Morgunblaðið - 05.08.1978, Side 13

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 5. ÁGÚST 1978 1 3
Agúst Þorsteinsson forstjóri:
H afn arfj ar ð arvegur — mót-
mæli — undirskriftasöfnun
Undanfarna daga hefur fólk
gengið í hús í Garðabæ og safnað
undirskriftum, þar sem farið er
fram á að vegurinn verði lagður
við sjóinn og hætt verði við að
hafa vegastæðið á núverandi stað.
Strax og þessir listar fóru af
stað var byrjað að hringja í mig,
fólk sem vildi kynna sér málið
áður en það léði nafn sitt á listann
þó sérstaklega vegna þess að þeir
aðilar sem voru að safna nöfnum á
listann gátu sáralitlar upplýsingar
gefið um málefnið sem verið var
að mótmæla. Vegna þessa vil ég
varpa fram fá^inum spurningum
til fólks og biðja um að fólk
hugleiði þær og svari þeim.
1. Hefur þú gengið eftir þeirri
leið sem fyrirhuguð sjávarleið á að
liggja um?
2. Hefur þú kynnt þér nýtinga-
möguleika þess svæðis sem færi
undir veginn?
3. Veistu hvaða starfssemi fer
nú þegar fram á svæðinu?
4. Hefur þú gert þér grein fyrir
hvernig svæðið fyrir neðan Silfur-
tún og að sjávarbraut, yrði notað
ef vegurinn yrði færður?
5. Hefur þú kynnt þér fyrstu
tillögur sem Vegagerðin lagði
fram og var mótmælt á borgara-
fundinum?
6. Hefur þú kynnt þér hvaða
framkvæmdir átti að framkvæma
við Hafnarfjarðarveg næst?
7. Hefur þú kynnt þér hvar á
stór-Reykjavíkursvæðinu sams
konar götur liggja og Hafnarfjarð-
arvegur verður og hve nálægt hús
standa við þær götur?
Ég ætla sjálfur að svara þessum
spurningum, aðallega vegna þess
að svör þeirra réðu afstöðu minni í
seinustu bæjarstjórn. Ég vil lýsa
því yfir að ég er algjörlega á móti
vegi við sjóinn og í Engidal.
Svöri
1.—2. Með því að ganga frá
Arnarneslæk og í s.v. þá verðum
við strax vör við þá miklu
möguleika sem svæðið gefur til
útivistar. Á svæðinu frá Arnarnes-
læk og að Hraunkotslæk eru
örugglega ákjósanlegustu svæði
fyrir alls konar íþróttir, frjálsar
íþróttir, knattspyrnu, tennis, golf-
æfingar og ég tala ekki um
siglingar. Á öllu Reykjavíkursvæð-
inu er ekki til betra svæði sem
hefur þessa möguleika. Væri ekki
nær að við sjálf nytum þessara
gæða, en að þarna kæmi fallegasta
ökuleið á svæðinu? Þegar við erum
komin fram hjá Hraunkotslækn-
um, þá göngum við upp á fallegan
ás og við sjáum strax að hér er
fagurt byggingasvæði alveg að
Engidal. Mikil synd væri að
eyðileggja það með vegi. Sá sami
vegur myndi eyðileggja jaðarinn á
Gálgahrauni sem við höfum þegar
samþykkt friðun á.
3. Nú þegar, eða seinustu tvö
árin, hefur siglingaáhugafólk
byrjað framkvæmdir við Arnar-
nesvog. Sigli'ngar er íþrótt sem öll
fjölskyldan getur tekið þátt í. Sú
aðstaða sem nú þegar er komin er
alltof lítil og innan fárra ára
verður hver metri á ströndinni
nýttur fyrir þessa íþrótt og að
sjálfsögðu verður að vera gott
pláss upp af ströndinni fyrir
starfssemina.
4. Ef sjávarbrautin kæmi, hefur
þegar komið tillaga um að frá
Silfurtúni og að brautinni komi
íbúðarbyggð og eitthvað af stofn-
unum.
5. Hér komum við að spurningu
sem margir vilja ekki hlusta á.
Vegagerðin hafði áætlanir um
þrjár akbrautir í hvora átt með
breiðum eyjum á milli. Við
Vífífilsstaðagatnamót áttu að
koma há og víðáttumikil tengi-
vegamót sem fært hefðu allflest
hús við gatnamótin í kaf. Þessu
var mótmælt og fallið frá.
6. Þær framkvæmdir sem á að
gera eru mjög sjálfsagðar fram-
kvæmdir. Hafnarfjarðarvegur
verður svipaður og umferðagötur
sem hafa’verið byggðar i Reykja-
vik, en þar standa hús alveg við
götuna. Veginn á að lagfæra
þannig að akbrautir verða tvær í
hvora átt,-með mjórri graseyju á
milli. Umferðarljós eiga að koma
við Vífilstaðaveg og Lækjarfit.
Með þessum aðferðum fáum við
Garðbæingar ágætis heimkeyrslu
að neðanverðu í bæinn. Alltaf frá
fyrstu tíð hefur bæjarstjórnin
barist fyrir, og borgarafundurinn
samþykkt eindregið, að Kefla-
víkurveginn eigi að byggja fyrst.
Er það skoðun fleiri að með þeim
vegi væri losnað við erfiðustu og
þy.ngstu umferðina. Ég tala ekki
um öryggið sem myndi skapast við
að fá þann veg. Ég fjölyrði ekki
meira um það, en bendi á skrif og
viðtöl sem ég setti af stað í Vísir á
sínum tíma vegna öryggisleysisins
sem við Garðbæingar byggjum við
af þessum sökum.
7. Ég vil benda ykkur á að aka
eftirtaldar götur í Reykjavík, en
þær eru að sjálfsögðu fleiri slíkar:
Háaleitisbraut, Hringbraut, frá
Melavelli að sjó, Sogaveg, Grens-
ásveg, Réttarholtsveg, Langahlíð,
Nóatún, Skipholt o.fl. o.fl.
Ég læt þessi skrif nægja, en bið
fólk að hugleiða vel gerðir sínar og
kynna sér vel alla málavexti áður
en ritað er undir mótmælalistana,
og sérstaklega að leita eftir
upplýsingum þegar viðkomandi
söfnunaraðili getur ekki veitt þær.
Garðabæ 3. ágúst,
Ágúst Þorsteinsson.
Edgard Guðmundsson verkfræðingur:
Að spá í spilin?
í ljósi nýafstaðinna kosninga
hafa spunnist miklar umræður í
dagblöðunum um stöðu stjórn-
málaflokka og forystumanna
þeirra.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur
ekki farið varhluta af þessum
umræðum, sem hafa í vaxandi
mæli tekið mið af hinni svokölluðu
„óháðu og frjálsu" blaðamennsku,
sem vinsæl er um þessar mundir
fyrir tilverknað síðdegisblaðanna.
Dagblöð hafa ætíð verið mikið
lesin á Islandi og má af því draga
þá ályktun, að áhrif þeirra á
skoðanamyndun fólks séu umtals-
verð.
Meðal nýjunga, sem síðdegis-
blöðin hafa bryddað upp á eru
skoðanakannanir, sem hafa í
mörgum tilvikum vprið vel unnar
og því vakið verðskuldaða athygli,
enda marktækar í góðu meðallagi.
Það orkar því tvímælis, þegar
blöðin og nú nýverið Morgunblaðið
taka að ræða stöðu forystumanna
flokksins á forsendum, sem kunna
að birtast almenningi sem mark-
tæk skoðanakönnun.
Ég leiði hjá mér að tíunda skrif
Vísis í þessum dúr, en ætla hins
vegar að drepa nokkuð á skrif
Morgunblaðsins frá 22. júlí s.l.
undir fyrirsögninni „Sjálfstæðis-
menn spá í spilin". Fréttaskýring?
Áður en lengra er haldið, vil ég
segja að grein þessi er vel skrifuð
og þess vegna trúverðugri en ella.
Éftir nokkrar umræður um
stjórnarmyndun og flokksforyst-
una er dregin fram „fréttaskýring-
in“ um ráðherraefni, ef til
stjórnarmyndunar kemur með
þátttöku Sjálfstæðisflokksins.
Niðurstöður hennar í „hispurs-
leysi" hinnar frjálsu og óháðu
blaðamennsku eru eitthvað á
þessa leið:
1) Geir Hallgrímsson virðist um-
deildur í greininni, en sleppur þó
fyrir horn og er nokkurn veginn
sjálfkjörinn til setu í ríkisstjórn ef
til kemur.
2) Gunnar Thoroddsen og
Matthías Á. Mathiesen virðast fá
þann dóm, að þeir ættu að „hvíla
sig“ í næstu ríkisstjórn.
4) Ragnhildur Helgadóttir er lík-
legasta ráðherraefni flokksins að
Geir frátöldum.
Edgar Guðmundsson.
Nú vil ég taka það skýrt fram,
að ég hef mikið álit á öllum þeim
aðilum, sem hér hafa verið nefndir
og tel, að allir gætu sómt sér vel í
ráðherrastólum. Ég get hins vegar
ekki viðurkennt þá „óháðu og
frjálsu" blaðamennsku, sem í
greininni er fólgin, fyrst og fremst
vegna lítils áreiðanleika þeirrar
„skoðanakönnunar," sem greinin
byggist á.
Ef sjálfstæðisfólk viðurkennir,
að misklíð sé innan forystuliðs
flokksins, þá getur sú blaðagrein,
sem hér um ræðir, vart talist
líkleg til að draga úr þeirri
misklíð.
Tengsl hinna ýmsu forystu-
manna flokksins við Morgunblaðið
eru talin missterk og verður dregið
í efa, að þeir, sem telja á sig hallað
í þessari „fréttaskýringu", geti
fallist á, að hún sé marktæk, svo
ekki sé meira sagt.
Þeim spurningum, sem Morgun-
blaðið óskar svara við í „könnun-
inni“ verður einungis svarað á
landsfundi, sem einn getur túlkað
rödd flokksins í jafnviðkvæmum
málum og hér er tekið á.
Nú vaknar sú spurning, hvort ég
sé með ádeilu minni á þessa
„fréttaskýringu“ að vega að prent-
frelsi og koma á ritskoðun.
Til þess að geta svarað þeirri
spurningu, þarf fyrst að gera sér
grein fyrir, hvað er „frjáls og óháð
blaðamennska" eða hvað er
„frelsi" yfirleitt.
Rætt er um, að á íslandi sé
frjáls verslun, sem allir vita að er
ekki frjáls, frjáls samkeppni, sem
keppir við ríkisvaldið og svo má
lengi telja.
Hjá sjónvarpi og hljóðvarpi er
ritskoðun við lýði undir yfirstjórn
útvarpsráðs og ritstjórar hleypa
ekki hverju sem er á prent.
Allt frelsi er meir og minna
takmörkunum háð og er þess
vegna ákaflega afstætt hugtak.
Ef til vill má segja, að „lýðræðið
setji frelsinu mörk“, þar sem það
kveður á um rétt meirihlutans við
setningu leikreglna.
Það er svo undir samsetningu
meirihlutans á hverjum tíma
komið hver eru takmörk frelsisins.
Ef niðurstöður Morgunblaðsins
byggjast á umsögn meirihluta
þeirra, sem spurðir voru, þá hlýtur
að vakna sú spurning, hvort sá
meirihluti gefur rétta mynd af
skoðunum hins almenna flokks-
manns. Það er alkunna að jafnvel
hæfustu forystumönnum getur
skjátlast mjög í þeim efnum.
Um Morgunblaðið vil ég segja,
að allt fram á síðustu og verstu
tíma hef ég talið það vera málgagn
sjálfstæðismanna. Nú hillir undir
breytingar í þá veru, að blaðið sé
óháð og frjálst, en skoðanir þess
og flokksins fari saman í veiga-
mestu atriðum.
Hér vaknar því spurning, hvort
stjórnmálaskrif blaðsins verði þá
eftirleiðis túlkuð sem stefna
flokksins eða hvort nauðsyn beri
til að koma skoðunum og stefnu
hans á framfæri á annan hátt.
Það má e.t.v. spyrja þeirrar
spurningar, hvort stjórnmála-
flokki sé yfirleitt nauðsyn á að
eiga sér málgagn þegar dagblöðin
eru öllum opin?
Má ekki gera ráð fyrir, að rödd
fjöldans heyrist best við slíkar
aðstæður eða er hætta á, að
fámennur hópur maraþonskríb-
enta verði áhrifameiri í þjóðfélag-
inu en samræmist lýðræðishug-
sjóninni?
Ef ritstraumur til hinnar
„óháðu og frjálsu pressu" verður
meiri en blöðin geta torgað, hver á
þá að skera niður? Hver á að velja
og hafna? Hvað verður um frétta-
þjónustuna? Verður hún að víkja
fyrir ritstraumnum? Hvað verður
um sjálfa blaðamannastéttina? Ég
tel mig þess ekki umkominn að
svara öllum þessum spurningum
og læt það öðrum eftir. Ég vil hins
vegar vona, að hinni „óháðu og
frjálsu pressu" takist að ráða fram
úr sérhverjum vanda, sem við
kann að blasa og renni styrkum
stoðum undir ríkjandi lýðræði.
Ég tel ekki vafa á, að það er vilji
Morgunblaðsins, að skoðanir þess
og Sjálfstæðisflokksins fari saman
í veigamestu atriðum, og að
blaðinu takist jafnframt að aðlaga
sig hinum breyttu aðstæðum í
íslenskri fjölmiðlun.
Ef blaðið temur sér aðrar og
betri aðferðir en fram koma í
greininni „Sjálfstæðismenn spá í
spilin", þá er ég þess fullviss, að
þorri sjálfstæðismanna vill leggja
sitt af mörkum til að svo verði.
Olíuleit vid Grænland
„Síðast liðið sumar fóru fram
óvenjulegar æfingar á Davis
sundinu milli Grænlands og
Kanada. Menn klifruðu af drátt-
arbátum upp á isjaka og slógu
reipi um jakann. Ekki var
ætlunin að toga hann til Saudi
Arabíu, heldur átti að sjá, hvort
ekki væri hægt að toga ísjaka í
burtu, ef þeir stefndu olíupöllum
á svæðinu í hættu.
Bjartsýni Dana var mikil á
árunum 1976 og 1977, þegar
mörg olíufélög unnu að olíuleit á
Davis sundinu. Danir vonuðu, að
þarna fyndist ný olíunáma, sem
gæti bætt þeim þá milljarða
króna, sem þeir eyða í Græn-
landi á hverju ári. En reyndin
varð önnur. Starfsmaður Græn-
landsmálaráðuneytisins, Bo
Wildsang, lét þau orð falla, að
boranirnar „bæru ótrúlega lít-
inn árangur".
Olíuleitin varð til einskis, og
mörg olíufélaganna endurskoða
nú afstöðu sína. Þótt sum þeirra
hafi þegar hætt borununum,
sagði Wildsang mér, að hann
byggist við, að eitthvað yrði um
boranir á næsta ári.
Fyrir nokkrum árum voru
Danir vissir um, að olía fyndist
við vesturströnd Grænlands. Nú
hafa þeir meiri áhuga á að
kanna betur landgrunnið í
kringum Danmörku. Þar eru
góðar líkur á því, að jarðgas
leynist. Danir hafa í hyggju að
flytja jarðgasið eftir leiðslum
upp á land og selja það Svíum.
Danskir embættismenn eru von-
góðir um, að ef ekkert verður úr
smíði meiriháttar gasleiðslu frá
EftirJohn_
C. Ausland
Statfirði í Noregi yfir á megin-
landið, geti Danir fengið jarðgas
af landgrunninu í kringum
Noreg.
Þó að niðurstöðurnar á Græn-
landi hafi hingað til verið
neikvæðar eru þær mikilvægar
fyrir 'Noreg. Háttsettur starfs-
maður bandarísks olíufélags,
sem hefur að undanförnu gert
könnun á vandkvæðunum við
boranir fyrir norðan Noreg,
sagði mér, að af fenginni
reynslu félags hans við boranir
á svæðinu út af Grænlandi og
Alaska væri hann sannfærður
um, að þeir erfiðleikar, sem
fylgja borunum á Barentshafi,
séu vel viðráðanlegir.