVÍSA RANNVEIG KRISTJÁNSDÓTTIR, frá Súgandafirði, lézt í Sjúkrahúsi fsafjarðar 1 3 október. Fyrir hönd systkina, Lovísa Ibsen. byggðist. Báðum megin fjarðar Sigurður lifði. Að honum látnum byggðist hvert stórbýlið af öðru. tók Þórarinn við búi og annarri Á suðurströndinni utar miðju er umsýslu, hann hélt sömu reglu- jörð, er heitir Þórarinsstaðir. Um seminni við. Frá Þórarinsstöðum síðustu aldamót bjuggu þar hjón, voru gerðir út 2 mótorbátar í Sigurður Jónsson og Þórunn stærra lagi en bátar gerðust þá. A Sigurðardóttir, hófu þar stórat- þessum bátum var einvala lið að vinnurekstur, útgerð og land- prúðmennsku og dugnaði, enda búnað, er stóð lengi með miklum þótti þeim áhöfnum vænt um hús- blóma. Þeim Sigurði og Þórunni bændur sína, þá Sigurð og Þór- fæddist sonur, er hlaut nafnið arin. Útgerð var mikil af fleiri frá Þórarinn. Hans vil ég nú minnast, Þórarinsstaðaeyrum eins og þær
t YNGVI LOFTSSON, múrarameistari, Borgarholtsbraut 40, Kópavogi. t ÓLÖF GUÐFINNSDÓTTIR, Sundstræti 24, fsafirði.
lézt I Borgarsjúkrahúsinu hinn 1 2. þ.m. lézt I Fjórðungssjúkrahúsinu á fsatirði 14. október s.l.
Eiginkona, böm, tengdabörn, barnabörn og barnabarnabörn. Börn, tengdabörn, barnabörn.
t Eiginmaður minn, ÞORSTEINN SIGURÐSSON, bóndi á Vatnsleysu Biskupstundum lézt 1 1. okt. Ágústa Jónsdóttir. t Móðir okkar, GUORÚN KRISTJÁNSDÓTTIR, Öldugötu 7, verður jarðsungin frá Hafnarfjarðarkirkju miðvikudaginn 16. október kl. 2. Börnin.
t Elskulegur faðir okkar, tengdafaðir og afi BJÖRN ÓLAFSSON, fyrrverandi ráðherra, andaðist þann 1 1. þ.m. Bálförin verður auglýst síðar. t Eiginmaður minn, faðir okkar og tengdafaðir, GUÐJÓN SCHEVING, málarameistari, frá Vestmannaeyjum, Blönduhllð 20, verður jarðsettur frá Fossvogskirkju fimmtudaginn 17. október kl. 3. e h. Þeim, er vildu minnast hans er bent á Hjartavernd.
Pétur Björnsson, Sigriður H. Magnúsdóttir, Iðunn Björnsdóttir, Kristján G. Kjartansson, Edda Björnsdóttir, Ólafur Björnsson, og barnabörn. Ólaffa Jónsdóttir, Jón Scheving, Guðrún Guðmundsdóttir, Aðalheiður Steina Scheving, Loftur Magnússon, Sveinn Scheving, Kristln Einarsdóttir.
voru oftast nefndar. A stríðs-
árunum 1939—’45 varð svo mikil
röskun á allri atvinnu, ekki sízt
hvað við kom útgerð. Verkunarað-
ferðir á fiski breyttust, allt varð
erfiðara, einnig að halda áfram
útgerð. Fólk átti kost á atvinnu
fyrir hátt kaup, svo að útgerð
lagðist niður að mestu leyti á Þór-
arinsstaðaeyrum. Þórarinn
Sigurðsson yfirgaf ekki jörð sfna,
þótt hætt væri við útgerð. Hann
bjó á jörð sinni, snotru búi, um
lengri tíma, þó að flestir væru
burt fluttir, er næst honum
bjuggu. Það kom að því, að hann
varð að yfirgefa jörð sína og skilja
hana eftir í eyði, sem fleiri hafa
þurft að gera. Þórarinn flutti inn
í Seyðisfjarðarkaupstað. Meðan
Þórarinn var á jörð sinni gegndi
hann hreppsstjórastarfi í Seyðis-
fjarðarhreppi. Allar skýrslur og
fleiri gjörðir hans í þvf starfi
leysti hann af hendi með snyrti-
mennsku, svo til var tekið. I
Seyðisfjarðarkaupstað vann hann
í mörg ár á skrifstofu hjá raf-
veitunum, þar fékk hann lof fyrir
starf sitt. Þórarinn Sigurðsson
Framhald á bls. 39
t
Bálför móður okkar,
STEINUNNAR
SVEINSDÓTTUR,
frð Ásbúðum,
fer fram frá Fossvogskirkju
laugardaginn 19. október kl.
1 0.30. Blóm og kransar vinsam-
legast afþökkuð, þeim sem vilja
minnast hennar er bent á Elli-
heimilið Grund. Minningarspjöld
að staðnum.
Pállna Ásmundsdóttir,
Árni Ásmundsson.
idii«..
S. Helgason hf. STBINIÐJA
Ctnholtí 4 Símar 26677 og U2S4