Morgunblaðið - 03.08.1978, Blaðsíða 28

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 3. ÁGÚST 1978
27
Látið
blómun-
um líða
vel
IIvernÍK á að ganga frá blómunum þesar við förum í ferðalaK?
Um verzlunarmannahelgina fara margir út úr bænum og koma ekki
aftur fyrr en undir lok hennar en flestir fara af staö á föstudagskvöldi. Á
heimilum þar sem eru blóm og húsmóðurinni er annt um þau, kemur oft
upp það vandamál hvað gera eigi við blómin á meðan fjölskyldan er í
burtu. Það er ekki svo auðvelt að fá vini eða ættingja til þess að sjá um
þau því að um þessa helgi eru þeir e.t.v. úti að ferðast. Við hringdum því
í blómaverzlun til þess að fá ráðleggingar: Hvað eigum við að gera við
blómin á meðan við erum í burtu?
1. Fjarlægið blómin úr gluggunum og setjið þau á stað þar sem sólin
nær ekki að skína á þau.
2. Setjið þau í skálar með vatni í.
3. Vökvið þau vel og farið svo af stað og blómunum ykkar líður vel á
meðan þið eruð í burtu.
Ilvernig á að skera blóm úr garðinum?
Þegar blóm eru tekin inn í vasa úr garðinum vilja þau oft fölna fljótt.
Það er nefnilega ekki alveg sama hvernig farið er að því að taka þau inn.
En ef rétt er að farið þá eiga þau að lifa lengi — eins lengi og mögulegt
er.
1. Farið út í garöinn snemma áður en blómin hafa náð að hitna eftir
nóttina.
2. Veljið blómin og klippið eða skerið stilkinn á ská.
3. Þegar blómin eru komin í vasa, setjið hann þá á stað þar sem sólin
nær ekki að skína.
Ef þið fylgið þessum leiðbeiningum ættuð þið að hafa ánægju af
blómunum lengur en ella.
Betra að vera í mörgum
þyiuiri peysum, en einni þykkri
í GÖNGUFERÐUM er nauðsyn-
legt að vera vel klæddur, því
engum líður vel, sé honum kalt.
Við ráðleggjum þó fólki að klæða
sig heldur í þynnri peysur, en eina
þykka, því á göngunni hitnar
mönnum oft og þá er gott að geta
klætt sig úr einni og einni peysu,
og ákveðið þannig rétt hitastig.
Það er líka hlýrra að vera í
mörgum þynnri peysum, heldur en
einni þykkri.
atriði
sem
foreldrar
imglinga
ættu að
vita
Undanfarin ár hefur drykkjuskapur unglinga orðið meira ábcrandi en áður. Engar
tölur eru um það hér á landi hvort um aukningu er að ræða eða ekki. í Noregi hefur
verið gerð könnun á vegum áfengisvarnaráðs Noregs og fræðsluráðs landsins um
unglinga og notkun áfengis. Við tókum nokkra punkta úr þessari könnun og ættu þeir
að gefa einhverja mynd af ástandinu hér á landi.
1. Hvers vegna drekka
unglingar?
Ástæðurnar fyrir notkun
áfengis eru mjög mismunandi
og einstaklingsbundnar. En eitt
er nokkuð öruggt: Áfengi er
eitthyað sem tilheyrir fullorð-
insárunum. Börnin okkar „læra“
að áfengi sé nokkuð sem tilheyri
þeim fullorðnu (ca. 80% af þeim
notar áfengi) og unglingarnir
vilja líta á sig sem fullorðna. Á
þann hátt er áfengi orðið hluti
af tilveru unglinganna. Þeir ýta
líka oft á hver annan til þess að
drekka, en þeir hafá erft þetta
frá þeim fullorðnu.
2. Hvers konar slys og sjúk-
dóma eiga þeir á hættu?
I vímunni sljóvgast sjónin,
einnig sjálfsgagnrýnin og
feimnin. Þetta býður hættunni
heim. Stöðug ofneyzla orsakar
einnig oft magabólgur og maga-
sár. Lifrin skaddast líka mjög
oft eftir langvarandi misnotkun.
Miðtaugakerfið verður oft fyrir
skemmdum.
3. Skaðar áfengi þroska?
Stöðug misnotkun áfengis
kemur í veg fyrir að eðlilegur
þroski náist eða jafnvel stöðvar
hann alveg. Eftir nokkurn tíma
mun sá unglingur, sem stöðugt
notar áfengi, komast að því að
jafnaldrar hans eru komnir
fram úr honum á öllum sviðum.
Verður þetta oft til þess að
viðkomandi heldur ofneyzlunni
áfram og dregst enn meira aftur
úr.
4. Ilvernig geta unglingarnir
leynt því fyrir foreldrunum að
þeir drekki?
Unglingarnir segja gjarnan
þegar þeir eru spurðir að þessu:
„Ef ég er of full(ur) þá læðist ég
bara inn og fer beint að sofa. Þá
tekur enginn eftir neinu“, eða þá
„mamma og pabbi myndu aldrei
trúa því að ég drykki“. Það eru
því ekki unglingarnir sem fela
heldur eru það foreldrarnir sem
ekki sjá.
5. Ilversu mikils virði eru
áhrif foreldranna í
uppvextinum?
Börnin gera eins og við gerum
— ekki eins og við segjum. Öll
uppvaxtarárin erum við að
kenna börnum okkar með gerð-
um okkar. Á undanförnum árum
hefur áfengizneyzla aukist og þá
auka unglingarnir hana einnig.
Foreldrarnir verða að átta sig á
því að fordæmi þeirra vegur
þungt — bæði gott og slæmt.
6. Ilversu mikið áfengi
drekka unglingarnir?
16—17 ára drengur drekkur
um það bil 4 flöskur af léttu víni
og 7 flöskur af brennivíni á ári.
Stúlkur drekka aðeins minna.
7. Hversu oft drekka þeir?
Drengir drekka áfengi að
meðaltali 55 sinnum á ári — og
þá oftast um helgar. Að meðal-
tali drekka þeir V\ úr flösku af
brennivíni eða % úr flösku af
léttu víni í hvert skipti sem þeir
fara á „fyllerí'1. Þetta er meira
en nóg til þess að þau verði
drukkin.
8. Ilvað geta foreldrarnir
gert?
Þeir verða að taka bjálkann
úr auganu og sjá að vandamálið
á ekki aðeins við um börn
annarra heldur einnig um þeirra
eigin börn. Þeir verða að ganga
á undan með góðu fordæmi
þegar um er að ræða umgengni
við áfengi. En fyrst og fremst:
Talið um þetta við börnin. Gefið
þeim þann stuðning sem þau
þurfa á að halda til þess að
standa á móti „drykkjuþrýst-
ingnum“.
Ekki er gott að
standa up i ráðalaus
ef bíilinn biiar
Þegar fólk ferðast urn í bíl er
ýmislegt sem getur bilað og þá er
gott að vera við öllu búinn.
Algengt er að framrúður í bílum
brotni úti á malarvegunum, og
getur það verið mjög óþægilegt,
t.d. þegar rignir mikið, eða þegar
mikið ryk er á vegum. Er við
lögðum leið okkar inn í GT búðina,
en hún selur ýmsa hluti í bíla,
rákumst við á nokkuð er kallast
neyðarrúða. Hún er notuð þegar
framrúðan í bílnum brotnar.
Glerbrotin eru þá fjarlægð, en
neyðarrúðan límd yfir og klemmd
föst á hliðunum. Að sögn
afgreiðslumannsins kemur
neyðarrúðan alveg í staðinn fyrir
rúðuna sem brotnaði. Hægt er að
nota rúðuþurrkurnar á henni, og
getur hún ekki brotnað.
Neyðarrúðan er til í tveimur
stærðum, þannig að hægt á að
vera að nota hana í allar gerðir
bíla. Sú minni kostar 3100 krónur,
en sú stærri 3800 krónur. Rúðan er
í handhægum pakkningum, sem
lítið fer fyrir, og er því handhægt
að hafa hana með í ferðinni.
Ennfremur er nauðsynlegt að
hafa meðferðis í bílnum gott
verkfærasett, sem hægt er að
grípa til ef eitthvað þarf að
lagfæra. Þau eru einnig fáanleg í
GT búðinni og kosta 4.800 krónur.
Þar er líka hægt að fá mjög
hentugan felgulykil, sem hægt er
að brjóta saman, þannig að líið fer
fyrir honum. Gott er líka að hafa í
bílnum tó, ef draga þarf bílinn.
Það getur líka komið fyrir alla að
verða benzínlausir, og þá er gott
að hafa í bílnum bensínbrúsa, en
hann er hægt að fá með stút, sem
auðveldar notkun.
Einnig rákumst við á loftdælur,
sem mjög hentugar eru á ferða-
lögum. Er loftdælan sett í sam-
band við sígarettukveikjarann í
bílnum, en með henni er hægt að
dæla lofti í dekk, vindsængur og
annað slíkt. Loftdælan kostar
10.600 stykkið.
Auk þessa ættu allir að vita að
enginn ætti að aka á bíl sem ekki
hefur aukaviftureim, kerti og
platínur meðferðis.