Morgunblaðið - 17.06.1976, Side 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 17. JUNI 1976
gagnvart Sovétrikjunum. Þess
er skemmst að minnast er hann
flutti ræðu á flokksþingi sov-
ézka kommúnistaflokksins sem
vakti með sovézkum forystu-
mönnum töluverðan óróa, þar
sem hann krafðist þess að hver
þjóð veldi sér þann sósialisma
sem félli bezt að sögulegri hefð
viðkomandi lands, efnahags-
kerfi, stjórnmálaþróun og fé-
um þá á stundum við Mario
Soares, forystumann Sósfalista-
flokksins i Portúgal, enda þótt
við nánari athugun sé regin-
munur á þessum tveimur
mönnum, bæði hvað snertir
lífsviðhorf, og skoðanir á þjóð-
málum; síðast en ekki sízt þykir
Berlinguer snöggtum slakari
ræðumaður en Soares. Þó verð-
ur að viðurkenna að hann hefur
SA evrópskur stjórnmálamaður
sem nú er hvað mest í sviðsljós-
inu er óumdeilanlega Enrico
Berlinguer, forystumaður
ítalska kommúnistaflokksins.
Líkur benda til að flokkur hans
muni komast i valdaaðstöðu að
kosningunum á Italíu loknum,
og eins og fram hefur komið i
fréttaskrifum og greinum hafa
ýmsir forsvarsmenn Atlants-
hafsbandalagsins af því hinar
mestu áhyggjur.
Berlinguer hefur þó hvað eft-
ir annað lagt á það áherzlu að
Enrico Berlinguer:
Fyrsti forsaetisráðherra kommúnista-
flokks í Vestur-Evrópuríki eftir stríð?
flokkur hans muni styðja lýð-
ræðið hvað sem tautar og raul-
ar og hann hefur vissulega sýnt
sjálfstæði ftalska flokksins
lagslegum aðstæðum. Sumir
hafa hneigzt til þess að lýsa
Berlinguer sem sósíalista frem-
ur en kommúnista og líkja hon-
Með konu sinni Letizia og börnum þeirra þremur.
náð sterkum tökum á itölskum
kjósendum enda þótt það kunni
einnig að eiga rætur að rekja til
þess hversu kristilegir demó-
kratar og aðrir þeir flokkar i
Italíu sem hafa haft völd í land-
inu hafa reynzt vanmegnugir i
að koma efnahag landsins á
réttan kjöl.
Berlinguer er 54 ára gamall,
fáskiptinn og hlédrægur að eðl-
isfari, kvæntur og þriggja
barna faðir. Hann er litt gefinn
fyrir að ræða um sjálfan sig, en
þó er eftir honum haft að hann
hafi verið sannkallaður upp-
reisnarmaður, þegar hann var
strákur. „Ég mótmælti öllu —
hverju nafni sem það nefndist.
Ég var á móti trúnni, rikinu,
innantómu orðagjálfri fólksins
í kringum mig, og ég var á móti
skólakerfinu. Á þessum árum
leit ég á mig sem ekta stjórn-
leysingja." ,
Berlinguer ólst upp í bænum
Sassari á Sardiníu, sem er 100
þúsund manna bær. Kennari
hans einn segir að hann hafi
verið miðlungsnemandi, en um
greind hans hafi ekki þurft að
efast. Hann var lestrarhestur á
flest annað en skólabækur á
Berlinguer f ræðustól I Verona.
yngri árum og kornungur heill-
aðist hann af kenningum Karls
Marx. Fjölskylda hans var rót-
tæk eins og margir landeigend-
ur á Sardiníu sem höfðu lent í
hringiðu iðnvæðingarinnar
gegn vilja sínum.
I seinni heimsstyrjöldinni
varð Berlinguer ritari Æsku-
lýðssamtaka kommúnista í
Sassari. Hann var handtekinn
fyrir að taka þátt í að hnupla
matvælum handa sveltandi eyj-
arskeggjum, en sat ekki lengi í
fangelsi. Hann fluttist síðan bú-
ferlum til Rómaborgar og fór
að vinna í bækistöðvum flokks-
ins þar og komst undir verndar-
væng Togliattis. Þegar hann
var aðeins 23 ára gamall var
hann kjörinn í miðnefnd
flokksins og upp frá þvi fór
vegur hans í stjórnmálum mjög
vaxandi. Við forystu kommún-
istaflokksins tók hann árið 1972
af Luigo Longo.
Ein af ástæðunum fyrir þvi
að Berlinguer sýnir ákveðna
hlédrægni er sögð sú, að hann
vill fyrir hvern mun forðast
persónudýrkun. En þar sem allt
útlit er nú fyrir að hann geti
orðið fyrsti forsætisráðherra
kommúnistaflokks í Vestur-
Evrópu eftir stríð, hefur ekki
fram hjá því farið að slikrar
dýrkunar sé þegar farið að
gæta í heimalandi hans.
Háskólanemar safna upp-
lýsingum um fráfærur
Forráðamenn Borgarspftalans við hið nýja tæki.
Borgarspítalinn
fær nýtt hjartatæki
frá ónefndu fyrirtæki
ÞAÐ er ekki ýkjalangt sfðan frá-
færur voru lagðar niður meðal
fslenzkra bænda, en samt sem
áður er þessi búskaparháttur
mörgum ókunnur og þeir verða
stöðugt færri sem sjálfir hafa
haft þann starfa að vaka yfir ám
eða mjólka þær. Nú f sumar mun
hópur nema f fslenzku, sagnfræði
og þjóðfélagsfræði kanna fráfær-
ur út frá þjóðfræðilegu sjónar-
miði og fer könnun þessa hóps
fram um allt land. Auk þess mun
hópurinn kanna staði þar sem
kornmyllur stóðu og þessir staðir,
stekkir, náttból o.fl. verða sfðan
færðir inn á landakort. Til að
gera grein fyrir þessum málum
fékk Morgunblaðið Atla Rúnar
Halldórsson til að segja frá.
— Kveikjan eða upphafið að
þessu öllu saman var alhliða söfn-
un þjóðfræða í Skagafirði í fyrra-
sumar, sagði Atli. — Könnun
þessa kostuðu einstaklingar og
ýmis félagasamtök, og sýndi þetta
okkur að ýmislegt er hægt að gera
þó að áhugi hins opinbera sé ekki
sem skyldi. Því var það að við
ákváðum I vetur að reyna að
skipuleggja sambærilega könnun
og taka fyrir eitthvert verkefni.
Við erum 21 sem frá þvi i febrúar
höfum komið saman einu sinni í
viku til að undirbúa okkur fyrir
þetta og vinna ýmiss konar skipu-
lagsstarf. Meðal annars skrifuð-
um við 500 bréf til sýslufélaga,
hreppsfélaga, búnaðarsambanda
og kvenfélaga, svo að eitthvað sé
nefnt og fengum yfirleitt mjög
góðar undirtektir við beiðni
okkar um fjárstuðning og aðra
iðstoð. Jákvæðastir voru Norð-
iendingar, en undirtektir aðila á
.itór-Reykjavikursvæðinu, í Borg-
rfirði og á Vestfjörðum hafa
ckki verið nógu jákvæðar, segir
tii Rúnar.
I byrjun júní hófst siðan sjálf
könnunin og var byrjað á því að
ræða við fólk í Reykjavik, sem
sjálft man fráfærurnar. Með því
að byrja á því að tala við fólk í
Reykjavík, en ekki fara á staðina
sjálfa til að byrja með, töldu
háskólanemarnir sig vinna
tvennt. Þau vildu samræma
starfsaðgerðir sínar áður en hald-
ið yrði út í héruðin og einnig fá
æfingu áður en sjálft starfið hæf-
ist.
— Höfuðverkefni okkar í þess-
ari könnun eru fráfærur og efni
nátengd þeim, sagði Atli. — Við
munum tala vió fólk úr hverjum
hreppi og þá eftir ábendingum
kunnugs manns í héraðinu, en I
vetur gerðu 4 viðskiptafræði-
nemar skrá fyrir okkur yfir alla
Islendinga 67 ára og eldri. Mein-
ingin er að teikna stekki, sel og
slíkt inn á laridakort og sömuleið-
is staði þar sem kornmyllur hafa
verið á.
— Fyrir hvern viðmælanda
okkar leggjum við ýmsar spurn-
ingar, sagði Atli og lagði á borðið
mikinn doðrant sem hafði að
geyma svör við spurningum, sem
lagðar höfðu verið fyrir Ingólf
Þorsteinsson fyrrverandi yfir-
lögregluþjón. Ingólfur var smali á
Nesi i Grafningi á fyrsta tug
aldarinnar og hafði frá ýmsu að
segja í sambandi við fráfærur, en
til að gefa nokkra mynd af því
sem hann var spurður um má
nefna stekk, kvíar, náttból,
mjólkurær, stekktíð, hjásetu,
mjaltir og þjóðtrú.
Sjálf könnunin fer fram átíma-
bilinu frá 1. júni til 1. september,
en framúrvinnsla síðan í septem-
bermánuði. Áætlað er að kostnað-
urinn við þessa könnun verði um
400 þús. í hverri sýslu landsins og
er langmesti hlutinn gjafafé frá
einstaklingum, félögum og stofn-
unum.
NÝVERIÐ barst Borgarspftalan-
um f Reykjavfk stórgjöf frá fyrir-
tæki f Reykjavfk. Fyrirtækfð, sem
óskar ekki eftir að vera nafn-
greint, færði stofnuninni tæki til
gjörgæzlu á hjartasjúklingum.
Tækin, eru frá Hewlett Packard
í Bandaríkjunum. Eru þau mjög
fullkomin að allri gerð. Hluti
tækjanna ét.við rúm sjúklings og
tengdur honum. Sendir hann það-
an allar upplýsingar til miðstöðv-
ar, sem er f vaktherbergi sjúkra-
deildar. Þaðan er þannig hægt að
fylgjast með mörgum sjúklingum
samtímis og koma fram á tækjun-
um breytingar og truflanir sem
verða á hjartslætti sjúklinganna.
Þessi búnaður kemur til viðbótar
hliðstæðum búnaði sem fyrir er,
og bætir þessi höfðinglega gjöf
stórlega aðstöðu til læknismeð-
ferðar hjartasjúklinga.
Tæki þessi sem eru að verð-
mæti u.þ.b. 2 millj. króna sýna
höfðingslund og ræktarsemi fyr-
irtækisins í garð sjúkrastofnana
Reykjavíkurborgar; ræktarsemi
sem seint verður fullþökkuð, seg-
ir í fréttatilkynningu frá spítalan-
um.