Morgunblaðið - 23.01.1975, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 23. JANUAR 1975
29
“ Morö ö kvenréttindarööstefnu
Jöharwa l
KristjönsdöltirJ
þýddi
23
skriftaföóur sínum og ráögjafa,
gerir hann sér ljóst aö ástæöan er
einfaldlega sú, að hann er eini
karlmaðurinn sem er nærstaddur.
Eva Gun hefur vísað henni ger-
samlega á bug og hún er nú hjálp-
arvana og ræöur ekki neitt viö
neitt, þar sem enginn er til að
vernda hana og enginn við hlið
hennar til að taka við þeim högg-
um sem að eru rétt.
Christer hefur fyrr hitt slíkar
konur og hann veit að þær eru
vísar til að fremja alvarlega glæpi
og búast siðan í barnaskap sínum
og dekurð við því að einhver ann-
ar taki sökina yfir á sig og leysi
málin fyrir þær. Og nú er Robert
ekki og þá er meira að segja hægt
að leita til lögregluforingja. Hún
horfir bænaraugum á hann og
augun eru brún og tárvot eins og í
hryggum og sorgmæddum hundi.
— Góði bezti lögregluforingi,
hvað á ÉG AÐ GERA? Eva Gun
hvæsir á mig og Áse segir að ég
skuli engar áhyggjur hafa af
neinu, en hvernig á ég að geta
verið áhyggjulaus þegar morgun-
maturinn á að vera klukkan tíu og
allar koma hingað til að borða?
BORÐA! Hugsið yður það og Betti
liggur dáin uppi í rúminu sínu!
Mér finnst það... ósmekklegt og
tilhugsunin hreint óþolandi og ég
get ekki afborið slíkt á mínu
heimili. En ég næ ekki i Robert
og ég ræð ekkert við þær og hvað
á ég...
— Svona nú, segir Christer sef-
andi. — Það verður auðvitað að
borða þótt manneskja hafi dáið og
ég býst við að Stenius Iæknir hafi
sínar góðu og gildu ástæður til að
vilja halda dauðsfallinu leyndu.
— Sinar góðu og gildu ástæður!
Louise gerir stút á munninn, og
er full vandlætingar. — Hún vill
ekkert umtal um málið, segir hún,
það gæti skaðað klúbbinn. En það
þarf ekki að verða neitt hneyksli
úr þvi, þótt við segjum fulltrúum
á ráðstefnunni hvað gerzt hefur
og sendum svo eftir Karli Emil —
sko, Karl Emil hann sér um allt
svona, þegar fólk deyr hér I þorp-
inu og hann er svo viðkunnanleg-
ur og geðugur maður og ég er viss
um hann segði ekki orð við blöð-
in, ef maður bæði hann um það...
— Ég held yður skjátlist í því
frú Fagerman. Skyndilegt dauðs-
fall á ráðstefnu á borð við þessa
þætti vissulega blaðamatur, sér-
staklega þar sem svona margar
þekktar konur eru viðstaddar.
Auk þess...
, —Auk þess, hvaó? Hvers vegna
eruð þér svona afskaplega alvöru-
gefinn? Eg vona að. .. Þér eruð
við morðdeildina, er það ekki
rétt?
— Jú.
Honum til óblandinnar undrun-
Hún ferðast með mér hvert sem er — þá slepp ég við að
kyssa hana kveðjukossinn.
ar kyngir hún þeim upplýsingum
og hugsanlegum afleiðingum
þeirra — með tilliti til Betti — án
þess að fá nýtt grátkast. Hún
fálmar hugsunarlaust út í loftið.
Svo kinkar hún kolli.
— Þér teljið sýnilega, frú Fag-
erman, að það sé nærtækt að ætla
að Betti Borg hafi verið myrt?
Hún kinkar kolli og segir blátt
áfram:
— Já. Hún var... svo afar ill-
gjörn manneskja.
— Það eru nú margir fleiri og
eru ekki myrtir vegna þess.
— Já, en... hún var svo við-
bjóðsleg. I nótt... ég veit ekki
hvernig ég á að útskýra það fyrir
yður. En það var eins og hún nyti
þess að vera grimm. Og þá... þá
verður maður sjálfur grimmur
Mig langaði allra mest til...
Hún þagnar og virðist vera að
velta vöngum, hallai^undir flatt og
hrukkar ennið. Svo segir hún og
örlar á undrun í röddinni:
— Mig... mig langaði MEST til
að berja hana. Eða kyrkja hana.
Ef Eva Gun hefði ekki komið
inn...
— Það gerðist I nótt, sögðuð
þér. Hvenær?
— Þá voru allar komnar á her-
bergin sín. Rétt fyrir klukkan
eitt, held ég. Ég hafði verið að
læsa öllum dyrum niðri, svo að ég
fór á eftir hinum upp. En hún
stóð og beið eftir mér í ganginum
á þriðju hæó. Ég vissi ekki, hvaða
erindi hún átti við mig, og ég var
ákaflega þreytt, en ég bauð henni
auðvitað að koma inn, af þvi að
hún var greinilega að biða eftir
mér.
VELVAKAINIDI
Velvakandi svarar í slma 10-100
kl. 1 0.30 — 11.30, frá mánudegi
til föstudags.
0 Fréttaflutningur
og áróðursskrif —
allt í grænum sjó
í „blaðaheiminum“ eða réttara
sagt ,,fjölmiðlaheiminum“ hér
hefur Þjóðviljablaðamennska
svokölluð lengi verið frægt fyrir-
bæri. Þeir, sem láta sig blaða- og
fréttamennsku einhverju skipta
hafa ekki komizt hjá að undrast,
næstum að segja daglega, yfir því
makalausa háttalagi, sem löngu er
orðið „norrnal" ástand hjá Þjöð-
viljanum.
Nýlega gerði Sighvatur
Björgvinsson, ritstjóri Alþýðu-
blaðsins Þjóðviljablaðamennsk-
una að umræðuefni í blaði sínu,
og tökum við okkur það bessaleyfi
að birta hér kafla úr greininni:
„Eitt það fyrsta, sem frétta-
menn læra nú til dags, er að láta
einkaskoðanir sinar á mönnum og
málefnum ekki koma fram í al-
mennum fréttaskrifum. Slíkt á
heima í fréttaskýringum, grein-
um og öðru af þvi tagi, þar sem
greinilega kemur fram, að blaða-
maðurinn er að setja fram skoð-
anir en ekki að skýra sem réttast
og hlutdrægnislausast frá atburð-
um, eins og er aðall fréttamennsk-
unnar.
Flestöll islenzk blöð hafa þessa
sjálfsögðu siðvenju blaóamennsk-
unnar i heiðri — að einu blaði
undanteknu: Þjóðviljanum.
Fréttamenn Þjóðviljans skrifa
fréttir sínar oftar en ekki þannig,
að jafnframt atburðalýsingunni
setja þeir fram í fréttinni sitt
einkamat á mönnum og málefn-
um. Gera þeir það gjarna þannig,
að þeir annaðhvort uppnefna
menn í „fréttunum", velja þeim
samsafn af kersknisorðum eða
sletta úr klaufunum á þá með
öðrum hætti.
0 Erlendar fréttir
í búningi
Þjóðviljans
Síðar I greininni segir:
„Það er sjálfu sér ekkert við þvl
að segja, ef þeim Þjóðviljamönn-
um hefur ekki skilizt það enn, að
komist þeir yfir frétt, sem þeir
telja, að kunni að geta komið við
kaunin á einhverjum andstæðing-
um, þá er hún áhrifameiri, ef hún
er sögð á látlausan og eðlilegan
hátt, en lesendum jafnframt gefin
gusa af skammaryrðum með, sem
fær allt venjulegt fólk til þess að
taka sjálfri fréttinni með varúð.
Hitt er mun alvarlegra, þegar þeir
Þjóðviljamenn umskrifa fréttir
frá erlendum fréttastofum á þann
veg að bæta inn í þær vömmum og
skömmum og auðkenna þær svo
með nafni hinnar erlendu frétta-
stofu, líkt og illyrðin væru frá
henni komin.
0 Reuter
og Þjóðviljinn
Þetta henti Þjóðviljann t.d. 1
gær, þegar hann sagði frá töku
Þjóðfrelsisfylkingarinnar á bæn-
um Phuoc Binh I S-Víetnam 1
frétt á baksíðu. I fréttinni segir
m.a., að Thieu forseti hafi „skipað
hyski sinu“ að leggjast á bæn
eftir atburðinn, og önnur slík um-
mæli er að finna i fréttinni. I lok
fréttarinnar er hún svo auðkennd
sem frétt frá Reuter-
fréttastofunni, en Þjóðviljinn
kaupir fréttaþjónustu af þeirri
fréttastofu.
Nú myndi engum fréttamanni
Reuters detta það í lifandi hug að
ræða um „hyski Thieus" í frétt-
um, sem siðan eru sendar út um
heim — m.a. til Þjóðviljans, —
jafnvel þótt hann væri sjálfur
þeirrar skoðunar, að um „hyski"
væri að ræða. Reuter skrifar ekk-
ert frekar um „hyski“ Thieus en
fréttastofan myndi birta fregnir
um „lýð“ Brésnefs, „rusl“ Kastrós
eða „skepnur" Maós. Og það, sem
meira væri. Ef yfirmenn frétta-
stofunnar kæmust að því, að við-
skiptavinir þeirra — blöð eða aðr-
ir fjölmiðlar — umskrifuðu frétt-
ir með þessum hætti og auð-
kenndu þær svo með nafni frétta-
stofunnar, þá myndu þeir um-
svifalaust óska eftir því, að frek-
ari viðskiptum yrði slitið.
Það er hægt að skrifa blöð, sem
líta fyrst og fremst á það sem
hlutverk sitt að vera málgögn
ákveðinna stjórnmálaflokka, með
ýmsum hætti. En sá háttur, sem
Þjóðviljinn hefur á fréttaskrifum
sinum og hér hefur verið lýst,
hefur löngu verið afsagður af öll-
um blöðum og blaðamönnum, sem
hafa snefil af sjálfsvirðingu til að
bera. Svona voru blöð skrifuð fyr-
ir 40 árum, en svona eru blöð ekki
skrifuð lengur, og svona skrif
stinga 1 augu — hvaða skoðanir
sem menn kunna að hafa á þeim
málum, sem verið er að fjalla
um.“
% Mistekst
siövæöing
Þjóðviljans?
Svo mörg voru þap orð, og er
hér hreyft við máli, sem mikið
hefur verið rætt meðal blaða-
manna og annarra, sem við fjöl-
miðla vinna og með þeim fylgjast.
Því má bæta hér við, að Þjóðvilj-
inn hafði vart orðið þess trausts
verður að verða áskrifandi að
Reuter, fyrr en hann birti
baksiðufrétt, merkta Reuter, um
árásarher Bandaríkjanna í
Víetnam og fleira álíka, sem auð-
sjáanlega gat ekki verið komið frá
Reuter eða neinni hlutlausri og
heiðarlegri fréttastofu. Menn
vildu þó ekki vera að kæra Þjóð-
viljann fyrir Reuter svona alveg I
byrjun, enda var því haldið fram i
blaðamannahópi að réttast væri
að leyfa Þjóðviljanum að halda
þjónustu Reuters, því að ekki
væri að vita nema hann hefði
smám saman gott af viðskiptun-
um og siðbætti sig. — En það er
nú raunar varla að sjá, þvi að nú
er kornin nokkur reynsla á þessa
siðvæóingartilraun, án þess að
batamerki séu sjáanleg.
Öaðskiljanlegur hluti Þjóðvilja-
blaðamennskunnar er svo auðvit-
að persónuníðið. Menn eru vanir
því 1 Þjóðviljanum og búast við
þvi þar, en verra er, þegar angi af
pólitískum persónuofsóknum
blaðsins sýnist hafa flutzt inn i
Ríkisútvarpið, þar sem hlífiskildi
virðist haldið yfir slíku athæfi af
vissum mönnum, lausráðnum og
fastráðnum. Hver gæti verið
ástæða slíks?
I
0 Afgreiösla
tryggingabóta
Vegna kvörtunar um afgreiðslu
tryggingabóta hér í dálkunum ný-
lega hefur svohljóðandi bréf
borizt frá Guðrúnu Helgadóttur
hjá Tryggingastofnun ríkisins:
„Frá Félagsmála- og upp-
lýsingadeild Tryggingastofnunar
ríkisins:
1 dálkum yðar s.l. sunnudag er
kvartað yfir seinvirkri afgreiðslu
við afhendingu ellilifeyris. Telur
bréfritari ótækt „að stefna öllum
lífeyrisþegum borgarinnar á
þennan eina stað“ og segist hafa
orðið frá að hverfa i tvo daga
vegna troðnings.
Það er alveg rétt, að mikil ös er
jafnan í greiðsludeild stofnunar-
innar fyrstu tvo dagana eftir að
greiðsla lifeyris hefst, og stofnun-
in hefur gert ýmsar ráðstafanir til
að koma i veg fyrir hana. Það er
ekki rétt, að öllum lífeyrisþegum
sé stefnt í Tryggingastofnun á
sömu dögum. Greiðsla ellilifeyris
hefst að jafnaði 10. hvers mánað-
ar, en greiðsla örorkulífeyris 12.
hvers mánaðar, og er siðan greitt
til mánaðarloka. Þá geta allir
Reykvíkingar, sem þess óska,
fengið greiðslur sínar sendar i
hvaða banka, bankaútibú, spari-
sjóð eða póstgiróstofu sem er.
Þurfa þeir aðeins að undirskrifa
umboð i þeirri greiðslustofnun,
sem þeir kjósa sér að skipta við
en einnig má ganga frá þvi i
Tryggingastofnun ríkisins. Menn
fá þá peninga sina frá og með
fyrsta greiðsludegi Trygginga-
stofnunarinnar.
Tryggingastofnun ríkisins vill
hvetja menn til að notfæra sér
þessa þjónustumöguleika, svo að
viðskiptavinir hennar þurfi ekki
að standa I biðröð til að fá bætur
sínar greiddar.
Virðingarfyllst,
Félagsmála- og upplýsingadeild,
Guðrún Helgadóttir,
deildarstjóri."
Tvær skákir
frá Hastings
Skákin, sem hér fer á eftir var
tefld í 13. umferð Hastingsmóts-
ins og þegar hún hófst var staða
efstu manna sem hér segir: 1. —
2. Hort og Planinic 8 v., 3. — 4.
Guðmundur og Beljavsky 7,5. Öll-
um mátti vera ljóst, að til þess að
hljóta stórmeistaratitilinn varð
Guðmundur að fá a.m.k. 2,5 vinn-
inga út úr þeim þrem skákum,
sem eftir voru. Bandarikjamaður-
inn Mark Diesen, sem Guðmund-
ur tefldi við, er ungur og litt
reyndur skákmaður. Hann kom
mjög á óvart er hann sigraði i 2.
flokki Hastingsmótsins i fyrra, en
sigur I þeirri keppni veitir mönn-
um sjálfkrafa rétt til keppni í
efsta flokki árið eftir.
I skákinni við Guðmund velur
Diesen afbrigði, sem gjarnan hef-
ur verið talið hagstætt hvítum,
t.d. hefur Fischer oft teflt það
með góðum árangri. Yfirleitt er
talið, að möguleikar svarts
byggist að miklu leyti á því, hve
Skák
eftir JÓN Þ. ÞÓR
vel honum t'ekst að sprengja upp
miðborðið með d6 — d5. Upp-
bygging Guðmundar virðist miða
að þessu marki, en af einhverjum
ástæðum notfærði hann sér aldrei
þau tækifæri, sem buðust til þess
að hrinda áætluninni i fram-
kvæmd. Kannski hefur hann
óttast að með því myndi taflið
einfaldast of mikið. 1. miðtaflinu
vann hvítur skiptamun, en eftir
það fóru honum að verða á hver
mistökin á fætur öðrum. 1 33. leik
hefði hann t.d. vafalaust gert bet-
ur með því að leika b4 — b5, og
36. leikur hans var mjög slæmur,
þá var betra að leika g4, eða jafn-
vel gxh4. Guðmundur notfærði
sér mistök andstæðingsins mjög
vel og vann endataflið örugglega.
Hvftt: Diesen (U.S.A.)
Svart: Guðmundur Sigurjónsson
Sikileyjarvörn.
1. e4 — c5, 2. Rf3 — e6, 3. d4 —
cxd4, 4. Rxd4 — Rc6, 5. Rb5 —
d6, 6. c4 — Rf6, 7. R5c3 — Be7, 8.
Be2 — 0—0, 9. 0—0 — b6, 10. Bf4
— Bb7, 11. Rd2 — Hc8, 12. Hel —
Hc7, 13. Bfl — Hd7, 14. Da4 —
Da8, 15. Rf3 — Hfd8, 16. Hadl —
h6, 17. b4 — Bf8, 18. a3 — Re7,
19. Dc2 — Rg6, 20. Bg3 — Rh5,
21. Rd4 — Rxg3, 22. hxg3 — Be7,
23. f4 — Bf6, 24. Rde2 — a6, 25.
Dd3 — Hc7, 26. Rd4 — Hdc8, 27.
De3 — h5, 28. Ra4 — Da7, 29. Rb3
— Hc6, 30. Ra5 — Bd8, 31. Rxc6
— Bxc6, 32. Rc3 — Db8, 33. Khl
— b5, 34. c5 — dxc5, 35. bxc5 —
h4, 36. e5 — hxg3, 37. Re4 —
Bxe4, 38. Dxe4 — Hxc5, 39. Hcl
— Bb6, 40. Df3 — Hxcl, 41. Hxcl
— Bf2, 42. Dc6 — Kh7, 43. Dd7 —
Rxf4, 44. Hc7 — Bb6, 45. Bd3+ —
Rxd3, 47. Dxd3+ — Kh6, 47.
Dd2+ — g5, 48. Hxf7 — Dxe5, 49.
Dd3 — Dal + , 50. Dfl — Dxfl + .
51. Hxf 1 — Bd4, 52. Hf3 — Kg6,
53. Hxg3 — e5, 54. Hb3 — Kf5, 55.
g3 — Ke4, 56. a4 — bxa4, 57. Ha3
— Bc5, 58. Hxa4+ — Kf3, 59. Ha5
— Bd4, 60. Hxa6 — Kxg3, 61.
Ha3+ — Kf2, 62. Ha2+ — Kf3, 63.
Hg2 — Be3, 64. Hg3+ — Kf4, 65.
Hh3 — g4, 66. Hh7 — Kf3, 67.
Hb7 — g3, 68. Hb2 — e4, 69. Hg2
— Bf2, 70. Hxg3+ — Bxg3 og
hvítur gafst upp.
Að lokum skulum við svo lita á
styztu vinningsskák mótsins.
Hvítt: R. Vaganjan (Sovétr.)
Svart: G. Botterill (Engl.)
Drottningarpeðsbyrjun
1. d4 — Rf6, 2. Bg5 — g6, 3. Bxf6
— exf6, 4. e3 — Bg7, 5. Re2 — b6,
6. Rf4 — d5, 7. h4 — h5, 8. c4 —
dxc4, 9. Bxc4 — Bb7, 10. Rc3 —
Bh6. 11. Bxf7 + — Kxf7, 12. Db3 +
— Ke8, 13. Rxg6 — Dd7, 14. Rxh8
— Dg7, 15. De6+ — Kf8, 16. Rd5
— Rd7,17. Re7 og svartur gaf.