Morgunblaðið - 30.07.1977, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 30. JULI 1977
13
Jóhannes Arason að vestan.
var raunar ekki þarna staddur.
Fólkið dvaldi þarna i sumar-
bústað þeirra hjóna, sem er um-
vafinn gróðri og trjám á alla
vegu.
Þarna voru fjórir hressir
strákar að svamla í sundlaug
hússins. Þeir voru raunar svo
hressir að RAX Ijósmyndari
varð að forða sér undan
grimmilegum vatnsgusum hvað
eftir annað.
Ekki fengust þeir piltar til að
tjá sig á annan hátt en með
vatnsskvettum og eftir að hafa
þegið heimaræktuð epli og
kirsuber i sárabætur héldu
Morgunblaðsmenn í burtu, þvi
ekki vildu aðrir á staðnum tjá
sig um eitt eða neitt, ef einhver
hætta væri að það yrði sett á
Prent Framhald á bls. 29
Epli og kirsuber
1 Mosfellssveit
ÞANN merka dag þegar
sólin skein síðast hér á
Suðvesturhornið þótti
Morgunblaðsmönnum
tilvalið að leggja land
undir hjól og heldu þeir
fyrst upp í Mosfellssveit.
Var ætlunin að ráðast að
saklausum sóldýrkend-
um eða öðrum sem héldu
sig utan dyra, og taka af
þeim myndir og láta þá
tjá sig um lífið og tilver-
una.
Fysta fólkið, sem Morgun-
blaðsmenn hittu á sinni, var
fjölskylda Sveins Guðmunds-
sonar í Héðni. Sveinn sjálfur
Þeir félagar I lauginni voru
RAX skeinuhættir.
Kristln Birgisdóttir á nýsleg-
inni flötinni við dælustöðina.
Þórður Jónsson á „Kubbnum".
I einn dag skein sól:
FRÁ LEHBEIHINGASTðÐ HÚSMÆflRA
Um hitakönnur
Hitakönnur eru notaðar til
þess að halda heitu kaffi eins
og kunnugt er. Reyndar eru
þær ennþá betur til þess fallnar
að halda ýmsum svaladrykkjum
köldum. En þá er tiltölulega
lítill munur á hitastiginu í
könnunni og umhverfinu segir
í „Rád og Resultater" málgagni
Statens Husholdningsrád í Dan-
mörku. En hér verður lauslega
sagt frá grein um hitakönnur
sem birtist i því blaði.
Vörulýsingar
á hitakönnum
Einangrunarhæfni hitakönn-
unnar er einn af aðaleiginleik-
um hennar, sem þvi miður er
oft mjög erfitt að sannprófa áð-
ur en kaupin eru gerð. En hún
er undir ýmsum atriðum komin
eins og t.d. lofttæmda bilinu
sem er milli tvöfaldra veggja á
glerilátinu I könnunni, og
þeirri málmhúð sem á þeim er.
Hitakönnu ætti ekki að selja
nema henni fylgi nákvæmleg
vörulýsing þar sem sagt er frá
einangrunarhæfni hennar. Hér
á tslandi hafa slikar könnur
verið fluttar inn frá Svíþjóð
með merki sænsku vörumerk-
ingarnefndarinnar VDN-Fakta.
En þær hitakönnur eru ekki
nema lítill hluti af þeim ara-
grúa af könnum sem hér er á
boðstólum í ótal gerðum.
Á sænskum vörulýsingarmið-
um má finna eftirfarandi upp-
lýsingar: Hvað kannan rúmar
marga dl og hvort unnt sé að
hella sjóðandi vökva i hana án
þess að glerið springi. Enn-
fremur er gefin einkunn fyrir
styrkleika. En hann er mældur
með þvi að slá á ytra borð könn-
unnar. Þess er getið úr hvaða
efnum kannan er gerð og hvort
hægt sé að skipta um gler i
henni ef það skyldi brotna. Til
þess að kaupendur geti gert sér
grein fyrir einangrunarhæfni
könnunnar er sagt frá þvl hve
heitt kaffið er eftir 6 klst. og
eftir 12 klst. hafi kaffinu verið
hellt sjóðandi i könnuna. Að
sjálfsögðu er miðað við að
kannan sé full. Ef hún er ein-
ungis fyllt til hálfs breytist
hitastigið fljótar.
Notkunareigin-
leikar hitakanna
Tappinn þarf að vera gerður
úr góðu einangrunarefni. Sum-
ar könnur eru með skrúfuðum
lokum sem ekki þarf að skrúfa
af könnunni þótt hellt sé úr
henni. Er það að sjálfsögðu
kostur. Tappar með gúmmíþétt-
ingu endast ekki árum saman
og þarf að endurnýja þá við og
við.
Ef ytra byrði könnunnar er
gert úr stáli endist hún bezt. Ef
það er gert úr áli er hætt við að
kannan beyglist. Styrkleiki
plastkanna er mjög misjafn, en
mjög hætt er við að þær brotni
ef þasr fá högg eða detta á gólf-
ið.
Einnig er mjög mikilvægt
hvernig botninn er festur við
könnuna. Bezt er að hann sé
festur með skrúfum, að öðrum
kosti er hætt við að botninn
detti allt i einu úr og glerilátið
brotni.
Framhald 6 bls. 29

Starfsemi
Sementsverksmiðiu ríkisins
1976
1. Sölumagn alls 1976.
Sölumagn alls 1976 149.463 tonn.
Selt laust sement 77.623 tonn 51.94%
Selt sekkj. sement 71.840 - 48.06%
149.463 tonn 100.00%
Selt frá ReykjaviK 88.420 tonn 59.16%
Selt frá Akranesi 61.043 - 40.84%
Selt 149.463 tonn 100.00%
Portlandsement 111.979 tonn 74.92%
Hraösement
Faxasement
Litaö og hvítt
sement
20.293 -
17.151 -
40 -
13.58%
11.47%
0,03%
149.463 tonn 100.00%
2. Rekstur 1976-
Heildarsala
2.140.0 m. kr:
Frá dregst: Söluskattur
Landsútsvar
Framleiöslugjald
Flutningsjöfnunargjald
Sölulaun og afslættir
Samtals 472.2 m. -
Aörar tekjur
1.667.8 m. kr:
19.6 - —.
1.687.4 m. kr:
Framleiöslu-
kostnaöur 815.6 m. kr.
Aökeypt
sement og gjall 182.4 - -
Birgöa -
minnkun 122.7 - -1.120.7 m. kr:
566.7 m. kr:
Flutnings- og
sölukostnaður 252.4 m. kr:
Stjórnun og
alm. kostn. 60.8 - - : 313.2 m. kr:
253.5 m. kr:
Vaxtagjöld -
vaxtatekjur
170.9 •
Tap á rekstri
m/s Freyfaxa
Rekstrarhagnaöur
Birgöamat i meginatriöum F. I. F. O.
82.6 m. kr:
19.5 - - :
63.1 m. kr:

3. Efnahagur 31. 12. 1976.
Veltufjármunir 569.2 m. kr:
Fastafjármunir 2.356.3 - - :
Lán til
skamms tima 667.5 m. kr:
Lán til
langs tíma 434.9 -
Upphafl. framlag
rikissjóös 12.2 m. kr:
Höfuðstóll 1.030.2 - - :
Matshækkun
éigna 1976 780.7 - - :
Eigið fé alls 1.823.1 m. kr:
4. Eignahreyfingar.
Uppruni fjármagns
Frá rekstri
Rekstrarhagn. 63.1 m. kr:
b.
Fvrninaar 177.4 - - : 240.5 m. kr:
Lækkun skulda-
bréfa eignar 1.1 m. kr:
Ný lán 186.8 - -:
Hækkun stofnlána
v/gengisbreytingar 48.0 - -:
Alls 476.4 m. kr:
Ráöstöfun fjármagns:
Fjárfestingar 224.7 m. kr:
Afborganir lána 134.8 - -:
Hækkun fastafjármuna
v/gengisbreytingar 78.7 :
Alls 438.2 m. kr:
Aukning eigin veltufjár 38.2 m. kr:
5. Ýmsir þættir
Innflutt sementsgjall 24.074 tonn
Innflutt sement 45 -
Framleitt sementsgjall 92.600 -
Aökeyptur skeljasandur 72.000 m3
Aökeyptur basaltsandur 7.250 -
Unniö liparit 26.450 tonn
Innflutt gips 8.015 -
Brennsluolia 12.335 -
Raforka 13.944.200 kwst
Mesta notkun rafafls 2.240 kw
Mesta sumarnotk. rafafls 2.860 -
6. Rekstur m/s Freyfaxa:
Flutt samtals
Flutt voru 35.232 tonn
af sementi á 35 hafnir
Annar flutningur
Innflutningur meö Freyfaxa
Gips og gjall
Annaö
Flutningsgjöld á sementi
út á land aö meðaltali
Úthaldsdagar
51.443 tonn
35.232 tonn
16.211 ~
51.443 tonn
8.247 tonn
8.020 tonn
227 -
8.247 tonn
2.478 kr/tn
331 dagar
7. Heildar launagreiðslur fyrirtœkisins:
Laun greidd alls 1976
Laun þessi fengu greidd
alls 284 menn þar af
154 á launum allt áriö.
371.2 m. kr.
8. Nokkrar upplýsingar um
eiginleika sements:
Styrkleiki portland-
sements frá Sements-
verksmiöju ríkisins
Þrýstiþol
3 dagar 250 kg/ cm
7 dagar 330 kg/cm;
28 dagar 400 kg/cm
Styrkleiki samkv.
frumvarpi aö isl.
sementsstaöli
175 kg/cm
250 kg/cm2
350 kg/cm2
aö jafnaöi eigi minna en ofangreint
Mölunarfinl. 3500 cm2/g Eigi minna en
Beygjutogþol 2500 cm2/g
portlandsements
3dagar 50kg/cm2
7 dagar 60 kg/cm2
28 dagar 75 kg/cm2
Efnasamsetning
Hámark skv. isl.
staöli fyrir sement
20.6%
isl. sementsgjalls
Kisilsýra (Si02)
Kalk (CaO) 64.2%
Járnoxiö (Fe03) 3.7%
Áloxiö (Al2 Uj) 5.2%
Magnesiumoxið (MgO) 2.7% 5.0%
Brennisteinsoxíö (S03) 0.9% 3.5%
Óleysanleg leif 0.8% 2.0%
Alkalisölt -
natriumjafngildi 1.5%
Glæöitap 0.3%___________
99.9%
SEMENTSVERKSMIÐJA RÍKISINS