Morgunblaðið - 07.05.1978, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 7. MAÍ 1978
25
svo mörfí að undrum sætir og ekki
síður hve miklu hann kom í verk,
með ritgerðum sínum um alit, er
hann taldi að þjóð sinni mætti
verða til heilla, og miðlaði óspart
í þeim mikilsverðum fróðleik um
störf hinna ágætustu manna og
baráttu á ýmsum sviðum, og eru
þeirra meðal menn, er hann dáði
manna mest, svo sem Björn
Jónsson ritstjóri, Haraldur Níels-
son prófessor, fyrir ræðusnilld
hans og baráttu á sviði spiritism-
ans, og veitti þessum mönnum alla
þá liðveizlu, er hann mátti sem
samherji, en um ævi og störf
tugmargra annarra birti hann
ritgerðir, af órofa tryggð og
næmum skilningi, eins og greina-
söfn hans bera glöggt vitni um.
Hann batt órofa tryggð við
fyrirtæki Bjarna Jónssonar, ísa-
fold, þegar á samstarfsárunum við
Björn, og síðar Isafoldarprent-
smiðju h.f. og var tryggð hans vel
metin.
Þess ber að geta í framhaldi af
því, sem áður var að vikið, að
Snæbjörn sá um útgáfurnar af
hinum kunnu og vinsælu ljóða-
söfnum, Snótar, Svövu og Svan-
hvítar, og ritaði formála fyrir
þeim öllum, alla fróðlega sem
vænta mátti. Ég vil geta þess hér
sérstaklega, að Snæbjörn skrifaði
mér iðulega á síðastliðnu ári, og
raunar fyrr, að minnast bæri á
verðugan hátt, að á s.l. ári voru
100 ár liðin frá því Svanhvít með
ljóðaþýðingum föður míns og
Matthíasar kom fyrst út, og þá
helzt með hátíðarútgáfu. Var í
öllu, sem hann skrifaði mér um
þetta, óbein hvatning að leita
hófanna hjá forráðamönnum ísa-
foldar, og kynna þeim hugmynd-
ina. Var henni tekið af skilningi og
velvild og athuganir gerðar varð-
andi framkvæmdir og komust
enda á nokkurn rekspöl, en þrátt
fyrir góðan vilja reyndist ókleift
að ráðast í þetta á s.l. ári, eins og
horfði og ástatt var síðari hluta
ársins. Vonandi rætist nú þessi
draumur Snæbjarnar heitins á
þessu ári. Formáli Snæbjarnar að
3. útg. (1946) var gagnmerkur og
fjallaði að sjálfsögðu um þýðingar
skáldbræðranna, sem birtar voru í
Svanhvít.
Ég kynntist Snæbirni heitnum
ekki að ráði um mörg ár, en
nokkur kynni tókust með okkur á
bóksalaferli hans, en ég var þá
starfsmaður Vísis. Hann var þar
þá alltíður gestur, og þá jafnan
með grein, sem hann óskaði að fá
birta, og voru þær ófáar greinarn-
ar, sem Vísir birti fyrir hann.
Hann skrifaði einnig og alltíðum í
önnur blöð, Morgunblaðið, Alþýðu-
blaðið og fleiri. Fylgdist ég allvel
með öllu, sem frá hans hendi kom.
Snæbjörn Jónsson var lengi
mjög umdeildur maður og einkan-
lega á bóksalatímabilinu, en það
var tími ólgu, straumhvarfa,
æsinga, þeir tímar er menn
skipt'ust í harðsnúna flokka, gengu
um götur klæddir einkennisskyrt-
um, hópuðust saman til funda-
halda, ræður haldnar á húsatröpp-
um, vígorð hrópuð, sungnir bar-
áttusöngvar, og ekki ótítt að æstir
öfgamenn beittu andstæðinga
Hkamlegu ofbeldi á götum úti.
Snæbjörn Jónsson varð á þessum
tíma fyrir aðkasti skilningslausra
manna sakir vináttu sinnar í garð
brezku þjóðarinnar, manna, sem
engan skilning höfðu á því, að
meginrót þessarar vináttu hans
var, að hann hafði haft mikil
kynni af brezkri menningu, og auk
þess voru kynnin við fjölmarga
menntamenn, sem búnir voru
beztu kostum sinnar þjóðar, og
vinveittir íslendingum, og ódeigur
tók hann sér vopn í hönd værf á
þessa vinaþjóð hans ráðist. Og
vitanlega var hann í þessu allur
sem öðru. Hann var þannig gerður.
Hann hlífðist lítt við og var oft
ósveigjanlegur í afstöðu sinni,
hvassyrtur, en ávallt einarður í
hverju máli, og féll mönnum
misjafnt, og hlaut á stundum
óvild, en svo voru hins vegar
margir, sem kunnu að meta
hreinskilni hans, og að hann kom
til dyranna eins og hann var
klæddur. Sjálfur sagði hann eitt
sinn í einu bréfa sinna til mín: „Ég
hefi aldrei kunnað að ljúga með
þögninni."
Það var einkum á síðari hluta
þess rúma áratugar, sem Snæ-
björn átti heima á Suður-Englandi
(Portchester), sem vinátta okkar
þróaðist og við skrifuðumst á
tíðum. Mýmörg bréf hans frá
þessum tíma eru mér dýrmæt, en
í þeim miðlaði hann mér óspart af
sinni miklu þekkingu á bókmennt-
um, innlendum og erlendum,
einkum enskum. Það gerði hann
einnig í viðræðum, en flest síðari
ár fyrrnefnds áratugar heimsótti
ég hann og hans fólk í Portchester
nær árlega og gafs^þá góður tími
til viðræðna, því að ég var
venjulega vikutíma hjá þessu
vinafólki mínu og vel það stund-
um. Þá kom einnig glöggt fram
hver fróðleikssjór hann var og
minnugur, eigi síður en í bréfum
hans, og áhuginn lifandi, ekki
aðeins fyrir því, sem gamalt var og
gott og íslenzkt, en einnig fyrir
þeim málum, sem á döfinni voru á
þessum viðburðaríku árum, og
fylgdist hann vel með gangi mála,
heima og á Bretlandi. Frágang
bréfa sinna vandaði hann jafnan.
Seinustu bréf hans til mín voru
skrifuð skömmu fyrir andlát hans
og báru sem öll fyrni bréf hans
vitni um áhuga hins sívökula
manns fyrir menningarlegri fram-
tíð þjóðar sinnar. I viðræðum
gætti þess mjög, hversu sýnt
Snæbirni var að varpa nýju ljósi
á það, sem bar á góma, ávallt
ræðinn og fræðandi. Skoðanir
okkar runnu ekki alltaf í sama
farvegi, en það spillti ekki vinskap
okkar.
Sitthvað gæti ég minnst á til
sönnunar því, að Snæbjörn var
mér snemma vinveittur löngu áður
en vinátta okkar þróaðist í þá átt,
sem síðar varð, og vil ég nefna um
það eitt dæmi, sem er frá þeim
tíma, er við vorum nágrannar í
Vesturbænum, því honum get ég
þakkað, að Sir William Craigie
kom í heimsókn til mín á Sellands-
stígnum, en hann var þá gestur á
heimili Snæbjarnar, en í þeirri
heimsókn hafði hann kynnst fyrst
þýðingu föður míns á King Lear,
leikriti Shakespeare's, lesið hana
og talið frábæra. Þótti mér ekki
lítill fengur í að heyra álit þess
gagnmerka manns á þýðingunni.
Sitthvað fleira bar á góma, m.a.
drap Sir William einnig á
Redd-Hannesarrímu, sem ég hafði
gefið út (1924) og var svo vinsam-
legur að segja mér álit sitt á henni
bréflega síðar. Hér er því svo við
að bæta, að Snæbjörn skrifaði
fyrir mig grein til birtingar í
Rökkri (Nýr flokkur II) og ræddi
þar um þýðingar föður míns og
Matthíasar og segir þar ýtarlega
frá áliti föður míns á þýðingunni
á King Lear.
A árunum í Vesturbænum
kynntist ég vel konu Snæbjarnar,
Annie Florence, en hún og fyrri
kona mín voru vinkonur. Annie
Florence var ensk (f. 1893, d. 1933).
Ég minnist hennar þakklátum
huga. Börn Annie Florence og
Snæbjarnar eru:
Þorsteinn, flugmaður, Betty
húsfreyja í Bromley, Bogi, skip-
stjóri og Sigríður, langyngst systk-
inanna, en hún missti kornung
sína góðu nióður. Spor allra
barnanna lágu, er fram liðu
stundir, til lands móður þei’ ra,
eftir að hafa þroskazt og mótazt af
íslenzku uppeldi. Þorsteinn gerðist
flugmaður og gat sér mikið orð, er
hann var í brezka flughernum í
fyrri heimsstyrjöld og hefir verið
flugmaður síðan, hin síðari ár hjá
Cargolux og heimili hans og
fjölskyldu hans í Luxembourg.
Betty giftist ung enskum manni,
J. Lillies, en hann gerðist kaup-
sýslumaður í síðari heimsstyrjöld.
Bogi gerðist farmaður, stýrimaður
og skipstjóri á kaupskipum, og
hefir verið lengstum í siglingum
og víða farið. Minnist ég hans frá
árunum í Vesturbænum sem efni-
legs drenghnokka, en leiðir okkar
hafa ekki legið saman síðar, og
mestu um það ráðið tilviljanir.
Það er eitt af því marga, sem
gott er að minnast, að hafa um
nokkurt árabil séð þrjú hin elztú
vaxa úr grasi um nokkurt árabil,
en það var ekki að forlaganna
vilja, að við Sigríður kynntumst
ekki fyrr en ég kom til Portsmouth
í fyrsta sinn, og hafa kannski
Framhald á hls. 30
Minning—Finn-
bogi Guðmundsson
Fa’ddur 3. októbor 1930.
Dáin 28. apríl 1978.
Á morgun, mánudag, kl. 1.30
verður til moldar borinn Finnbogi
Guðmundsson, Þórufelli 18, Rvk.
Hann var sonur hjónanna Lilju
Magnúsdóttur og Guðmundar
Finnbogasonar, járnsmiðs,
Grettisgötu 20B hér í borg.
Finnbogi hafði starfað um ára-
bil við bifvélavirkjun. Hann hafði
lengi átt sér draum um að stofna
eigið fyrirtæki. Fyrir u.þ.b. tveim-
ur árum rættist þessi draumur, er
hann ásamt tveimur starfsfélög-
um stofnaði bifreiðaverkstæðið
Lykil h.f. og var hann einmitt
staddur á vinnústað er kallið kom
svo snögglega.
Hann hafði raunar ekki gengið
heill til skógar seinustu árin og
var nýlega kominn heim frá
London, þar sem hann hafði
gengist undir mikla skurðaðgerð.
Allt virtist hafa gengið að óskum
og batinn að koma eðlilega, þegar
hann var burtu kvaddur.
Það er svo erfitt að sætta sig við
að fólk á besta aldri sé kallað burt
og stöndum við sem eftir erum
angdofa yfir þeirri tilhögun for-
sjónarinnar. Én enginn má sköp-
um renna.
Finnbogi var tvíkvæntur. í fyrra
hjónabandi eignaðist hann tvö
börn, sem nú eru uppkomin.
Með sinni konu sinni, Auði
Rögnvaldsdóttur, átti hann einn
son, sem aðeins er 9 ára gamall.
Tveimur dætrum Auðar frá fyrra
hjónabandi hennar var hann sem
besti faðir.
Á þessari stundu er okkur efst
í huga þakklæti til Boga fyrir allar
ánægjulegaar samverustundir.
Hann var gott að þekkja og
umgangast , því hann var drengur
góður í þess orðs fyllstu merkingu,
enda átti hann ekki langt að sækja
það. Þeim eiginleikum er allt hans
fólk búið í ríkum mæli, og vona ég
að á engan sé hallað þó ég vilji þar
sérstaklega nefna móður hans,
sem látin er fyrir fáum árum. Þar
fór kona, sem gott var að hafa
fengið tækifæri til að kynnast og
vera samferða á lífsleiðinni. Hún
var alveg sérstök manneskja, sem
alltaf hafði eitthvað gott að segja,
ef á einhvern var hallað. Blessuð
sé minning hennar.
Auður mín, við viljum með
þessum fátæklegu línum votta þér
og börnunum Öllum okkar innileg-
ustu samúð og biðjum við guð að
styrkja ykkur í þeirri miklu sorg,
sem nú hefur kvatt dyra.
Guðmundi og systrunum fimm,
sem nú f.vlgja einkasyni og bróður
til grafar, viljum við einnig votta
innilega samúð.
F. og J.
Júlíus Ingimarsson
Akureyri—Minning
Júlíus Ingimarsson fæddist að
Litla-Hóli í Hrafnagilshreppi í
Eyjafirði 10. janúar 1903. Hann
lést í Landspítalanum í Reykjavík
30. apríl 1978. Útför hans verður
gerð frá Fossvogskapellu mánu-
daginn 8. maí n.k. kl. 15.
Foreldrar Júlíusar voru hjónin
Sigurbjörg Jónsdóttir og Ingimar
Hallgrímsson, bóndi á Litla-Hóli.
Ingimar var einn af stofnendum
Kaupfélags Eyfirðinga. Hann var
einn stofnenda á lífi þegar minnst
var fimmtíu ára afmælis kaupfé-
lagsins.
Þau hjónin áttu þrjár dætur
sem allar eru á lífi. Þær eru:
Sigrún, búsett í Reykjavík, gift
Hans Jörgenssyni, skólastjóra,
Birna, búsett á Akureyri, var gift
norskum manni, Jóhannesi Væhle,
sem látinn er fyrir all mörgum
árum, Helga, búsett á Akureyri,
var gift Svafari Helgasyni, verk-
smiðjustjóra Smjörlíkisgerðar
KEA. Svafar lést fyrir skömmu.
Ingimar var tvíkvæntur. Hann
eignaðist dóttur með fyrri konu
sinni. Eiginkonan lést fyrir aldur
fram. Þessi hálfsystir Júlíusar
heitir Hrefna. Hún er á tíræðis-
aldri og dvelur á Elliheimilinu
Grund.
Júlíus var í föðurgarði framund-
ir tvítugsaldur. Árið 1922 innritað-
ist hann í Bændaskólann á Hvann-
eyri og brautskráðist þaðan vorið
1924. Að námi loknu sneri hann
aftur heim að Litla-Hóli til
foreldra sinna og starfaði við
búreksturinn um nokkurra ára
skeið.
Um þessar mundir var bíla- og
vélaöld að ganga í garð á íslandi.
Eins og títt er með unga menn
hreifst Júlíus af þessari nýju
tækni. Árið 1928 festir hann kaup
á vörubíl og tekur að sér mjólkur-
flutninga fyrir bændur í Hrafna-
gilshreppi. Mjólkina flutti hann til
Akureyrar. Júlíus starfaði að
þessum flutningum á annan ára-
tug. Meðan á mjólkurflutningun-
um stóð hafði Júlíus keypt sér
fólksbíl og stundaði hann leigu-
bílaakstur á Akureyri um árabil.
Árið 1930 kvæntist Júlíus Jór-
unni Guðmundsdóttur frá Urriða-
koti í Garðahreppi. Þau hjónin
eignuðust einn son, Ragnar, sjóla^
stjóra og borgarfulltrúa í Reykja-
vík. Ragnar er giftur Jónu Guð-
mundsdóttur, ættaðri úr Ólafs-
firði. Ragnar og Jóna eiga fimm
börn.
Þá tóku þau Július og Jórunn til
sín fósturbarn, Hildi Jónsdóttur.
Dvaldi jhildur hjá þeim frá sjö ára
aldri þar til hún giftist. Eiginmað-
ur hennar er Jón Stefánsson,
aðalbókari hjá Kaupfélagi Eyfirð-
inga.
Júlíus og Jórunn slitu samvist-
um árið 1954. Sama ár flyst hann
búferlum til Keflavíkur og ræðst
til starfa á Keflavíkurflugvelli og
vann þar til æviloka.
Fyrstu árin syðra, vann Júlíus
hjá verktökum við ýmis störf.
Snemma árs 1957 hóf hann störf
við afgreiðslu millilandaflugvéla,
fyrst hjá flugmálastjórn og síðar
hjá Loftleiðum hf. Þessum störf-
um gegndi hann óslitið þar til
hann náði eftirlaunaaldri, en þá
varð hann að hætta störfum í
samræmi við afskriftareglur vel-
ferðarþjóðfélagsins.
Það kom fljótt á daginn að
Júlíus undi illa aðgerðarleysi
eftirlaunalífsins, enda hafði hon-
um aldrei fallið verk úr hendi frá
því hann var barn að aldri. Hann
braust þess vegna fljótt út úr
hinum helga steini og tók til starfa
á nýjan leik. Hann réði sig aftur
í vinnu til flugmálastjórnar og tók
að sér að halda umhverfi flug-
stöðvarbyggingarinnar á Keflavík-
urflugvelli hreinu. Þessi störf
annaðist hann af mikilli prýði
fram á síðasta dag.
Dugnaður og þrautseigja þessa
gamla manns, sem burðaðist með
pokann sinn um lóðina, hvernig
sem viðraði voru aðdáunarverð.
Hætt er við að margur ungur
maðurinn hefði veifað læknisvott-
orðum þegar kaldast blés á heið-
inni, hefði hann staðið í sporum
Júlíusar, sem var orðinn slitinn og
lúinn, eins og gefur að skilja, og
heilsan þar að auki farin að bila.
Júlíus kvæntist aftur árið 1963
eftirlifandi eiginkonu sinni, Olgu
Elíasdóttur. Olga er fædd og
uppalin í Bolungarvík, dóttir
hjónanna Jónínu Sveinbjörnsdótt-
ur og Elíasar Magnússonar, skip-
stjóra og útgerðarmanns.
Júlíus og Olga bjuggu í Keflavík
nær allan sinn búskap, Þar áttu
þau einkar hlýlegt heimili og
notalegt ævikvöld. Þar var gott að
koma. Þau voru prýðilega sam-
rýmd og undu glöð við sitt.
Þau Júlíus og Olga hafa verið í
hópi bestu vina sem fjölskylda mín
hefur eignast um dagana. Kynnin
hafa staðið lengi eða í rúma tvo
áratugi. Þau tóku börn okkar
ástfóstri, enda barngóð með af-
brigðum. Segja má að þau hafi
gengið börnum okkar í afa og
ömmu stað, ef svo má að orði
kveða.
Öll þau ár sem við vorum búsett
á Keflavíkurflugvelli var það föst
regla að Júlíus og Olga kæmu í
heimsókn til okkar síðla á að-
fangadagskvöld. Einhvern veginn
var það þannig að okkur fannst að
hátíðin gengi ekki almennilega í
garð fyrr en gömlu hjónin birtust
í dyragættinni.
A slíkum stundum var gaman að
blanda geði við Júlíus, sem var
maður margfróður og skemmtileg-
ur. Hann átti mjög auðvelt með að
halda uppi samræðum, enda af
þeirri kynslóð sem vandist á að
nota öll skilningarvitin og kunni
þar af leiðandi að orða hugsanir
sínar, hvort heldur var með tungu
eða penna, og fáa menn hefi ég séð
skrifa fallegri rithönd en Júlíus
Ingimarsson.
Nú er Júlíus vinur okkar allur,
en minningin um góðan dreng mun
lifa.
Ég og fjölskylda mín sendum
eiginkonu Júlíusar og öllum öðrum
sem um sárt eiga að binda
samúðarkveðjur.
Pétur Guðmundsson.
Afmælis- og
minningar-
greinar
ATHYGLI skal vakin á því, að
afmælis- og minningargreinar
verða að berast blaðinu með
góðum fyrirvara. Þannig verð-
ur grein, sem birtast á í
miðvikudagsblaði, að berast í
síðasta lagi fyrir hádegi á
mánudag og liliðstætt með
greinar aðra daga. Greinar
mega ekki vera í sendibréfs-
formi eða bundnu máli. Þær
þurfa að vera vélritaðar og
mcö góðu línubili.