Morgunblaðið - 15.04.1980, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 15. APRÍL 1980
19
Léikfélag
Blönduóss
sýnir
Skáld-Rósu
Blönduósi. 14. apríl 1980.
LEIKFÉLAG Blönduóss sýnir
leikritið Skáld-Rósu eítir Birgi
Sigurðsson n.k. laugardagskvöld
19. apríl kl. 21 í Félagsheimilinu
á Blönduósi. Leikstjóri er Ragn-
heiður Steindórsdóttir sem einn-
ig leikur Skáld-Rósu. Með önnur
helstu hlutverk fara Þórhallur
Jósefsson sem leikur Natan og
Sveinn Kjartansson sem ieikur
ólaf. Leikritið Skáld-Rósa er
langt og viðamikið verk og hefur
áður verið sýnt hjá L.R. við mikla
aðsókn. Þar urðu sýningar yfir
100. í uppfærslu L.R. fór Ragn-
heiður Steindórsdóttir einnig
Ragnheiður Steindórsdóttir i
hlutverki Skáld-Rósu.
með hlutverk Skáld-Rósu. Leik-
ritið verður sýnt 4 sinnum á
Húnavöku sem hefst 22. apríl.
Á.S.
Sjaldgæft að gripið
sé til einangrunar
— segir forstjóri Litla Hrauns
— ÞAÐ ER mjög sjaldgæft að við þurfum að setja menn
í einangrun, en við grípum til þess þegar vistmenn halda
ekki hinar almennu húsreglur og gangast ekki undir þann
aga sem hér verður að ríkja, sagði Helgi Gunnarsson
forstöðumaður Litla Hrauns í samtali við Mbl. í gær, en
fangarnir fjórir, sem voru í einangrun eru nú aftur lausir
úr henni.
— Þegar menn hlýða ekki því
sem þeim ber að gera grípum við
til þessa ráðs og það er reyndar
ekki gert nema eftir að við höfum
beitt fortölum og gefið mönnum
sín tækifæri. En láti menn sér þá
ekki segjast verður að setja þá í
einangrun og láta þeir þá yfirleitt
dvölina þar sér að kenningu verða.
Helgi Gunnarsson kvaðst álíta
að vist í fangelsum hér og á
Norðurlöndum væri svipuð, dag-
urinn liði við vinnu og tómstundir
á milli og kvað hann ríkja öllu
meira frjálsræði hér á landi en
hann hefði kynnst annars staðar
Sunnanblíða
og ís að taka
af vötnum
Bæ á Höfðaströnd. 14. apríl 1980.
HÉR er sunnanblíða, og ís að
taka af vötnum og gróðurlitur
að koma í tún. Þá hefur fiskast
hér ágætlega að undanförnu.
Bændur hér um slóðir eru nú
bjartsýnir á vorkomuna, en eru
þó uggandi um að hret geti
farið illa með gróður sem nú er
að taka við sér.
-Björn í Bæ.
og Litla Hraun væri á margan
hátt opnara. Það sem helzt væri
unnið við á Litla Hrauni væri gerð
milliveggjaplatna og gangstétt-
arhellna, og væri unnið þar í
ákvæðisvinnu, en líka þyrfti að
vinna að viðhaldi og ræstingu og
þar væru ekki eins há laun. Kvað
hann að öðru leyti þessa einangr-
un ekki stórmál og kæmi sem
betur fer sjaldan fyrir og taldi
hann flesta vistmenn standa sig
vel og að þeim væri reynt að búa
og gera þeim dvölina eins bæri-
lega og kostur væri miðað við að
fangelsi ætti í hlut.
— Einangrun er þyngsta refs-
ing sem menn geta hlotið í fang-
elsi og er kannski óvenjuhörð ef
tilefnið hefur ekki verið annað en
að vilja ekki vinna, sbr. frétt Mbl.,
en vera má að þar hafi fleira
komið til, þótt það hafi ekki komið
fram, sagði Hildigunnar Ólafs-
dóttir afbrotafræðingur er Mbl.
sneri sér til hennar í gær. — Ég
held að þessi refsing sé frekar á
undanhaldi, en fangavörðum er
heimilt að grípa til hennar ef þeir
sjá ekki önnur ráð til að tjónka við
menn. Hins vegar er löng einangr-
un mönnum hættuleg og getur
haft slæm áhrif á menn og vera
má að hún þjóni ekki alltaf
tilgangi sínum.
Starfsmannafélag Vestmannaeyjabæjar:
Vítir harðlega seina-
gang i samningamálum
AÐALFUNDUR Starfsmannafé-
lags Vestmannaeyjabæjar, sem
haldinn var á fimmtudag. sam-
þykkti harðar vítur á „þann
óeðlilega seinagang sem viðgeng-
ist hefur i samningamálum opin-
berra starfsmanna á siðustu
mánuðum" og vakti athygli á að
sú afstaða að draga samninga-
gerð leynt og ljóst á langinn „er í
raun og veru ný tegund kjara-
skerðingar“.
Ályktun aðalfundarins er svo-
hljóðandi:
„Aðalfundur Starfsmannafélags
Vestmannaeyjabæjar, haldinn 10.
apríl 1980, ályktar að víta harð-
lega þann óeðlilega seinagang sem
viðgengist hefur í samningamál-
um opinberra starfsmanna á
síðustu mánuðum. Fundurinn
skorar á ríkisvaldið, sveitarstjórn-
ir og samninganefnd BSRB að
setjast niður í fullri alvöru til þess
að semja um kaup og kjör opin-
berra starfsmanna.
Aðalfundurinn vill vekja at-
hygli á því, að sú afstaða ríkis-
valdsins og sveitarstjórna að
reyna leynt og ljóst að draga
samningagerð á langinn er í raun
og veru ný tegund kjaraskerðing-
ar.“
Valtýr Snæbjörnsson var end-
urkjörinn formaður, ritari Helgi
Bernódusson og gjaldkeri Jóhann
Árm. Kristjánssori. í varastjórn
voru kosin Kristinn Sigurðsson og
Guðmunda Bjarnadóttir.
Fundurinn samþykkti að gefa
íþróttamiðstöðinni í Vestmanna-
eyjum 200.000 kr. til að halda
áfram framkvæmdum við útilaug-
ar og aðra aðstöðu utanhúss við
sundlaugargesti og íþróttafólk.
Þórir S. Guðbergsson:
iii
Starf kennarans er marg-
brotið, erfitt og flókiö. Þaö
krefst sífelldrar árvekni,
endurskoðunar og endur-
menntunar. Kröfurnar til
kennara aukast sífelit, en
kaup, kjör og vinnuaðstaða
síður en svo aö sama skapi.
Þeim er falið mikilvægt upp-
etdishlutverk í flóknu sam-
félagi nútímans, en störf
þeirra yart metin að sama
skapi.
Lífsviðhorf for-
eldranna er mót-
andi afl í uppeldi
barnanna
Þegar börn eru innan tveggja
til þriggja ára, er varla hægt að
tala um, að þau hafi eiginlega
samvisku eða siðgæðislega vit-
und og stjórn. Þau skynja reglur,
siði og viðmið oftast sem ytri
boð og bönn, sem að mestu leyti
er stjórnað af foreldrunum og
tengja þau þá oftast einhvers
konar refsingu eða umbun.
En smám saman þroskast
börnin og reglur, viðmið og
viðhorf þeirra mótast að meira
eða minna leyti af því sem þau
læra, sem fyrir þeim hefir verið
haft og þau hafa alist upp við.
Samviska þeirra og siðgæðislegt
mat þroskast og vex. I staðinn
fyrir boð og bönn eða: „Þú
verður — þú átt — þú skalt —
—“ „annars verður þér refsað"
mótast nú gerðir þeirra og við-
horf í æ ríkari mæli af: „Þú þarft
— best væri — eðlilegast er ..."
Samviska þeirra, sem að
mestu var áður rödd foreldr-
anna, verður nú þeirra eigin og
skoðanir þeirra verða sífellt
sjálfstæðari eftir því sem þau
nálgast unglingsárin.
Þegar börnin eldast og þrosk-
ast sjá þau, að þau geta ekki
tekið alla siði, viðmið og viðhorf
foreldranna góð og gild hugsun-
arlaust og án allrar gagnrýni.
Kröfur þeirra um góðan og
gildan rökstuðning aukast og
þeim nægir ekki að fá einfaldar
skýringar eða engar skýringar
og allra síst: „Af því bara“ eða
„Áf því að ég segi það“. Á
unglingsárunum fer því að reyna
alvarlega á, hvernig grundvöll-
urinn er lagður og hvers konar
grundvöllur er lagður.
Hver er tilgangur
lífsins?
Norsku sálfræðingarnir Ev-
enshaug og Hallen segja um
þetta atriði m.a.: „Börnin byrja
snemma að spyrja spurninga,
sem tengdar eru lífsviðhorfi, en
það er varla fyrr en á unglings-
árunum, sem slíkar spurningar
leggjast á þau með alvöruþunga.
Áður voru svör foreldra og skóla
tekin góð og gild án mikilla
andmæla. Unglingarnir velta nú
fyrir sér lífsviðhorfum og gild-
ismati foreldra sinna og gagn-
rýna þau leynt og ljóst. Þeir
spyrja: Hver er tilgangur
lífsins? Hvað verð ég sem mann-
eskja? Er Guð raunverulega til?
Er það satt, sem pabbi segir, að
mennirnir geti ekki treyst á
neitt annað sen sjálfa sig?
Hverju á ég að trúa? ...“
Bandaríski sálfræðingurinn,
Gordon Allport segir einnig, að
flestir sálfræðingar, geðlæknar
og ráðgjafar á okkar dögum viti,
að skortur á verðmætum og
raunverulegum tilgangi með
lífinu, sé knýjandi vandamál og
sjúklingar spyrji í æ ríkari mæli:
„Til hvers lifi ég? Hver er hinn
raunverulegi tilgangur lífsins?"
Stefna í skólamálum er af-
mörkuð á ákveðinn hátt með
lögum og reglugerðum. Sú
ábyrgð er lögð á herðar kennara,
að þeir virði rétt, skoðanir og
viðhorf nemenda sinna án tillits
til sinna eigin skoðana og gæti í
hvívetna, að svo miklu leyti sem
þeim er unnt, að lítilsvirða þær
eða traðka á þeim á nokkurn
hátt.
Norski uppeldisfræðingurinn
Reidar Myhre, segir einn í sam-
bandi við uppeldishlutverk skól-
ans, að margir hafi haldið því
fram, að orðin umburðarlyndi og
víðsýni" annars vegar og „kristi-
legt siðgæði" hins vegar væru
algjörar andstæður í markmiðs-
grein grunnskólalaganna.
„Með því að leggja áherslu á
frjálst val og umburðarlyndi"
segir Myhre, „er ekki þar með
sagt, að við sleppum algjörlega
að veita nemendum okkar ákveð-
ið gildiskerfi, sem þeir geta
byggt lífsskoðun sína á. Það er
ekki hægt að skapa skóla, sem
hefur engin lífsviðhorf. Skólinn
getur ekki svifið í siðferðislegu
tómarúmi.“
Starf kennarans
er erfitt og
vandasamt
Starf kennarans er margbrot-
ið, erfitt og flókið. Það krefst
sífelldrar árvekni, endurskoðun-
ar og endurmenntunar. Þeim er
falið mikilvægt uppeldishlutverk
í flóknu samfélagi, en störf
þeirra eru ekki metin að sama
skapi. Yfirgnæfandi meiri hluti
kennara á barnaskólastiginu eru
konur — hvers vegna? Er eitt-
hvert réttlæti í því, að kennarar
á barnaskólastigi fái lægri laun
en þeir, sem kenna unglingum ef
þeir hafa sömu eða svipaða
menntun?
Margt er vel gert á grunn-
skólastiginu og margir hæfir
kennarar hafa valist þar til
starfa. Margt hefur breyst til
batnaðar síðustu árin, en þó eru
þeir æði margir, sem þreytast
fljótt og lýjast á leiðinni. Margt
er það, sem slítur og reynir á
bæði þekkingu, hæfni, þolin-
mæði o.s.frv. og nægir að telja
hér lítið eitt: 1) stöðugt mas
nemenda eða jafnvel samtöl
meðan á kennslu stendur og
kennarinn þarf að hafa frið til
útskýringa, 2) tillitsleysi og virð-
ingarleysi bæði á göngum skól-
anna, á leiksvæðum og annars
staðar þar sem riemendur safn-
ast saman, 3) skortur á grund-
vallarlögmálum venjulegrar um-
gengni og kurteisi, skeytingar-
leysi og almennt kæruleysi með
eigur skólans og annarra og
þannig mætti lengi telja.
Hvað veldur því, að svo er
komið? Á hvers konar grunni
standa nemendur? Hvernig er
starfi skólans háttað? Geta for-
eldrar og kennarar tekið betur
höndum saman en fram til þessa |
með hjálp fræðsluyfirvalda? Hér
er um knýjandi mál að ræða,
sem þörf er á að taka til
rækilegrar meðferðar og alvar-
legrar umræðu.

Slasaðist í bílveltu á Reykjanesbraut
TVÆR bílveltur urðu á Keflavíkurveginum á sunnudag-
inn og i öðru tilfellinu slasaðist kona, sem var farþegi,
alvarlega. Hlaut hún beinbrot og innvortis meiðsli og
liggur á Borgarspítalanum.
Fyrri bílveltan varð klukkan
15.45 á Stapa. Bifreið af Chevrolet
Nova gerð var að fara fram úr
bílaröð þegar önnur bifreið tók sig
skyndilega út úr röðinni og rakst
utan í bifreiðina. Við áreksturinn
missti stúlka, sem ók Chevrolett-
inum, stjórn á bifreiðinni og fór
hún allmargar veltur á götunni.
Stúlkan, sem var ein í bifreiðinni
slapp ótrúlega vel en bifreiðin er
gjörónýt.
Seinni bílveltan varð klukkan
19.38. Bifreið af gerðinni Volks-
wagen Passat fór þá út af veginum
skammt innan við Vogaafleggjar-
ann og fór nokkrar veltur utan
vegar. Fernt var í bifreiðinni,
karlmaður sem ók og þrjár konur.
Hentust þau öll út úr bifreiðinni
og slösuðust, en ein konan slasað-
ist þó langmest. Öll voru flutt á
slysadeildina til aðgerðar.