Morgunblaðið - 23.09.1976, Qupperneq 29

Morgunblaðið - 23.09.1976, Qupperneq 29
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 23. SEPTEMBER 1976 29 Egill Hallgrímsson: Rifjaðar upp gamlar hugmyndir Fjölbrautaskóli Suðurnesja Öldruðum manni verður fátt meira til fagnaðar en þegar hann fréttir af því, að gamlar hug- myndir hans komast í fram- kvæmd. Þannig fór fyrir mér, þegar ég heyrði frá því sagt i hljóðvarpinu, að stofnaður hefði verið Fjölbrautaskóli Suðurnesja og hann settur 11. þ.m. Sem borinn og barnfæddur Suðurnesjamaður fékk ég snemma, eftir að ég kbmst til vits og ára, áhuga á að kynnast sem nánast ævi og störfum Jóns Þor- kelssonar Skálholtsrektors, sem kallaði sig Thorchillius. Bar tvennt til þess. Jón var Suður- nesjamaður í húð og hár, nánar til tekið Njarðvikingur. í annan máta voru störf Jóns, kunnátta og fræðiiðkanir með þeim hætti, að forvitni hlaut að vekja hjá ungum manni, ekki sízt þegar að því var hugað, hvað hann taldi þjóð sinni helzt til farsæls þroska, og hverju hann vildi fórna til þess, að hún gæti öðlast hann. — En ég var kominn yfir miðjan aldur, þegar ég f raun gerði mér ljóst hversu hrapallega hafði farizt fyrir að sinna kalli Jóns Skálholtsrektors um skólastofnun í Gullbringu- sýslu og ávaxta þann fjárstofn, sem hann ætlaði skólanum. — Kinnroðalaust var naumast hægt að fjalla um Thorkillissjóðinn svo nefnda og framkvæmdina á skóla- hugmynd Jóns. Sem Suðurnesja- manni lét ég það þó ekki aftra mér að birta i Lesbók Morgun- blaðsins 1. febrúar 1953 alllanga grein, sem ég nefndi „Jón Þor- kelsson og Thorkillisjóðurinn". — Þegar ég hafði lýst hvernig farið hafði um sjóð Jóns og skóla- hugmynd hans, kom ég svo orð- um: „Eigi skal sakast um orðinn hlut, en við svo búið má ekki standa lengur. Og núlifandi kyn- slóð verður að gera sér það ljóst, að það verður að falla í hennar hlut, að bæta úr þvi, sem vanrækt hefur verið í þessum efnum, svo sem verða má, og beini ég þar máli mínu til þjóðarinnar allrar, en þó einkum til íbúa Gullbringu — og Kjósarsýslu og Kjalarnes- þings hins forna um að ganga hér fram fyrir skjöldu." Síðan skaut ég fram þessari hugmynd: „Það sem gera ber nú er að gangast fyrir því, að stofnað verði veglegt menntasetur, þar sem málvisindi og náttúruvisindi skipa öndvegi, en auk þess yrði þar fyrirmyndarskóli fyrir allt landið um verknám og tækni, helzt á fæðingarstað Jóns Þorkels- sonar, Innri-Njarðvík — eða ann- ars staðar syðra, þar sem hent- ugraþætti." En þessari hugmynd fylgdi framtíðarsýn, sem ég lýsti með þessum orðum: „Fólksfjöldi á Suðurnesjum fer nú ört vaxandi, og má benda á það, að Keflavík, Njarðvíkur báð- ar og borgin i heiðinni munu áður en langt um liður byggjast saman og verða, ef til vill, stærsta borg landsins, nútímaborg, með hita- veitu frá hverunum á Reykjanesi. Þá gæti byggðin innan Vogastapa fengið hita frá hverunum við Trölladyngju. Jarðhiti myndi að líkindum finnast víða á svæðinu frá Reykjanesi að Trölladyngju." Þannig var mér innanbrjósts fyrir 23 árum, og hef aldrei látið af þeirri trú siðan, aldrei viljað sætta mig við, að hún yrði sér til skammar. — En áður en lokið er við að greina frá, hvort svo hafi orðið, þykir mér rétt að geta þess, að fyrir góðan skilning og áhuga margra mætra manna var ekki gleymt að minnast 200 ára ártíðar Jóns Þorkelssonar Skálholtsrekt- ors, sem var 5. mai 1959. — Það ár kom út rit um hann, en það hafði Gunnar M. Magnúss rithöfundur samið. Nokkru síðar var honum reistur minnisvarði á fæðingar- stað hans, en hann hafði gert Rík- harður Jónsson. — Skólahug- myndinni hafði ég reynt að halda vakandi og afla henni fylgis, t.d. á þingi kennara, i útvarpi og mað blaðagreinum. — Eftir að minnis- varðinn um Jón hafði verið af- hjúpaður, en það gerðist 29. maí 1965, söfnuðust menn saman í húsinu Stapa. Féll þar í minn hlut að flytja erindi um Jón Thorcillii og notaði ég þá tækifærið að minna með þessum orðum á skóla- hugmyndina: „Vonandi verður þess ekki langt að bfða, að Thorkilli- sjóðurinn verði notaður á nýjan leik og hugmynd mín frá 1953 verði að veruleika, en hún er sú, að f Innri-Njarðvfk rfsi upp æðri menntastofnun, sem stæði meðal annars vörð um islenzka tungu og önnur þjóðleg verðmæti og yrði útvörður norrænnar menningar." Mér er ljóst, að frómar óskir má orða á ýmsa vegu, þótt í þeim felist sama markmið. Lög um sams konar tækni- og verknáms- skóla og ég minntist á f grein minni 1953 voru samþykkt áratug sfðar og slikur skóli tók til starfa árið 1964. — Þegar ég bryddi fyrst upp á skólahugmynd f sam- bandi við minningu Jóns Skál- holtsrektors, einblíndi ég ekki á fæðingarstað hans sem skólaset- ur, heldur hafði þann vara á, að hann yrði þar syðra, sem hent- ugra þætti. — Dagur dýranna Framhald af bls. 27 flækingskettir og dúfur eru þau dýr, sem verst eru leikin hér f borginni. Eitt af skáldum okkar, snilling- ur og mannvinur, en ekki sízt dýravinur, allt í senn, virðist unna einmitt köttum og fuglum. Þetta er Þorsteinn Erlingsson skáld. Hann syngur um sólskríkjuna í Þórsmörk og þröstinn, sem fennti í hretinu, en hafði sungið fegurst um vorið og blómin, en „hugurinn deyjandi sólina sá og sumar á hlfðarnar runnið“. Og um kisu segir hann. Marga hunda og mannadyggð veita másér aftur veita. En þegar ég tapa þinni tryggð þýðir ei neitt að leita. Eg vil ráðleggja kennurum, fóstrum og mæðrum að lesa dýra- sögur Þorsteins Erlingssonar og dýraljóðin hans fyrir börn bæði f skóla og útvarpi á heimilum og félagsfundum. Meðan enn bærist barnslegt hjarta, mun hann hafa áhrif, sem efla mannúð og miskunnsemi, skilning og samúð með öllu sem er minni máttar, en bægja brott grimmd og ódrengskap. Munið eftir að merkja kettina. gefa dúfunum. Gætið þess að meiða ekki sláturféð á leiðinni í dauðaklefana. Farið um það mjúkum höndum. Látið svo ekki hrossin hnfpa hungruð og skjálfandi heilar vetrarnætur í stormi og hrfð. Og leyfið rjúpunni að lifa f friði og njóta frelsis og fegurðar lands- ins. Takmarkið leyfi til að bera byssur og drápstæki. Árelíus Nlelsson. AUGLÝSiNGASÍMINN ER: 22480 JRorflimblnhib Tónabær opnað- ur til reynslu á ný Egill Hallgrfmsson Ég vænti þess, að Fjölbrauta- skóli Suðurnesja, sem nú hefur verið stofnaður, verði þess megn- ugur að halda á loft þvf merki, sem sæmir minningu hins fram- sýna vísinda- og skólamanns, sem Jón Þorkelsson Skálholtsrektor var. Og með þá von f brjósti óska ég skólameistara, kennurum sem nemendum heilla í starfi. — Sem gamall Vogamaður, að klifa hátt á nfunda tuginn, vil ég telja víst, að Suðurnesjamenn láti sér annt um þessa menntastofnun sfna í bráð og lengd, um leið og ég samgleðst þeim, að hinn 23 ára gamli draum- ur minn um heimafengna hita- veitu um byggðir þeirra ætlar sýnilega ekki að verða sér til skammar. Reykjavík 12. september 1976. BORGARRÁÐ samþykkti f gær afgreiðslu Æskulýðsráðs á mál- efnum Tónabæjar, en I skamm- tfmalausn, sem sérstök vinnu- nefnd lagði til, er gert ráð fyrir að mánuðina október og nóvember verði á föstudags- og laugardags- kvöldum eingöngu diskótek. Dansleikir á föstudögum verði frá klukkan 21 til 01 fyrir aldurs- hópinn 17 ára og eldri og dans- leikir á laugardögum frá klukkan 20.30 til 00.30 verði fyrir ungl- inga á aldrinum 15 til 17 ára. Að loknu þvf tfmabili verði gerð ftar- leg úttekt á þvf hvernig til hefur tekizt. t samræmi við niðurstöður verði ákvörðun tekin um fram- hald á dansleikjahaldi á staðnum. Þá hafa forráðamenn Æskulýðs- ráðs fengið loforð frá lögreglunni f Reykjavfk um aukna gæzlu á staðnum. Þá eru ýmis atriði talin upp I tillögunum um þessa skammtíma- lausn, sem Borgarráð samþykkti f gær. Eru þau fyrst og fremst að rekin verði sérstök útideild í svip- uðu formi og gert hefur verið f tengslum við starfsemi Fellahell- is. Utideild þessi hafi starfsað- stöðu f kjallara Tónabæjarhús- næðisins. Þá verði hert mjög eft- irlit með aldri gesta, sem staðinn sækja, bæði utan dyra og innan, og að reynt verði að draga úr söfnuði unglinga utan dyra með aukinni samvinnu við lögreglu og starfsemi útideildar. Þá á að reka áróður utan dyra er hvetji ungl- inga til að hverfa heim þegar að dansleik loknum. Þá var samþykkt að taka nú þegar upp viðræður við fræðslu- yfirvöld i Reykjavik um skemmt- anahald i skólum, og að stefnt sé að því að unglingar á skyldunáms- stigi þurfi ekki að sækja skemmt- anir út fyrir sitt skólahverfi. Æ Utvarpsmenn ræða launamál MJÖG fjölmennur fundur var f fyrradag haldinn í starfsmannafé- lagi útvarpsins. Aðalmál fundar- ins var óánægja starfsfólksins með þau launakjör sem það býr við. Á fundinum var samþykkt að fulltrúar starfsfólksins ræddu við yfirmenn stofnunarinnar um hugsanlegar úrbætur áður en gripió yrði til aðgerða til að vekja athygli á launamálunum. Engar ályktanir voru gerðar á fundin- um, en margir tóku til máls. fSLENSK FYMRTÆKI fyg *TT er komin út ÍSLEHSK FYRIRTÆKl 76—'77 er komin út. í fyrirtækjaskrá bókarinnar er að finna víðtækustu upplýsingar, sem til eru um íslensk fyrirtæki, félög og stofnanir í einni og sömu bókinni, á öllum sviðum viðskipta um allt land og jafnframt þær aðgengilegustu. fSLENSK FYRIRTÆKI 76—77 kemur út í helmingi stærra upplagi en nokkur önnur slík bók hér á landi. fSLENSK FYRIRTÆKl birtir viðskiptalegar upplýsingar á ensku um ísland í dag, í „(SLENSK FYRIRTÆKI sem notaðar eru hjá verslunarráðum og upplýsingaskrifstofum víðs vegar um heim. Þar er einnig að finna upplýsingar um útflytjendur og útflutningsvörur og innflytjendur og innflutningsvörur. fSLENSK FYRIRTÆKl gefur upplýsingar í viðskipta- og þjónustuskrá um fram- leiðendur og seljendur vöru og þjón- ustu um allt iand. ÍSLENSK FYRIRTÆKI birtir umboðaskrá, þar sem getið er umboða og umboðs- manna. “ ER AÐ FINNA M.A.: Nafn heimilisfang sími, pósthólf stofnár nafnnúmer söluskatts númer simnefni telex stjorn starfsmenn starfsmanna fjöldi starfssviö umboð jónusta amleiðandi ytjandi ■smásala starfssvið ráðuneyta og embættismenn eirra. sveitastjórnar menn. stjórnir féiaga og samtaka sendiráð og ræðismenn iiér og erlendis. fSLENSK FYRIRTÆKI er uppseld á hverju ári. fSLENSK FYRIRTÆKI fæst hjá útgefanda. Sendum í póstkröfu Verð kr. 4.500,— Útgefandi: FRJÁLST FRAMTAK hf. Laugavegi 178-Símar: 82300 82302

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.