Morgunblaðið - 03.02.1979, Qupperneq 31

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. FEBRÚAR 1979
31
hefur hlotið nafnið „lýðræðisvegg-
urinn“, með árásum á Mao, hóli
um Teng og vinsamlegum ummæl-
um um efnahagsafrek Taiwan.
Venjulegir borgarar áttu hrein-
skilnislegar viðræður við erlenda
fréttamenn og spurðu þá spjörun-
um úr um borgaraleg stjórnmála-
kerfi, en höfðu sérstakan áhuga á
stjórnmálakerfi Bandaríkjanna.
Loks var hengt upp spjald, sem
var ávarp til Carters, á lýðræðis-
vegginn: „Við vildum biðja þig að
beina athyglinni að ástandi mann-
réttinda í Kína,“ stóð á spjaldinu.
„Kínverska þjóðin vill ekki endur-
taka hörmungar sovézku þjóðar-
innar í Gulag-eyjaklasanum. Þetta
verður hinn raunverulegi próf-
steinn á loforð þitt um mannrétt-
indi.“ Veggspjaldinu lauk með
kveðjum til „konu þinnar og fjöl-
skyldu" og undirskriftin var
„Mannréttindahópurinn". Kannski
hefur þessi barátta átt þátt í því
að Carter hefur sýnt mannrétt-
indamálum í Kína aukinn áhuga
og krafizt úrbóta.
Veggspjaldið var fjarlægt og
þróunin í frelsisátt í Kína hefur
sín takmörk. En stórfelld sálfræði-
leg breyting hefur orðið á Kínverj-
um og Vesturlandabúar eiga erfitt
með að átta sig á henni. Dagar
menningarbyltingarinnar eru
löngu liðnir, og Kínverjar hafa
mestar áhyggjur af Rússum. Þeir
vona, að sambandið við Banda-
ríkjamenn dragi úr þessari hættu.
Opnun Kína gerir landið að skæð-
um keppinaut Rússa á komandi
árum. Með því að bæta samband
sitt samtímis við Vestur- og jafn-
vel Austur-Evrópu og við Japan
eru Kínverjar að verja sig á
tveimur fylkingarvængjum gagn-
vart sovézkum óvinum sínum.
Uggur Rússa
Þessu eiga Rússar erfitt með að
kyngja og þeir furða sig meðal
annars á því að Vesturveldin skuli
fáanleg til að selja Kínverjum
vopn, þar sem þeir telja að þeir séu
óáreiðanlegir í hæsta máta og tali
enn um að stríð sé óhjákvæmilegt.
Þó virðast Rúsar fúsir til að sætta
sig við eðlilegt samband Banda-
ríkjanna og Kína, svo framarlega
sem þessi nýja vinátta snúist ekki
upp í bandalag gegn Sovétríkjun-
um. Að mati Rússa er ekki hægt að
samræma slökunarstefnuna
détente tilraunum, sem þeir segja
að Vesturveldin séu að gera til að
gera Kína að nokkurs konar hern-
aðarbandamanni NATO. Þær
raddir hafa líka heyrzt á Vestur-
löndum, hvort það sé í þágu
bandarískra hagsmuna að Kína
verði efnahagslegt og hernaðarlegt
stórveldi. Að því er spurt, hvort
Vesturveldunum muni ekki síður
stafa hætta frá Kínverjum en
Rússum, þegar Kínverjar verði
orðnir svo öflugir að hóta Rússum
með kjarnorkuvopnum. Þar við
bætist uggur um að Kínverjar
verði skæðir viðskipta-keppinaut-
ar.
Þessu svarar bezt sá ráðamaður
bandarískur, sem mest hefur beitt
sér fyrir hinu nýja sambandi
Bandaríkjanna og Kína, Zbigniew
Brzezinski sem Rússar líta á sem
óvin sinn. Hann telur bætta sam-
búð við Kína þjóna langtíma hern-
aðarhagsmunum Bandaríkjanna.
Kínverjar og Bandaríkjamenn hafi
báðir áhuga á því að í heiminum
séu margar valdamiðstöðvar.
Hann telur það mikils virði, að
Kínverjar verði öflugt og tækni-
þróað ríki, sem stuðli að jafnvægi í
sínum heimshluta og öllum heim-
inum. Samvinnu Kína, Bandaríkj-
anna, Vestur-Evrópu og Japans
beri ekki að skoða sem fjandsam-
lega ráðstöfun við Rússa. Þessi
samvinna geti náð til Rússa á
ýmsan hátt og í ýmsum málum.
Ekkert ósamræmi sé á milli
bættra samskipta við Kínverja og
bættra samskipta við Rússa. „Það
sem við erum að gera í samskipt-
unum við Kína hefði átt að gera
hvort sem var, hvort sem sam-
skipti okkar við Sovétríkin væru
miklu betri eða miklu verri," segir
Brzezinski.
Úrslit óráðin
á Skákþingi
Reykjavíkur
UM MIÐJAN síðasta mánuð hófst Skákþing Reykjavíkur 1979.
Eins og undanfarin fimm ár cr keppendum raðað niður í riðla eftir
Elo skákstigum. tólf hæstu í A riðil. tólf næstu í B riðil o.s.frv. Ekki
er laust við að þetta kerfi hafi öðlast fleiri gagnrýnendur en áður,
enda virðast lítil takmörk fyrir því hve mörgum stigum menn geta
tapað á einu móti ef þeim tekst illa upp. en það einkennir einmitt
marga fslenzka skákmenn hversu mistækir þeir eru.
En hvað sem þvf lfður þá hefur keppni í A flokki sjaldan verið
jafn spennandi og nú. Enginn hefur ennþá tekið afgerandi forystu
og útlit fyrir hörkuspennandi keppni f A flokki sjaldan verið jafn
spennandi og nú. Enginn hefur ennþá tekið afgerandi forystu og
útlit fyrir hörkuspennandi keppni í þeim þremur umferðum sem
eftir eru. Sem stendur er Ómar Jónsson efstur með 5l/2 vinning og
jafnteflislega biðskák. brátt fyrir það að ómar sé aðeins rúmlega
tvftugur að aldri hefur hann lengi átt fast sæti f A fiokki, þó að
hann hafi aldrei komist f nána snertingu við efstu sætin fyrr en nú.
Ómar hefur lengi þótt mestur efnishyggjumaður íslenskra
skákmanna og hefur sjaldan staðist peðsrán jafnvel þó að sýnt væri
að það yrði á kostnað stöðunnar. I þessu móti hefur hann hins
vegar teflt af milu öryggi og aldrei komist í taphættu.
Skákmeistari T.R. frá því
haust, Sævar Bjarnason er að-
eins hálfum vinningi á eftir
Ómari, en á tapaða biðskák gegn
Birni Þorsteinssyni. Björn er
sem stendur í þriðja sæti með
4‘/2 v., en tvær biðskákir, aðra
unna, en í hinni hefur hann
aðeins tvö peð upp í biskup í
endatafli við Guðmund Ágústs-
son.
I fjórða sæti kemur langstiga-
lægsti þátttakandinn í A riðlin-
um, Elvar Guðmundsson. Elvar
er aðeins 15 ára gamall, en
hefur engu að síður fjóra vinn-
inga og tvær jafnteflislegar
biðskákir. Elvar fær oft erfiðar
stöður eftir byrjunina, en teflir
vörn af mikilli þrautseigju af
Skák
eftir MARGEIR
PÉTURSSON
svo ungum skákmanni að vera.
Hann og Ómar eru einu þátttak-
endurnir í mótinu, sem ekki
hafa tapað skák. Tveir aðrir
þátttakendur, sem líklegir eru
til þess að taka þátt í baráttunni
um efsta sætið eru þeir Harald-
ur Haraldsson, sem hefur þrjá
vinninga Ásgeir Þ. Árnason,
sem hefur þrjá og hálfan vinn-
ing. Þeir eiga síðan báðir þrem
skákum ólokið og a.m.k. Ásgeir
á góða möguleika á að ná 5Vfe
eða 6 vinningum þegar biðskákir
hafa verið tefldar.
I B flokki er Þorsteinn Þor-
steinsson efstur með 6V2 vinn-
ing, en peði undir í hróksenda-
tafli í biðskák við Ragnar
Magnússon. Fast á hæla Þor-
steini og jafnir honum að vinn-
ingum koma tvö fórnarlömb
stigakerfisins, þeir Jóhann Þór-
ir Jónsson ritstjóri skákblaðsins
og Gylfi Magnússon. I fjórða
sæti kemur Karl Þorsteinsson
síðan með 5 '/2 v.
í C flokki er röðin þessi: 1.
Haukur Arason 6 v. 2. Róbert
Harðarson 5 v. og biðskák. 3.
Jóhann P. Sveinsson 4(4 v. og
biðskák.
D flokkur: 1. Ólöf Þráinsdóttir
6V2 v. 2. Hrafn Loftsson 5'k v. 3.
Páll Þórhallsson 5 v. og biðskák.
I E flokki, sem ér opinn er
Gylfi Gylfason langefstur með 7
vinninga, en staða næstu manna
er óljós vegna biðskáka.
10. umferð mótsins verður
tefld á morgun, sunnudag, kl 2,
en mótinu lýkur nk. miðviku-
dagskvöld kl. 19.30 er ellefta og
síðasta umferðin verður tefld.
Við skulum nú líta á tvær
skákir frá mótinu, fyrst vel
útfærða stöðuskák úr A flokki
og síðan stutta skák úr C flokki.
Hvítt: Sævar Bjarnason
Svart: Bragi Halldórsson
Drottningarbragð
1. c4 - 36. 2. d4 - d5. 3. Rc3
- Rf6. 4. Bg5 - Be7. 5. e3 -
0-0. 6. Rf3 - Rbd7, 7. Hcl -
c6. 8. Bd3 - h6, 9. Bh4 - dxc4.
10. Bxc4 - b5. 11. Bb3!7
(Leikur Tartakovers. Öllu al-
gengara er 11. Bd3)
a6?! (Mun hvassara var 11. ...
b4, 12. Ra4 — Ba6!? og eftir 13.
Hxc6 - Bb5, 14. Hcl - Da5
hefur svartur töluvert mótspil
fyrir peðið. Hann hótar t.d. 15
... Bxa4, 16. Bxa4 — b3+).
12. 0-0 - Bb7,13. De2 - c5.14.
Hfdl — Re4?! (Svartur hyggst
ná fram uppskiptum, en eins og
kemur í ljós í framhaldinu var
betra að leika 14. ... Hc8, þó að
hvítur standi samt sem áður
mjög vel)
15. Rxe4 — Bxe4.
16. dxc5!! (Djúphugsuð manns-
fórn, þar sem hvítur notfærir sé
betri liðsskipan sína. Eftir 16.
Bxe7? — Dxe7, er staðan ein-
faldlega í jafnvægi)
Bxf3. 17. Dxf3 - Bxh4. 18. c6!
(Miklu lakara var 18. Db7? —
Df6)
Re5, 19. De4 - Df6. 20. g3 -
Hac8, (Eftir 20.... Bg5, 21. f4 —
Rg4, 22. h3 á svartur sér ekki
viðreisnar von)
21. f4 - Rg6. 22. gxh4 -
Dxh4. 23. IId7 - Hfe8, 24. c7
- Rf8, 25. Hd6 — e5, (Svartur
hefur gjörsamlega orðið undir á
drottningarvæng og verður því
að reyna að leita gagnfæra á
kóngsvæng)
26. Hxa6 - Dg4+. 27. Khl -
exf4, 28. Dxf4 - Dd7. 29. Hac6
- Re6, 30. DÍ5 - He7. 31.
Dxb5 — Rxc7, 32. Dc5 — Dg4?
(Afleikur í tímahraki, en staða
hvíts er einnig auðunnin eftir
32. ... Dd8, 33. Dc3! sem hótar
bæði 34. Hxh6 og 34. Hgl)
33. Dxe7 - DÍ3+. 34. Kgl -
He8 og svartur féll á tíma um
leið. Það breytti þó engu, þar
sem hvítur verður hrók yfir eftir
35. Dxf7+!
Ilvítt: Magnús Alexandersson
Svart: Haukur Arason
Kóngsbragð
1. e4 - e5, 2. Í4 - exf4. 3. Rf3
- g5, 4. Bc4 - Bg7, 5. g3? -
d5!, 6. Bxd5 - Re7. 7. Bh3 -
Rg6,8. 0-0 — Bh3,9. Hel - g4,
10. Rh4 - Rxhi. 11. gxh4 -
Bbl+, 12. Khl - f3, 13. Ilfl
(Eða 13. Hgl — Bxgl, 14. Kxgl
- Dd4+) Bg2 Mát.
Skákþing Reykjavíkur 1979. A-flokkur(14. jan,—8. feb.)
ElcBtig Naln 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Vinn. Röð
2145 1. Ómar Jónsson T.K. 'h 1 1 1 1 'h 'h
2240 2. Jónas P. Erlingsson T.R. III 1 0 0 0 0 'k
2220 3. Guðmundur Ágústsson T.R. 0 0 'h 0 'k 0
2240 3. Jóhann Hjartarson T.R. 0 1 'h 0 1 'h 'k
2300 5. Björn Þorsteinsson T.R. 0 1 1 11 1 1 'h
2170 6. Júlíus Friðjónsson T.K. 0 1 1 0 'h 0 0 0
2165 7. Haraldur Haraldsson S.M. 1 ■ 11 1 0 1 0
2130 8. Jóhannes Gísli Jónsson T.R. 'h 0 'h 0 1 'h 'k 'h
2205 9. Bragi'Halldórsson • S.M. 0 0 1 i 0 0 0 0
2060 10. Elvar Guðmundsson T.R. 'h 'h 'h 1 'k 1 ' ..
2285 11. Sævar Bjarnason T.R. 1 1 'h 1 0 1
2270 12. Ásgeir Þór Ámason T.R. 'h w 1 'k 1 44*—.
Meðalhiti í janúar:
I Reykjavík + 4,1 og á
Akureyri + 5,5 gráour
JANÚARMÁNUÐUR var kaldur víða lægri en meðaltal síðustu
um landið allt og meðalhitinn þá ára. sagði Þórir Sigurðsson
Hafís 30-60 mílur
úti af Norðurlandi
— HAFÍS þokast nú hægt og
hægt nær Norðurlandi eftir því
sem við gátum bezt séð í ís-
könnunarflugi í dag og í gær,
sagði Þröstur Sigtryggsson í
stjórnstöð Landhelgisgæzlunnar í
samtali við Mbl. í gær og virðist
nokkur íshrafl vera um 30 mflur
norður af Norðurlandi og þéttari
ís um 60 mílur norður af.
Þröstur kvaðst gera ráð fyrir að
ísinn nálgaðist siglingaleið ef
norðanátt héldist áfram á þessum
slóðum og þá einkum við Grímsey
og Melrakkasléttu.
Páll Bergþórsson veðurfræðing-
ur tjáði Mbl. að ísinn væri nú
talsvert nær landi en í síðustu viku
og hefði hann rekið milli 25 og 30
mílur síðan. Veður úti fyrir
Norðurlandi var síðdegis í gær
7—8 vindstig að norðan og bjóst
Páll við að vind herti í nótt og ef
svo stæði áfram gæti ís verið
kominn siglingaleiðir eftir 1—2
sólarhringa.
veðurfræðingur er Mbl. innti
hann eftir tölum um meðalhita í
janúar.
— í Reykjavík var hitinn +4,1
stig sem er 3,7 gráðum undir
meðalhita og er þetta næst kald-
asti janúar á öldinni eins og þegar
hefur komið fram, sagði Þórir, en i
janúar 1918 var meðalfrostið 7,3
gráður. í janúar á árunum 1920,
1936, 1959 og 1971 var meðalhiti
milli +3 og +4 gráður. Úrkoma var í
janúar 46 mm sem er hálfu minna
en í meðalári og sólskinsstundir
mældust 43 eða 22 stundum um-
fram meðallag. Snjórinn var tölu-
verður fyrrihluta janúarmánuðar
og mestur mældist hann á nýárs-
dag eða 39 mm.
Á Akureyri sagði Þórir að með-
alhiti hefði verið +5,5 gráður sem
er 4 gráðum undir meðallagi, en í
janúar 1918 var meðalfrostið 13,5
gráða. Árin 1902, 1936 og 1975 var
frostið um og yfir 6,0 gráður og
janúar 1971 var jafnkaldur og
janúar í ár. Úrkoma var 34 mm
sem er 3/4 hlutar meðalúrkomu.
Þórir sagði að ekki hefði verið um
nein aftakaveður að ræða í mánuð-
inum, en mest frost í Reykjavík
hefði mælst 16,8 gráður í janúar í
ár.
Ræða um lækkur
lyfjakostnaðar
— ÞESSIR þrír lyfjainnflytjend-
ur sem við óskuðum eftir við að
breyttu innkaupum sínum fengu
frest til 10. febrúar að athuga
sinn gang og tímann hafa þau
notað nokkuð til viðræðna við
okkur. sagði Almar Grímsson hjá
heilbrigðisráðuneytinu.
— Fulltrúar frá einum erlend-
um lyfjaframleiðanda hafa rætt
við okkur nú þegar og ég á von á að
fleiri eigi eftir að ræða við okkur
áður en fresturinn er útrunninn og
reyni að koma til móts við okkur
um að lækka innkaupsverðið, sagði
Almar Grímsson ennfremur.