Morgunblaðið - 09.10.1979, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 9. OKTÓBER 1979
47
Walter Mondale varaforseti
sagði þegar hann kvaddi páfa í
Andrews-flugstöðinni í gær-
kvöldi að heimsóknin mundi lifa
í hugum okkar árum saman, en
hugsanirnar sem hann hefði
tendrað mundu lifa að eilífu.
Þegar páfi flutti messu undir
beru lofti fyrr um daginn hvatti
hann enn til þess að endir yrði
bundinn á fóstureyðingar, að
hjónabandið yrði eflt og að þeir
sem væru minni máttar fengju
að njóta sanngirni. Páfi hefur
hvað eftir annað talað um þetta
þrennt á ferð sinni.
Hann hvatti áheyrendur sína
til að hugsa um „eðli hjóna-
bandsins, fjölskylduna og verð-
mæti lífsins". Hann sagði að
enginn hefði rétt til að eyða
ófæddu lífi. Hann lýsti yfir fylgi
við hjónabandið sem mætti ekki
slíta þegar frelsi væri notað til
að ráða yfir hinum veiku, til að
sóa náttúruauðæfum og orku og
til að neita fólki um grundvallar-
nauðsynjar yrði staðið upp og
ítrekaðar kröfur um réttlæti.
„Þegar hinir sjúku, öldruðu og
dauðvona eru yfirgefnir i ein-
manaleika munum við standa
upp og lýsa því yfir að þeir séu
verðugir ástar okkar, umönnunar
og virðingar."
Seinna hvatti Jóhannes Páll II
leiðtoga annarra trúflokka í
Bandaríkjunum að „vinna saman
til varnar mannréttindum, að
markmiðum þjóðfélagslegs rétt-
lætis og friðar og á sviðum
almenns siðgæðis". Bæði í ferð
sinni í Bandaríkjunum og á
írlandi hefur páfi predikað hefð-
bundin, íhaldssöm sjónarmið og
Krefjast afsagnar
Ohira eftir ósigur
Tokyo, 8. október. Reuter. AP.
ÞESS var krafizt i dag að forsætisráðherra Japans, Masayoshi Ohira, segði
af sér eftir tap flokks hans, Frjálslynda demókrataflokksins í þingkosn-
ingum í gær.
Frjálslyndir demókratar sem hafa verið við völd síðan flokkur þeirra
var stofnaður fyrir 24 árum hlaut 248 þingsæti af 511, einu færra en á
siðasta þingi.
Ohira hafði stefnt að þvi að fá 261 þingsæti til að gera rikisstjórninni
kleift að gripa til umdeildra ráðstafana til þess að ráðast gegn pólitiskum
og efnahagslegum erfiðleikum sem von er á snemma á næsta áratug.
SLÆR TAKTINN — Jóhannes Páll páfi II slær taktinn er hann er
hylltur á æskulýðsfundi i Madison Square Garden í New York.
Fundinn sóttu um 19.000 ungmenni úr rúmlega 200 kaþólskum
skólum og öðrum skólum í New York og New Jersey. Páfi heldur á
einni af gjöfum þeim sem honum voru færðar á fundinum.
Páfi kveður
Bandaríkin
Washlngton, 8. október. AP.
JÓHANNES Páll páfi II kvaddi Bandaríkjamenn í gær
og lauk heimsókn sinni meÖ því að ítreka gagnrýni sína
á fóstureyðingar og þá afstöðu sína að konur eigi ekki
að vera prestar.
„Guð blessi Ameríku“ voru síðustu orð páfa til
bandarísku þjóðarinnar. Talið er að 10 milljónir manna
eða fleiri hafi séð Jóhannes Pál á ferð hans um sex
bandarískar borgir, fyrstu slíkri ferð sem nokkur páfi
hefur farið.
Takeo Miki fyrrverandi forsætis-
ráðherra sem varð að segja af sér
eftir tap flokks sins í kosningunum
1976 sagði í dag að Ohira ætti að
segja af sér sem leiðtogi flokksins og
ríkisstjórnarinnar vegna ósigurs
hans í kosningunum.
Ohira sagði að hann væri að
hugleiða afsagnaráskorun Mikis, en
bætti því við að hann hefði enn í
hyggju að fara í heimsókn til Kína
snemma í desember.
Annar fyrrverandi forsætisráð-
herra, Takeo Fukuda, hvatti til
hafnað tilraunum til að gera
kenningar kirkjunnar frjálslegri.
Hvert sem páfi hefur farið
hefur honum verið forkunnarvel
tekið og með miklum fögnuði. í
ferðinni minnti hann áheyrendur
sína á þörf þess að varðveita
mannréttindi, þörfina á því að
binda endi á kjarnorkuvopna-
kapphlaupið og þörfina á friði
um allan heim.
En Bandaríkjaferð páfa hefur
aukið klofning innan kirkjunnar
og í uppsiglingu virðist vera
uppgjör milli frjálslyndra og
íhaldssamra arma kirkjunnar.
Margir höfðu búizt við að ferð
páfa yrði til þess að efla einingu
innan kaþólsku kirkjunnar í
Bandaríkjunum, en eindregin
rétttrúnaðarstefna páfa kom á
óvart.
Veður
víða um heim
Akureyri S alskýjaö
Amsterdam 19 bjart
Aþena 25 heiðskírt
Barcelona 25 skýjaö
Berlin 16 skýjað
BrUasel 20 bjart
Chicago 15 skýjað
Denpasar, Bali 30 skýjað
Feneyjar 17 helðakírt
Frankturt 16 skýjað
Qenf 14 skýjað
Helsinki 10 skýjað
Hong Kong 28 bjart
Jerúsalem 31 bjart
Kairó 29 bjart
Kaupmannah. 12 bjart
Lissabon 22 rigning
Las Palmas 27 alskýjað
London 19 skýjað
Loa Angeles 26 skýjað
Madrid 17 skýjað
Majorka 27 lóttakýjað
Malaga 24 skýjað
Miami 30 heiðskírt
Moskva 5 skýjað
Nýja Delhi 39 bjart
New York 16 bjart
Ósló 8 skýjað
Parls 20 skýjaö
Reykjavfk 8 léttskýjaö
Rio de Janeiro 35 skýjað
Rómaborg 25 bjart
San Francisco 18 skýjað
Stokkhólmur 10 bjart
Sydney 21bjart
Tel Aviv 29 heiðskírt
Tókió 26 bjart
Toronto 13 bjart
Vancouver iSakýjaö
Vinarborg 13 bjart
breytinga á flokknum og sagði að
hann hefði meiri áhuga á því að
fylkja liði en að fórna Ohira.
Forseti voldugs sambands efna-
hagssamtaka (Deidanren), Toshiwo
Doko, sagði á blaðamannafundi áð
frjálslyndir demókratar hefðu klúðr-
að skattamálum í kosningabarátt-
unni. Þetta er talin gagnrýni á Ohira
sem beitti sér fyrir skattahækkun-
um sem vöktu megna reiði kjósenda
og þingmanna en lét síðan undan.
Þekkt japanskt fjármálablað, Ni-
hon Keizai Shimbun, sagði að kosn-
ingaúrslitin væru mesta kreppa
flokksins frá stofnun hans.
Frjáislyndir demókratar geta
haldið áfram að stjórna landinu með
því að fá til liðs við sig nokkra af 19
óháðum íhaldsmönnum í neðri deild.
Búizt er við að um 10 þeirra muni
styðja frjálslynda demókrata þannig
að þeir hefðu þaí258 atkvæði í
fulltrúadeildinni, og tveggja at-
kvæða hreinan meirihluta.
Kommúnistar bættu við sig mestu
fylgi í kosningunum með baráttu
gegn sköttum og fengu 39 þingsæti
miðað við 19 áður. Búizt er við að
tveir óháðir þingmenn gangi í þing-
flokk kommúnista þannig að hann
yrði skipaður 41 þingmanni.
Aðal andstöðuflokkur stjórnar-
innar, japanski sósíalistaflokkurinn,
tapaði 10 þingsætum og hlaut 98, en
verið getur að hann fái 99 ef einn
óháður þingmaður kemur til liðs við
flokkinn.
Lýðræðislegi sósíalistaflokkurinn
sem er miðjuflokkur og andvígur
kommúnistum hlaut 35 þingsæti
miðað við 28 áður.
Ósigur tveggja helztu stjórnmála-
aflanna og sigur miðjumanna og
kommúnista er talinn geta leitt til
breytinga á því stjórnmálakerfi sem
Japanir haf búið við síðan 1955.
Astandið skýrist í sumar þegar
kosið verður til efri deildar þingsins
þar sem frjálslyndir demókratar og
jafnaðarmenn ráða einnig lögum og
lofum.
Kosningaúrslitin stönguðust á við
allar skoðanakannanir og óánægja
frjálslyndra demókrata með lélega
frammistöðu beinist að Ohira þar
sem hann ákvað að efna til kosniriga
rúmu ári áður en það var nauðsyn-
legt samkvæmt stjórnarskránni.
Nýtt njósna-
mál í Svíþjóð
Stokkhólmi, október. Reuter. AP.
FYRRVERANDI leyniþjónustu-
maður i Stokkhólmi, sem starfaði
i gæzluliði Sameinuðu þjóðanna i
ísrael fram á þetta ár, var nýlega
formlega ákærður fyrir njósnir í
þágu Sovétrikjanna. Maður þessi,
Stig Bergling að nafni, sem starf-
aði með sænsku öryggislögregl-
unni á síðasta áratug, er sakaður
um að hafa ljósmyndað leyni-
skjöl, sem hann hafði aðgang að,
og selt umboðsmönnum Sovét-
rikjanna i Miðausturlöndum á
árunum 1973—78.
Ákærð með honum var unnusta
hans, Inger Sperr, og er henni
gefið að sök að hafa vitað um
athæfi hans en ekki ljóstrað upp
um það. Bergling á lífstíðarfang-
elsi yfir höfði sér, verði hann
fundinn sekur, en Sperr tveggja
ára fangelsi. Bergling var hand-
tekinn í Israel í marz á þessu ári,
en hann hafði þá lagt drög að því
að flytjast frá Svíþjóð og setjast
að í Miðausturiöndum. Talið er að
mál þetta sé eitt alvarlegasta
njósnamál, sem komizt hefur upp
um í Svíþjóð í langan tíma.
ERLENT
Flugslysið við Aþenu:
„Sem við geystumst ef tir brautinni
heyrðust skruðningar og eldtung-
urnar spýttust að úr öllum áttum”
Aþenu, 8. okt. Reuter.
„ÞAÐ VIRTIST allt með felldu í
aðfluginu, en þegar vélin var
lent og geystist eftir brautinni
heyrðust allt í einu skruðn-
ingar og áður en við var litið
spýttust eldtungur um alla vél-
ina. Flugfreyjurnar stóðu sig
mjög vel, þær reyndu að hjálpa
farþegunum út, en tókst ekki
að opna allar neyðardyrnar, svo
að þröng varð. Margir stukku
niður og varð dálítil kös fyrir
neðan vélina. Sú leið lokaðist og
það var sama hvert litið var,
eldur var hvarvetna.“ Þetta
sagði einn farþeganna, Guy
Stafford, í svissnesku DC-8 vél-
inni sem kviknaði í í lendingu á
Hellinkon-flugvelli við Aþenu á
sunnudagskvöld. Fréttir voru
mjög óljósar um tölu þeirra sem
hefðu látizt en nú virðist ljóst
að 14 létuzt, 14 slösuðust og 118
voru ómeiddir eftir.
Vélin var á leið frá Genf og
Zúrich til Peking með viðkomu í
Aþenu og Bombay.
Mikil ringulreið varð á flug-
vellinum eftir atbuðrinn. Fréttir
stönguðust á og farþegar sem
komust af voru meira og minna
illa á sig komnir vegna tauga-
a^a^s' Rannsókn er
nú hafin á málinu. Flugstjórinn
og áhöfn hans, sem öll er
svissnesk, hefur verið kyrrsett
og verður reynt að kanna orsakir
slyssins.
Einn farþeganna, prófessor
A.J. Zuckermann, sagði að ekki
væru þær fréttir réttar, að allt
hefði farið vel fram í vélinni.
Hann sagði, að við borð hefði
legið að fólkið hefði gripið full-
komið æði. Það hefði ætt að
framdyrunum, en þar hefði verið
fyrir mikil þröng. Hefðu sumir
þá reynt að komast út um aftari
dyr en eldhafið verið mest þar.
Slysið varð kl. 22.16 að stað-
artíma. Rigning var og brautin
blaut nokkuð. Flugstjóri vélar
sem lenti skömmu á undan
kvartaði yfir því að erfiðlega
hefði gengið að bremsa og segja
sjónarvottar að eldurinn hafi
blossað upp þegar flugstjórinn
reyndi að stöðva vélina á braut-
arenda.
Willy Walser flugrekstrar-
stjóri Swissair sagði á fundi með
fréttamönnum í Zurich að
Aþenuflugvöllur væri kunnur
fyrir það að þar þyrftu flugstjór-
ar að sýna sérstaka varfærni í
vatnsveðri.
Hann sagði að flugvélin hefði
verið í fullkomnu lagi, þ. á m.
bremsubúnaður og hjólbarðar.
Flugstjórinn hefði yfir 20 ára
starfsreynslu. Walser sagðist
gruna að slysið hefði orðið fyrir
tilverknað margra þátta, en
skýrði mál sitt ekki nánar.