Morgunblaðið - 29.07.1980, Síða 10

10 MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 29. JÚLÍ1980
Meðfylgjandi grein Anthony Holden frá Observer lýsir því, hvernig George Bush var
tilnefndur varaforsetaefni repúblikana á flokksþingi repúblikana í Detroit og hvernig ekki gat
orðið af því, að Gerald Ford fyrrum forseti yrði í framboði með Ronald Reagan fyrir flokkinn.
Reagan og
Ford ræða
málin
Laust eftir átta á miðviku-
dagskvöldi voru örlög George
Bush enn óráðin og hann óvenju
hæglátur, þegar hann steig í
ræðustólinn á landsþingi repú-
blikana í Detroit. Hann fékk
háværustu og. bezt skipulögðu
viðtökurnar það sem af var
háværasömu flokksþingi.
I 15 mínútur stóð Bush hjálp-
arvana meðan stuðningsmenn
hans hrópuðu nafn hans og
kröfðust þess, að hann yrði
varaforsetaefni Ronald Reagans.
Loks fékk hann orðið, en hann
hélt aðeins stutta ræðu, flýtti
sér ofan af sviðinu og kvaddi æði
það, sem hafði gripið þing-
fulltrúa.
Bush hafði lýst skörulega yfir
stuðningi við Reagan, en lét
staðar numið þegar ræðan, sem
hann hafði undirbúið, var hálfn-
uð. Bush er mikill tilfinninga-
maður og hann hafði verið
hræddur við að láta sannar
tilfinningar sínar í ljósi. Hann
vissi þá þegar, að Reagan ætlaði
ekki að velja hann fyrir varafor-
setaefni.
Tíu mínútum áður en Bush
flutti ræðu sína, þegar hann beið
fyrir neðan ræðustólinn, hafði
fulltrúi frá forsetaframbjóðanda
repúblikana komið að máli við
hann. Honum var sagt, að samn-
ingar væru í þann veginn að
takast við Gerald Ford og að
Ford yrði varaforsetaefni. Bush
hvítnaði í framan og honum varð
flökurt.
Strangar kröfur
I hótelsvítu í mílufjarlægð
hafði Reagan nýlokið einum af
mörgum fundum, sem hann
hafði átt um daginn með Ford og
aðstoðarmönnum hans. Hann
sneri sér að sjónvarpsskermin-
um til þess að fylgjast með
frammistöðu Bush — og hann
hreifst talsvert af því, hve vel
honum tókst upp með tilliti til
allra aðstæðna. En jafnvel hann
var sannfærður um það á þessu
stigi, að haún hefði fengið fyrr-
verandi forseta — í fyrsta skipti
í sögu Bandaríkjanna — til þess
að taka þátt í framboðinu með
sér.
Ýmislegt olli þó áhyggjum.
Ford setti ströng skilyrði, en
Reagan vildi glaður ganga að
þeim. Hann var reiðubúinn að
veita Ford sæti í ríkisstjórninni
eins og hann óskaði og afnema
— ef til vill í eitt skipti fyrir öll
— viðhafnarhlutverk varaforset-
ans. Fyrir það yrði sagan honum
þakklát.
En honum leizt heldur illa á
að taka Henry Kissinger í
stjórnina, þar sem hann mundi
gegna veigamiklu hlutverki, eins
og Ford krafðist, ekki sízt vegna
þess, að Kissinger var formaður
samninganefndar Fords. Utan-
ríkisráðherrann fyrrverandi,
slökunarstefnan og SALT II, er
eldur í beinum hægrisinnaðra
repúblikana, sem Reagan verður
að hafa á bak við sig ef hann á
að ná kosningu.
Þegar ljóst varð á miðviku-
dagsmorgun, að Ford mundi
taka til athugunar tilboð um
samninga, greip Kissinger tæki-
færið, sem kosningastjóri Reag-
ans, Paul Laxalt öldungadeildar-
maður, færði honum upp í hend-
urnar, til þess að koma fram í
hlutverki milligöngumanns. Það
varð ljóst, að lið stuðnings-
manna Reagans mundi ganga að
nánast öllum skilmáium til að fá
Ford á framboðslistann.
Hvmrig I íusli
var útnefndur
Þegar á daginn leið urðu
kröfurnar æ yfirgripsmeiri.
Ford vildi fá vald til að skipa
marga af fulltrúunum í Þjóðar-
öryggisráðinu, ráðgjafanefnd
innanlandsmála, fjárlagaskrif-
stofunni og neitunarvald gegn
skipun allra ráðherra. Hann
vildi verða hálfgildings forseti
með framkvæmdavaldi, þannig
að hann yrði einungis háður
endanlegum stefnuákvörðunum
hins raunverulega forseta.
Það sem þetta jafngilti var
„sameiginlegt forsetaembætti"
(önnur uppfinning Kissingérs),
sem Ford hafði sjálfur vakið
máls á í sjö-fréttum sjónvarps-
ins í viðtali við Walter Cronkite,
risa sjónvarpsfréttanna. Reagan
hafði látið á sér skilja, að hann
mundi vinna frá níu til fimm
sem forseti, að hann yrði þess
albúinn að dreifa völdunum, eri
nú var allt að fara úr böndunum.
Tilnefningunni fagnað
Reagan gramur
Hann var auk þess gramur
vegna þess, að Ford hafði komið
fram í Cronkite-þættinum, þeg-
ar samningar þeirra voru á
viðkvæmasta stigi. Aðstoðar-
menn hans, en margir þeirra