Morgunblaðið - 09.06.1979, Blaðsíða 13

Morgunblaðið - 09.06.1979, Blaðsíða 13
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAUUR 9. JÚNÍ1979 13 Vel unnið í verkfallinu LOKSINS hafa samningar tekizt í þeirri merkilegu mjólkurdeilu, sem staðið hefur undanfarið. Þrátt fyrir verkfall hafa mjólkurfræðingar unnið og sagan segir að þeir hafi þénað meira þessa verkfallsdaga en almennt gerist. Mjólkin var unnin, en henni ekki dreift til neytenda. Hér á ritstjórninni skaut sú hugmynd upp kollinum á dögunum, að ef blaðamenn fara einhvern tímann í verkfall þá væri ráðið, að vinna áfram við fréttaöflun og skrif, en banna síðan að prenta nema eins og fjórða hluta upplags blaðsins. Það mætti síðan ræða hvort einhverjum hluta þess yrði dreift til neytenda. SUDURNESJA^^ Útgefandi: Suðurnesjaútgáfan itstjóri og ábm.: Sigurjón R. Vikarsson, sím in: Steingrímur Lilliendahl, sími 32 Einar Páll Svavarsson Skýrt og skorinort SUÐURNESJATÍÐINDi fagna áratugaramæli um þessar mundir, en blað þetta er á margan hátt mjög gott vikublað að dómi Hlaðvarpans, en eðlilega þjónar það fyrst og síðast sínu byggðarlagi. í afmælisblaði Suðurnesjatíðinda eru birt nokkur viðtöl við fólk á förnum vegi þar sem það segir álit sitt á blaðinu. í svörunum kennir ýmissa grasa, en eftirfarandi má m.a. lesa í blaðinu, en það er Karl Sigurbergsson, sem svarar: — Mér finnst það lélegt og mér hefur alltaf fundizt það, það er það eina sem ég get sagt um það. Það getur varla verið lélegra. Notaði bílinn á sunnudögum og þá var mikilhátíð í ÞEIRRI eldsneytiskr.eppu, sem nú dynur yfir landsmenn er ekki nema von, að fólk neyti allra bragða til að spara bensín á bíla sína og ekki síður olíu til húshitunar ef því er á annað borð hægt að koma við. Ómar Ragnarsson hefur sýnt okkur hvernig heppilegast sé að „kitla pinnann" og fleiri postular hafa lagt skynseminni lið í auramálum á þessum síðustu og verstu dögum. í Degi á Akureyri var fyrir nokkru sagt frá því að „gamall og góður iðnaðarmaður á Akureyri" hefði fjárfest í fyrsta bílnum sínum fyrir mörgum árum, þá ungur og auralítill. „I annað eins stórvirki hafði hann ekki áður ráðist, enda kom honum ekki dúr á auga næstu nótt. Fyrsta árið, sem hann átti bílinn, hjólaði hann eftir sem áður í vinnu sína dag hvern, en ók bílnum á sunnudögum, og þá var mikil hátíð sagði hann og ég hlakkaði til alla vikuna." Ef til vill er þarna fundin lausnin. í stað þess að eyða alltof sjaldséðum krónunum í bensínhítina mætti kannski taka gamla „Möve-hjólið“ út úr geymslunni. Lambsverð í leigu HORNFIRÐINGAR hafa undanfarin ár byggt mikið af sumarbú- stöðum í fallegu umhverfi í Stafafellsfjöllum í Lóni. Með hverju árinu fjölgar bústöðunum þarna og margir dvelja í þeim mestan hluta sumars, en þarna er einstök veðursæld. Leigan fyrir land undir bústað er nokkuð sérstök. Hver leigutaki greiðir á ári sem svarar einu lambsverði í leigu. Með þessu telja landeigendur að leigan fylgi vísitölu og almennum verðhækkunum. Bókhaldið í góðu lagi BÓKHALDIÐ virðist vera í góðu lagi hjá þeim Slippstöðvarmönnum á Akureyri. í Akureyrar-Degi er nýlega sagt frá því að á síðasta ári hafi verið afgreiddir um 40 þúsund matarskammtar í mötuneyti Slippst- öðvarinnar og 23.420 hafi fengið sér kaffi og meðlæti. Þar af fengu 14.400 sér morgunkaffi, en síðdegis virðast norðanmenn ekki hafa verið eins lystugir. Alheimsunam í VÍSNABÁLKI íslendings á Akureyri fundum við eftirfarandi vísu fyrir nokkru, en það er Rögnvaldur Rögnvaldsson sem yrkir eftirfarandi í tilefni af miðbæjarskipulaginu: „Margur apinn illa gerður óðar mun nú ganga á lagið. Því að alheimsundur verður Akureyrarskipulagið. JónogséraJón Úr lögbirtingablaðinu. Það tilkynnist hér með til firmaskrár Reykjavíkur, að fyrirtækið David Pitt & Co. hf. hefur lagt niður starfsemi frá og með 1. janúar Í979, en fyrirtækið David Pitt & Co. hf. tekur við öllum rekstri og skuldbindingum félagsins frá sama tíma. Reykjavík, 2. janúar 1979. f.h. David Pitt & Co. Davíð Frankson Pitt. Tvö skip hafa fengiö leyfi til aö veiöa á sandsíli í sumar, en petta eru tilraunaveiðar, sem hófust í fyrra er Arney fókk leyfi til veiöanna og gekk vel. Þessar veiðar eru umdeildar og ýmsir eru Þeir, sem telja Þaö í meira lagi varasamt aö fara svo neðarlega í lífkeöjuna, og meö pví að drepa sandsíliö sé fæöa ýmissa nytjafiska tekin og pað kunni ekki góöri lukku aö stýra. En pað er ekki nema eðlilegt, að menn reyni aö bjarga sór og pað er óskemmtileg sjón, sem blasir viö á flestum höfnum landsins, par sem mörg glæsilegustu fískiskip flotans liggja bundin aögeröarlaus viö bryggju og bíða loðnunnar í lok ágústmánaöar. Um viðhorfin til sandsílisveiðanna og pennan fisk almennt fengum viö Ingva Rafn skipstjóra og einn eiganda Seleyjar SU 10 á Eskifiröi til aö segja okkur á ferð eystra á dögunum, en Seley og Dagfari eru pau tvö skip, sem fengið hafa leyfi til veiðanna Þegar Þetta er skrifað. Fyrst sfld, þá loóna, verður sandsílið nsst? — Hvar hafid t>ið veríð við sandsílisveiðarnar og hvernig hefur gengið frá því að þið byrjuðuð? — Viö höfum veriö aö reyna fyrir okkur viö Ingólfshöföa, en þessi fiskur er allt í kringum landið. Sandsílið gengur inn á flóa, firöi og víkur og það viröist vera mjög mikið af þessu kvik- indi, þannig aö þaö er enginn kominn til meö aö segja aö viö verðum í allt sumar þarna viö Höföann. — Sjórinn er enn kaldur fyrir Suöurlandi og bezti tíminn til veiðanna er því ekki kominn. Júlímánuöur ætti aö geta oröiö bezti mánuðurinn, en í þessum fyrsta túr okkar fengum viö um 200 tonn af sandsíli á um viku- tíma. — Kemur ekki mikið at öðr- um fiski og seiðum með sand- sílinu? — Viö fengum ekkert af seið- um meö sandsílinu, en hins vegar nokkuð af vænni ýsu og sand- kola. Þessar veiöar eru undir ströngu eftirliti og um borö í Seleynni er maöur frá Hafrann- sóknastofnun, sem fyl^ist nákvæmlega meö aflanum. Ysu- magniö fór ekki yfir leyfilegt hámark og engar athugasemdir hafa veriö gerðar við veiöarnar af eftirlitinu. Hins vegar er þaö deginum Ijósara aö fara veröur meö ýtrustu gætni í þessar veiö- ar. — Ef sandsílið stendur þétt þá kemur enginn annar fiskur meö því og þaö er eins og hann forðist síliskökkinn. í fyrra fékk Óskar á Arneynni um 900 tonn af sandsíli, en aöeins 24 tonn af fiski. Þaö er ekki mikið aö vera meö 2% af ýsu í öllum aflanum. Hjá okkur var þetta aö vísu ekki alveg eins gott núna, eöa um 10 tonn af ýsu í 200 tonnum, þ.e. um 5%, en þetta var fallegur fiskur og ekki óeölilega mikiö magn. — Hvernig er veiðunum háttað? — Trolliö, sem viö erum meö er danskt og mjög tinriðiö. Út- búnaöurinn á þessar veiöar kost- aöi um 5 milljónir króna, sem varla telst mikill tilkostnaöur. Viö byrjum aö toga um klukkan 5 á morgnana og erum aö til klukkan 10 á kvöldin, yfir blánóttina þýöir ekkert aö eiga viö þetta. Sandsíl- iö grefur sig í sandinn á botnin- um á daginn og þá er eini möguleikinn aö veiöa þennan fisk, en á næturnar dreifist sílið upp um sjó. Þó svo aö þá sjáist góöar lóöningar næst síliö ekki fyrr en viö botninn. — Þaö fer 1 —U/2 tími í hvert hol, en í byrjun voru nokkrir erfiöleikar hjá okkur eins og gengur og viö misstum gott hol í upphafi. Þaö er varla hægt aö vera viö þessar veiöar nema í góöu veöri, því sandsíliö er svo þungt í, eins og grjót og þyngra en kolmunninn. — Það hefur verið gagnrýnt að með veiðum á sandsílinu só farið hættulega neðaríega í lífkeðjuna og með þessum veiðum sé áta, t.d. ýsunnar, skröpuð upp. — Þaö er nú alltaf reynt aö rífa þaö niður ef eitthvaö nýtt er reynt og ég vil endurtaka þaö, aö þessar veiðar eru undir ströngu eftirliti. Fiskifræöingar hafa undanfarin ár fylgst náiö meö sandsílinu í sambandi viö seiða- rannsóknir og þeir myndu ekki mæla meö þessum veiöum ef þeir héldu aö meö þeim væri veriö aö drepa aöra nytjafiska. — Á sínum tíma var sagt, aö ef loönan yröi drepin, þá dræpist þorskurinn einnig, en hann virö- ist ekki hafa liöiö fyrir þær veiöar. Fiskifræöingar telja aö hrygningarstofn sandsílis sé stór og þaö sé í fullkomnu lagi aö veiöa talsvert magn af sandsíli. Þó svo aö viö höfum byrjaö veiöarnar viö Ingólfshöfða er sipr ■ ' sem bragðaö hafa, segja aö þetta sé góöur matfiskur. Þaö þyrfti aö kanna hvort ekki er hægt aö nýta fiskinn á arðbærari hátt, en allt slíkt kostar tilraunir. — Er e.t.v. möguleiki að sandsílisveiðarnar geti tekiö við hjá loðnubátunum pann tíma, sem loðnan er ekki veidd og ekkert er hægt eða leyfilegt fyrir pessa báta að gera? — Þeir tveir bátar, sem nú hafa leyfi til þessara veiöa, gætu kannski veitt 2 þúsund tonn hvor í mesta lagi á tímabilinu, sem leyft er aö veiöa sandsíliö. Þessir tveir bátar gætu því aldrei skrap- aö upp þennan stofn. Menn vilja eölilega reyna aö bjarga sér og því hafa fleiri sótt um leyfi til ekki þar meö sagt aö viö verðum þar í allt sumar. — Veiða aðrar pjóðir mikið afpessum fiski? — Ég hef nú ekki svo nákvæmar upplýsingar um þaö, en fyrir nokkrum árum veiddu Danir 75—100 þúsund tonn af sandsíli í Noröursjó. Norðmenn og V-Þjóöverjar veiöa einnig nokkurt magn af sílinu. — Hvernig er útkoman á pessum veiðum fyrir áhöfn og útgerð7 — Þaö er nú ekki Ijóst enn þá, þar sem sandsíliö hefur ekki veriö verölagt. Hins vegar er Ijóst aö kostnaöur er mikill viö þessar veiöar og þá einkum olíu- kostnaöurinn, en vonandi veröur þetta betra en aö liggja í höfn. — Sandsíliö fer allt í bræöslu og mjöliö úr þessu þykir sérlega gott og mér skildist á þeim í bræöslunni hérna, aö þeir heföu ekki fengiö betra hráefni til aö vinna. Mjöliö er sérstaklega próteinríkt. í fyrra komst þurrefn- iö upp í 21.7%, en fituprósentan í fiskinum komst í fyrra upp í 8%. Sandsíliö hrygnir hér viö land í marz og er því enn aö safna í sig fitu, en frá því um miðjan júní til júlíloka er fitumagniö nokkuð stööugt. — Er ekki hægt að nýta sandsílið til annars en í bræðslu? — Sjálfsagt er hægt aö nýta þennan fisk á annan hátt og þeir, veiöanna. Mér skilst, aö þaö sé í athugun hvort fleiri leyfi veröa veitt og ákvöröun veröi m.a. tekin meö tilliti til niöurstaöna úr fyrsta túrnum okkar. En ef fiski- fræöingar telja að óhætt sé aö veiöa allt aö 100 þúsund tonnum af sandsíli, þá skapar þaö verk- efni fyrir marga báta, en einnig aukna skipulagningu. — Er langt síðan menn fóru að velta pessum veiðum fyrir sér? — Ég fékk hugmyndina að þessum veiöum hjá Svani heitn- um Sigurössyni á Breiödalsvík fyrir 10 árum og síðan hef ég veriö aö velta þessu fyrir mér og margir hafa hugsaö um þennan möguleika síðustu árin. Eg sótti um leyfi strax í fyrrahaust og þaö gildir til 31 júlí, en þá tekur loönan væntanlega viö, segir Ingvi Rafn skipstjóri á Seley SU 10 aö lokum. Af forvitni fletti blaöamaöur upp í Fiskabók AB og þar segir um sandsíiiö, aö þaö veröi stærst fjögurra ára, 20 cm. Hér viö land er þaö afar algengt á 20—50 m dýpi, grefur sig oft í sjó á daginn, en leitar upp í sjó á nóttunni. Af sandsíli eru til nokkrir staö- bundnir stofnar og í bókinni eru taldir upp þrír slíkir. Eggin eru 3.8—22 þúsund aö tölu. Fæöan er svifdýr, fiskaseiöi og botndýr. Sandsíli er þýðingarmikil fæöa fyrir ýmsa nytjafiska okkar. — áij

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.