Morgunblaðið - 06.03.1979, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 6. MARZ 1979
47
Callaghan reynir að
hjara fram á haustið
London. 5. marz. Reutcr.
JAMES Callaghan forsaetisráð-
herra hófst í dag handa um að
reyna að klóra sig fram úr hinu
viðkvsema deilumáli um skozka
heimastjórn sem er komið í
sjálfheldu.
Þessi deila kemur á hæla deiln-
anna við verkalýðsfélögin sem
hafa eitt af öðru aflýst verkföllum
sínum eftir tilslakanir sem þau
hafa fengið — og Callaghan berst
fyrir pólitísku lífi sínu.
Ýmsir spá því að Callaghan geti
hjarað í nokkra mánuði í viðbót
með naumindum. Vinsældir hans
hafa dalað samkvæmt skoðana-
könnunum i kjölfar vetrarverk-
fallanna. Callaghan sér fram á það
að hann bíður næstum því áreið-
anlega ósigur ef hann boðar til
þingkosninga í þessum mánuði.
Sigurlíkur hans eru taldar betri
ef honum tekst að lafa fram á
sumar eða haust. Kjörtímabil
hans rennur út 15. nóvember.
Skozkir þjóðernissinnar hafa 11
þingmenn og þeir hafa verið í
nokkurs konar oddaaðstöðu á
þingi síðan Frjálslyndi flokkurinn
hætti stuðningi sínum við ríkis-
stjórnina í fyrrasumar.
Þjóðernissinnar hafa sagt ríkis-
stjórninni að flýta fyrir afgreiðslu
þingsins á heimastjórnarmálum
þótt tillögur ríkisstjórnarinnar í
þessu efni fengju stuðning aðeins
32,9% skozkra kjósenda í þjóðar-
atkvæði á fimmtudaginn.
En andstæðingar skozkrar
heimastjórnar, þar á meðal um 40
Vœndis-
konur með
hótanir
London, 4. marz — Reuter.
BREZKAR vændiskonur hóta
því að skýra frá nöfnum við-
skiptavina sinna úr hópum
stjórnmálamanna og kirkju-
leiðtoga, ef einhver andstaða
verður á þingi á morgun.
þegar lagt verður fram frum-
varp til laga um að draga úr
hömlum á starfsemi vændis-
húsa og vændiskvenna.
Hótun þessi kemur fram í
sjónvarpsdagskrá, sem þegar
hefur verið tekin upp, og sýnd
verður á föstudag. Þar kemur
fram Helen Buckingham, sem
er talsmaður brezkra vændis-
kvenna. Segir hún að verði
frumvarpið fellt á þingi, muni
„fleiri og fleiri konur skýra frá
nöfnum þeirra „vina“ sinna,
sem eru tengdir stjórnvöldum,
kirkjum og bænahúsum."
Helen Buckingham kveðst
hafa fengið þessa hugmynd frá
frönskum starfssystrum sínum,
sem hótuðu að gefa upp nöfn
stjórnmála- og lögreglumanna
þegar yfirvöldin ætluðu að
draga úr starfsemi þeirra.
uppreisnarmenn í Verkamanna-
flokknum, hafa tekið skýrt fram
að þeir muni greiða atkvæði gegn
ríkisstjórninni í þessu máli.
Andstæðingunum hefur tekizt
að fá samþykktar breytingar á þá
leið að Skotland geti ekki fengið
heimastjórn án stuðnings 40%
kjósenda þar og málstaður þeirra
hefur styrkzt vegna þess að tillög-
ur um heimastjórn voru felldar
með miklum atkvæðamun í Wales.
Callaghan er helzt talinn vilja
reyna að hafa skozka þjóðernis-
sinna góða og beygja uppreisnar-
mennina í Verkamannaflokknum.
Tíu þingmenn mótmælenda á
Norður-írlandi gætu bjargað hon-
James Callaghan.
Boyenants falin
stjómarmyndun
BrUssel, 5. marz. AP.
BALDVIN konungur hefur falið Paul Vanden Boyenants
úr flokki kristilegra demókrata að mynda nýja ríkis-
stjórn í Belgíu að því er tilkynnt var í dag.
Vanden Boyenants hefur verið
forsætisráðherra bráðabirgða-
stjórnar síðan 11. október þegar
hinn flæmski kristilegi
demókrataflokkur Leo Tindemans
hætti þátttöku sinni í ríkisstjórn
vegna deilumála flæmskumælandi
og frönskumælandi landsmanna.
Litlar breytingar urðu á styrk-
leikahlutföllum stjórnmálaflokk-
anna í þingkosningum sem fóru
fram 17. desember og síðan hafa
nokkrar tilraunir verið gerðar til
að mynda nýja ríkisstjórn.
Aðild að samsteypustjórn
Tindemans/ áttu flæmskir og
vallónskir kristilegir demókratar,
flæmskir og vallónskir sósíalistar
og tveir flæmskir flokkar og flokk-
ar í Brússel.
Stoðir
sósíalismans
ILLA innrættir Austur-Evrópu-
búar hvísla því að útvöldum þessa
dagana að sósíalisminn hvíli á
átta stoðum:
Kímnigáfu Austur-Þjóðverja,
fölskvaleysi Sovétmanna, tækni-
þekkingu Búlgara, iðjusemi Pól-
verja, tryggð Rúmena við Flokk-
inn, stundvísi Ungverja, hug-
myndafræðilegri staðfestu Tékka
og Slóvaka og dyggum stuðningi
Kínverja.
Næstu ríkisstjórnar bíður það
verkefni að gera breytingar á
stjórnarskránni og til þess þarf að
minnsta kosti tvo þriðju atkvæða í
báðum deildum þingsins.
Vanden Boyenants féllst á að
taka að sér stjórnarmyndun að
loknum viðræðum um helgina við
stjórnmálaleiðtoga flæmskumæl-
andi og frönskumælandi manna.
Undir niðri snúast stjórnmála-
deilur í Belgíu um valdaskiptingu
milli flæmskumælandi og frönsku-
mælandi manna.
Sósíalistablaðið De Morgen seg-
ir að Banden Boyenants vilji
mynda nýja ríkisstjórn með þátt-
töku sömu stjórnmálaflokka og
stóðu að síðustu samsteypustjórn.
Síðan kosningarnar voru haldn-
ar 17. desember hefur flæmskur
sósíalisti, Willy Claes, og flæmsk-
ur sósíaldemókrati, Wilfried
Martens, reynt að mynda ríkis-
stjórn og auk þeirra hópur svo-
kallaðra sáttasemjara.
Veður
víða um heim
Akureyri +10 skýjaó
Amsterdam 7 heiðskírt
Apena 19 heiðskírt
Barcelona 17 skýjað
Berlín 9 skýjaö
BrUssel 9 heiöskírt
Chicago 8 skýjað
Frankfurt 10 skýjað
Genf 12 skýjað
Helsinki 4 skýjað
Jóhannesarb. 22 skýjað
Kaupmannah. 6 heiðskírt
Lissabon 16 heiðskírt
London 12 heiðskírt
Los Angetes 23 heiðskírt
Madrid 18 skýjað
Malaga 19 lóttskýjað
Mallorca 12 súld
Miatni 24 skýjað
Moskva 3 rigning
New York 6 rigning
Ósló 6 heiðskírt
Reykjavík + 7 skýjað
Rio de Janeir 30 tóttskýjað
Róm 14 heiðskírt
Stokkhólmur 3 skýjað
Tókýó 10 heiðskírt
Vancouver 12 skýjað
Vínarborg 8 skýjað
Spænskur
herforingi
drepinn
Madrid. 5. marz. Reuter.
SPÁNSKUR hershöfðingi var skot-
inn til bana utan við heimili sitt í
Madrid í dag og þar með hefur
verið rofið 10 daga hlé sem hefur
verið á hrvðjuverkum í borgum
Spánar.
Aguston Munoz Vazquez hers-
höfðingi var að stíga út úr opin-
berri bifreið þegar ungur maður
skaut á hann með skammbyssu.
Hershöfðinginn hneig niður á
gangstéttina og tilræðismaðurinn
ók á brott í litlum hvítum bíl
ásamt tveimur eða þremur öðrum.
Bílnum hafði verið stolið og hann
fannst skömmu síðar.
Talið er að annaðhvort hafi hér
verið að verki aðskilnaðarhreyfing
Baska, ETA, eða vinstrisamtökin
Grapo. Skotfæri sem fundust á
staðnum benda til þess að ETA
hafi átt sökina.
Bílstjóri Muhoz hershöfðingja
særðist lítil háttar en gat ekið
hershöfðingjanum í nálægð
sjúkrahúss. Hershöfðinginn var
látinn þegar þangað var komið.
Munoz hershöfðingi er fjórði
yfirmaður í landhernum sem
hefur verið ráðinn af dögum á
Spáni á þessu ári. ETA segist hafa
myrt hina þrjá.
Sett í útgöngubann
fyrir smáafbrot
New Brunswick, New Jersey, 5. marz. AP
DÓMARI í bænum New Brunswick í New Jersey dæmir
ungt fólk til að halda kyrru fyrir heima hjá sér í þrjátíu
kvöld ef það er handtekið fyrir hangs. ölvun eða ólæti.
Thomas J. Shamy dómari inn-
leiddi þetta útgöngubann til að
hreinsa göturnar af þeim sem
fremja tiltölulega ómerkileg
afbrot á þeim tímum sólarhrings-
ins þegar mest er framið af
glæpum.
Shamy sagði að hann vildi geta
valið um fleira en að dæma þessa
afbrotamenn í sekt og skipa þeim
að gefa sig fram við lögregluna
einu sinni í mánuði.
Útgöngubannið er í gildi frá kl. 9
e.h. til 6 f.h. Tilgangurinn með því
er að koma í veg fyrir að fólk á
aldrinum 18 til 30 ára slæpist á
götuhornum í borginni á kvöldin.
Um 10 manns eru nú á útgöngu-
bannslista borgarinnar.
Bannið getur einnig náð til
þeirra sem geta ekki borgað sekt.
ERLENT
Óeirðir í Belfast
Belfast, N-frlandi. 5. marz — AP.
TIL NOKKURRA óeirða kom í Belfast á Norður-írlandi á sunnudag er
um 1200 manns fóru í hópgöngu til að lýsa stuðningi við félaga úr
Irska lýðveldishernum. IRA, sem sitja í Maze-fangelsinu fyrir
hryðjuverkastarfsemi. Segir talsmaður lögreglunnar að mannfjöldinn
hafi brotið niður múrsteinsvegg og kastað grjóti. múrsteinum,
flöskum og öllu, sem hönd var á festandi að lögreglumönnum.
Brezkir hermenn voru kallaðir vel víggirtar.
út til aðstoðar við írsku lögregl- Talsmaður lögreglunnar sagði
una, og tókst þeim í sameiningu að að þessar óeirðir á sunnudag hafi
tvístra hópnum. Um 200 unglingar einna helzt minnt á ástandið fyrir
tóku sig þá út úr göngunni og tíu árum, en mótmælaaðgerðirnar
réðust með grjótkasti að tveimur urðu upphafið að meiriháttar
lögreglustöðvum í nágrenninu. átökum, sem fram til þessa hafa
Ekkert tjón varð, enda stöðvarnar kostað 1.888 mannslíf.
Gleypir í sig
sijömu á viku
Stjarnfræðingar telja sig hafa fundið risavaxið svarthol
Sydney. Ástralfu, 5. marz — AP.
STJÖRNUFRÆÐINGAR við ensk-áströlsku rannsóknarstöðina í
Siding Springs. um 320 km fyrir vestan Sydney. telja sig hafa
fundið risavaxið svarthol (black hole) úti í geimnum. sem gleypir í
sig að meðaltaii eina stjörnu á viku.
„Þetta er hugsanlega orkurík-
asta fyrirbæri, sem nokkru sinni
hefur fundizt,“ segir dr. Alan
Wright stjörnufræðingur. „Það
er í 10 milljarða ljósára fjar-
lægð, og þvermál þess er senni-
lega um 100 milljónir ljósára."
Dr. Wright sagði að beiðni
hafi komið til Siding Springs frá
vísindamönnum við Smithsoni-
an-stjarneðlisfræðistofnunina í
Cambridge í Massachusetts
íBandaríkjunum um að stjörnu-
kíki Siding Springs yrði beint að
fyrirbæri, sem röntgen-rann-
sóknarstöð í nýja gervihnettin-
um HEAO-B, eða Ein-
stcin-rannsóknarstöðinni, hafði
fundið.
„Við höfum bezta stjörnukíki
heims, og við fundum þrjú ný
röntgen-dulstirni með því að
nota nákvæma staðsetningu
Bandaríkjamannanna,“ sagði
hann. Fyrir þennan merka fund
var aðeins vitað um þrjú röntg-
en-dulstirni, eða X-ray quasars.
„Bandaríkjamennirnir eru yf-
ir sig ánægðir," sagði dr.
Wright. „Fjarlægasta fyrirbær-
ið er í útjaðri alheimsins og er
ótrúlega orkuríkt. Allar upplýs-
ingar okkar benda til þess að
■ það sé í gífurlega mikilli fjar-
lægð, en það virðist mjög ljós-
ríkt. Við þekkjum ekki til neins
orkugjafa, sem sambærilegur
er, og í samanburði við þetta er
kjarnorkan harla ómerkileg."
Wright sagði að hér gæti
verið um risavaxið svarthol að
ræða, sem gleypti í sig stjörnur
og breytti þeim í orku.
Aldrei hefur verið sannað að
svarthol, eða black holes, væru
til, en kenningin er sú að þetta
séu stjörnur eða stjörnukerfi,
sem hafa fallið inn í sjálf sig og
niyndað kjarna, sent er svo
þéttur að hann gefur ekki frá
sér neitt ljós. Væri eldspýtna-
stokkur fylltur þessu efni, yrði
hann milljarða tonná þungur.
Wright gaf skýringu á þeirri
mótsögn að hér væri um svart-
hol að ræða, en þó bærist þaðan
svo mikil birta. „Það er eins og
hér sé um að ræða dauðaöskur
stjörnu áður en hún hverfur inn
í svartholið, og á sama tíma
berst þessi gífurlega röntgen-
geislun frá svartholinu," sagði
hann.