Morgunblaðið - 07.05.1978, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 7. MAI 1978
— S-Afríka
hótar
Framhald af bis. 1.
hafa ekki viljað fallast á, en
Suöur-Afríkustjórn hefur fyrir
sitt leyti fallizt á tillöjíurnar, sem
jjera ráð fyrir sjálfstæði Namibíu
fyrir næstu áramót. Enda þótt
ijóst sé að SWAPO-menn séu æfir
vejína ásrása S-Afríkuhers á
hækistöðvarnar í Anjjólu, hefur
heyfinuin fallizt á að fresta ekki
viðræðum sínum við fulltrúa
vestrænu ríkjanna firnm, ok hefj-
ast þær í sendiráði Bandaríkjanna
hjá Sameinuðu þjóðunum á mánu-
daninn kemur eins oj; ráðKert var.
Sam Nujoma, leiðtojti SWAPO,
sem er í New York, sej;ir að árásir
S-Afríkumanna miðist að því að
kveða niður þá Namibíumenn, sem
krefjist sjálfsákvörðunarréttar, ok
að í árásnum hafi f'allið hundruð
kvenna, barna oj; Kanialmenna.
Um leið lýsti hann því yfir að
þessara villimennlej;u aðj;erða
yrði hefnt oj; SWAPO væri reynd-
ar fullkunnuj;t um það hvar
s-afrískar konur oj; börn væri að
finna.
Talsmaður S-Afríkuhers saj;ði í
Pretóríu í morj;un að í j;ærkvöldi
hefðu skæruliðar skotið frá
Anj;óla yfir landamæri Namibíu,
en þessi ummæli eru ekki alls
kostar í santræmi við yfirlýsinj;u
stjórnarinnar frá í j;ær þess efnis
að s-afrískt herlið hefði nánast
laj;t bækistöðvar SWAPO í eyði í
árásunum í fyrradaj;.
— Greenpeace
Framhald af bls. 2
íslendinga- á búrhval. „Hann er
hins vej;ar í mikilli hættu við
Norej;sstren(lur oj; í Barentshafi,
en Norðmenn veiða þessa tej;und í
marj;falt meiri mæli en nokkur
önnur þjóð. Bæði er að við teljum
að fjöldi hvalanna fari minnkandi
á þessuni slóðum oj; svo berst hann
við mannskepnuna þar einnij; um
fæðu."
Greenpeace-samtökin sendu
Jimmy Carter Bandaríkjaforseta í
j;ær skeyti oj; hvöttu hann ein-
drej;ið til aö sjá svo um, að
eskimóar í Alaska hættu veiðuni á
sandreyði. Samtökin telja sand-
reyði hætt við útrýminj;u oj; sejya
að eskimóarnir virði að vettuj;i
veiðikvóta sent alþjóðahvalveiði-
nefndin hefur ákveðið. Eskimóarn-
ir halda því fram að ntenninj;
þeirra sé í hættu ef þeim vérður
j;ert að takmarka veiðar sínar á
sandreyði.
— Dæmt
Framhald af bls. 48
varðandi útlán oj; það hefði þýtt
j;ífurlej;a vinnu fyrir sjóðinn ef
hann hefði tapað málinu. Hér hafi
í raun oj; veru verið um prófmál
að ræða oj; hefði sjóðurinn þurft
að reikna til baka .stöðu allra
lánþej;a oj; endurreikna þeim það
sem á var bætt vej;na j;enj;isbreyt-
inj;anna. Einnij; hefði þessi niður-
staða dómsins haft fjárhaj;slej;a
þýðinjcu f.vrir sjóðinn, því hann
hefði þurft að færa til baka fé svo
milljónum eða tuj;milljónum
skipti, ef dómur hefði fallið
Fiskveiðasjóði i óhaj;.
Málavextir eru þeir að árið 1961
var sett inn í löjc um lán Fiskveiða-
sjóðs að sjónum væri heimilt að
j;enj;istry};(ya allt að 605 af
lánunt sjóðsins, þar sent talsverður
hluti af fé sjóðsins hverju sinni
væri erlent lánsfé. Voru ákvæði
um þetta sett inn í skuldabréf.
Þetta stóð óbreytt til ársloka 1966
er sú breytinj; var j;erð á að lán
voru ekki j;engistryj;í;ð. Voru lán,
sem veitt voru árið 1967 oj; fram
til 29. maí 1978, ój;enj;istryj;j;ð. Á
þessum árum skullu á miklar
j;enj;isfellinj;ar oj; taldi Fiskveiða-
sjóður þá þörf á þv. að nýju að
j;enj;istrvj;jya lánin, en enj;ar
Kenjcisfellinj;ar höfðu verið Kerðar
frá 196.3 til 1967. Var KenKÍstapi
sjóðsins jafnað niður á þá, sem
höfðu ákvæði um KenKÍstryKKÍnKu
í sínum skuldabréfum, en þeir sem
fenKu lán frá 1. janúar 1967 til 29.
maí 1968 sluppu.
Björn Pálsson á LönKumýri tók
lán fyrir Húna hf árið 1963 ve^na
smíði Húna H.v 2 ok var því með
ákvæði um KenKÍstryKK>nKu í sínu
hréfi. Voru reiknaðar krónur
1.841.408 ofan á höfuðstól lánsins
veKna K'cnKÍsbreytinKanna. Höfuð-
stóllinn var 8.5 milljónir árið 1963
ok var Húni hf ekkert búinn að
Kreiða af honum 1970. Björn taldi
að hann hefði verið hlunnfarin ok
höfðaði mál ok krafðist þess að
fyrrnefnd upphæð yrði dreKÍn frá
höfuðstólnum. Var málið höfðað
fyrir Sjó- ok verzlunardómi
Reykjavíkur ok féll dómur á þann
veK, að Fiskveiöasjóði var Kert að
draKa 738 þúsund krónur frá kröfu
Fiskveiðasjóðs, en hún var sem
fyrr seKÍr 1.841.408 krónur. Var
hér uni aðra niðurstöðu að ræða,
en síðar varð í Hæstarétti. Báðir
aðilar áfrýjuðu þessum dómi til
Hæstaréttar.
í niðurstöðu meirihluta dóm-
enda í Hæstarétti, þeirra Björns
Sveinbjörnssonar, LoKa Einars-
sonar ok Þórs Vilhjálmssonar
seKÍr svo nt.a.:
„GaKnáfrýjandi hefur, eins ok
áður seKÍr, haldið því fram í
málflutninKÍ að erlent endurlánað
fé á árinu 1963 hafi verið 4.751 Cí
af fé til útlána á árinu. í hinum
áfrýjaða dórni er K(‘tið skýrslu
fiskveiðasjóðs á héraðsdómsskjali
nr. 15, en það er bréf sjóðsins til
löKmanns síns daKsett 5. áKÚst
1971. Nokkur hluti bréfsins er
tekinn upp í dóntinn. Af þeirri
tilvitnun verður séö, að af hálfu
Fiskveiðasjóðs er því haldið frarn,
að 30. áKÚst 1963, þeKar lánið til
KaKnáfrýjanda var útborKað, hafi
bankainnistæður Fiskveiðasjóðs
verið erlendar að uppruna að 28,36
hundraðshlutum ok lánið til KuKn-
áfrýjanda erlent í raun að þeim
hluta. I bréfi þessu stKÍr enn-
frentur: „Samkvæmt þessu hefði
lán Húna h/f átt að hækka við
KenKÍsbreytinKuna í nóv. 1967 um
32.65 af 28.365 þ.e. um 9.245 af
lánsupphæðinni eða kr. 785.100.00
ok við KenKisbreytinKuna í nóv.
1968 um 54.45 af 28.365 þ.e. urn
15.435 af lánsupphæðinni eða kr.
1.432.737.00. Samtals hefði því átt
að hækka lánið um kr. 2.218.137.00
í stað þeirra kr. 1.841.408.00, er
stefnukrafan nemur.“ Þessurn út-
reikninKum hefur ekki verið
hnekkt ok verður á það að fallast,
aö lán Katínáfrýjanda hafi verið
erlent í raun að 28,36 hundraðs-
hlutum, er það var tekið. Verður
að telja, að Fiskveiðasjóði hafi
verið heimilt að krefjast KenKÍs-
bóta úr hendi KaKnáfrýjanda
innan þeirra marka, sem af þessu
leiðir. Er KenKÍ íslenskrar krónu
var fellt 19. nóvember 1967 ok
aftur 12. nóvember 1968, hafði
KaKnáfrýjandi enn ekkert Kreitt af
höfuðstóli skuldarinnar. Svo sem
nánar Kreinir í héraðsdómi hækk-
aði Fiskveiðasjóður 3/5 hluta af
láni Kajtnáfrýjanda um 5.85 eða
uni 450.500 krónur, veKna KenKÍs-
fellinKarinnar 1967, ok um 15.545
eða um 1.390.908 krónur, veKna
KenKÍsfellinKarinnar 1968, eða
samtals unt 1.841.508 krónur. Þar
sem hækkanir þessar voru innan
þeirra marka, sem að framan
Kreinir verður að telja, að þær hafi
verið heimilar."
Hæstaréttardómararnir
MaKnús Þ. Torfason ok Benedikt
SÍKurjónsson skiluðu sératkvæði í
niálinu. MaKnús er sammála
niðurstöðu meirihluta dómenda en
styður þá niðurstöðu nokkuð
öðrum rökum'.
í sératkvæði Benedikts seKÍr
aftur á móti að KenKÍsbre.vtinKar-
ákvæði skuldabréfsins ok fram-
kvæmd F’iskveiðasjóðs Isiands,
sem á þeim byKKÍst, hafi ekki verið
í samræmi við Kildandi löK- Hins
veKar hafi Húni hf ekki Kert
neinar athuKasemdir við KenKÍs-
ákvæðin í skuldabréfi frá 1963 né
hafi hann hreyft mótmælum við
tilkynninKu sjóðsins urn hækkun
skuldar veKna KenKÍsbreytinKa,
sem sendar voru út í árslok 1967
ok 1968 ok hafi hann enKum
mótmælum hreyft við reiknis-
aðferðinni fyrr en í febrúar 1971
ok hafi hann þá verið búinn að
selja umræddan bát. Þyki hann
með þessari frantkomu hafa firrt
sík rétti til að fá breytt fyrr-
Kreindri reiknisaðferð ok fá niður
fellda þá hækkun, sem Kerð var
veKna KenKÍsákvæðanna.
Sumarhús
Sumarhús í smíöum til
sölu.
Upplýsingar í síma
91-72081 e. kl. 19.00.
Erroðin
kominaÖþér?
Það er ekki ólíklegt, að þú hljótir
vinning í Happdrætti Háskólans.
Hátt vinningshlutfall gerir
möguleikana mikla, ef þú bara
manst að endurnýja í tæka tíð!
Mundu, að það er mögulegt að
endurnýja fleiri flokka í senn.
5. flokkur
18 @ 1.000.000- 18.000.000-
18 — 500.000- 9.000.000,-
207 — 100.000,- 20.700.000-
504 — 50.000- 25.200.000-
8.316 — 15.000,- 124.740.000,-
9.063 197.640.000-
36 — 75.000,- 2.700.000,-
9.099 200.340.000-
Dregið verður miðvikudaginn 10. maí
HAPPDRÆTTI HÁSKÓLA ÍSLANDS
Hæsta vinningshlutfall i heimi!
LAUGAVEGI47, BANKASTRÆTI 7