Morgunblaðið - 03.09.1976, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 3. SEPTEMBER 1976
Farið um borð
í þýzka togara
STARFSMENN Landhelgisgæzl-
unnar fóru nýlega um borö í tvo
v-þýzka togara úti af Vestfjörðum
og könnuðu veiðarfæri, afla og
aflasamsetningu þessara togara.
Veiðarfærin reyndust vera lögleg
og afli togaranna var nær ein-
göngu karfi.
Undanfarið hafa verið tveir
beigískir togarar hér að veiðum,
11 þýzkir togarar og brezkir togar-
ar hafa verið hér í hámarki síð-
ustu daga eða 28—29 togarar að
veiðum dag hvern.
Varðskipin hafa mörg hver ver-
ið til viðgerðar undanfarið eftir
átök þorskastríðsins. Þessa stund-
ina eru Þór og Ver til viðgerðar,
en Ægir er nýfarinn úr höfn og er
viðgerð á honum að mestu lokið.
Strax og viðgerð á Þór er lokið
mun Týr koma til viðgerðar en
Baldur mun verða að bíða þess að
komast f slipp enn um sinn.
— Rækja
Framhald af bls. 36
una um borð og frysta, þar sem
geymsluþol hennar væri svo
lítið. Rækjan sem þeir fengju
væri mjög faileg og stór og
færu að meðaltali 155 til 160
rækjur í kilóið.
Sjö manna óhöfn er á Höfr-
ungi 2. við þessar veiðar.
— Miklar annir
Framhald af bls. 36
heyi inn í gær og dag. Bændur
hefóu víðast hvar átt mikið hey
legið og væri það orðið hálf-
ónýtt. Sagði Hjalti að menn
væru fremur að hirða það til að
losa af túnum en vegna noia-
gildis. Hann sagói þó, að menn
mundu slá til viðbótar og ef
þurrkur héldist eitthvað áfram
gæti ástandið skánað.
Páll Pálsson á Borg í Mikla-
holtshreppi tók mjög í sama
streng. Þar um slóðir hefðu all-
ir verið í heyskap þrjá síðustu
dagana en nokkrum erfiðleik-
um hefði valdið, að tún væru
mjög blaut eftir vætutíðina.
Hann kvað dæmi þess af hans
slóðum, að bændur hefðu ekki
náð inn strái af þurru heyi en
Páll sagði að ef þurrkur héldist
út vikuna myndi ástandið
skána stórlega.
Jens Guðmundsson, Bæjum
við ísafjarðardjúp, lofaði veð-
urblíðuna og sagði þurrkinn
síðustu daga nægja mönnum til
að ná inn síðustu tuggunni. Þar
kom þurrkurinn á höfuðdegi
eftir ákaflega vætusaman
ágústmánuð en hins vegar
hefðu menn þar um slóðir notið
þokkalegs veður fram að þeim
tíma, ólíkt því sem var á suð-
vesturhorni landsins.
Svipaða sögu hafi Björn í Bæ
á Höfðaströnd að segja.
Heyskap þar væri lokið eða að
ljúka á síðustu bæjunum í
þurrkinum síðustu daga en
ýmsir bændur hefðu átt mikil
hey á túnum og mikil vinna
hefði verið að ná þeim inn.
Bjóst Björn við miklum hey-
feng en heyin væru misjöfn.
Nokkrir bændur höfðu þó náð
að ljúka heyskap fyrir mánaða-
mót júlí—ágúst eða áður en
óþurrkatíðin skall á.
Siggeir Björnsson, Holti á
Síðu, kvað bændur þar um slóð-
ir ekki hafa orðið alveg eins illa
úti í óþurrkatíðinni og bændur
á suðvestanverðu landinu, og
bjóst hann einnig við að þessir
þurrkdagar hefðu dugað til
þess að ná inn síðustu heyjun-
um.
Sigurður Sigmundsson,
Syðra-Langholti í Hrunamanna-
hreppi, sagði, að höfuðdagur-
inn hefði ekki brugðizt, þvl að
birt hefði upp seinnipartinn
þann dag og menn farið að slá á
mánudag og þriðjudag. Allir
væru á kafi í heyskap farið upp
eldsnemma á morgnana og
verið að fram á nótt.
Hrakningurinn væri orðinn
lélegt hey en það sem nú væri
slegið liti ekki illa út og gæti
orðið þolandi fóður með kjarn-
fóðri. Sagði Sigprður að þessir
þurrkdagar gætu bjargað miklu
ef þeir héldust eitthvað. Hann
lagði áherzlu á að menn austan
Fjalls væru heldur óánægðir
með varahlutaþjónustu, og
sagði mikilvægt ef þurrkurinn
héldist um helgina, að vara-
hiutaverzlanir hér hefð þá vakt
til að bændur gætu náð I nauð-
synlega varahluti, því að ef
tækin biluðu þá lamaðist hey-
vinnan og þurrkurinn nýttist
ekki.
— Þykkvibær
Framhald af bls. 36
allt kartöflugras hefði að miklu
leyti horfið f tveimur rokviðrum I
vor. Magnús áætlaði, að roksvæði
þessi væru alls um 60% af garð-
löndum I Þykkvabæ og væri upp-
skeran þannig í heild ákaflega
léleg.
Magnús kvaðst telja, að allflest-
ir bændur í Þykkvabæ hefðu
orðið fyrir einhverju tjóni af
völdum roksins, þó að það væri
nokkuð misjafnt hversu hart
menn hefðu orðið úti.Síðan kvað
Magnús vætutiðina í sumar hafa
valdið verulegum spjöllum, því að
í hálfan þriðja mánuð hefði ekki
verið nema 3—4 þurrir dagar, og
þess væru dæmi að kartöflur
hefðu hreinlega súrnað í vatni.
Þetta er þannig annað árið i röð
sem kartöflubændur i Þykkvabæ
verða fyrir uppskerubresti.
Kvaðst Magnús jafnvel búast við
að þetta ár yrði uppskeran jafnvel
lélegri en í fyrra og bændur flest-
ir hverjir yrðu þvi tekjulitlir nú
sem þá.
— Upphitaði
Framhald af bls. 2
kemur þó til með að kosta um 60
milljónir króna, enda er sérstak-
lega til hans vandað. Verður
brattasti hluti hans, eða samtals
rúmir 100 metrar, upphitaður og
er það gert til að koma í veg fyrir
óhöpp ( mestu vetrarhálkunum.
Er þetta f fyrsta skipti ( Reykja-
vfk, sem hluti vegar er upphitað-
ur, hins vegar hafa bflastæði,
gangstéttir og jafnvel knatt-
spyrnuvellir verið upphitaðir áð-
ur.
Eins og áður sagði verður vega-
spotti þessi væntanlega tekinn í
notkun í október, en eftir er enn
að ganga frá burðarlögum og síð-
an að malbika. Talsvert hefur
þurft að sprengja á þessu svæði
og einnig að fylla upp. Verða tvær
akreinar í hvora átt og undir veg-
inn verða göng fyrir fótgangandi.
Hitalagnir verða I efsta laginu
undir malbikinu og vatnið til hit-
unar verður tekið beint úr hita-
veitustokknum, sem er rétt við.
- Barnakennarar
Framhald af bls. 2
hjá kennurum í efri bekkjum
skólans, skert séu laun þeirra sem
starfi við átta mánaða skóla, þeir
fái lægri stigagjöf fyrir hvert
starfsár og yfirvinnukaup þeirra
sé lægra, t.a.m. fáist ekkert greitt
fyrir úrlausnir skriflegra verk-
efna umfram vinnuskyldu. Telja
kennararnir, að launamisræmið
milli kennara neðri bekkja grunn-
skólans og hinna sem kenna í efri
bekkjum geti numið allt frá
12—14% og upp í 20% í sumum
tilfellum.
— Verðmæti
Framhald af bls. 2
væru búnir að fá 7600 lestir af
loðnu í sumar að verðmæti 55—60
millj. króna, en á s.l. loðnuvertíð
hefði aflinn hjá þeim numið
13.300 lestum að verðmæti eitt-
hvað yfir 40 millj. kr. — Við feng-
um 16 þús. lestir af loðnu á 5
vikum við Nýfundnaland i fyrra
og þessi 7600 tonn núna eru álíka
að verðmæti.
Morgunblaðið spurði Krist-
björn hvort nógu mikið hefði ver-
ið leitað að loðnu I sumar. Hann
sagði, að svo væri ekki, eitt leitar-
skip þyrfti stanzlaust að vera að,
enda héldi loðnan sig á mjög
stóru svæði úti fyrir Norðurlandi.
— Ég man t.d. að á meðan síldin
var og hét köstuðum við á loðnu
um 60—70 sjómílur vestur af Jan
Mayen, sagði hann.
Þá sagði Kristbjörn, að þessar
veiðar á loðnu gætu gefið miklu
betri raun ef skipin væru með
rétt veiðarfæri. Þau notuðu nú
stuttar og grunnar nætur úr sveru
garni, sem gerðar væru fyrir vetr-
arveiðar á loðnu. Norðmenn not-
uðu 300 faðma langar og 75 faðma
djúpar nætur til sumarveiðanna.
Þær nætur væru líka úr miklu
grennra garni, auk þess sem þær
væru hnútalausar. Talað væri um
að lengja nætur islenzku skip-
anna, en það væri vandkvæðum
bundið, það sem þær væru svo
efnismiklar fyrir, að bæði menn
og tæki ættu I erfiðleikum með
þær.
— Kosygin
Framhald af bls. 1
störfuðu þar báðir við þungaiðn-
að.
Álitið er meðal diplómata í
Moskvu að Kosygin muni segja af
sér á fundi æðsta ráðsins, sem
haldinn verður síðar í þessum
mánuði, og þá við sama tækifæri
muni Mazurov taka við en Tik-
honov verði hans varamaður.
— Bretar
Framhald af bls. 1
að vegg I langan tima, vera með
poka yfir höfði og valda þeim
vanliðan með óþægilegum
hávaða.
Nefndin felst einnig á ásakanir
irsku stjórnarinnar um að 11 aðr-
ir fangar hafi sætt illri meðferð.
Voru þeir barðir með pískum og
hrint, með bundið fyrir augun, úr
þyrlum, sem svifu lágt yfir jörðu,
en þeim var sagt að þær væru I
mikilli hæð.
Nefndin hafnaði hins vegar 5
öðrum ásökunum irsku stjórnar-
innar og vildi ekki fallast á að það
bryti í bága við mannréttindasam-
þykktir að mönnum væri haldið
föngnum án dóms, né að farið
væri verr með kaþólska menn
sem handteknir væru.
Nefndin hvatti brezku stjórnina
til að koma í veg fyrir að fangar á
Norður-lrlandi sættu illri með-
ferð, en tók fram í skýrslu sinni,
að henni væri ljóst það ofbeldi,
sem þar ríkti og sem öryggissveit-
irnar ættu við að striða.
Brezki Norður-
Irlandsmálaráðherrann, Merlyn
Rees, sagði i dag að hann gæti
ekki séð af hverju írska stjórnin
væri að taka þetta mál til umræðu
og kvaðst harma að hún sæi
ástæðu til að vekja upp draug,
sem hefði verið dauður I 5 ár,
enda gagnaði það engum nema
hefndarverkamönnum.
— Kissinger
Framhald af bls. 1
viðræðum um framtíð Namibíu,
þar sem Suður-Afríkustjórn lítur
á þau sem ofbeldissamtök.
Búizt er við að Kissinger Ieggi
áherzlu á þrjú atriði i viðræðun-
um við Vorster: náðun pólitiskra
fanga, brottflutning suður-
afrískra herja frá Namibiu og
hiutverk Swapo.
— Orkuverð
Kröflu
Framhald af bls. 3
mætti verðleggja hana á 45
aura/kwst. á 13. ári, skv. þeim
athugunum sem við var stuðst I
erindinu. Líkléga yrði útkoman
svipuð ef orkuverð frá Sigöldu
væri reiknað á hliðstæðan hátt.
Endanlegt orkuverð til neytenda
er ekki ákveðið þannig heldur
jafnað milli ára.
Þar af leiðandi er hvorki einhlítt
að tiltaka kostnaðarverð á t.d. 1.
ári eða 13. ári, þegar talað er um
meðalverð til neytenda. Slíkur
talnasamanburður sýnir einungis
hver áhrif stærð markaðarins
hefur á kostnaðarverð orkunnar.
3. Ef bera á saman orkuverð frá
fyrirhugaðri Norðurlandsvirkjun
og Landsvirkjun verður að taka
Sigöldu með i reikninginn, eða þá
taka Sigöldu og Kröflu út úr og
bera þær saman sér.
Venjulega er fenginn saman-
burðargrundvöllur á hagkvæmni
virkjana með því að reikna kostn-
að á kwst, miðað við fullnýtingu.
Séu Krafla og Sigalda bornar
saman á þennan hátt verður orku-
verð svipað eða i kringum 2
kr./kwst., en hvorug virkjunin
verður fullnýtt strax.
4. Með tilliti til nýtingar Kröflu-
virkjunar fyrstu árin er rétt að
vekja athygli á því að með til-
komu hennar er unnt að útrýma
þeim orkuskorti sem ríkt hefur á
Norðurlandi og sinna aukinni
eftirspurn. Samningar um sölu
orku frá fyrri áfanga hennar eru
vel á veg komnir.
— 200 mílur
Framhald af bls. 1
að framfylgja lögunum i Norður-
sjó. Norskir sjómenn munu njóta
forréttinda innan lögsögunnar en
það verður nauðsynlegt að veita
erlendum skipum veiðiréttindi
innan hennar til að tryggja hags-
muni sjómanna á vesturströnd-
inni, sem af hefð hafa veitt á
miðum, sem munu verða innan
200 milna lögsögu annarra landa,
eins og Bretlands. Ríkisstjórnin
hefur því leitað fyrir sér hjá
Norðursjávarþjóðum um skipti á
síldar- og makrilsmiðum fyrir
þorsk- og ýsumið við Noreg. Einn-
ig vilja sjómenn ná einhvers kon-
ar samkomulagi við Sovétmenn.
Margar Evrópuþjóðir, þar á
meðal Frakkar, Austur- og Vest-
ur-þjóðverjar og Pólverjar, munu
þó neyðast til að hætta veiðum við
Noreg en verður þó að líkindum
gefið nokkurra ára aðlögunar-
tímabil.
- Höfðaborg
Framhald af bls. 1
tók lögreglan harkalega á móti
þeim með kylfum og táragasi.
Flestar verzlanir í miðbæn-
um urðu að loka og vegfar-
endur flúðu sem fætur toguðu
þegar táragasið lagðist yfir
göturnar. Þetta er i fyrsta
sinn, sem alvarlegar óeirðir
eiga sér stað í borgarhluta,
sem ætlaður er hvitum síðan
uppreisnin var gerð I Soweto
fyrir 11 mánuðum.
Ekki er ljóst hve margir slös-
uðust í óeirðunum í dag þegar
lögreglan lagði til atlögu.
Margar gamlar hvítar konur,
sem voru í verzlunarerindum
voru lamdar niður og lög-
reglan réðst á marga hvíta
áhorfendur. Segja sjónar-
vottar lögregluna hafa ráðizt á
alla sem fyrir voru án tillits til
litarháttar, og ríkti hreint öng-
þveiti. Eftir hádegi var allt
orðið kyrrt í miðborginni, en
verzlanir voru lokaðar fram
eftir degi.
— Aldraðir
Framhald af bls. 10
sem þess þurfa, leikfimi og
fleira."
(JTUNDAN 1
VELFERÐAR-
ÞJÓÐFÉLAGINU
Hvað er svo framundan hjá
þér?
„Eg ætla að halda áfram að
kynna mér þessa starfsemi er-
lendis í vetur, einfaldlega vegna
þess að ég hef mikinn áhuga og
ánægju af að starfa með öldruðu
fólki. Framtak f þessum efnum
er mikil nauðsyn, þvf að við höf-
um látið þessi mál gamla fólks-
ins liggja allt of mikið milli
hluta. Það þarf að vekja til um-
hugsunar um þessi mál og fylgja
þeim eftir með framkvæmdum
eins og DAS er nú að gera, þvf
það vita allir sem vilja vita, að
gamla fólkið hefur á svo margan
hátt orðið útundan f velferðar-
þjóðfélaginu. Það lagði grunn-
inn með orku sinni, en þegar fór
að halla undan fæti hjá þvf, varð
það útundan. Hvað sjálfa mig
snertir, þá vona ég að ég geti
orðið að einhverju liði hér heima
f þessum efnurn að loknu námi.“
-á.j.
— Skák
Framhald af bls. 36
upphafi. Hann varði mjög
miklum tíma í leikina í byrjun
og þannig notaði hann um 1
klst. á fyrstu 6 leikina en í þá
fóru aðeins um 5 min hjá
Timman. Þeir kapparnir fóru
lítt troðnar slóðir í byrjun og
hafa sennilega skipzt á um að
koma hvor öðrum á óvart með
nokkuð sérstæðum leikjum.
Menn höfðu orð á þvi að
Timman ætlaði að taka Friðrik
á „tauginni" með hinum
snöggu svörum sínum í byrjun.
En Friðrik losaði fljótlega um
sjálfan sig, og um tima voru
menn farnir að eygja sigur hjá
honum. Hinn snjalli
Hollendingur var þó ekki á þvi
að ganga með skarðan hlut frá
borði og fór nú að hugsa sig
betur um og skákinni lauk eins
og áður segir með jafntefli.
Þeir voru margir áhorf-
endurnir sem fylgdust með
víðureignum skákmannanna í
Hagaskólanum í gærkveldi.
Þar mátti sjá marga af fyrr-
verandi beztu skákmönnum
íslendinga og einnig voru þar
mættir sumir af fyrirmönnum
þjóðarinnar, eins og t.d.
Gunnar Thoroddsen, félags-
málaráðherra. Vafalaust hefur
skák þeirra Friðriks og
Timmans verið sú viðureign
sem flesta fýsti að fylgjast
með, enda vildu sumir meina
að þarna yrði á ferðinni eigin-
leg úrslitaskák Reykjavíkur-
mótsins.
Þær voru þó margar aðrar
viðureignir sem vöktu athygli
áhorfenda. Þannig var talsvert
fjör í skák þerra Inga R:
Jóhannessonar og Westerinen
þegar frá upphafi og máttí þar
aldrei á milli sjá, en skákinni
var ekki lokið þegar frétta-
menn blaðsins urðu frá að
hverfa. Þá sótti hinn ungi og
efnilegi skákmaður Margeir
Pétursson hart að Bandaríkja-
manninum Vukcevic og virtist
eiga góða sigurmöguleika, en
einnig þeirri rimmu var ekki
lokið er við urðum frá að
hverfa.
Þegar Jón Þ.Þór símaði úr
Hagaskólanum síðar í gær-
kvöldi höfðu Björn og Najdorf
samið um jafntefli svo og
Guðmundur og Haukur,
Tukmakov og Antoshin.
Vuckevic hafði þá unnið
Margeir.
Vuckevic tefldi djarfa byrj-
un og var með tapað tafl um
tíma en lék á Margeir og vann
sigur. Haukur fékk sterka
stöðu gegn Guðmundi, en tókst
ekki að nýta sér hana. Björn
Þorsteinsson tapaði peði í byrj-
un en náði mótspili á Najdorf
vegna ónákvæmrar tafl-
mennsku stórmeistarans og
náði öruggu jafntefli. Rússarn-
ir hins vegar virtust þurfa að
hraða sér í bíó, því að þeir
höfðu lokið skák sinni fyrir kl.
6.
SKAKIR þeirra Inga og
Westerinen, Helga og Matera
og Gunnars og Keene fóru all-
ar í bið.
Árdegis í gær voru einníg
tefldar biðskákir, og vann þá
Westerinen Helga Ólafsson í
skák þeirra úr 6. umferð og
Tukmakov vann Matera en
aðrar skákir fóru aftur í bið.
Hér fer á eftir skák þeirra
Friðriks og Timmans.
Friðrik —Timman
Kóngindversk vörn
1. d4 — Rf6, 2. c4 — e6, 3. Rf3
— b6, 4. a3 — c5 5. d5 — Ba6,
6. Dc2 — De7, 7. dxe6 — Dxe6,
8. e3 — g6, 9. b3 — Bg6, 10.
Bb2 — O—O, 11. Rc3 — d5, 12.
Rxd5 — Rxd5, 13. cxd5 —
Dxd5, 14. Bxg7 — Kxg7, 15.
Dc3+ — Kg8, 16. Hdl — Df5,
17. Bxa6 — Rxa6, 18. Re5 —
Had8, 19. 0—0 — De6, 20. h3
— f6, 21. Rd3 — Rc7, 22. Rf4
— Df7.
Jafntefli.