Morgunblaðið - 22.06.1978, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 22. JÚNÍ 1978
Austur í Gunnarsholti,
skammt frá Hellu, er flugvöll-
ur. I byrjun sumars ár hvert
birtist þar 35 ára gömul
Douglas-flugvél til starfa.
Hún hefur löngu lokið hlut-
verki sínu við mannflutninga.
Nú sækir hún áburð og fræ í
Gunnarsholt, flýgur sfðan
með farminn um allar sveitir
og dreifir á örfoka land og
beitijarðir. Þá berast drun-
urnar í þeirri gömlu um
nágrennið frá því snemma að
morgni og alit til miðnættis.
„Það varð gjörbreyting á
afköstum Landgræðslunnar
þegar hún fékk Douglasinn,44
sagði Stefán H. Sigfússon,
fulltrúi, þegar Morgunblaðs-
menn voru staddir í Gunnars-
holti á dögunum. „Áður höfð-
um við aðeins litlar vélar, og
það var takmarkað hvað var
hægt og hagkvæmt að fljúga
með smáskammta langar leið-
ir. Vélin fer með 40—50 tonn
af áburði og fræi á dag, f jögur
tonn í einu. Og af u.þ.b. 3000
tonnum, sem við dreifum á
ári, sér hún um 2200, svo að
aukningin við tilkomu hennar
er um 2000 tonn á ári.44
Alþjóðaflugvöllurinn
og mjólkurbíllinn
drifin í starfið
Vélin var í loftinu og grafarþögn
lá yfir flugvellinum. Hann er á
miklu flatlendi, og eina mannvirk-
ið á staðnum er lítið flugstjórnar-
hús. Við brautina beið heilt fjall af
áburðarpokum.
„Ég fullyrði að þetta er ódýrasti
flugvöllur á landinu," sagði Stefán.
„Völlurinn var í raun til reiðu, það
þurfti bara að valta brautina.
Enda hafa verið færð rök að því,
að hér hafi upphaflega átt að reisa
þann flugvöll sem nú er í Kefla-
vík.“
í stað alþjóðaflugvallar og
varnarliðs er nú þarna bækistöð
fyrir þessa gömlu flugvél, þaðan
sem hún sendist út og suður að
græða landið.
Þögnin var af og til rofin af
boltasparki og hrópum í hleðslu-
mönnunum fjórum. Stefán út-
skýrði að allt væri tilbúið að taka
á móti vélinni. „Um leið og
Douglasinn er farinn, fylla strák-
arnir tankinn á bílnum hér af
áburði. Hann tekur fjögur tonn
eins og flugvélin. Þegar vélin
lendir, rennir bíllinn svo upp að
henni og flytur áburðinn með
færibandi í hana. Það tekur aðeins
5 mínútur."
Þetta er mesti prýðisbíll.
„Já. Við sníktum hann á sínum
tima af Mjólkurbúi Flóamanna.
Þetta er fyrrverandi mjólkurbíll,
en við smíðuðum svo á hann
þennan tank og færibandsútbúnað,
og fyrir bragðið gengur hleðslan
miklu betur fyrir sig. Og þetta
hefur þótt virðulegt ellistarf fyrir
fyrrverandi mjólkurbíl, að sjá nú
um grundvöll mjólkurframleiðsl-
unnar.“
Mjólkurbúið lagði til bílinn,
Douglas-vélina fenguð þið hjá
Flugfélaginu, — hafa fleiri verið
svo gjafmildir við Landgræðsluna?
„Já, þó að ekki hafi kannski
verið um hreinar gjafir að ræða,
þá hafa mjög margir, sem við
eigum viðskipti við, sýnt fullan
skilning. Til dæmis þegar okkur
vantaði varahluti, þó að um helgi
væri. Og vélinni fljúga flugmenn
frá Flugfélagi Islands og Loftleið-
um í sjálfboðavinnu. Þeir fljúga
2—3 daga hver, tveir í einu. Okkur
hefur aldrei vantað menn á
vélina."
Eins og frímerki
í eyðimörkinni
Enn sást ekkert til vélarinnar
ofan úr skýjunum, svo að Morgun-
blaðsmenn eltu Stefán inn í
flugstjórnarhúsið. Auk nauðsyn-
legustu tækja lágu á borðunum
opnar bækur með töflum og
kortum yfir árangur flugsins. Þær
voru greinilega í stöðugri notkun.
„Við förum með langmest í
friðaðar landgræðslugirðingar,
eða tæp 60% af því sem við
Þessa mynd tók ljósmyndarinn Mbl. á flugi yfir Árskógsjörð. Árangur landgræðslustarfsins sést glöggt
á ljósu rákunum, en þær dreifa síðan úr sér sjálfar og eiga að mynda samfellt gróðurlendi.
og á opna bók hvað er búið að gera
og hvað ógert. Sannleikurinn er
nefnilega sá, að þegar maður ekur
um sýnist það vera gífurlegt
landflæmi, sem búið er að rækta
upp, en svo þegar komið er í loftið
sést að þetta er bara eins og
frímerki í eyðimörkinni."
„Hvernig er
Íínuritið?“
Það fór heldur lítið fyrir tækja-
búnaði í flugstjórnarhúsinu. Tal-
stöð, loftvog og vindhraðamælir.
„Við erum í stuttu máli með öll
tæki sem eru á minni flugvöllum
á landinu," sagði Stefán. „Svo
höfum vil tvær flugbrautir, sú
lengri er 1700 metrar og með þeim
lengri á landinu. Mér liggur því við
að segja að hér geti lent hvaða
flugvél sem er. Þetta hefði vissu-
lega verið kjörinn staður fyrir
alþjóðaflugvöll."
Stefán benti á línurit á veggn-
um:
„Hér sjáið þið merkilegan hlut.
Á þessu línuriti sjáum við jafnan
með eigin augum árangurinn af
fluginu. Fyrst er dregin bein lína
skáhalt upp, sem sýnir hve miklu
við þurfum að dreifa á dag til þess
að halda áætlun. Siðan merkjum
við inn á línuritið árangur hvers
dags. Þannig sjáum við svart á
hvítu hvernig staðan er. Það hefur
að sjálfsögðu mjög hvetjandi áhrif
á alla. Það er meira að segja
algengt að við fáum hér í talstöð-
ina kall frá áætlunarflugvélum,
þotum og öðrum sem eiga leið hér
yfir. Þá er algengast að spurt sé
bara: „Hvernig er línuritið?" Það
er þá um að ræða stráka, sem hafa
verið að fljúga fyrir okkur og
fylgjast af áhuga með árangrin-
um.“
dreifum,“ sagði Stefán. „Auk þess !
bjóðum við aðstoð við þá bændur,
sem vilja t.d. bera á sameiginleg
beitilönd. Og ef örfoka land liggur
hjá beitilandi, gerum við sam-
komulag við viðkomandi sveitarfé-
lag um að beit verði takmörkuð á
þeim stað á meðan verið er að
rækta hann upp. Ég er á móti
þeirri kenningu, að það eigi ekki að
rækta beitilönd. Það hlýtur alltaf
að borga sig hvað varðar upp-
græðslu landsins, þó að það sé
kannski ekki fjárhagslega hag-
kvæmt fyrir viðkomandi bónda þá !
stundina."
„Langmestur hluti þess sem við
dreífum fer hér á Suðvesturundir-
lendið og norður í Þingeyjarsýsl-
ur,“ hélt Stefán áfram. „Stóra
vélin verður hér til 1. júlí, þá fer
hún norður á Húsavík, er notuð I
þar í hálfan mánuð og kemur svo
aftur hingað og flýgur til júlíloka,
ef fjármagn leyfir. Við gætum
dreift meiru, bæði hvað varðar
tíma og notkun á vélinni."
„Við erum þessa stundina með
mann í því að ferðast um og kanna
árangur af uppgræðslunni í girtu
löndunum. Við fengum til þess
mann, sem hafði kynnt sér nokkuð
umhverfismál, því að á sumum
stöðum, eins og t.d. í Þorlákshöfn
og Vík í Mýrdal, er ekki bara um
það að ræða að telja stráin. Þar
getur það líka haft áhrif á allt
bæjarlífið, hvort tekst að stöðva
fokið."
„Annars þurfið þið að koma með
í loftið eina ferð til þess að átta
ykkur á þessu. Þá sér maður eins
Flugstjórinn Gunnar Arthúrsson.
Stefán II. Sigfússon fulltrúi og Sveinn Runólfsson
landgræðslustjóri við nef iandgræðsiuvélarinnar
Páls Sveinssonar.
Staldrað við í
Gunnarshohi
og farið í á-
burðarfíug með
Landgræðslu-
mönnum
„Við getum snúið vöm í öfluga
sókn ef sama fjárveiting helzt"