Morgunblaðið - 06.03.1979, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 6. MARZ 1979
Myndlistarvettyangur
Hugleiðingar um sýningar Kristinn G. Harðar-
son og Magnús V. Guðlaugsson: Suðurgötu 1,
Kjartan Arnórsson: Mokka, Jón Reykdal: „Á
næstu grösum“
Sýningastreymið er í fullu gangi
í höfuðborginni, hver sýningin
rekur aðra, og það virðist sífellt
þurfa minna og minna tilefni til
sýningahalds og umfjöllunar í
fjölmiðlum.
Það þarf þó á engan hátt að rýra
gæði sýninga þótt þær minnki,
þvert á móti getur það verið til
mikils góðs aö menn kunni að
sníða sér stakk eftir vexti á þessu
sviði sem öðrum. Ofhlæði er hér í
flestum tilvikum sýnu lakara en
hófsemi svo sem dæmin sanna.
Sá er hér ritar er á engan hátt
andvígur slíkri þróun einkum ef
gæði listaverkanna standa undir
sér í að aldrei verða góð listaverk
of smá og enginn getur blásið lífi í
lélegt listaverk með stærðinni
einni. Hér eru það gæðin sem máli
skipta og menn eru skyldir til að
geta þess sem vel er gert hvaðan
sem það kemur og hvar sem það er
sýnt.
Smæð sýninga getur þó gengið
út í öfgar ef það sem sýnt er
hreyfir ekki við neinum strengjum
hjá þeim sem skoðar. Þá er upp-
setning sýninga mikið mál, eink-
um er menn koma fram í fyrsta
skipti á opinberum vettvangi.
Ljóst er, að fæsti hafa þolinmæði
tii and endasendast milli smá-
sýninga ef það veitir þeim ekki
sanna gleði og ef þeir hafa það á
tilfinningunni að hér hafi verið
kastað til höndum. Heimsókn á
slíkar sýningar skilur eftir sig
tómleikatilfinningu og áður en
viðkomandi veit er hann hættur að
venja komur sínar á sýningar,
forðast þær frekar.
Ég vil áður en lengra er haldið
geta þess, að ekki er verið að höfða
sérstaklega þeirra sýninga sem
hér mun lítillega fjallað um, held-
ur er hér hreyft við áleitnu vanda-
máli, sem mjög hefur sótt á
undirritaðan í vetur og valdið
honum miklum heilabrotum. Hér
er um það að ræða að þráfaldlega
hefur það komið fyrir í vetur að
undirritaður hefur verið aleinn í
sýningarsölum á skoðunarferðum
sínum, og það er hálf tómlegt þótt
maður sækist eftir að skoða
sýningar í friði, þá fjallað skal um
þær. Nú veit ég ekki með vissu
hvort um minnkandi aðsókn á
sýningar sé að ræða og sé svo, þá
er trú mín, að hér sé um tíma-
bundið fyrirbæri að ræða, — en ég
hef orðið var við, að starfandi
málarar hafa minna sést á sýning-
um í vetur en eðlilegt getur talist.
Það segir sig sjálft, að slíkir eru
ekki samræðuhæfir um það, sem
er að gerast á sýningavettvangi.
Það þætti illa farið, ef rithöfundar
læsu ekki bækur eða tónlistar-
menn hættu að sækja tónleika.
Hér er þó sýnu lakast, er menn
skiptast í alvísa smáhópa, er
virðast hafa þá kenningu að
leiðarljósi „að eini ljósi punktur-
inn við þessa dapurlegu og for-
heimskandi tilveru, séu þeir sjálf-
ir!“
— Nú er það í alla staði einka-
mál hvers og eins, hvort sem hann
er virkur málari eða almennur
borgari, hvort hann sækir sýning-
ar að staðaldri eða ekki. Um okkur
listrýna er öðruvísi farið, því við
erum skyldir til að fylgjast með og
því fylgir að skoða flestar sýning-
ar — helst allar, hvort sem okkur
sé það ljúft eða leitt. Reynsla mín í
vetur er sú, að of lítið hefur verið
um verulega krassandi sýningar er
halda áhuganum lifandi og
mönnunum við efnið. Hins vegar
of mikið um smáar sýningar, sem
lítið hafa skilið eftir sig og menn
eru fljótir að gleyma. Olíklegt er
þó að einhverjum finnist það
framför, þegar að sýningar teljast
ekki lengur nýnæmi, höfða ekki til
fólks — hafa genginn í hvunndag-
inn, ef svo má að orði komast.
Samsamast því sem fólk gengur
framhjá án þess að taka eftir. Fer
Myndlist
eftir BRAGA
ÁSGEIRSSON
þá að verða stutt í það, að algjör
óþarfi verður að kalla saman
fréttamenn fjölmiðla, þar sem að
tilviljunarkenndar fréttir þeirra
eru jafnvel hættar að laða fólk á
sýningar, þannig að fólk verður að
treysta á eigin dómgreind. Að baki
veglegrar fréttar getur t.d. reynst
fátækleg sýning á sama hátt og
þrengsli í blöðum vegna annars
efnis getur hreinlega ómerkt góðar
sýningar. Það er alla jafna ekki
uppörvandi ef tilviljanir og það
rýni sem duttlungafullt frétta-
streymi skapar hverju sinni ræður
öðru fremur hvernig sýningar eru
tíundaðar í fjölmiðlum. Slíkt á til
að forsmá gífurlegt átak, sem
liggur að baki viðamikilli sýningu
en lyfta undir léttvægt framtak.
Þetta verður aldrei hægt að úti-
loka með öllu, en hnitmiðaðari
fréttamennska væri hér til bóta —
mikilla bóta.
Við gagnrýnendur getum vafa-
lítið einnig litið í eigin barm og
spurt hvort við höfum ekki oft og
tíðum eytt of miklu púðri í hinar
minni sýningar hvort ekki sé
farsælla að þjappa slíkum meir
saman í yfirlitssyrpu. Við höfum
helst þá afsökun, að meðan
eitthvað telst nýjung, gefur það
tilefni til sérstakrar umfjöllunar
en komi þetta sama fram í síbylju
hlýtur að koma að því að manni
verði orðs vant.
Örfáar ljósmyndir og einn
trékistill, nokkurs konar gulla-
stokkur konsept- listamanna, eru
uppistaða sýningar tveggja
nýgræðinga er um þessar mundir
sýna í Galleríi Suðurgata 7. Við
þetta bætist að vísu „umhverfis-
list“ en sú staðreynd fer fyrir ofan
garð og neðan hjá flestum
sýningargestum séu þeir þá ekki
þeim mun betur að sér í þeirri
sérstöku fræðigrein. — Ég minnist
með ánægju nokkurra ljósmynda
Kristinns G. Harðarsonar, —
einkum tveggja á efri hæð
galleríisins sem báðar eru í bláum
litatónum. Önnur er af skutlu á
flugi en hin af bát á legi —
farartækin eru í báðum tilvikum
samanbrotin úr dagblaðasnifsum.
Annars mátar Kristinn mig sem
gagnrýnanda með því að númera
ekki myndir sínar og því síður
ómakar hann sig við gerð
sýningarskrár. En mjög er hér
lofsvert að Kristinn skuli hafa
hugrekki til að tjá sig á íslenzku í
myndatextum sínum, sem hann
staðsetur í myndirnar — en hætta
er á þvi að sumum félögum hans
finnist útkjálkabragur að slíku
athæfi.
Ekki sannfærðu mig vinnubrögð
Magnúsar V. Guðlaugssonar í
hinu svonefnda Gallery„ “— hér
fannst mér skorta á tæknilega
hnitmiðun og myndhugsunin er
óskýr. Þetta með töskuna
Gallery““, er velþekkt og skemmti-
leg hugmynd.
O -
Það er opinn og óþvingaður
heimur æskumannsins, sem
Kjartan Arnórsson kynnir okkur í
myndum sínum á Mokkakaffi.
Kjartan, sem er aðeins 14 ára,
sýnir nokkrar tæknilega furðu-
þroskaðar myndir, gerðar í
túsklítum. Hér birtast fersk áhrif
frá vísindaskáldsögum — science-
fiction — og teiknimyndabókum.
Mikilvægast er, að Kjartan kemur
fram hreinn og beinn, hann er ekki
að reyna að vera annar en hann er
— hér endurspeglast einfaldlega
áhugi hans á umheiminum og þá
öðru fremur geimvísindum. Engu
skal hér spáð um framtíðina, en
Kjartan virðist fulltrúi nýrrar
kynslóðar, er gerir sér ljósa grein
fyrir mikilvægi undirstöðumennt-
unar í myndlist og að enginn
verður hér óbarinn biskup. Mér
þótti uppörvandi að skoða vinnu-
brögð hins unga manns og bera
þau saman við innhverfa mynd-
veröld ýmissa framúrstefnulista-
manna, sem sumir hverjir virðast
gleyma því, að æskan er stutt —
gott fyrir unga menn að vita það í
tíma...
- O -
í nýstofnuðu galleríi í hjarta
borgarinnar, að Laugavegi 42, er
hefur hlotið nafnið „A næstu
grösum", sýnir um þessar mundir
Jón Reykdal nokkrar tréristu-
myndir. Jón Reykdal er óþarft að
kynna, hann hefur þegar skipað
sér á bakk með efnilegustu grafík-
listamönnum þjóðarinnar. Myndir
þær, sem hann nú sýnir, eru
einnkennandi fyrir þann stíl, sem
Jón hefur þróað með sér á undan-
förnum árum. Smágerð form og
fjölbreytilegur skurður fléttast um
myndflötinn, og jafnan virðist sem
gerandinn sé að segja einhverja
sögu úr tilverunni. Stærsta
myndin á sýningunni, sem er
jafnframt sú mynd þar sem Jón
færist mest í fang, þótti mér
áhugaverðust og þróttmest í út-
færslu, — kallar það jafnframt á
framhald á slíkum
vinnubrögðum ...
— Vel væri, ef fjölprentuð sjár
yfir myndir lægi frammi hverju
sinni eins og t.d. á Mokkakaffi —
til meira getur maður naumast
ætlast af galleríi, sem rekið er í
tengslum við matstofu. Framtakið
er gott og er það sjá hvernig mál
þróast.
Kjartan Arnórsson við myndir sínar í Mokkakaffi
Kristinn G. Harðarson og Magnús V. Guðlaugsson á sýningu þeirra í Gallerí Suðurgötu 7.