Morgunblaðið - 10.10.1978, Blaðsíða 22

26
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 10. OKTÓBER 1978
„Sumir vilja
og aðrir
aldrei segja sannleikann
vilja aldrei heyra sannleikann”
í ÁGÚST-tölublaði bandaríska tónlistartímaritsins Gramophone
birtist viðtal við Vladimir Ashkenazy, en hann heíur nýlega gert
samning við Decca um hljómsveitarstjórn á vegum útgáfufyrir-
tækisins næstu fimm ár. Býst Ashkenazy við að á ári verði hægt
að gefa út þrjár til fjórar hljómplötur þar sem hann stjórnar
hljómsveitinni.
Síðan segir í viðtaiinu:
„Hann kom fyrst fram sem
hljómsveitarstjóri í Lundúnum í
febrúar á síðasta ári. Það var
fyrir um það bil átta árum, sem
hann fór fyrst að brýna klærn-
ar, hjá hálfgerðri atvinnu-
mannahljómsveit á Islandi þar
sem hann er búsettur.
„Stundum verður leikur
þeirra áhugaverður, en tækni-
lega séð eru þeir ekki mjög
færir. Það þarf að fara að þeim
eins og börnum, og gæta þess að
ósiðir komist ekki upp í vana.
Þegar ég byrjaði var ég vægast
sagt ömurlegur. Nú get ég náð
þeim árangri sem ég set mér að
ná. Hvernig ég fer að því að ná
þessum árangri er aftur á móti
það, sem ég er ekki ánægður
með.““
Ashkenazy segir síðan, að
enda þótt hann hafi sótt góð ráð
til vina sinna geri' hann sér
mætavel grein fvrir því að
reynslan sé eini skólinn, sem
gildi. Hann segist alltaf hafa
haft sérstakt dálæti á hljóm-
sveitum og hafi ætíð viljað
verða hljómsveitarstjóri, enda
þótt hann hafi orðið píanóleik-
ari. Hann minnist á verkefni sín
á næstunni, meðal annars
hijómsveitarstj.órn í Detroit,
Philadelphia og Boston. „Ég hef
áður stjórnað Bostonar-sinfón-
íunni og hlýt að hafa gert það
vel fyrst þeir biðja mig aftur,“
segir hann.
„Ég er atvinnumaður," heídur
Ashkenazy áfram. „Svo lengi
sem eitthvað er til sem heitir
tónlist þá skiptir tónlist máli.
Það sem skiptir mestu máli er
að tónlist sé flutt, næstmikil-
vægast er hvernig það er gert.
Mér er sama um það sem ég sé á
sjónvarpsfleti, það skiptir mig
ekki máli. En sjónvarp sem slíkt
skiptir verulegu máli, því að það
eru svo margir sem horfa á það.
Ef það getur unnið einn af
þúsund til fylgis við sígilda
tónlist þá er það þess virði,“
segir hann þegar viðmælandinn
spyr hann um sjónvarpsþætti
um tónlist, sem hann hefur
nýlega tekið þátt í.
Morgunblaðið leitaði álits
— segir
Ashkenazy
um gagnrýni
sína á
Sinfóníu-
hljómsveit
íslands
nokkurra Sinfóníumanna á þeim
ummáelum, sem Ashkenazy læt-
ur falla í viðtalinu, en fyrst var
hann sjálfur spurður hvort þau
væru rétt eftir honum höfð:
„Ég man nú ekki hvort það
voru nákvæmlega þessi orð, sem
ég lét falla, en það var áreiðan-
lega í þessa veru. Þetta er
skoðun mín og við hana stend
ég. Ég hef reyndar sagt það
margoft opinberlega að tækni-
lega sé Sinfóníuhljómsveit ís-
lands alls ekki nógu góð, og
meginástæðurnar eru þrjár:
Hljóðfæraleikararnir gera ým-
islegt annað en að einbeita sér
að hljómsveitinni, sem ekki
kann góðri lukku að stýra, það
eru of fáir góðir hljóðfæraleik-
arar í hljómsveitinni að stað-
áldri og of margir sem koma og
sumir sem aldrei vilja segja
sahnleikann og aðrir, sem aldrei
vilja heyra sannleikann. Það er
margt ágætis fólk í íslenzku
sinfóníuhljómsveitinni. Þarna eru
menn, sem alltaf spila vel, sama á
hverju gengur, menn eins og Pétur
Þorvaldsson sellóleikari, Kristján
Stephensen óbóleikari og Gunnar
Egilson klarinettuleikari. Þeir eru
bara svo fáir. Hins vegar væri út í
hött að miða Sinfóníuhljómsveit
Islands við það bezta sem gerist
með öðrum þjóðum. Islendingar
eru fámenn þjóð, og það er
kannski afrek út af fyrir sig að
sínfóníuhljómsveitin skuli þó vera
það, sem hún er. Hins vegar
dregur það auðvitað úr, að það
skuli engin samkeppni vera, og ég
hef það á tilfinningunni, stundum
að minnsta kosti, að það sé
fara, og svo eru hljóðfæraleikar-
arnir mjög misjafnir. í hljóm-
sveitinni er talsvert af gömlu
fólki, sem einfaldlega er búið að
spila of lengi, og það er líka of
mikið af nemendum, sem eru
ekki komnir svo langt að þeir
séu færir um að leika í sinfóníu-
hljómsveit, og eru reyndar vart
af barnsaldri. Það er meðal
annars þetta fólk, sem ég er að
tala um að þyrfti að fara með
eins og börn,“ sagði Vladimir
Ashkenazy í viðtali við Morgun-
blaðið í gærkvöldi þegar hann
var spurður um þau orð, sem
hann lét falla í viðtalinu við
Gramophone.
„Þegar ég segi þetta þá er það
ekki af neikvæðum hvötum. Þetta
er bara raunsætt mat, en það eru
ríkjandi skoðun að það, sem
hljómsveitin fær áorkað, sé nógu
gott. í tónlist er aldrei neitt nógu
■*gott. Það getur verið að þetta séu
hörð orð, en maður á aldrei að
segja ósatt. Til þess að hægt sé að
bæta þarf að segja sannleikann.
Ég held að mér sé óhætt að segja
að hljóðfæraleikararnir séu alls
ekki nógu vel launaðir, og þurfi því
að vera í alls konar aukavinnu.
Það hefur áhrif á árangurinn. Svo
hefur hljómsveitin ekki nógu mikil
verkefni, eins og sjá má af því að
reglulegir tónleikar yfir vetrar-
tímann eru hálfsmánaðarlega. Þar
að auki er nokkuð um aukatón-
leika, en samt ekki nándar nærri
nóg, ef við miðum til dæmis við
stóru hljómsveitirnar, sem leika
opinberlega nánast á hverju
Vladimir Ashkenazy stjórnar
Sinfóníuhljómsveit Islands á
tónleikum með Rostropovitsj á
Listahátíð s.l. vor.
kvöldi, leika inn á hljómplötur og
eru stöðugt önnum kafnar," sagði
Vladimir Ashkenazy.
Ilelga Hauksdóttir, formaður
Starfsmannafélags Sinfóníu-
hljómsveitar íslands, hafði þetta
um málið að segja:
„Ég vil mótmæla því að
Sinfóníuhljómsveit íslands sé
hálfgerð áhugamannahljómsveit.
Sinfóníuhljómsveit íslands er at-
vinnumannahljómsveit. Unr gæði
hennar má deila, rétt eins og flest
annað er að tónlitarflutningi lýtur.
Þau ummæli Vladimirs
Ashkenazys, að hann hafi orðið að
umgangast hljómsveitarmenn sem
börn til að firra þá vondum siðum
hljóma í eyrum meðlima Sinfóníu-
hljómsveitar Islands sem ofurlítil
kokhreysti. Sinfóníuhljómsveit Is-
ands á Vladimir Ashkenazy margt
að þakka, sérstaklega einlik hans á
mörgum tónleikum hljómsveitar-
innar, og einnig ánægjuleg per-
sónuleg samskipti. En ef Vladimir
Ashkenazy ber saman gæði
Sinfóníuhljómsveitar Islnds við
fremstu hljómsveitir stórþjóðanna
þá hljóta meðlimir Sinfóníuhljóm-
sveitar ísalnds að bera hæfileika
hans sem stjórnanda saman við
ýmsa ágæta hljómsveitarstjóra,
sem stjórnað hafa hljómsveitinni
á undanförnum árum. Þótt
Vladimir Ashkenazy hafi farið
mikið fram á því sviði frá því að
hahn fikraði sig sín fyrstu skref
með Sinfóníuhljómsveit íslnds þá
held ég að það sé samdóma álit
hljóðfæraleikara að hann eigi
langt í land með að geta talizt
góður hljómsveitarstjóri.
Væri það ánægjulegt ef það gæti
borið upp á sama tíma að
Sinfóníuhljómsveit Islands gæti
talizt góð hljómsveit og Vladimir
Ashkenazy góður hljómsveitar-
stjóri, og mætti þá halda sam-
eiginlega júbíleums-konsert."
Jón Sen, aðstoðarkonsertmeist-
ari. sagði:
„Við erum dálítið hissa á
þessum ummælum, og finnst við
ekki eiga þetta skilið af honum,
ekki sízt vegna þess, að hann
kunni nú sjálfur ekkert til þessara
verka þegar hann byrjaði og fór að
æfa sig á okkur, eins og hann segir
raunar sjálfur í þessu viðtali við
Gramophone. Við vorum áreiðan-
lega umburðarlynd gagnvart van-
kunnáttu hans við hljómsveitar-
stjórnina, og því finnst mér þetta
vera fáránleg ummæli.“
Sigurður Björnsson fram-
kvæmdastjóri Sinfóníuhljómsveit-
ar íslands, sagði þetta:
„Ég vil ekkert um málið segja á
þessu stigi, meðal annars vegna
þess að ég er ekki sannfærður um
að Ashkenazy hafi látið þessi
ummæli falla. Það hefur fyrr gerzt
að blaðamenn fari rangt með, og
áður en ég hef fengið staðfestingu
Ashkenazys sjálfs á því að þetta sé
rétt eftir haft, tel ég ekki rétt að
tjá mig um málið. Ég hef verið að
reyna að ná í hann undanfarið.
Það hefur ekki tekizt en ég er nú
búinn að skrifa honum bréf og
vonast eftir svari innan tíðar.“
Hópflug ítala fór á
270 þúsund krónur
SÍÐASTLIÐINN laugardag
var haldið frímerkjauppboð í
ráðstefnusal Ilótels Loftleiða á
vegum Illekks sf.
Alls var 521 númer á uppboð-
inu, og seldist mestallt íslenzka
efnið. Aftur á móti var áhugi
mjög lítill á erlcndu eíni, þegar
Grænland er undanskilið, og
gekk flest af því aftur inn.
Hæst verð fékkst fyrir svonefnd
Balbófrímerki frá 1933. Eru það
þrjú merki með mynd Kristjáns
X., yfirprentuð Ilópflug Itala
1933. Lágmaksverð þeirra var
150 þúsund, en þau voru slegin
nýjum eiganda fyrir 225 þús., og
þar við bætist 20% söluskattur.
Þessi merki voru ónotuð og með
óskertu lími (óhengd) og vott-
^orði um, að þau væru ófölsuð.
Önnur ónotuð sería þessara
merkja fór á 155 þús. en hún var
bæði með hengslaförum og
vottorðalaus.
Áberandi var, hvað frímerki á
heilum umslögum seldust vel og
eins merki með margs konar
stimplum. Hæst verð fékkst
fyrir bréf með 10 aura frímerki
frá því fyrir aldamót — eða 160
þúsund. Lágmarksverð bréfsins
var 36 þús. Þá fór þjónustubréf
frá 1939 á 84 þús., en lágmarks-
verð þess var. 42 þús. Mörg
spjaldbréf seldust einnig vel og
sum langt yfir lágmarksverð
þeirra á uppboðinu.
Fyrir einstök frímerki fékkst
hæst verð fyrir ónotað eintak af
4 sk. merki (gróftakkað) eða 86
þús., en því fylgdi vottorð. 78
þús. fengust fyrir óstimplað 16
sk. merki (fíntakkað).
Alþingishátíðarmerki frá
1930, hærri verðgildin frá 50
aurum, bæði almenn og þjón-
ustu, seljast alltaf mjög vel,
enda skiljanlegt, þar sem upplag
þeirra var miklu minna en lægri
verðgildanna.
Uppboð þetta var vel sótt, og
mátti þar sjá marga kunna
frímerkjasafnara. Þá kom vel í
ljós áhugi safnara, sem gátu
ekki verið viðstaddir, því að
mörg skrifleg boð höfðu borizt,
og hækkuðu þau lágmarksverð
það, sem í skránni stóð, oft til
mikilla muna.