Morgunblaðið - 03.08.1978, Blaðsíða 23

22

„baö var nú ekki þetta sera ég
hugsaði mér þegar þú sagðist
eiga bíl sem vseri opinn“.

„Fyrsta boðorð fjaligöngu-
mannsins er að líta aldrei niður
fyrir sig.“
«wjt
„Ó. þú verður að fyrirgefa mér
Emil, ég hafði alvcg gleymt því
að þú ert farinn að vinna sem
næturvörður“.
MORGUNBLAÐIE), FIMMTUDAGUR 3. ÁGUST 1978
Það jafnast ekkert
á við mat á útigrilli!
Útigrill eru orðin mjög vinsæl
hér á landi og á sólríkum dögum
sést fólk í kringum slík grill í
görðum í borginni og í bæjum úti á
landi ánægt með lífið, því matur
matbúin á útigrilli er lostæti. Það
er líka vinsælt að hafa slík grill
með sér í ferðalögin og setja þau
niður í lautum og taka lífinu með
ró og njóta sólar, útiveru og góðs
matar.
Góðar steikur verða enn betri og
safaríkari á grillinu og þær
tegundir, sem hægt er að matbúa á
þann hátt, eru fjöimargar. Algeng-
ast og handhægast er að grilla
kótilettúr, pylsur, lærisneiðar,
T-steikur, fisk, nautalundir, kjúkl-
inga o.fl. og með t.d. kartöflur,
maisstöngla, tómata, sveppi og
brauð hitað í álpappír.
Undirbúningur
vid grillið
Fyrst ætti kannski að nefna
hvar grill er að fá og hvað þau
kosta. Grillin eru seld m.a. í
sportvöruverzlunum og hefur verið
hægt að velja um þrjár stærðir
sem kosta á bilinu 4000—6000 kr.
í byrjun er hentugt að setja
álpappír eða sand í botninn, því
það auðveldar hreinsun á griliinu
á eftir, auk þess sem álpappír
eykur líka á hitann við steikning-
una.
Síðan er viðarkolum raðað í
lítinn pýramída og þau sprautuð
með sérstökum grillvökva eða
spritttöflur eru muldar yfir. Þá er
kveikt á kolunum, en eftir það má
ekki sprauta vökvanum á kolin því
þá er hætta á heljar blossa frá
þeim.
Hitun kolanna getur tekið
45—60 mínútur og þegar þau eru
orðin grá er þeim dreift um
botninn á grillinu, og þá er tími til
kominn að hefja steikninguna.
Kolin eiga ekki að loga því þá
sviðnar kjötið að utan, verður
svart og brunnið, en hrátt að
innan. Það á steikjast við hitann
frá kolunum. Það á helzt að gæta
þess að ekki sé trekkur á kolin, en
venjulega er varnargrind eða hlíf á
grillinu sjálfu.
Sérstakar tengur fást í verzlun-
um til þess að snúa með matnum á
grillinu og einnig stálpinnar til að
raða t.d. kjötbitum á éða stinga í
gegnum kjúkling og snúa síðan
fyrir ofan glóðina.
Grilltíminn
Kótilettur 4—5 mín.,
pylsur 3—4 mín.,
hamborgarar 6—8 mín.,
T-steik, 40 cm. 800 gr. 30 mín.,
kjúklingur í bitum 12 mín.,
hálfur 30 mín.,
heill 50—60 mín.,
lax o.fl. í álpappír 15—25 mín.,
bacon 3 mín.,
kartöflur í
álpappír ca. 1 V\ tíma.
Hráefnið er bezt magurt, ef það
er feitt þá falla fitudropar á kobn
og upp kemur eldur, auk þess sem
öllu auðveldara er að þrífa grillið
ef ekki er mikil fita á því.
Matarolía er nauðsynleg og
margir slá tvær flugur í einu höggi
og nota kryddaða matarolíu sem
til er á markaðnum og spara sér
þannig að krydda matinn sérstak-
lega. En alls konar krydd eru til og
vinsælast er að nota svokölluð
blönduð krydd og sinnep.
Matreiðslumeistarar eru ekki á
einu máli um hversu mikiö á að
salta kjöötið fyrir steikingu, en
allténd ætti ekki að gera það fyrr
en rétt áður en kjötið er sett á
ristina.
Nokkrar tillögur
um grillaðan mat
Að sjálfsögðu eru kótilettur eða
pylsur lostæti þó ekkert annað sé
með en t.d. hrásalat og brauð. En
fyrir sælkera og dundara má
nefna nokkra góða rétti á útigrill-
inu.
Ofan á kótilettur og í pylsur má
setja ost og láta hann þannig
bráðna með og hita tómata,
kartöflur eða brauð með í álpapp-
ír.
Ef í pylsur er skorið langsum og
skoran fyllt með osti, sinnepi og
t.d. banana þá er tilvalið að vefja
baconi utan um og stinga elspýtu í
gegn og steikja í ca. 10 mínútur.
Svo má raða kjötbitum, baconi,
sveppum, tómötum, lauk og öðru á
víxl upp á stálpinna og láta allt
bakast í senn og borða réttinn
síðan beint af pinnanum.
Maís í álpappír er Iíka herra-
mannsmatur með salti og smjöri.
Grill á
grjóthlaða
Útigrill er auðvelt að útbúa úr
steinum sem hlaðið er í hring og
nota þá ristina úr eldhúsofninum
ofan á. Það er reyndar ekki svo
vitlaust, nema þegar fólk gætir
ekki að sér og svíður gras eða
annað undir „grillinu", eða lætur
logana leika um grindina áður en
kolin eru tilbúin.
Sprekaeldur
Það er líka alltaf viss stemmn-
ing yfir því að sitja við sprekaeld
síðdegis og steikja í eldinum epli
og pylsur, bieikjur eða annað, með
því að setja matinn t.d. upp á
viðargreinar. Þeir sem ekki sætta
sig við svörtu skorpuna sem
myndast á yfirborði pylsanna,
þurfa ekki annað en hafa álpappír
utan um þá er kominn dýrindis
réttur sem er hverjum manni
boðlegur.
Kræklingar
Það færist stöðugt í vöxt að fólk fari sjálft og gangi á fjörur til að
tína krækiinga, í stað þess að kaupa þá út úr búð. Hér eru nokkur
atriði. sem gott er að hafa í huga. ef fólk leggur slíkt fyrir sig.
Flestir fara upp í Hvalfjörð til að tína kræklinga, og má nefna það að
við Hvítanes eru rústir frá stríðsárunum, en þar er gömul bryggja og við
hana er töluvert af kræklingi. Þegar heim er komið eru kræklingarnir
settir í vatn þannig að það fljóti yfir þá. Nokkrir kunna þá að fljóta upp
á yfirborðið og eru þeir teknir frá og þeim hent, því þeir kunna að vera
dauðir og ekki heppilegir til átu. Síðan er hver kræklingur fyrir sig
tekinn upp úr og skelin hreinsuð vúðurkarlar og annað slíkt, sem kann
að hafa sest á skelina, skafið vandlega í burtu. Eftir að kræklingarnir
hafa verið hreinsaðir á þennan hátt er suðan látin koma upp á þeim, en
við það opnar skelin sig. Fiskurinn er þá tekinn úr og borðaður eins og
hann kemur fyrir. Einnig er hægt að matreiða hann, á marga vegu og í
matreiðslubókum er hægt að finna uppskriftir að ýmsum lostætum
kræklingaréttum. Ef geyma á kræklinginn eitthvað, er hægt að setja
hann eftir hreinsunina í hæfilega stórum skömmtum í plastpoka og
síðan í frysti.