Morgunblaðið - 26.02.1978, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 26. FEBRUAR 1978
Að toknu
Reykjavíkur-
skákmóti
Við setningarathöfn 8.
Reykjav íkurskákmótsins fór-
ust forseta Skáksambands ts-
lands, Einari S. Einarssyni,
m.a. svo orð:
„Enn „stöndumst við ekki
mátið“ og efnum til meirihatt-
ar skákmóts hér á landi, þess
sterkasta sem hér hefur verið
haldið með völdu liði marga af
öflugustu skákmeisturum
heims og fremstu skákmanna
okkar Islendinga, f þeirra hópi
Jón L. Árnason, heimsmeistari
sveina og stolt okkar uppvax-
andi skákæsku.
Til að „bæta úr skák“ er nú
áformað að innleiða nýtt
keppnisform, „íslenska nýskip-
an“, sem vonir eru bundnar við
að verði til þess að marka viss
þáttaskil í skákmótahaldi í
heiminum, sem mörgum finnst
orðið staðnað og komin full
þörf fyrir að reyna eitthvað
nýtt. Aræði hefur afkomendur
vfkinganna ekki skort hingað
til.
I hverri skák verða nú tvö
tfmamörk f fyrstu setu. Leika
ber 30 leiki á 90 mínútum og
sfðan 20 leiki á 60 mfnútum eða
alls 50 leiki fyrir bið, í stað 40
leikja áður. — Með þessu er
stefnt að þvf að glæða skákina
meira Iffí og spennu, fækka
biðskákum og stuðla á þann
hátt að þvf að skákin verði
meiri persónulegri viðureign,
jafnframt þvf að auka að-
dráattarafl mótsins fyrir áhorf-
endur. Þá verða nú f fyrsta
skipti hér á landi teknar upp
bónusgreiðslur til keppenda,
til að hvetja þá til dáða og
hvassari taflmennsku og draga
úr hinum hvimleiðu stór-
meistarajafnteflum.“
Hvernig reyndist
nýja fyrirkomulagið?
Astæða er til að rifja upp
þessi ávarpsorð og reyna að
draga nokkrar ályktanir að
loknu þessu 8. Alþjóðlega
Reykjavíkurskákmóti sérstak-
lega með tilliti til hins nýja
fyrirkomulags og hver áhrif
það hafði á keppendur og
áhorfendur.
Stjórn Skáksambandsins tók
ákvörðun um þessa nýbreytni í
samráði við Friðrik Ólafsson og
lýsti m.a. Bent Larsen þegar
yfir ánægju sinni með fyrir-
komulagið og var hann einna
fyrstur til að tilkynna þátttöku
sína í mótinu. Lengi hafa verið
uppi raddir um að breyta þyrfti
þessum hefðbundnu tímatak-
mörkunum og hafa ýms skák-
sambönd riðið á vaðið og reynt
fyrir sér með annað fyrirkomu-
lag en þetta mun vera fyrsta
alþjóðlega mótið í þessum
gæðaflokki sem reynir þessi
tímamörk. Unglingamót í Nor-
egi um áramótin síðustu var
haldið með nákvæmlegu sömu
tímatakmörkum og gafst það
vel. (Nýlega birti Hort athuga-
semdir við eina af skákum sín-
um við Spassky sem hann tefldi
hér á landi i fyrra. Þar rekur
hann ástæður fyrir því að hann
valdi ekki þaulkannað afbrigði
vegna þess að með því móti
gæti Spassky sparað sér tima í
byrjuninni. Hort lýsir þeirri
hugmynd sinni að keppendur
þurfi að Ijúka fleiri leikjum á
hinum hefðbundna um-
hugsunartíma í þeim tilgangi
að gera skákirnar meira aðlað-
andi og skemmtilegri. Hann
kom meira að segja með þá
frumlegu uppástungu að bezt
bæri að brenna allar byrjana-
bækur (sbr. bókabrennur
Jesúíta forðum) vegna þess
hversu skákbyrjandafræði væri
orðin neikvæð á stundum!
Hann tók sem dæmi að sumir
keppendur gætu leikið allt að
20 leikjum á 4 mínútum um-
hugsunarlaust). Keppendur
gengu til leiks í þessu móti með
taisverðum ugg í brjósti vegna
óvissunnar um hvernig þeir
mundu mæta þessu nýja fyrir-
komulagi.
Að sjálfsögðu tók það
keppendur nokkurn tíma að
samlagast þessu nýja fyrir-
komulagi og var það áberandi í
fyrstu umferðunum sem reynd-
ist mörgum þungar í skauti.
Þeir Polugajevsky og Browne
tefldu saman í 1. umferð og
komst Plougajevsky í heiftar-
legt tímahrak og sömuleiðis
Browne, sem átti öllu minni
tíma þegar hann fórnaði ridd-
ara sem Polugajevsky gleypti
þegar við og tapaði. Auðvitað
var Polugajevsky fyrstur til að
lýsa yfir óánægju sinni með
tímamörkin. Browne átti líka
greinilega erfitt með að samlag-
ast nýja kerfinu enda lenti
hann einna oftast i tímahraki
allra keppenda í mótinu. Að
vísu er Browne þekktur fyrir
sitt tímahrak jafnvel undir
venjulegum aðstæðum og á
sennilega eins og sumir ákaf-
lega erfitt með að venja sig af.
Tilburðir Brownes í tímahrak-
inu voru áhorfendum og sum-
um keppendum mikil upplifun
því sjaldan hafa menn séð aðra
eins andlitsafskræmingu eða
búkhreyfingar: Browne tekst
allur á loft við slíkar aðstæður
og til þess að einbeita sér sem
mest við skákina beitir hann
öllum lifs- og sálarkröftum með
tilheyrandi grettum og geiflum
og poti og prikki í andlitið. Þess
utan gengur Browne ákaflega
hratt um sali og stikar stórum
með bægslagangi.
Þegar líða tók á keppnina
fundu béeði hann og aðrir
keppendur smátt og smátt hinn
gullna meðalveg og nýttu betur
tímann og varð tímahrak képp-
enda ekki nándar nærri því
eins mikið seinni hluta keppn-
innar eins og þann fyrri.
Frammistaða keppenda
I 2. umferð endurtók sama
sagan sig varðandi tímahrak
Browns. Þá tefldi hann við
Smejkal en hann er líka
þekktur fyrir tímahraksvand-
ræði. í fyrstu stóð Smejkal
ákaflega vel og var með góða
stöðu þegar tímahrakið byrjaði
en þá tókst Browne að snúa á
hann og sigra. Þessir tveir sigr-
ar juku mjög á sigurvissu
Brownes og sagði hann eftir
Walter Browne, sigurvegari Reykjavíkurskákmótsins. Ljósm.: Kon-
ráð S. Konráðsson.
mótið að þeir hefðu veitt sér
mikinn styrk og trú á sigur i
mótinu.
í annarri umferðinni varð
ennfremur sá sögufrægi at-
burður að Friðrik lagði Bent
Larsen að velli í glæsilegri skák
í aðeins 26 leikjum — sannköll-
uð snilldarskák af hálfu
Friðriks.
En Larsen lét það ekki á sig
fá og lét ekki deigan síga
heldur vahn eftir þetta hverja
skákina á fætur annarri og eftir
10 umferðir var hann kominn
Skák
eftir GUNNAR
GUNNARSSON
meó 8 vinninga eða 1,5
vinningum meira en þeir sem
næstir honum voru, þeir Hort,
Browne, Miles og Friðrik.
Virtist nú sigurinn blasa við
Larsen og voru flestir sem
spáðu honum öruggum sigri um
þessar mundir. En í 11. um-
ferðinni tókst Polugajevsky að
stöðva sigurgöngu Larsens og
það svo um munaði því Larsen
vann ekki fleiri skákir í mót-
inu. Hann tapaði ennig í næstu
umferð fyrir Smejkal og í
þeirri síðustu og kom mönnum
mjög á óvart: fyrir Margeiri
Péturssyni. Telfdi Margeir þá
skák mjög vel og var vel að
þeim sigri kominn. En Larsen
virtist í þessum siðustu þremur
skákum gjörsamlega heillum
horfinn og tefldi langt undir
sínum venjulega styrkleika.
Larsen er mjög afkastamikill
skákdálkahöfundur og ritar
skákdálka fyrir mörg blöð. Var
sú tilgáta uppi að hann hefði
ofþreytt sig við skriftir og
þreyst er á mótið leið. Browne
gerði sér hinsvegar lítið fyrir
og vann tvo Islendinga í 11. og
12. umferð, þá Guðmund Sigur-
jónsson og Jón L., og skaust þar
með upp fyrir Larsen. Þegar
ein umferð var eftir átti Friðrik
möguleika á 2. sæti ef hann
ynni Helga Ólafsson. Sú skák
varð hinsvegar strax eftir 9
leiki mjög jafnteflisleg og
komst Friðrik ekkert áleiðis og
endaði hún með jafntefli.
Urslitaskák mótsins tefldu
þeir Browne og Miles í síðustu
umferðinni og tefldi Miles stíft
til vinnings því sigur fyrir hann
táknaði sigur í mótinu og fyrsta
sætið. Browne nægði hinsvegar
jafntefli til að hreppa 1. sætið
og það tókst honum eftir að
hafa hrundið vasklega öllum
vinningstilraunum Miles og
lyktaði skákinni um síðir með
jafntefli. Þar með hafði
Browne hlotið 1. sætið með 9
vinninga en Miles hlaut 2. sæt-
ið með 8,5 vinninga.
Verður ekki annað sagt en
Browne hafi verið vel að
þessum sigri kominn þrátt fyrir
tvo „ódýra“ vinninga í upphafi
mótsins eins og áður var vikið
að, en heppni fylgir oft þeim
sterka. Líka má segja að með
„heppni“ hefði hann getað
bjargað báðum tapskákum sin-
um fyrir þeim Larsen og
Lombardy í jafntefli. Það er
ákaflega erfitt að tala um
heppni i skák og eitt er vist að
enginn vinnur mót í þessum
styrkleikaflokki með heppni
einni saman. Browne, sem er
VIII. Reykjavíkurskákmótið 1978
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 V.
1. Helgi ólafsson X 0 0 Vt 14 V2 V2 Vt 0 0 V2 0 Vt Vz 4
2. W. Lombardy (Bandaríkin) . . 1 X 0 0 l', 1 1 1 1 V2 1 Vt V2 0 8
3. B. Larsen (Danmörk) 1 1 X 1 Vi 1 1 % 0 0 0 1 0 1 8
4. V. Hort (Tékkóslóvakía) % 1 0 X 1 0 1 % % V2 1 V2 V2 1 8
5. L. ögaard (Noregur) % % % 0 X 0 Vt 0 Vt 1 % 0 0 0 4
6. W. Browne (Bandaríkin) Vt 0 0 1 1 X 1 V2 1 1 1 % y2 1 9
7. Jón L. Árnason v2 0 0 0 % 0 X 0 0 % 0 1 % y2 3>/2
8. A. Miles (England) V2 0 % % 1 y2 1 X y2 1 1 1 y2 Vt 8%
9. L. Polugaevsky (Sovétríkin) . . 1 0 1 y2 v2 0 1 v2 X 0 1 % y2 1 7Vt
10. J. Smejkal (Tékkóslóvakía) . . 1 Vz 1 % 0 0 Vt 0 1 X 1 V2 0 Vt 6%
11. Margeir Pétursson , Vt 0 1 0 V2 0 1 0 0 0 X 0 V2 Vt 4
12. G. Kuzmin (Sovétríkin) 1 Vt 0 V2 1 v2 0 0 Vt Vt 1 X v2 1 7
13. Friðrik Ólafsson V2 v2 1 % 1 v2 V2 % V2 1 % Vt X ya 8
14. Guðmundur Sigurjónsson , V2 1 0 0 1 0 % Ví 0 Vt Vt 0 Vt X 5
þrefaldur Bandaríkjameistari í
skák, hefur margsýnt það og
sannað að hann er á uppleið
sem skákmaður og hefur náð
mjög góðum árangri undanfar-
ið. Miles tapaði einungis einni
skák, fyrir Lombardy, og tefldi
mjög sannfærandi allt mótið.
Hann er aðeins 23 ára gamall og
er fyrsti stórmeistari Breta og
vaxandi skákmaður. Þessi
árangur undirstrikar enn einu
sinni styrkleika hans og er bæði
hann og Browne vissulega
menn framtíðarinnar.
Þeir Larsen, Friðrik, Hort og
Lombardy deildu með sér
3.—6. sæti í mótinu og kom eins
og áður segir á óvart hin slaka
frammistaða Larsens undir lok-
in. Friðrik varð jafntefliskóng-
ur mótsins, gerði 10 jafntefli og
er það óvenjumikið hjá Friðrik.
Jafntefli hans við alla landana,
bæði háa sem lága, er merkilegt
rannsóknarefni og virðist í
fljóti bragði gefa til kynna veik-
leika hjá Friðrik. Má vera að
hann eigi erfiðara með að
komast í keppnisskap á móti
þeim en öðrum en á hinn bóg-
inn má lika Iita á það sem
ánægjulegan styrkleika hjá
ungu mönnunum, og raunar
máttu sumir útlendinganna
sætta sig við að tapa fyrir þeim.
Engu að síður má Friðrik vel
við þessi úrslit una og er þetta
mun betri árangur en hann
náði í síðustu mótum sínum í
Þýzkalandi og Hollandi á sið-
asta ári. Friðrik tefldi 3 mjög
fallegar skákir i mótinu, á móti
Larsen, Smejkal og
Polugajevsky, en sú siðasttalda
lyktaði með jafntefli eftir
fjörugar sviptingar. Friðrik var
hætt kominn á móti Miles en
bjargaði þeirri skák í jafntefli
með ótrúlegri varnartækni og
útsjónarsemi.
Lombardy byrjaði mótið
mjög rólega og hafði ekki hlotið
meira en tvo vinninga eftir 6
umferðir en þá tók hann fjör-
kipp sem fleytti honum upp að
hliðinni á fyrrnefndum köpp-
um.
Margir höfðu spáð
Polugajevsky einu af toppsæt-
unum fyrir mótið því eins og
kunnugt er var Polugajevsky
með i baráttunni um heims-
meistaratitilinn á s.l. ári. En
„Polu“ var eitthvað miður sín i
mótinu, sérstaklega framan af,
ög kunni hann einna verst við
nýja fyrirkomulagið eins og
fyrr segir.
Guðmundur Sigurjónssson
stóð sig verr en vonir stóðu til
en hann átti góða vinningsskák
á móti Lombardy sem sýndi
hvað í honum býr. Ungu
mennirnir, þeir Helgi, Margeir
og Jón, stóðu sig hins vegar
vonum framar og tókst að koma
nokkrum sinnum skemmtilega
á óvart eins og þegar Jón L.
vann Kuzmin með Kóngsbragði
og þegar Margeir vann Larsen
eins og fyrr er getið. Helgi þarf
að fá önnur tækifæri til þess að
endurtaka seinni hluta árangur
sinn til alþjóðlegs titils en
Helga skorti 1,5 vinning til þess
í þessu móti. Þetta mót hefur
eflaust verið þeim ölfum góð
reynsla og eiga þeir allir eftir
að bæta sig örugglega í framtíð-
inni.
Hvernig líkaði
áhorfendum
fyrirkomulagið?
Aldrei hefur aðsókn að
Reykjavíkurskákmóti verið
jafnmikil og nú og sýnir það
eitt að áhorfendur hafa hrifist
af taflmennsku keppenda enda
voru hér saman komnir margir
af fremstu skákmönnum heims-
ins. A tímabilinu frá 20. leik að
þeim 30. voru keppendur æði
oft komnir i vissa tímaþröng og
léku gjarnan mjög hratt. Kom
þá oft fjörkippur í skákirnar og
réðust meira að segja býsna oft
úrslit á þessu timabili. Var það
óneitanlega skemmtilegt fyrir
áhorfendur að horfa á þennan
harðvítuga slag þá.
Gerviklukkur þær sem áttu
að sýna tíma keppendanna voru
Framhald á bls. 46.