Morgunblaðið - 13.05.1975, Blaðsíða 38

38
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 13. MAl 1975
WILSON — FORD — Ford Bandaríkjaforseti og
Harold Wilson, forsætisráðherra Breta, sjást hér
ræða saman sem þeir ganga út úr Hvíta húsinu eftir
viðræðufund þar á dögunum.
HO CHIMINH.
Ho Chi Minh spá-
dómurinn rættist
Og Bandaríkja-
menn fóru heim
1 StÐASTA eintaki vikuritsins
Time er sagt ailftarlega frá við-
brögðum fbúa Hanoi þegar sú
frétt barst að sigur hefði unnizt
og Saigon væri fallin. Loka-
sðknin á Saigon var og nefnd
meðal Þjóðfrelsishreyfingar-
manna Ho Chi Minh-baráttan,
enda hafði hann jafnan spáð
þvf að þrátt fyrir mikla og
erfiða baráttu sem þyrfti að
heyja gegn Bandarfkjunum, og
fórnir sem yrði að færa myndu
lyktir verða alger sigur. Þá seg-
ir frá æsku- og uppvaxtarárum
Ho Chi Minh og sfðan starfi
hans sem fullvaxta manns.
I Time segir að árið 1923 hafi
Ho verið nemandi við háskóla í
Moskvu. Síðan hafi hann haldið
til Kfna og þegar Chiang Kai-
shek hafi snúist gegn komm-
únistum árið 1927, hafi Ho eytt
næstu þrettán árum í ferðir
milli Moskvu og Kfna með við-
komu í fangelsum Chiang Kai-
sheks. 1 fangelsi hafi Ho Chi
Minh farið að rækta rithöf-
undarhæfileika sína og þróað
með sér föðurlega framkomu
sem hafi orðið til að margir létu
blekkjast af honum, enda þótt
hann væri f aðra röndina óvæg-
inn og svifist einskis. Ein-
hverju sinni er hann sagður
hafa svikið pólitískan keppi-
naut í hendur frönsku lögregl-
unnar, en gaf síðan verðlaunin
flokknum.
Þegar heimsstyrjöldin sfðari
brauzt út, sneri Ho aftur til
Indókfna til að skipuleggja and-
spyrnuhreyfingu gegn inn-
rásarliði Japana. Þegar leið að
lokum stríðsins, biðlaði hann
um hrfð til starfsmanna banda-
rísku leyniþjónustunnar, í
þeirri von að þeir myndu tala
Framhald á bls. 24
Pravda ræðst á tvö fínnsk blöð
SOVEZKA flokksmálgagnið,
Pravda gagnrýndi um helgina
mjög harkalega tvö finnsk blöð,
dagblaðið Iltaset og vikuritið
Uusi Maailma. Bæði hafa nýlega
birt greinar, þar sem þvf er hald-
ið fram að flest verkföll f Finn-
landi séu hafin að undirlagi og
samkvæmt skipunum frá Sovét-
rfkjunum og að finnski kommún-
istaflokkurinn fari nákvæmlega
eftir fyrirmælum frá Moskvu.
Gagnrýni Pravda á blöðin tvö er
einhver sú harðskeyttasta sem
sett hefur verið fram og segir þar
meðal annars að ritstjórar
nefndra blaða hafi fylgt þeirri
gullnu reglu atvinnufalsara að
leggja sannleikann algerlega á
hilluna og taka til grundvallar
ótrúverðugar getgátur. Pravda
segir það staðreynd að finnskir
verkamenn hafi styrkzt f barátt-
unni gegn einkafyrirtækjunum
og sögusagnir um þrýsting utan
frá séu algerlega úr lausu lofti
gripnar. Pravda bendir einnig á
að Finnland hafi ekki þurft að
finna jafn mikið fyrir kreppunni
sem rfki í efnahagsmálum mikils
hluta heimsins og megi þakka það
umfangsmiklu samstarfi Finna
við Sovétríkin og önnur kommún-
istaríki. Þessar æsingarkenndu
fullyrðingar sem bæði finnsku
blöðin hafi sett fram, tali fyrir sig
sjálfar og sýni hverjir standi
þarna að baki, segir Pravda enn-
fremur.
r
Israelar
réðust inn
í þrjá bæi
í Líbanon
Tel Aviv, 12. mai.
Reuter. NTB.
tSRAELSKIR hermenn réðust
aðfararnótt mánudags inn í
suðurhluta Líbanons f fyrsta sinn
f fjóra mánuði. Samkvæmt frétt-
um yfirmanna Israelshers tóku
hermennirnir með fimm gísla frá
bækistöðvum skæruliða í landa-
mærasvæðunum. Að sögn her-
stjórnarinnar réðust hermennirn-
ir inn f þrjá bæi, sem allir eru
rétt við landamærin.
Ekki voru neinar fréttir af
mannfalli og sögðu Israelar að
ekki hefði verið hleypt af skoti og
ekkert tjón unnið á byggingum.
Talið er að um eitt hundrað her-
menn hafi farið inn í Libanon að
þessu sinni.
Israelar gerðu síðast hríð að
þessum svæðum í Líbanon þann
15. janúar s.l. Líbanir eru ekki
sagðir hafa veitt neina mótspyrnu
að þessu sinni, enda um leifturað-
gerð að ræða.
I fréttum frá Beirut segir að sex
.fangar hafi verið teknir og veit-
ingahús í einum bæjanna hafi
verið sprengt í loft upp. Þessu
neitaði síðan talsmaður Líbana,
en staðfesti að gíslar hefðu verið
teknir.
Þá segir í fréttum frá ísrael að
Bandaríkjamönnum hafi verið
greint frá því að ísraelar myndu
ekki sýna Egyptum neinn frekari
vináttuvott eða líta þá betri aug-
um, þó svo að opnun Súezskurðar
hafi verið tilkynnt þann 5. júní
n.k. Sagði i orðsendingu Israela
að þeir litu ekki á opnun skurðar-
ins sem friðarvott heldur einvörð-
ungu í þágu efnahagslegra hags-
muna Egypta. Hafi hvergi verið
kveðið á um að Israelar yrðu að
gera eitthvað á móti þó að
Egyptar opnuðu skurðinn.
SADATI
KUWAIT
Kuwait, Kairo, 12. maí.
Reuter, NTB.
ANWAR Sadat, Egyptalandsfor-
seti, kom í dag til Kuwait, en það
er fyrsti áningarstaður á ferð
hans um fjögur Arabarfki sem
hófst I dag. Er tilgangurinn með
ferðinni að styrkja samstöðu
Arabaþjóðanna áður en Sadat
ræðir við Ford Bandarfkjaforseta
I Genf snemma f júnfmánuði.
Sadat fékk mjög hlýjar móttökur
f Kuwait og safnaðist mikill
fjöldi manns saman til að fagna
honum.
Sadat mun fara til Bagdad á
miðvikudag, síðan verður hann
tvo daga í Jórdaníu og loks ræðir
hann við Sýrlandsforseta í
Damaskus. Búizt er við að Sadat
og Arabaleiðtogarnir muni ræða
innbyrðis skoðanaágreining
Araba, m.a. landamæravandamál
Kuwait og Iraks, deilur Iraks og
Sýrlands og samskipti Jórdanfu
við skæruliða Palestínu.
Beðið er með hvað mestri eftir-
væntingu eftir heimsókn Sadats
til Iraks en þeir síðarnefndu hafa
Framhald á bls. 24
Viðskiptasamning-
ur EBE og ísraels-
manna undirritaður
Brússel, 12. mai.
NTB, Reuter.
ÍSRAELAR geröu á sunnu-
dag nýjan viðskiptasamn-
ing við Efnahagsbanda-
lagið og var hann undirrit-
aður í Brtissel af hálfu
Israela af Yigal Allon
utanríkisráðherra. Þetta
er fyrsti samningur innan
ramma stefnu EBE gagn-
vart Miðausturiöndum. Af
hálfu Efnahagsbandalags-
ins skrifaði formaður ráð-
herraráðsins undir.
Þessi samningur er
sagður hafa mikla póli-
tíska þýðingu og ísraelskar
heimildir segja að hér hafi
unnizt diplómatískur ísra-
elskur sigur.
Undirbúningur málsins hefur
staðið yfir í þó nokkur ár og hefur
hvað eftir annað seinkað vegna
ágreinings Efnahagsbandalagsins
um það sem felast eigi í öðrum
samningum sem hugsanlega verði
gerðir við Miðausturlönd.
Enda þótt samningurinn hafi
nú verið undirskrifaður, er ýmis
fyrirvari hafður á. Þær tilslakanir
sem ísraelum verða veittar í út-
flutningi unnínna landbúnaðar-
vara taka til dæmis ekki gildi að
sinni og er það að kröfu Itala sem
vilja standa sterkar að vígi í sam-
keppni við Israela. Landbúnaðar-
ráðherrar Efnahagsbandalagsins
munu kvaddir á fund í Brússel til
að fjalla um þetta efni. Að öðru
leyti gengur samningurinn í gildi
þann 1. júli. Á næstu tveimur
árum á EBE að fella niður allan
toll á iðnaðarvörum frá Israel, en
Israelar eiga aftur á móti að af-
nema tollatakmarkanir gagnvart
EBE-ríkjum á næstu fjórtán
árum. Búizt er við að samningur
þessi þýði í framkvæmd að út-
flutningur frá Israel til Evrópu
stóraukist á næstu árum.
Þá er einnig gert ráð fyrir að
þessi samningur EBE og Israels
muni verða til að greiða fyrir
samningum EBE við þrjú Afríku-
riki, Alsír, Túnis og Marokkó.
Hefði allt farið að líkum átti sá
samningur að ganga I gildi um
svipað leyti og ísraelski samning-
urinn, en þar hefur einnig verið
ágreiningur um landbúnaðar-
vörur. Einnig eru hafnar við-
ræður við fjögur Arabaríki,
Egyptaland, Sýrland, Jórdaníu og
Libanon og hafnar eru og viðræð-
ur við Spán og Möltu.
FRETTIR
Sovétar gerðu áætlun um
kommúnístastjórn í Portúgal
Jan Sejna, hershöfðingi, leysir frá skjóðunni
London, 12. maí. Reuter.
ÞEKKTUR tékkneskur herforingi, Jan Sejna, sem flýði frá Tékkósló-
vakfu árið 1968, hefur skýrt frá áætlun, sem Sovétrfkin hafi haft á
prjónunum um að koma á fót kommúnistastjórn 1 Portúgal árið 1976
eða 1977.
Jan Sejna ræddi við fréttamann
stórblaðsins Times og sagði
honum frá áformunum sem
gengu út á að koma portúgölskum
kommúnistum í áhrifastöður í her
Portúgals. Sejne býr nú I
Washington og nýtur verndar
CIA. Hann sagði að hann hefði
haft þessar upplýsingar í fórum
sinum þegar hann flýði frá
Tékkóslóvakíu hálfu ári fyrir inn-
rás Varsjárbandalagsríkjanna í
Tékkóslóvakíu. Að því er talið er
mun hann háttsettastur herfor-
ingja, sem flúið hefur frá Varsjár-
bandalagsriki. Eftir flótta hans
var hann sakaður um að hafa
dregið sér um 30 þús. sterlings-
pund úr opinberum sjóðum.
Sejna segir í yfirlýsingu sinni
að hann hafi þekkt Alvaro
Cunhal, foringja kommúnista-
flokksins í Portúgal, þegar
Cunhal var í útlegð i Prag á árun-
um 1960—1968. Var skipunum
Sovétmanna komið áleiðis til for-
vígismanna portúgalskra komm-
únista fyrir meðalgöngu sovézka
sendiherrans í Prag, Stephan
Chervonenko.
Sejna segir: „Þar sem ég var
flokksritari í tékkneska varnar-
málaráðuneytinu þekkti ég til
ráðagerða sovézkra kommúnista
varðandi framtíð Portúgals,“ og
hann bætir við að ætlun hafi
verið að koma smám saman á lýð-
ræðisstjórn en undir handleiðslu
kommúnista.
Þrátt fyrir þá skoðun Cunhals
að bylting yrði gerð í landinu
þegar Salasar andaðist, töldu
Sovétmenn að nokkur tími myndi
líða unz kommúnistar hefðu kom-
ið undir sig fótum I Portúgal.
Sejna segir að það hafi verið inni-
falið i áformunum að Portúgalir
yrðu áfram í Atlantshafsbanda-
laginu, enda myndu þeir á þann
hátt fá aðgang að ýmsum skjölum,
sem þeir gætu síðan miðlað til
Varsjárbandalagsins. „Byggðist
þetta á þeirri áætlun Varsjár-
bandalagsins að grafa undan
Atlantshafsbandalaginu með þvi
að færa sér í nyt þá hlekki sem
veikastir væru i varnarkerfi
bandalagsins, en að þeirra dómi
voru þar með Tyrkir, Grikkir og
Italir.
Sejna segir að Cunhal hafi
verið talinn ágætur skipuleggj-
andi en þó hafi þurft að ýta á
hann í ýmsu. Hann hafi verið
álitinn sanntrúaður marxisti og
var óneitanlega mjög gott tæki i
höndum sovéska kommúnista-
flokksins.