Morgunblaðið - 13.06.1978, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 13. JÚNÍ 1978
Staða og stefna
í efnahagsmálum
Greinargerð Sjálfstœðisflokksins um efnahagsmál
Morgunblaðinu hefur bor-
izt greinargerð frá Sjálf-
stæðisflokknum um stöðu og
stefnu í efnahagsmálum og
fer hún hér á eftir í heildi
Staöa og stefna
í efnahagsmálum
Verkefni næstu ára er að
vinna bug á verðbólgunni.
Haldi verðbólga áfram hér á
landi með þeim hraða, sem
verið hefur undanfarin ár,
mun hagur þjóðarinnar ekki
geta batnað og full atvinna
ekki geta haldist. Hagsmun-
um einstaklinga, fyrirtækja,
stétta, þjóðarinnar allrar, er
stefnt í sama voðann og
framtíð frjáls lýðræðisríkis á
íslandi í tvísýnu. Sigur á
verðbólgunni vinnst hins veg-
ar ekki nema með öflugu
sameiginlegu átaki. Það átak
verður allur almenningur að
skilja og styðja, samtök
launþega og atvinnuvega
jafnt sem stjórnmálaflokkar
verða að standa að því og
samhent ríkisstjórn með
styrkan meirihluta Alþingis
að baki verður að veita því
forystu.
Sjálfstæðisflokkurinn mun
einbeita sér að þessu verk-
efni. Til þess að ná því
takmarki mun hann leita
samvinnu við aðra stjórn-
málaflokka og við samtök
launþega og atvinnuvega og
heita á stuðning þjóðarinnar
allrar.
Fjögurra ára-
tuga vandamál
Verðbólga hefur verið al-
varlegt vandamál hér á landi
um nærfellt fjögurra áratuga
skeið. Allt fram yfir 1970
tókst með margvíslegum ráð-
stöfunum og stöðugu viðnámi
að halda henni á bilinu
10—15% á ári að meðaltali.
Þessi verðbólga olli þjóðinni
margvíslegu tjóni, dró úr
hagvexti, skerti lífskjör frá
því sem ella hefði getað orðið
og rýrði eignir og tekjur
þeirra, sem með ráðdeild og
sparnaði höfðu búið sig undir
framtíðina. Þrátt fyrir þetta
var tjóni af völdum verðbólg-
unnar haldið í skefjum á
þessu tímabili. Á viðreisnar-
■árunurn eftir 1960 tókst
einnig að auka hagvöxt og
bæta lífskjör verulega með
því að koma á frjálsræði í
viðskipta- og atvinnumálum
og beita markaðsbúskap
samfara áætlunargerð af
opinberri hálfu.
Öðru máli gegndi þegar
kom fram á árið 1971. Verð-
bólga jókst þá í öðrum
löndum og snöggar verð-
breytingar urðu á útflutn-
ingsafurðum landsmanna,
jafnframt því sem stjórnvöld
létu af því viðnámi, sem áður
hafði verið beitt. Afleiðingin
varð mikil aukning verðbólg-
unnar hér á landi bæði í
beinum tölum og miðað við
önnur lönd.
Núverandi ríkisstjórn
stefndi að því þrennu að
draga úr hraða verðbólgunn-
ar, eyða hallanum í erlendum
viðskiptum og halda jafn-
framt fullri atvinnu. Árang-
urinn varð sá, að um mitt ár
1977 var hraði verðbólgunnar
orðinn 26% á ári, eða helm-
ingur þess, sem hann hafði
verið mestur, og viðskipta-
halli hafði lækkað í um 2% af
þjóðarframleiðslu árin 1976
og 1977. Jafnframt hafði full
atvinna haldist. Horfur voru
á því fyrri hluta árs 1977, að
unnt gæti reynst að ná smám
saman enn frekari lækkun
verðbólgunnar og breyta
hallanum á erlendum við-
skiptum í tekjuafgang.
Óraunsæ
markmiö verka-
lýössamtakanna
Svo giftusamlega tókst þó
ekki til. Miklar framkvæmd-
ir, m.a. af opinberri hálfu,
sem nú hefur verið dregið
mikið úr, og mikil útlán
opinberra sjóða, ollu vaxandi
spennu á vinnumarkaði, sem
torveldaði hófsama stefnu í
launamálum. Þá gekk erfið-
lega að draga úr rekstrarút-
gjöldum ríkissjóðs, sem auk-
ist höfðu úr hófi árin á
undan, en hafa nú lækkað úr
31% af þjóðarframleiðslu í
27%. Óraunsæ markmið, sem
samtök launþega settu fram,
leiddu síðan á árinu 1977 til
launasamninga, sem urðu til
nýrrar aukningar verðbólgu,
juku viðskiptahalla og grófu
undan afkomu atvinnuveg-
anna. Til þess að forðast
verstu afleiðingar þessarar
þróunar varð að grípa til
beinnar gengislækkunar og
skerðingar vísitöluákvæða
kjarasamninga. Sökum
þeirra ráðstafana má gera
ráð fyrir, að verðbólga aukist
ekki á þessu ári umfram það
sem var 1977, að viðskipta-
halli hverfi og unnt reynist
að komast hjá rekstrarstöðv-
un og atvinnuleysi jafnframt
því sem lífskjör haldist mun
betri en áður voru. Hversu
mikilvægt sem þetta er, ber
jafnbrýna nauðsyn og áður
til þess, að varanleg stefna sé
mörkuð til að vinna bug á
verðbólgunni og afleiðingum
hennar.
Víötæk samstaöa
Til þess að árangur geti
náðst til frambúðar þarf
umfram allt að koma til
víðtæk samstaða um að við-
ureignin við verðbólguna sitji
í fyrirrúmi fyrir öðrum verk-
efnum. Með samhentu átaki
er unnt að móta og fylgja
eftir samræmdri stefnu í
peningamálum, fjármálum,
viðskiptamálum og launa-
málum, sem leitt getur til
tilætlaðs árangurs á nokkr-
um árum. Grundvöllur slíkr-
ar stefnu verður að vera, að
frjáls markaðsbúskapur fái
að þróast með eðlilegum
hætti, jafnframt því sem
áætlunargerð sé beitt í opin-
berri starfsemi og félagslegt
öryggi tryggt. Með þeim
hætti er unnt að láta frelsi og
ábyrgð fylgjast að og byggja
á útsjónarsemi og starfsorku
einstaklinga og fyrirtækja.
í meginatriðum verður stefn-
an að fela í sér, að beitt sé
jöfnunarsjóðum og gengis-
skráningu til að draga úr
áhrifum erlendra verðbreyt-
inga og aflasveiflna á
íslenskt atvinnulíf. Jafn-
framt verður að gæta strangs
aðhalds í peningamálum og
fjármálum og hófsemi í opin-
berum framkvæmdum og
rekstri. Síðast en ekki síst
verður að stefna að samstöðu
launþega, vinnuveitenda og
ríkisvalds um raunsæi í
launasamningum. Helstu
stefnumál væru þessi:
Helztu stefnumál
1) Sjóðir til jöfnunar
sveiflna í verði og fram-
leiðslu útflutningsafurða,
verði efldir. Gengið sé rétt
skráð á hverjum tíma og
stefnt að vaxandi stöðugleika
þess, eftir því sem minnkandi
verðbólga leyfir. Hæfilegur
gjaldeyrisvarasjóður sé
myndaður af innlendum
sparnaði. Stuðiað sé að auk-
inni fjölbreytni atvinnulífs,
betri nýtingu fiskstofna, efl-
inga iðnaðar og aukinni
notkun innlendra orkugjafa.
2) Stefnt sé að örvun frjáls
sparnaðar með því að halda
vöxtum í samræmi við stig
verðbólgu. Útlánum banka og
fjárfestingarlánasjóða sé
haldið innan eðlilegra marka
og þeim beint fyrst og fremst
til þeirra verkefna, sem
Hlöðver töfraði íram alskonar listir á jeppanum sínum. Ilcr stcndur
jeppin á tveimur hjólum.
með sandspymukeppni
Úrslitaspyrnan milli Hlöðvers og Bencdikts. Myndin sýnir hversu lítill munurinn var á milli þeirra.
Á sunnudaginn var haldin
sandspyrnukeppni á vegum
Kvartmíluklúbbsins að Ilrauni í
Ölfusi. Á keppnina horfðu um
3000 manns og skemmtu sér
konunglega í góðu veðri. Mjög
var vandað til keppninnar og
tókst hún í alla staði vel. Keppt
var í þremur flokkum og sigraði
Benedikt Eyjólfsson í jeppaflokki
á 5,53 sek. Ók hann á Willys með
350 cu. Pontiac vél. í öðru sæti
var Hlöðver Gunnarsson,. var
hann einnig á Willys, en hann var
með 327 cu. cevy vél. í þriðja sæti
hafnaði Hermann Bridde, var
hann með 350 cu. cevy vél.
Keppnin milli Illöðvers og Bene-
dikts var mjög hörð og má þar
nefna að í úrslitaspyrnunni milli
þeirra var munurinn aðeins einn
hundraðasti úr sek.
1 fólksbílaflokki sigraði Finn-
björn Kristjánsson á Volvo
kryppu á 6,87 sek. Var hann með
350 cu. cevy vél í Volvoinum. í
öðru sæti var Vilhelm Pétursson
á Chevrolet Vega með 350 cu.
cevy vél. Þriðji varð Matthías
Sverrisson á Camaro 350 cu. vél.
í mótorhjólaflokki sigraði Jón
Magnússon á Suzuki 370, fór
hann brautina á 6,14 sek. í öðru
sæti varð Ragnar Baldursson á
Suzuki 370. Páll Karlsson fylgdi
síðan á eftir á Montesa 360.
Kvartmiluklúbburinn á lof
skilið fyrir mjög vel skipulagða
keppni. Hefur hann nú sýnt og
sannað að hægt er að halda
keppni sem þessa hér á landi.