Morgunblaðið - 16.03.1975, Side 15

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16. MARZ 1975
15
Tónlistargaprýni
- óvinnandi verk
Margir lesend-
ur Slagsídunnar
hafa óskað eftir
því, að teknir
væru upp fastir
dálkar með
hljómplötugagn-
rýni um innlend-
ar og erlendar
plötur. Telja þess-
ir lesendur slíkar
umsagnir um nýj-
ar plötur nauð-
synlegar, til þess
að þeir eigi auð-
veldara' með að
velja sjálfir og
hafna, þegar þeir
leita í stórum
stöflum nýrra
platna að ein-
hverju við sitt
hæfi.
Slíkir dálkar
hafa ekki verið
teknir upp á Slag-
síðunni, en það er
ekki vegna þess,
að Slagsíðan sé
mótfallin þeim,
heldur vegna
þess, að Slagsíðan
hefur hingað til
haft meira en nóg
af hugmyndum í
sambandi við efn-
isval og á enn
langt í land með
að vinna úr þeim
öllum. Vonandi
kemur sá4 tími
aldrei, að Slagsíð-
an standi uppi
steingeld að slík-
um hugmyndum.
En Slagsíðan
hefur vegna þessa
reynt að forðast
að binda hendur
sínar með föstum
þáttum. Margir
fastir þættir yrðu
einungis til þess,
að takmarka veru-
lega það rými,
sem nýta mætti
fyrir hugmynd-
irnar, sem Slag-
síðan hefur haft.
En það er líka
önnur ástæða fyr-
ir því, að Slagsíð-
an hefur veigrað
sér við að taka
upp hljómplötu-
gagnrýni eða
umsagnir. Hún er
sú, að undir niðri
hafa -starfsmenn
Slagsíðunnar
fundið til van-
máttar á þessu
sviði, fundið, að
þeir gætu ekki
stundað slíka
gagnrýni svo að
vel færi. Þeir
telja sig þó í sam-
einingu ráða yfir
sæmilegri þekk-
ingu á popptón-
listinni (hógværð
er eitt af aðals-
merkjum Slagsíð-
unnar), þannig að
þekkingarskortur
er ekki megin-
orsök vanmáttar-
kenndarinnar.
Fyrir nokkru rak á
fjörur Slagsíóunnar
grein eftir bandarísk-
an „tónlistargagnrýn-
anda“, Bruce Cook að
nafni, og þar sem um-
sögn hans um tón-
listargagnrýni er eins
og töluó út úr hjarta
Slagsiðunnar, verður
hér gerð grein fyrir
innihaldi greinar
hans.
Bruce bydjar á því
að benda á óleysanlegt
grundvallarvandamál
tónlistargagnrýn-
innar: Að reyna aó
koma á framfæri i
einni tegund miðl-
unar, rituðu máli, við-
horfum og hugmynd-
um um aðra tegund
miðlunar, hljóðið.
Þetta sé ógerningur.
Tónlistarhugmyndum
sé ekki hægt að miðla,
eða jafnvel lýsa með
orðum. Annar gagn-
rýnandi, Robert Craft,
hefur sagt: „Við lesum
orð, hlustum á tónlist,
horfum á myndlist.. ..
og tölum um allt
þrennt. En hvað tón-
listina varðar, er slík
umræða einungis vill-
andi og óskynsamleg."
Og enn annar Ned
fjalli um popptónlist,
séu ævisögur eða við-
talsbækur, jafnvel
bókarlöng viðtöl.
Meira að segja hafi
tónlistarblöð eins og
t.d. Rolling Stone
þróað með sér ástríðu-
fulla trú á viðtölum
sem bókmenntagrein
og virðist líta á það
sem syndsamlegt at-
hæfi að stytta, fella úr
eða túlka orð viómæl-
endanna. Þau láti þá
bara mala og mala
stanzlaust, í samræmi
við þá kenningu, að
listamaðurinn eigi
alltaf að eiga síðasta
orðið í umræðum um
list.
Bruce bendir á nýút-
komna bók sem gott
dæmi um uppgjöf
gagnvart því viðfangs-
efni, sem tónlistar-
gagnrýnin er. Bókin
„Billion Dollar Baby“
eftirBob Green fjallar
um hljómleikaferð
Alice Cooper, það sem
fyrir augu blaða-
mannsins bar, dag
eftir dag, stund eftir
stund, næstum mínútu
eftir mínútu. Þótt Bob
Green hafi staðið sig
með stakri prýði við
ritun bókarinnar, hafi
hann nánast alveg
sleppt þvi að fjalla um
tónlist Alice Cooper —
sem sé raunar bara
einföld rokktónlist og
á engan hátt sérstæð.
Hins vegar hafi
athygli Bobs beinzt
fyrst og fremst að
þeirri „sýningu", sem
Alice Cooper og
félagar halda á hverj-
Framhald á bls.45
Rorem, hefur sagt:
„Gagnrýnendur orða
nota orð. Gagnrýnend-
ur tónlistar nota orð.“
— Þessi hálfgerða
jafna fæst aldrei jöfn,
sama hvaða reiknings-
aðferðum er beitt.
„En ef til vill erum
við ekki raunsæ, er við
veltum þessu fyrir
okkur,“ segir Cook.
„Enginn getur með
sanngirni ætlazt til
þess af gagnrýnanda,
að hann fjalli öðruvisi
um tónlist í orðum en
að lýsa henni.“
En jafnvel þótt
gagnrýnandinn reyni
að lýsa tónlistinni, er
hann samt í vanda, ef
hann ætlar að fjalla
um popptónlist og
aðra þá tönlist, þar
sem megináherzla er
lögð á innblástur
augnabliksins við
flutning tónlistar-
innar og á persónu-
legan stíl listamanns-
ins. Eins og bent var á
i grein á Slagsíðunni
fyrir nokkru er ekki
hægt að ná kjarna
popptónlistarinnar
niður á nótnablöð,
eins og hin sígilda tón-
list býður upp á. Og í
þessari sérstöðu felst
mikill vandi fyrir
gagnrýnandann.
Ef dæmi er tekið af
flutningi Janis Joplin
á laginu „Me and
Bobby McGhee“, þá
væri ekki unnt aó bera
flutning hennar á lag-
inu saman við flutning
þeirra Gordons Light-
foot eða Charlies
Pride á þessu sama
lagi eða saman við ein-'
hverja „fullkomna“
eða „rétta" túlkun,
sem gagnrýnandinn
hefði í höfðinu. Flutn-
ing Janis Joplin á
þessu lagi væri ein-
ungis unnt að bera
saman við önnur verk
hennar. Spurningin,
sem svara þyrfti, væri
hvort eldurinn hefði
logað eins glatt i henni
og í þá tíð, er hún söng
með Big Brother og
the Holding Company.
Raunar telur Bruce
Cook, að bækur meó
gagnrýni á popptónlist
séu afar sjaldséðar —
og flestar bækur, sem
Poppjazzhliómsveit
Gunnars í Tónabæ
0 I kvöld heldur Klúbb 32 og Demant h.f. poppjazzkvöld i Tónabæ, en
skemmtanir klúbbsins hafa óneitanlega verið velþegin tilbreyting í reyk-
vísku skemmtanalifi í vetur. i kvöld kemur fram Poppjazzhljómsveit
Gunnars Þórðarsonar, sú sem gerði hvað mestu lukkuna á jazzhljómleikun-
um á Hótel Sögu fyrir skömmu. Ávöxtur þeirra hljómleika varð sá, að
sænskir jazzistar, sem þar voru viðstaddir, urðu svo hrifnir af leik hljóm-
sveitarinnar að henni var boðið að taka þátt I múslkhátíð i Sviþjóð nú i
þessum mánuði, og heldur hljómsveitin þangað á morgun, mánudag.
Hljómsveitina skipa auk Gunnars, Ari Jónsson, Ásgeir Óskarsson, Pálmi
Gunnarsson, Halldór Pálsson og Jakob Magnússon, sem gagngert kemur til
Íslands frá London vegna þessa. Einnig er hugsanlegt að orðið geti
jam-session i Tónabæ í kvöld, en ekki var vitað hverjir tækju þátt í henni.
Ýmislegt fleira er á döfinni hjá klúbbnum, og m.a. er nú fullákveðið að
Leonard Cohen komi til landsins, en óvist er enn hvenær af þvi getur orðið.
Myndina tók Sv. Þörm. er hljómsveit Gunnars lék á Hótel Sögu.
KKiAttKWAi
Gniuii og Dóri
á njrri plötn
€t er komin ný tveggja laga hljómplata med Gunna og
Dóra, sem fullu nafni heita Gunnar Friöþjófsson og
Halldór Böðvarsson. Þeir félagar hafa sungið saman í
tvö ár og flokkast söngur þeirra undir þjóðlagapopp.
Bæði lögin á þessari plötu eru frumsamin, svo og
textar. HB-stúdíó annaðist upptökuna, en henni stjórn-
uðu Magnús Kjartansson og Gunnar Þórðarson. Við
upptökuna aðstoðuðu liðsmenn Júdasar.