Morgunblaðið - 25.09.1979, Qupperneq 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 25. SEPTEMBER 1979
Slátursala
hefst í
Reykjavík um
miðja vikuna
SALA á nýju slátri í Reykjavík
hefst væntanlega upp úr miðri
vikunni. Hjá Sláturfélagi Suður-
lands hefst sala á slátri væntan-
lega á miðvikudag eða fimmtu-
dag og verður slátrið selt i
húsnæði félagsins við Skúlagötu.
Hvert heilslátur með sviðnum og
söguðum haus, hreinsaðri vömb
og kilói af mör kostar i haust hjá
Siáturfélaginu 1875 krónur. Hjá
Afurðasölu Sambandsins á
Kirkjusandi hefst slátursalan
ekki fyrr en undir lok vikunnar
en gert er ráð fyrir að þar verði á
boðstólum fryst slátur eins og
undanfarin haust.
Slátur frá Afurðasölunni verður
einnig selt i nokkrum verzlunum
i Reykjavík. Ekki lá í gær fyrir
hvert verðið yrði á slátrinu hjá
Afurðasölunni.
Nefnd skip-
uð til að meta
heyskap-
arástandið
LANDBÚN AÐARRÁÐ-
HERRA hefur skipað
nefnd þriggja manna til
að meta heyskaparástand-
ið í landinu og finna leiðir
til úrbóta, þar sem heyf-
engur er ekki nægur. Jafn-
framt er nefndinni ætlað
að hlutast til um að
óhjákvæmileg fækkun í
bústofni vegna fóðursk-
orts verði í samræmi við
markaðsaðstæður í hverj-
um landshluta. í nefndinni
eiga sæti Hákon Sigur-
grímsson, aðstoðarmaður
landbúnaðarráðherra,
Helgi Jónasson, bóndi
Grænavatni, tilnefndur af
Stéttarsambandi bænda og
Aðaibjörn Benediktsson,
ráðunautur á Hvammst-
anga, tilnefndur af Búnað-
arfélagi íslands.
Hákon Sigurgrímsson, sem er
formaður nefndarinnar, sagði í
gær að enn væri engan veginn
vonlaust að bændur á þeim svæð-
um, þar sem heyskapur hefur
gengið erfiðlega í sumar, næðu inn
þeim heyjum, sem þeir hefðu
þegar slegið. Síðustu daga hefði
komið þurrkur víða á Norðaust-
urlandi og næstu dagar gætu því
breytt miklu. Búnaðarfélag
íslands hefði hins vegar þegar
hafist handa við að kanna heyfeng
á Suðurlandi, Vesturlandi og Vest-
fjörðum, þar sem heyskap væri
lokið með tilliti til þess, hvort
unnt væri að flytja hey frá þessum
svæðum til Norðausturlands.
Sagði Hákon að þrátt fyrir
þetta óvissuástand hefði nefndin
ákveðið að koma saman til fundar
í dag og ætti þá sérstaklega að
ræða hvernig staðið yrði að fækk-
un í bústofni í landinu og með
hvaða hætti mætti hafa áhrif á
það að bændur á sunnan- og
vestanverðu landinu felldu frekar
sauðfé en héldu í kýrnar þar sem
litlu mætti muna til að neyslu-
mjólk yrði ekki næg á Suðvestur-
landi yfir vetrarmánuðina. Hákon
sagði að reynt yrði að fá bændur á
norðanverðu landinu, frekar til að
fækka kúm en sauðfé. Fram kom
hjá Hákoni að með öllu er óljóst
hvort og hversu mikið fjármagn
þarf hugsanlega til að létta undir
með þeim bændum, sem verst yrðu
úti vegna erfiðleika við fóðuröfl-
un. Hákon sagðist þó gera ráð
fyrir að nauðsynlegt yrði að út-
vega Bjargráðasjóði viðbótar-
fjármagn til að styrkja heyflutn-
inga.
Minnkandi rafmagnsframleiðsla vegna vatnsskorts á hálendinu
Landsvirkjun:
Skipar stærstu orkukaupend-
um að draga úr raforkunotkun
LANDSVIRKJUN hefur tilkynnt
þremur stærstu raforkukaup-
endum í hópi iðnfyrirtækja
landsins, Álverinu við Straums-
vik, Járnbiendiverksmiðjunni og
Áburðarverksmiðjunni i Gufu-
nesi, að þau verði að draga úr
raforkunotkun i vetur vegna
erfiðleika á að framleiða nægi-
legt rafmagn, sem rekja má til
vatnsskorts á miðhálendinu, að
þvl er Eirikur Briem forstjóri
Landsvirkjunar staðfesti i sam-
tali við biaðamann Morgunbiaðs-
ins i gær.
„Útlitið er mjög slæmt,“ sagði
Eiríkur, „enda var samfellt frost
frá síðustu áramótum til 25. maí.
Okkur þykir því vissara að fara að
gera ráðstafanir til að takmarka
raforkunotkunina til að vera við
öllu búnir og þá verður að sjálf-
sögðu byrjað á stóriðjunni og eru
þeir aðilar að draga úr notkun
sinni núna. Ekki hafa þó verið
lagðar fastar línur í þessu máli
ennþá en unnið er að því, og
einnig er rétt að geta þess að
væntanlega verður að frumkvæði
iðnaðarráðuneytisins farið í al-
menna orkusparnaðarherferð
meðal landsmanna, bæði hvað
varðar raforku og olíu. En þau
stórfyrirtæki sem þetta snertir
fyrst og fremst eru Islenska álfé-
lagið, Islenska járnblendiféiagið
og Áburðarverksmiðja ríkisins."
Eiríkur kvað enn ekki ljóst
hversu mikill samdrátturinn yrði
að vera hjá hverju einstöku fyrir-
tæki, en viðbrðgð forráðamanna
umræddra fyrirtækja hefðu verið
mjög jákvæð, og yrði þegar í stað
um einhvern samdrátt að ræða.
„Við höfum í lengstu lög vonast
eftir haustrigningum," sagði Ei-
ríkur ennfremur, „en nú teljum
við okkur ekki geta reiknað með
þeim lengur. Miklar haustrign-
ingar og mildur vetur gætu hins
vegar breytt ástandinu mjög til
hins betra. Við höfum raunveru-
lega verið að halla á okkur síðan
haustið 1977, og er miklar frost-
hörkur og úrkomuleysi í ár bætt-
ust við urðu erfiðleikar óumflýj-
anlegir. Frost var samfellt frá
áramótum og langt fram á vor, og
síðan var kuldinn svo mikill í
sumar að jökulbráð var engin
þrátt fyrir sólskin."
Að lokum sagði Eiríkur Briem,
forstjóri Landsvirkjunar, að þetta
sýndi vel þá nauðsyn sem væri á
að fá Hrauneyjarfossvirkjun í
gagnið sem fyrst, og æskilegt
hefði verið að hún yrði fyrr á
ferðinni. Veturinn í vetur hefði þó
alltaf orðið slæmur, en menn
bæru ekki síður kvíðboga fyrir
næsta vetri, 1980 til 1981. Nú væri
hins vegar Ijóst að virkjunin
kæmist ekki í gagnið fyrr en
haustið 1981.
r
Alverið dregur úr orkunotkun:
Markaðurinn hagstæður og því
slæmt að minnka framleiðsluna”
99
STJÓRNENDUR Álversins i
Straumsvik hafa að beiðni
Landsvirkjunar ákveðið að
draga úr orkunotkun fyrirtækis-
ins sem nemur 5%. _ , ...
Framleiðiu-
tap Álversins af þessum sökum
mun verða um 1000 tonn af áli
þrjá siðustu mánuði ársins að
söluverðmæti um 550 miiljónir
króna ef miðað er við markaðs-
verð 14—1500 dollarar tonnið og
skráð gengi 380 krónur hver
dollar. Framleiðslutap á heilu
ári miðað við sömu forsendur
yrði 4000 þúsund tonn að sölu-
verðmæti um 2200 milljónir
króna.
— Okkur barst bréf frá Lands-
virkjun fyrir helgi þar sem farið
var fram á viðræður um það
hvernig við gætum dregið úr
orkunotkun vegna vatnsskorts og
lágs vatnsborðs Þórisvatns, sagði
Ragnar S. Halldórsson’ forstjóri
ísal hf. í samtali við Mbl. í gær.
— Við áttum fund með fulltrú-
um Landsvirkjunar í morgun og
þar var okkur tjáð að horfurnar
væru þannig að það gæti skapast
mjög alvarlegt ástand næsta vor
ef ekki yrði dregið almennt úr
orkunotkuninni. Við ákváðum að
verða við þessum tilmælum og
munum draga úr orkunotkuninni
í þessari viku sem nemur 5% og
það verða síðan viðræður aftur i
næstu viku hvort við eigum að
gera eitthvað meira og þá
hvernig, sagði Ragnar.
Ragnar sagði að straumur yrði
lækkaður á kerjunum og þannig
dregið úr framleiðslunni en ekki
yrði slökkt á kerjum fyrst um
sinn. Hins vegar kynni svo að fara
að slökkva yrði á kerjum ef
ástandið yrði áfram erfitt og
mætti búast við fækkun starfs-
manna ef svo færi.
— Álverð á heimsmarkaði er
hagstætt nú sem stendur og þvi
kemur það sér illa að þurfa að
minnka framleiðsluna. Við erum
þegar búnir að selja alla fram-
leiðslu þessa árs fyrirfram, sagði
Ragnar.
Hann sagði að lokum að ísal
myndi halda sínu striki með
stækkun verksmiðjunnar, en 40
ný ker verða væntanlega tekin í
notkun í maí n.k. og verða kerin í
Álverinu þá orðin 320 að tölu.
H jálmar Finnsson, framk væmdast jóri Áburðarverksmið junnar:
Leiðir óhjákvæmilega til
hækkandi áburðarverðs
„ÞESSI samdráttur í raforku-
framleiðslu leiðir óhjákvæmi-
lega til þess að við verðum að
auka innflutning á ammoniaki,
þvi sú orka sem við notum fer
að mestu leyti til ammoniaks-
framleiðslu, eða um 85% þeirr-
ar orku sem við kaupum.“ sagði
Hjálmar Finnsson fram-
kvæmdastjóri Áburðarverk-
smiðju rikisins i samtali við
Morgunblaðið i gær. Hjálmar
var að þvi spurður hvaða áhrif
minnkandi raforka frá Lands-
virkjun hefði á rekstur Áburð-
arverksmiðjunnar.
Hjálmar sagði, að þegar
Áburðarverksmiðjan væri rekin
með fullum afköstum notaði hún
um 18 þúsund megawött en nú
þegar væri búið að minnka þá
raforku, sem verksmiðjan fengi,
niður í 12 þúsund megawött.
Sagði Hjálmar, að svo liti út,
sem tvöfalda verði innflutning-
inn á ammoníaki af þessum
sökum, en efnið hefur verið flutt
inn frá Noregi. Ekki ætti því
endilega að koma til þess að
dregið verði úr áburðarfram-
leiðslu, en innflutningur amm-
oníaks hefði óhjákvæmilega í för
með sér hækkun á verði áburðar
frá verksmiðjunni. Sagði Hjálm-
ar ammoníak hafa hækkað mjög
mikið í verði erlendis vegna
orkukreppunnar, og sem dæmi
sagðist hann geta nefnt, að efnið
hefði hækkað frá í fyrra um 34
til 35%, og væri þar átt við
fobverð, án þess að gengissig
væri reiknað með.
Hjálmar sagði að jafnan hefði
verið flutt inn eitthvað af amm-
oníaki til þess að geta rekið
verksmiðjuna á fullu og væri
fyrir hendi geymir fyrir efnið
frá því á árum áður er búið var
við raforku úr Þingvallavatni,
áður en vatnsmiðiun kom við
Steingrímsstöð.
Járnblendiveirksiniðjan:
Hafa minnkað orkuneyslu úr 31mw í 24
Ekki hætta á uppsögnum starf sfólks
„ÞETTA heíur þau áhrlí að
ofninn sem keyrður hefur verið á
31 megawatti verður færður nið-
ur á 24 metawött, og hefur það
raunar þegar verið gert,“ sagði
John Fenger fjármálastjóri ís-
lenska járnblendifélagsins 1 sam-
taii við Morgunblaðið í gær-
kvöldi, er hann var spurður um
áhrif rafmagnsleysisins á rekst-
ur verksmiðjunnar á Grundar-
tanga.
John sagði að þetta væri gert i
fullu samráði við stjórn verk-
smiðjunnar og í samræmi við þá
samninga sem giltu um raforku-
sölu Landsvirkjunar til Járn-
blendifélagsins. Væri Landsvirkj-
un jafnvel heimilt að draga enn úr
raforkusölunni teldist það nauð-
synlegt. En þar sem hér væri um
að ræða orkuskort en ekki afl-
skort (þ.e. skortur á vatni en ekki
vélabúnaði), þá gæti verksmiðjan
nokkuð ráðið því hvenær raf-
magnið væri tekið út, vegna
vatnsskortsins í Þórisvatni. í
samráði við Landsvirkjun hefði
raforkumagnið verið lækkað nið-
ur í 24 mw, og sagði John Fenger
það hafa áhrif á framleiðslu
verksmiðjunnar í sömu hlutföll-
um. Sagði hann möguiegt að
keyra verksmiðjuna með 21 til 22
megawöttum, en öllu neðar yrði
ekki farið. Það væri að vfsu
tæknilega mögulegt, en yrði mjög
óhagkvæmt fyrir reksturinn. Því
yrði verksmiðjan sennilega stöðv-
uð ef svo lágt yrði að fara. Ef
góðir rigningardagar kæmu sagði
John hins vegar unnt að fara upp
í full afköst inn á milli.
John Fenger kvaðst ekki gera
ráð fyrir að raforkuskorturinn
hefði þau áhrif að segja þyrfti upp
starfsfólki. Þetta væru hlutir sem
alltaf hefði verið gert ráð fyrir að
kæmu upp, enda væru nokkuð
reglulegar sveiflur í vatnsárum
sem hefðu þessar verkanir á
raforkuframleiðslu Landsvirkjun-
ar. Því væri hins vegar ekki að
leyna að þetta væri mjög bagalegt
fyrir verksmiðjuna einmitt nú,
þegar mikilvægt væri að fá sem
mest út úr ofninum. Nú er aðeins
fyrri ofninn kominn í gang að
Grundartanga, en væntanlega
verður sá síðari tekinn í notkun 1.
september 1980. Þá verður raf-
orkuþörf verksmiðjunnar um 65
megawött. Ekki væri gott að segja
hvernig raforkumálin standa þá
sagði John, þar væru óvissuþættir
eins og Krafla, en Hrauneyjar-
fossvirkjun kemur ekki í gagnið
fyrr en ári síðar. Rigningarsumar
næsta sumar sagði John því að
yrði vel þegið, hvað þennan iðnað
snerti að minnsta kosti.