Morgunblaðið - 25.10.1977, Qupperneq 15

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 25. OKTÖBER 1977
15
ur mér sitthvaó í hug, sem gerst
hefur undanfariö i heilsugæslu-
og hjúkrunarmálum okkar. Varla
mun ofmælt þótt sagt sé að árum
saman hafi þar ríkt allt annað en
gott ástand. jafnvel jaðrað við
öngþveiti stundum. Meðal annars
hafa sjúkrahús Reykjavíkurborg-
ar oft verið svo yfirfull, að fjöldi
sjúklinga, sem þörf hafa á rann-
sókn og aðgerðum, verður að biða
mánuðum eða misserum saman
eftir að komast þar að.
Þetta plássleysi á aðalsjúkra-
húsum landsins stafar m.a. af því,
hve mikill fjöldi rúma hefur verið
fastur vegna langlegusjúklinga,
sem læknislega séð er oft lítið
hægt að gera fyrir en fyrst og
fremst þurfa hjúkrun og umönn-
un. Svo slæmt ver ástandið orðið
Ingibjörg Þorgeirsdóttir:
Kerfið og
manneskjan
Allt fram á okkar öld var því
trúað að bókvitið yrði ekki í ask-
ana látið. Var það að vonum þegar
þess er gætt, að bókmenning al-
þýðu var einkum fólgin í lestrar-
kunnáttunni, og hún af fjöldan-
um me$t nýtt til ánægjuauka,
samb. kvöldvökurnar alkunnu
með rímnakveðskap og fornsögu-
lestri, sem höfðu ótvirætt
skemmtunargildi en sjáanlega lit-
ið hagrænt eða áþreifanlegt, sem í
askana yrði látið. Eigi að síður
þurfti sérhver einstaklingur einn-
ig í þá daga á margvíslegri þekk-
ingu og kunnáttu að halda, eink-
um verklegri. En þessa varð hver
og einn að segja má að afla sér á
eigin spýtur með brjóstvitið eitt
og eigin reynslu að leiðarljósi. Og
dugði furðanlega meóan þjóðin
var nær eingöngu einfalt bænda-
og fiskimannasamfélag.
Nú er öldin önnur. Tækni, vis-
indi og sérþekking hafa á síðustu
árum flætt eins og flóðbylgjur
yfir landið og fært í kaf flest hin
gömlu leiðarmerki og viðmiðunar-
steina, svo við liggur að þjóðin
líkist einna helst skipbrotslýð,
sem varla veit hvar hann er að
taka land, eða hvernig hann á að
komast á þurrt. Ekki vantar þó að
í stað hinna gömlu merkja séu
upprisnir ýmsir skærir og ljós-
sterkir vitar, sem vissulega er
gott og nauðsyn að hafa að leiðar-
ljósi. Ber þar auðvitað hæst vita
hvers konar þekkingar og lær-
dóms. Enda helsta lausnarorð nú-
timans lærdómur og skólar og aft-
ur skólar og þó fyrst og seinast
sérþekking á öllum hugsanlegum
sviðum. Allt verður að gera að
sérgreinum, allir verða að vera
sérfræðingar, hver á sínu sviði,
hversu lítið og afmarkað, sem það
er. Og sérfræðingarnir mynda
hverjir sína stétt. Og litla þjóðin,
sem hinir ungu til vinstri ætla hið
bráðasta að gera að stéttlausu
þjóðfélagi springur stöðugt sund-
ur í fleiri og fleiri stéttir:
atvinnustéttir, lærðar stéttir, sér-
fræðingastéttir, sem svo hver um
sig hamast við að girða af sinn
litla blett með sínu þéttriðna
einkaneti. Og liggja við ströng
viðurlög ef nokkur vogar sér inn
fyrir þess hliðgrindur, sem aug-
ljósast kemur fram i þessum
borgarastríðum, sem verkföll eru
nefnd. Það fer þvi víðs fjarri að
stéttaskipting fyrirfinnist ekki,
þótt þéringar séu að mestu úr
sögunni.
Auðvitað hafa nýju stéttirnar
nokkuð önnur andlit og nöfn. Og
þyki titlastiginn ekki útafeins
eftirsóknarverður nú á dögum,
jafnar launastiginn muninn. Það
er nú svo að flestir eru líkir í þvi
að vilja gjarna hafa einhverja
agnarögn framyfir aðra og er lítt
um það gefið að hleypa öðrum
fram fyrir sig eða upp fyrir sig i
stiganum.
Sjálfsagt á þetta allt eðlilegan
rétt á sér, en manneskjan sjálf
ætti þó að eiga fyrsta réttinn. En
stundum virðist misbrestur á að
eftir því sem munað í öllum
menningar-.og jcéttindahasarnum
hjá okkur. 1 þessu sambandi kem-
að einhverra ráða varð að leita.
Og svo settust ráðamenn á rök-
stóla. Fyrst lá fyrir að fá bætt úr
bráðasta húsnæðisskortinum.
Landspítalanum eða rikinu vildi
þá það happ til, að Öryrkjabanda-
lagið var með hálfbyggt stórhýsi.
Fjölbýlishús, sem ætlað var sem
leiguhúsnæði handa öryrkjum og
öldruðum, sem álitið var að gætu
séð um sig sjálfir og að þvi leyti
staðið á eigin fótum. I þessu húsi
fékk Landspitalinn 3 hæðir til
umráða, er áætlað var að tækju
um 60—70 sjúkrarúm alls.
Þá lét borgin ekki heldur sinn
hlut eftir liggja en hóf litlu
seinna að gera í stand sem sjúkra-
deild Hafnarbúðir, myndarlega
byggingu, sem undanfarið hafði
staðið auó og ónotuð. Þar áttu að
fást um 30 sjúkrapláss.
Þarna niðri við fótskör hins
breiða blikandi hafs er án efa oft
friðsælt og kyrrt, þótt um dauða-
kyrrð sé aldrei aó ræða, þar sem
síkvikur særinn er annars vegar.
Með þessum úrbótum var leyst úr
brýnasta sjúkrarýmisvandanum i
bili.
Sem að likum lætur var það
mikið verk og kostnaðarsamt og
tók sinn tima að innrétta og búa
þessar nýju sjúkradeildir nauð-
synlegum búnaði. Og vikur og
mánuðir liðu áður en þvi var lok-
ið.
,,En ekki er sopið kálið þótt í
ausuna sé komið“ og svo fór hér.
Þegar húsnæðið stóð fullbúið og
verkefnið óþrjótandi fyrir hendi,
þá vantaði annað, sem vió þurfti,
sjálft starfsliðið, — bæði „hús-
bændur og hjú“, og þó einkum hið
siðar nefnda. Af þeim sökum liðu
vikur og mánuðir áður en lang-
legudeildin á Hátúni lOb tók til
starfa, sem varð ekki fyrr en síðla
á hausti 1975, og þá aðeins á einni
hæð af þremur. Liðu svo mánuðir
áður en hægt var að taka næstu
hæð, og sú þriðja var fyrst að
fullu komin í gang á síðast liðnu
sumri. Ekki gekk betur hjá Hafn-
arbúðum. Fyrst um sl. mánaða-
mót voru þar lokur drengar frá og
opnað fyrir fyrstu sjúklingunum.
En hvers má ekki vænta, þegar
sjálfur Landspítalinn hefur
stundum orðið að loka deildum
hjá sér að meira eða minna leyti
vegna vöntunar á hjúkrunarliði
og á Vífilsstöðum er ein deild
óvirk af sömu ástæðum.
Hvað kemur til? Á hverju ári
útskrifast álitlegur hópur af
hjúkrunarfræðingum og ófáir
hafa aflað sér sjúkraliðamenntun-
ar undanfarandi ár. Þó hefur
margoft sýnt sig að betur má ef
duga skal. Það liggur í augum
uppi, að sá sorglega stóri hópur
fólks, sem vegna alls konar slysa
þarf á spitalavist og hjúkrun að
halda, kallar á mikið starfslið.
Sama má segja um hina mörgu
langlegu sjúklinga, sem oft liggja
árum saman jafn hjálparvana og
smábörn. Og þannig mætti fleiri
hópa upp telja i okkar vanheila
menningarsamfélagi. Það hefur
svo sannarlega þörf fyrir vel
menntað húkrunarfólk, svo mikla
Framhald á bls. 45

GLÆSILEG
BAÐSETT
FRÁ ÍTALÍU
SÉRSTAKUR
KYNNINGAR-
AFSLÁTTUR
TIL MÁNAÐAR-
MÓTA
Pantíð
tímanlega
OPIÐ
LAUGARDAG
10-4
BYGGINGAMARKAÐURINNhf
VERZLANAHÖLLINNI GRETTISG. / LAUGAV. Simi 13285

í fyrsta lagi:
JÁRNRÖR OG TENGI
til vatnslagna, ásamt
GLERULLARHÓLKUM
og öðru tilheyrandi efni
í fimmta lagi:
PLASTRÖR OG TENGI
til kaldavatnslagna.
í öðru lagi:
HITAÞOLIN FRA-
RENNSLISRÖRog tengi
úr plasti.
Í sjötta lagi:
DANFOSS HITASTILLA
f þriðja lagi:
PLASTRÖR OG TENGI
til grunnlagna.
f sjöunda lagi:
ÞAKRENNUR ÚR PLASTI
Þar sem fagmennirnir
verzla er yður óhætt.
f fjórða lagi:
DRENLAGNIR OG TENGI
úr plasti.
BYGGINGAVORUVERZUJN
KÓPAVOGS SF
NÝBÝLAVEGI8 SÍMI:41000