Morgunblaðið - 23.01.1975, Blaðsíða 18

1 g MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 23. JANUAR 1975
— Seinagangur
Framhald af bls. 19
margt þurfi að gera í henni til
úrbóta bæði vegna gossins og
annars. Þá má að lokum nefna
tilraunirnar með hitaveitu úr nýja
hrauninu. Tilraunir í því efni
verður að gera til hlítar áður en til
framkvæmda er hægt að hugsa,
en í flestu því sem þarf að gera er
hægt að ganga beint til verks ef
stjórn er á málunum."
— Óveðrið
Framhald af bls. 32
Skemindisl bifreióin talsvert á
hlió og á þaki, en hafnaði þó í
snjóskafli. Vegna vikurstorms í
Eyjum hefur orðið talsvert tjón á
glerjum i húsum og á bílum. I
fyrrinótt slitnuðu nokkrir bátar
upp í Vestmannaeyjahöín, en
ekkert alvarlegt varð að.
Lögreglan í Reykjavík hafði í
gærkveldi fengið 17 tilkynningar
um þakplötuíok og var það um
alla borgina. Að öðru leyti var
ekki kunnugt um neinar meiri
háttar skemmdir af vöidum
veðursins en víða varð lögreglan
að aðstoða börn á leið heim úr
skólum. Skólahaldi var víða aflýst
úti á landi, svo sem t.d. í Vest-
mannaeyjum og er það mjög
óalgengt þar.
— Fjarskyggni
Framhald af bls. 13
Það mun hafa verið hollenzka
konungsfjölskyldan eóa áhrif
hennar sem öðru fremur mun
hafa gert þeim Croiset og Ten-
haeff prófessor það kleift að
haida uppi merki ntiðilsgáfunnar
í Hollandi yfir erfitt tímabil, og á
sú fjölskylda heiður og þakkir
skildar fyrir.
Það er staðreynd, að þá fyrst,
þegar leitað hafði verið til Croi-
sets, fór að komast skriður á hið
svoneínda Geirfinnsmál, en
skömmu áður hafði verið sagt að
það væri með öllu staðnað. Það
mun enginn stafur vera til í lög-
um sem banni rikisstarfsmönnum
að notfæra sér hæfileika rniðla.
Árásir á lögregluslarfsmenn fyrir
þær sakir eru því marklausar.
Þorsteinn Guðjónsson.
— Norðmenn
Framhald af bls. 1
sambandi við þessa samninga
hefur verið Norðmönnum í
óhag og nú verðum við að
manna okkur upp í að færa
landhelgina út í 50 mílur eins
fljótt og hægt er. Ég hef ekki
trú á samningaleiðinni í því
sambandi. Afstaða t.d. Breta í
nýafstöðnum samningaumleit-
unum hefur verið augljós. Við
þá þýðir ekki að reyna að semja
um 50 mílna landhelgi að mínu
áliti,“ sagði Birger Olsen.
Johann T. Toft, formaður í
landssamtökum norskra fiski-
manna, sagði hins vegar að
aðalatriðið væri að Norðmenn
hefðu náð þeim áfanga að
strandþjóð gæti friðað viss
veiðisvæði þegar mest á riði.
Toft er þó óánægður með
hversu mikið Norðmenn urðu
að slá af kröfum sínum en segir
það jákvætt að togurum skuli
hafa verið bannaðar veiðar á
þessum svæðum yfir dimmasta
tíma vetrarins, en einmitt þann
árstima hafi flestir árekstrar
orðið á milli togaranna og báta
með línu og net.
Tryggve Nilsen formaður i
Fiskimannasambandinu i
Tromsö segist óttast að togar-
arnir verði nú enn ágengari á
þeim svæðum sem ekki eru
innan bannsvæðanna. — „Það á
örugglega eftir að kveða við hjá
togaramönnum að friðuðu
svæðin séu fyrir bátana með
línu og innan þeirra eigi þeir að
halda sig. Ég er hræddur um að
með þessum samningi fækki
ekki árekstrum á milli togara-
sjómanna og þeirra sem fiska
með línu og net, heldur verði
þetta samkomúlag aðeins til
þess að árekstrarnir færist úr
einu svæði á annað,“ sagði
Tryggve Nilsen.
Þingmaðurinn Willy Wold
sem jafnframt á sæti í fiskveiði-
nefnd norska stórþingsins segir
að það sé mikið áhyggjuefni að
í máli sem þessu skuli Norð-
menn hafa mætt svo mikilli
mótstöðu frá Bretum og Frökk-
um, þjóðum sem ættu að hafa
sama áhuga og hagsmuni og
Norðmenn, hvað varðar vernd-
un fiskstofnanna.
Þá er enn eitt atriði sem
valdið hefur miklum urg meðal
þeirra sem um þetta mál hafa
fjallað hér í Noregi. Það er að
Norðmenn skuli ekki hafa
heimild til að refsa þeim sem
gerast brotlegir við hið nýja
samkomulag, heldur verði þeim
sem brotlegir gerast hegnt í
sínu heimalandi. Willy Wold
sagði um þetta atriði að Norð-
menn yrðu innan þriggja til
fjögurra mánaða aó sjá svo um
að það yrðu Norðmenn, sem
ekki aðeins fylgdust með því
hvort samkomulagið yrði
brotið, heldur einnig refsuðu
þeim brotlegu.
1 forsíðufyrirsögn sagði
blaðið Verdens gang í dag að
Norðmenn hefðu með sam-
komulaginu í London bjargað
eigin skinni. I leiðara sagði
sama blað svo m.a. „Fyrir fiski-
mennina í N-Noregi er sam-
komulagið mikil vonbrigði og
búast má við hörðum umræðum
um það i Stórþinginu. Stað-
reyndin er sú að við náðurn því
sem við gátum gert okkur vonir
um að ná með samningaleiðinni
— með ævintýrapólitik og ein-
hliða aðgerðum hefði hags-
munum Noregs ekki verið þjón-
að.
0 REUTER: Jens Evensen
flaug til Brússel i dag til að
ræða við fulltrúa Efnahags-
bandalags Evrópu um sam-
komulagió sem gert var í
London. Hefjast þær viðræður
á morgun, fimmtudag, en að
þeim loknum fer Evensen aftur
til Öslóar.
— Hæstiréttur
Framhald af bls. 14
aðilja 26. október 1973 er mörkum
landsvæðis þess, sem krafa er
gerð til, lýst með talningu kenni-
leita og þau mörkuð á landabréf.
Krefst sóknaraðili þar viður-
kenningar á eignarrétti sinum að
landsvæði því, sem á landabréfið
er markað, ásamt „vötnum og
vatnsbotnum, með öllum verð-
mætum og jarðefnum, í jörðu og
á, svo og vatnsréttindum, en að
viðurkenndum rétti bænda (lög-
býla) til venjulegra og hefðbund-
inna afréttarnota svo langt sem
þau koma til greina, ásamt til-
heyrandi skyldum og kvöðum“.
Kröfur þessar eru ítrekaðar í
greinargerð framhaldssakar.
Dómur var uppkveðinn í hér-
aðsdómi 24. apríl 1974 með þeim
rökum sem fyrr greinir. Þetta
mat héraðsdóms var staðfest af
Hæstarétti, og segir svo 1 rök-
stuðningi hæstaréttar:
Það er grundvallarregla
íslensks réttar að sá, sem krefst
réttinda sér til handa 1 dómsmáli,
verði að gera skýra grein fyrir
þeim. 1 máli þessu hefur sóknar-
aðili ekki greint skýrlega hver
séu fasteignaréttindi þau, sem
hann telur sig eiga, en skorta
formlegar heimildir um. Meðal
annars brestur alveg skilgrein-
ingu á, hver afnotaréttindi,
kvaðir og önnur óbein eignarrétt-
indi hann viðurkenni, að aðrir
aðiljar eigi á landsvæði því, er
hann telur eign sína.
Svo sem sakarefni er markað I
máli þessu, bendir margt til þess,
að landsvæði þau, er málssóknin
varðar, teljist til fleiri en eins
lögsagnarumdæmis. Er þá athug-
unarefni, hvort varnarþing sé
rétt, eins og á stendur, sbr. 216. og
220. gr. laga nr. 85/1936. Sakar-
efni er eigi afmarkað landfræði-
lega með þeim hætti, að gerlegt sé
að fjalla um þessa hlið málsins.
Eins og lýst hefur verið hér að
framan, er málssókn þessi haldin
slikum megingöllum að vísa ber
málinu frá héraðsdómi. Sam-
kvæmt þessu verður staðfest
niðurstaða hins kærða dóms um
frávísun málsins, ákvörðun máls-
kostnaðar og gjafvarnarkostn-
aðar.
Magnús Þ. Torfason hæsta-
réttardómari skilaði sératkvæði,
þar sem hann kemst að sömu
niðurstöðu og meirihluti réttar-
ins, en beitir að nokkru leyti öðr-
um rökurn.
— Stór verkefni
Framhald af bls. 19
bæjarins ætti að vera hægt að
Ijúka við á þessu ári. en hún
verður lögð norður fyrir Eiði. Þá er
eftir að byggja dælustöðvar fyrir
neðsta hluta bæjarins og fisk-
vinnsluhúsin, en byggðin vestur í
hrauni hefur fengið nýja skolplögn
nú þegar og er hún vestur af
Eyjunni. Þá eru talsverðar fram-
kvæmdir framundan við höfnina.
Þar þarf að Ijúka hreinsun vikurs
úr höfninni, en það verk er um það
bil hálfnað. malbika þarf Bása-
skersbryggju og Friðarhafnar-
bryggju. koma upp aðstöðu fyrir
nýja Eyjaskipið, undirbúa upp-
setningu skipalyftunnar inni í
Botni og þannig mætti lengi tina
til, en þetta er það helzta."
— Mikið framboð
Framhald af bls. 19
verulegan hluta af sínu gamla
starfsfólki aftur. Það er einnig
mikið af nýju fólki i stöðvunum og
það tekur nokkurn tima að þjálfa
það upp, en það horfir vel. Það er
allt tilbúið hjá atvinnufyrirtækj-
unum núna undir vertíð og báta-
flotinn er að tygja sig til veiða.
Stöðugt er unnið að endurupp-
byggingu fyrirtækjanna. ísfélagið
er nú að reisa nýtt salthús á
grunni þess sem fór undir hraun
og er búið að byggja fyrstu hæð-
ina, þá er nýtt þurrkhús að komast
í gagnið i stað þess sem fór undir
hraun og von er á nýrri þurrksam-
stæðu frá Noregi i mailok, en allt i
þessu nýja húsi verður upp á það
fullkomnasta. Ekki verður byrjað á
viðgerð Fiskiðjunnar fyrr en i vor,
en sá hluti sem skemmdist hindrar
ekki eðlilegt starf i frystihúsinu.
Þá er einnig búið að gera við
mjölskemmu Einars Sigurðssonar,
en hraun lagðist yfir hluta hennar
og braut niður.
Verið er að koma enn stærra
þróarrými undir þak hjá Gúanóinu
þannig að nú er hægt að landa þar
13 þús. tonnum af loðnu í lokaðar
þrær, en alls er þróarrými fyrir 1 7
þús. tonn.
Togarinn Vestmannaey er nú
farinn að landa reglulega hér
heima og tryggir hann mjög vinnu
i frystihúsunum. Til dæmis var
stór hluti vinnunnar s.l. haust
bundinn aflanum sem Vestmanna-
ey landaði.
Segja má að varlega sé farið i
allar framkvæmdir hjá frystihús-
unum vegna ástandsins i fjármál-
um landsmanna, en þó er reynt að
halda i horfinu.
Um 1000 manns vinna nú hjá
fiskvinnslufyrirtækjunum 6 og
vinnubrögð og skipulagning eru
að færast i sitt gamla horf, sem
reyndist mjög vel. Við megum þvi
vera bjartsýn. en samt sem áður
sjáum við verkefni fyrir höndum
hvar sem litið er."
Viðtal við Guðnýju
Sigurðardóttur
Framhald af bls. 3
alveg hræðilegur. Ég fór ekkert
út fyrir hússins dyr fyrstu
þrjár vikurnar nema einu sinni
að ég fór til Reykjavíkur að
hitta brezka konu, miðil, sem
hér var stödd. Það var hálfum
mánuði eftir að Geiri hvarf og
hún sagði, að hann væri á lífi.
Hún gat sagt mér ýmislegt um
mína hagi, t.d. að ég ætti 10 ára
gamlan son og að Geirfinnur
hefði verið á sjónum fyrir 10
árum síðan. Það kom heim og
saman því Geiri fór þá einn túr
á sjóinn. Mér létti svolítið við
þetta. Kvöldið eftir kom séra
Björn í heimsókn (sr. Björn
Jónsson sóknarprestur Keflvík-
inga), og hann sagði mér, að ég
skyldi fara út. Ég sagðist ekki
treysta mér ti! þess en hann
hætti ekki fyrr en hunn hafði
fengið mig til að fara út. Það
varð úr daginn eftir, að ég tók
engar róandi töflur og skrapp i
smá ökuferð á bílnum okkar.
Það fyrsta sem ég varð að gera
var að stoppa fyrir þremur
konum við gangbraut og hleypa
þeim yfir. Þegar þær voru
staddar beint fyrir framan bíl-
inn stoppuðu þær skyndilega
og horfðu á mig forvitnis-
augum. Mér varð svo mikið um
þetta að ég ók rakleitt heim og
hreyfði mig ekki út fyrir húss-
ins dyr fyrst á eftir. Svo kom
séra Björn aftur í heimsókn og
ég sagði honum frá því hvað
komið hafói fyrir mig. Og
þá sagði hann: „Farðu alveg
óhrædd út, í búóina og
hvert sem er, og ef þér
finnst fölkið horfa á þig þá
skaltu bara horfa á móti þangað
til það lítur undan.“ Og þetta
hef ég gert og mér finnst fólkið
mikið til hætt þessu núna. Aft-
ur á móti hafa börnin sloppið
að mestu við þetta t.d. Sigurð-
ur, sem gengur í skóla. Skóla-
stjórinn og kennararnir voru
strax beðnir að tala við börnin
og skýra þetta fyrir þeim.
Krakkarnir tóku þessu ákaf-
lega vel, og í aðeins einu tilfelli
var veitzt að Sigurði ög það kom
líka í ljós að sá piltur hafði ekki
verið í skólanum þegar talað
var við krakkana." •
— Nú hefur þetta mál verið
óvenju mikið umrætt í blöð-
unum, alls konar sögusagnir
gengið og ógeðfellt slúður dafn-
að. Hefur þetta ekki komið
fyrir þín augu og eyru og
hvornig hefur þetta verkað á
þi.!'’’
„1 fyrstu var ég alveg miður
min vegna allra sögusagnanna
og slúðursins. En síðan hef ég
jafnað mig á þessu og hugsað
með mér: „Fyrst fólk hefur
ekki annað þarfara að gera í
skammdeginu en skálda og
bera út sögusagnir og slúður þá
er ekkert við því að gera." Þá
reyndi ég að halda blöðunum
eins og ég gat frá börnunum.
En Sigurður gat lesið þau og
hann spurði mig oft: „Mamma,
af hverju eru blöðin alltaf að
tala um að verið sé að leita að
líki Geirfinns Einarssonar."
Þetta var meðan við héidum
dauðahaldi í þá von að hann
væri á lífi. En því má heldur
ekki gleyma, að margir hafa
verið okkur ákaflega hjálp-
legir. Mamma var hjá mér
fyrstu vikuna og fyrrverandi
mágkona mín hefur verið hjá
mér allan tímann og veitt mér
ómetanlega hjálp. Ég hef t.d.
ekki þorað að sofa ein í íbúð-
inni síðan Geirfinnur hvarf.“
TVEIR DRAUMAR
— Þú segir „meðan við héld-
um dauðahaldi í þá von að hann
væri á lífi“. Heldur þú ekki
lengur í þá von?
„Nei, ég held að það sé ekki
raunhæft, það virðist flest
benda til hins gagnstæða. Og ég
er byrjuð að haga lífi mínu í
samræmi við það. Ég get tekið
sem dæmi tvo atburði, sem
komið hafa fyrir mig og fyrr-
verandi mágkonu mína, sem
býr hjá mér. Hún sefur i hjóna-
herberginu hjá mér og nokkru
eftir að Geiri hvarf vaknar hún
við það, að henni finnst sem
horft sé á sig mjög fast. Hún
heldur því fram að þetta sé
ekki draumur. Hún sezt upp í
rúminu og sér.Geira standa hjá
sér. Hann er í úlpunni sem
hann var í þegar hann fór að
heiman um kvöldið og hann er
með hettuna á höfðinu. Henni
fannst hann allur vera svo blár
á hörund. Hún spurði fleiri en
einn hvað þetta gæti hugsan-
lega verið. Hún spurði sérstak-
lega um það hvernig fólk yrði
þegar það fengi hjartaáföll og
þegar það drukknaði. I báðum
tilvikunum getur fólk orðið
blátt á hörund, var henni tjáð.
Svo var það fyrir hálfum
mánuði, að mig dreymdi Geira.
Mig dreymdi að ég kæmi
hingað inn i stofuna. Þar er þá
Geiri staddur og er að setja upp
ný húsgögn. Það fyrsta sem ég
sé er svart sófaborð og svart
smáborð og nýjar Hansa-hillur
á einum veggnum. Eg gekk að
sófaborðinu og sagði: „Hvar
hefur þú verið allan þennan
tíma.“ Og hann svarar: „Ég má
ekki segja það.“ Ég gekk að'
sófaborðinu og fannst það al-
sett einhverjum gylltum
röndum. Þá fannst mér Geiri
segja: „Ég kom líka með hús-
gögn í svefnherbergið." Lengri
varð draumurinn ekki, en ég
man að hann var ekki blár á
hörund i draumnum."
— Þú minnist á það að
framan, að þið leituðuð til
brezks miðils. Hafið þið leitað
til fleiri miðla?
„Já, það var leitað til Haf-
steins, en hann sagðist ekki
vilja skipta sér af þessu strax,
enda kæmi það aldrei fram fyrr
en seinna. Þá hefur verið leitað
til konu, sem oft hefur hjálpað
fólki og hefur hún reynt að
hugsa sterkt til mín. Loks má
nefna, að frænka fyrrverandi
mágkonu minnar átti upphaf-
lega hugmyndina að því að leita
til hollenzka sjáandans Croiset.
Hann tók málaleitaninni ákaf-
lega vel, en sagði að sér þætti
eitthvað dimmt yfir þessu, en
benti þó á ákveðinn stað, en leit
þar hefur engan árangur borið
því miður, eins og fram hefur
komið í blöðunum.”
FJARHAGSLEGA
ILLASTÖDD
— Nú, þegar þú hefur misst
fyrirvinnuna með þessum
hætti, hver er þín fjárhagslega
staða?
„Hún er ákaflega slæm. Ég
vann ekki úti og ég gifti mig
það ung, að ég hef engin próf.
Ég er því tekjulaus og fæ
ekkert út úr tryggingunum á
meðan ekki þykir sannað hvort
Geirfinnur er lífs eða liðinn.
Við vorum búin að eiga þessa
íbúð í tvö ár og afborganirnar
verða á þessu ári samtals á
þriðja hundrað þúsund krónur.
Einu aurarnir, sem ég hef
fengið, eru frá vinnuveitanda
Geirfinns, sem greiddi mér
laun án þess að ég ætti þau inni
og vinnufélagar Geira, sem
færðu mér 56 þúsund krónur
fyrir jólin. Til að kljúfa afborg-
anirnar af húsinu verð ég að
selja bílinn. Það er mín von, að
málið fari brátt að upplýsast,
hvað raunverulega hefur gerzt.
Ekkert í athöfnum Geirfinns
gaf mér minnsta tilefni fil að
gruna, að hann væri flæktur í
eitthvað óheiðarlegt. Og hug-
myndina um að hann hafi
stokkið af landi brott tel ég
alveg fráleita. Og þegar málið
er óupplýst þjakar óvissan
mann. Einn daginn finnst
manni að Geiri sé á lifi og
annan daginn að hann sé dáinn,
og þá er maður alveg niðurbrot-
in.“
AÐ BYRJA NÝTT
LlF, ÁNGEIRFINNS
— Hvað tekur nú við hjá þér
Guðný?
„Ég hef leigt ibúðina í næstu
fjóra mánuði og fer þá norður á
land til systur minnar, sem
hefur haft litlu dóttur mina hjá
sér frá jólum. Síðan flyzt ég
væntanlega aftur til Keflavikur
og þá verð ég að hefja nýtt líf
með börnunum minum, en án
Geirfinns."
Guðný Sigurðardóttir vildi að
lokum koma á framfæri þakk-
læti til þeirra mörgu, sem rétt
hafa henni hjálparhönd og þá
sérstaklega til Ellerts Skúla-
sonar, vinnuveitanda Geir-
finns, vinnufélaga Geirfinns,
sr. Björns Jónssonar, Kiwanis-
klúbbsins Keilis og allra þeirra,
sem tekið hafa þátt í leitinni að
Geirfinni Einarssyni.