Morgunblaðið - 19.11.1977, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 19. NOVEMBER 1977
23
PROFKJÖR SJÁLFSTÆÐISMANNA I REYKJAVIK 19.. 20. OG 21. NOVEMBER:
Tilgangur prófkjörsins
er að auka áhrif kj ósenda
— og því er mikilvægt að þátttakan verði almenn
í DAG hefst prófkjör um skipan fram-
boðslista Sjálfstæðisflokksins i Reykja-
vík við alþingiskosningarnar, sem fram
eiga að fara næsta sumar. Hér er um að
ræða mjög umfangsmikla kosningu og
verður kosið á sjö stöðum víðs vegar
um borgina. Allir sjálfstæðismenn,
flokksbundnir og óflokksbundnir, hafa
rétt til að kjósa i prófkjörinu. Þetta er í
annað sinn, sem Sjálfstæðisflokkurinn
efnir til prófkjörs vegna vals frambjóð-
enda á lista flokksins við alþingiskosn-
ingar i Reykjavík. Fyrra prófkjörið fór
fram i september 1970 vegna þingkosn-
inganna 1971 en-árið 1974 reyndist
ekki unnt að efna til prófkjörs, þar sem
þingkosningar bar mjög brátt að vegna
þinrofs. Morgunblaðið hefur átt samtal
við Björgvin Sigurðsson hrl., formann
yfirkjörstjórnar prófkjörsins, og Vil-
hjálm Þ. Vilhjálmsson, framkvæmda-
stjóra Fulltriiaráðs sjálfstæðisfélag-
anna í Reykjavík, í tilefni prófkjörsins,
sem hefst í dag, þar sem þeir svara
nokkrum spurningum um prófkjörið
og framkvæmd þess.
— Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson var
fyrst spurður um tilgang prófkjörsins.
„Tilgangurinn er að gefa bæði
flokksbundnum og óflokksbundnum
sjálfstæðismönnum tækifæri til þess
hafa áhrif á val frambjóðenda flokks-
ins við næstu kosningar og þar með að
velja þingmenn hans í Reykjavík fyrir
næsta kjörtímabil. Ég tel að hér sé um
að ræða lýðræðislegustu aðferð sem
þekkist enda hefur reynslan sýnt að
stuðningsmenn flokksins, jafnt flokks-
bundnir sem óflokksbundnir, hafa
kunnað að meta þá forystu, sem
flokkurinn hefur haft í að velja fram-
bjóðendur bæði til þings og borgar-
stjórnar með opnu prófkjöri“.
REYNSLAN AF FYRRI
PRÓFKJÖRUM GÓÐ
— Mbl. spurði þvi næst Björgvin
Sigurðsson að því hvort reynslan af
fyrri prófkjörum flokksins vegna
þings- og borgarstjórnarkosninga hefði
veriðgóð.
„Ég tel tvímælalaust, að fyrri próf-
kjör hafi sýnt að þetta sé rétt leið til
þess að ná til borgarbúa til þess að gefa
þeim kost að velja þá einstaklinga ú
framboðslistann, sem þeir treysta bezt
til þess að fara með umboð þeirra á
Alþingi. Þvi er rétt að efna til próf-
kjörs á nýjan leik. En því aðeins nær
prófkjörið tilætluðum árangri að þátt-
takan í því verði sem almennust og sem
flestir stuðningsmenn Sjálfstæðis-
flokksins taki þátt í því. Ég vil nota
tækifærið og hvetja til almennrar þátt-
töku í prófkjörinu enda á með því að
fást sterkasti og bezti framboðslistinn,
sem valinn er af fólkinu sjálfu. Er
sérstök ástæða til að ítreka að í próf-
kjörinu geta bæði flokksbundnir og
óflokksbundnir stuðningsmenn Sjálf-
stæðisflokksins greitt atkvæði".
barAtta er
EKKI ÓEÐLILEG
— Nú hefur komið fram nokkur
gagnrýni á prófkjör Vilhjálmur og tal-
að hefur verið um að mikil og oft á
tíðum óvægin barátta eigi sér stað milli
frambjöðenda?
„Það er alls ekki óeðlilegt þótt frarn-
bjóðendur óski eftir stuðningi og kynni
framboð sitt m.a. með þvi að gefa út
pésa til kynningar á sjálfum sér og
viðhorfum sinum til þjóðmálanna og
efni til funda. Yfirkjörstjórn hefur
ekki séð ástæðu til þess að setja
ákveðnar reglur um það hvað mönnum
sé heimilt og ekki heimilt í þessum
efnum heldur treyst á það, að meðal
frambjóðenda ríkti skilningur á því að
drengilegum aðferðum yrði beitt.
Kosningabarátta einstakra frambjóð-
enda er algerlega á þeirra ábyrgð og
yfirkjörstjórn óviðkomandi. Það er á
valdi frambjóðendanna sjálfra á hvern
hátt og í hve ríkum mæli þeir kynna sig
og skoðanir sínar“.
— Ýmsir virðast óttast að prófkjörs-
baráttan kunni að leiða til óeiningar
innan flokksins. Hver er þín skoðun á
þvi Björgvin?
„Það er rétt að vart hefur orðið ótta
við að kosningabarátta einstakra fram-
bjóðenda i prófkjörinu muni valda ein-
hvers konar klofningi I liði stuðnings-
manna Sjálfstæðisflokksins. Reynsla
fyrri prófkjöra hefur sýnt að sá ótti er
ástæðulaus þegar drengilega er barizt
og er ég sannfærður um að svo mun
einnig verðá að þessu sinni. Hins vegar
er það ekki óeðlilegt að í jafnstórum
flokki og Sjálfstæðisflokknum riki
skoðanamunur um það hverjir skuli
verða i framboði fyrir flokkinn og eðli-
legt er að slíkt sé útkljáð fyrir opnum
tjöldum".
HVERNIG A AÐ KJÓSA?
— Hvernig á að haga kosningunni
Vilhjálmur ?
„Reglur um framkvæmd kosningar-
innar eru mjög svipaðar þeim er giltu
við síðasta prófkjör við borgarstjórnar-
helzt að sitji á Alþingi. Það er vissulega
undir fólkinu sjálfu komið hvernig til
tekst hverju sinni og að sjálfsögðu er
mikilvægt að kjósendur í prófkjörinu
merki þannig við frambjóðendur á
kjörseðlinum, að þeir séu i raun að
kjósa endanlegan framboðslista, lista
sem bæði er í senn sigurstranglegastur
og til þess fallinn að túlka sjónarmið
hinnar breiðu fylkingar sjálfstæðis-
KOSIÐ A SJÖ STÖÐUM
— Því næst voru þeir Björgvin og
Vilhjálmur beðnir að veita ýrnsar upp-
lýsingar um framkvæmd prófkjörsins
sem geta orðið þeim að gagni, sem
hyggjast taka þátt í prófkjörinu.
„Prófkjörið fer fram laugardaginn
19. nóvember, sunnudaginn 20. nóvem-
ber og mánudaginn 21. nóvember. Kos-
ið verður á sjö stöðum í borginni á
laugardaginn og sunnudaginn og hefur
henni verið skipt i kjörhverfi, sem nán-
ar segir frá í þessum blaðaauka. í dag
og á morgun verða kjörstaðir opnir frá
klukkan 14 til 19 en á mánudaginn
verður kjörstaður í Valhöll, Háaleitis-
braut 1, opinn frá kl. 15.30 til 20.30 en
aðrir kjörstaðir-verða ekki opnir þann
dag. Við prófkjörið vinnur 81 kjör-
stjórnarmaður og auk þess vinna 50
aðstoðarmenn við prófkjörið, þannig að
hér er um að ræða mjög umfangsmikla
kosningu. Prófkjörinu stjórnar yfir-
kjörstjórn, sem stjórn fulltrúaráðs
sjálfstæðisfélaganna hefur skipað en
hverfiskjörstjórnir verða yfir hverjum
kjörstað. Formaður yfirkjörstjórnar er
Björgvin Sigurðsson hrl. og aðrir í yfir-
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson (t.v.), framkvæmdastjóri Fulltrúaráðs sjálfstæðis-
félaganna í Reykjavík og Björgvin Sigurðsson hrl„ formaður yfirkjörstjórnar
prófkjörsins.
kosningaynar 1974. Kosningin fer
þannig fram, að merkja skal með krossi
fyrir framan nöfn minnst 8 frambjóð-
enda og mest 12. Sérstök athygli skal
vakin á þessu, því seðillinn telst ógild-
ur ef ekki er farið eftir þessum regl-
. um".
— En tryggja prófkosningarnar
nægilega breidd eða fjölbreýtni við
skipan framboðslistans?
„Prófkjörið er fyrst og fremst hugsað
til þess að gefa öllu stuðningsfólki
Sjálfstæðisflokksins tækifæri til þess
að velja þá einstaklinga, sent þeir kjósa
Ljósm. HAX.
kjörstjórn eru Ingibjörg Rafnar lög-
fræðingur, Jón G. Zoega hdl., Gunnar
Helgason forstöðumaður og Vilhjálmur
Þ. Vilhjálmsson framkvæmdastjóri“.
ATKVÆÐISRÉTTUR
„Atkvæðisrétt í prófkjörinu hafa all-
ir stuðningsmenn D-listans i alþingis-
kosningunum, sem náð hafa 20 ára
aldri. 25. júni 1978 og lögheimili eiga í
Reykjavik, einnig meðlimir sjálfstæðis-
félaganna í Reykjavík, sem ná 18 ára
aldri 25. júní 1978 eða fyrr og lög-
heimili eiga í Reykjavík."
BINDANDI URSLIT
„Til þess að úrslitin geti orðið bind-
andi fyrir kjörnefnd, þarf fjöldi þeirra.
sem þátt tekur í prófkjörinu að vera !ó
af kjörfylgi Sjálfstæðisflokksins við
siðustu alþingiskosningar eða minnst
8007. Auk þess þurfa einstakir fram-
bjóðendur að hljóta minnst 50%
greiddra atkvæða til þess að kosning
þeirra verði bindandi".
TALNING OG
BIRTING ÚRSLITA
„Talning atkvæða hefst strax að
loknum kjörfundi á mánudagskvöld og
rnunu 130 manns starfa við talninguna,
sem fer fram i Valhöll við Háaleitis-
braut. Munu úrslit væntanlega liggja
fyrir á þriðjudagsmorgun. Ef þátttaka i
prófkjörinu nemur !4 eða meira af
kjörfylgi Sjálfstæðisflokksins við al-
þingiskosningarnar 1974 er yfirkjör-
stjórn skylt að birta opinberlega upp-
lýsingar um úrslit í prófkjörinu að þvi
er tekur til 12 efstu sætanna. Hefur
yfirkjörstjórnin þegar ákveðið að birta
aðeins upplýsingar um atkvæðafjölda
þeirra 12 einstaklinga, sem efstir verða
i prófkjörinu".
SKOÐANAKÖNNUN
„Sú nýbreytni er nú tekin upp að
samtimis prófkjörinu gefst þátttakend-
um í því kostur á að taka afstöðu til
firnnt eftirtalinna málefna: 1. Eruð þér
hlynntur því að rekstur útvarps verði
gefinn frjáls? 2. Teljið þér að lækka
beri kosningaaldur i alþingis- og
sveitarstjórnarkosningum í 18 ár? 3.
Eruð þér hlynntur því, að varnarliðið
taki þátt í kostnaði vegna þjóðvega-
gerðar hérlendis? 4. Eruð þér hlynntur
því, að leyfð verði bruggun og sala
áfengs öls á Islandi? 5. Eruð þér
hlynntur þvi, að aðsetur ráðuneytanna
verði i gamla miðbænum svonefnda?
Niðurstaða skoðanakönnunarinnar
verður ekki birt um leið og úrslit próf-
kjörsins heldur nokkru síðai '.
UPPLYSINGAR
„Á meðan kosning stendur yfir
verður starfrækt sérstök upplýsinga-
miðstöð í Valhöll. Þangað geta kjós-
endur snúið sér og fengið allar þær
upplýsingar unt framkvæmd prófkjörs-
ins sem þeir óska eftir. Sinii upplýs-
ingamiðstöðvarinnar verður 82900."
RAÐLEGGING
TIL KJÓSENDA
„Að Iokum viljum við ráðleggja
kjósendum að klippa út sýnishorn af
kjörseðli og merkja hann eins og kjós-
andi hyggst greiða atkvæði. Siðan er
bezt að kjósandinn hafi úrklippuna
með á kjörstað og krossi á hinn raun-
verulega atkvæðaseðil samkvæmt úr-
klippunni. Með þvi er stuðlað að greið-
ari kosningu. Þá viljum vió sérstaklega
hvetja fólk til þess að kjósa strax á
laugardag eða sunnudag til þess að
forðast þrengsli á kjörstað í Valhöll á
mánudaginn, siðasta prófkjörsdaginn".
Rœtt við Björgvin Sigurðsson formann gfirkjörstjórnar og
Vilhjálm Þ. Vilhjálmsson, framkvœmdastjóra Fulltrúaráðsins