Morgunblaðið - 26.08.1980, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 26. ÁGÚST 1980
15
flóttamannastraumurinn skapaði
mikið vandamál í þessum ríkjum.
Breyttu ríkisstjórnirnar um fram-
komu gagnvart flóttafólkinu gegn
„heiðursmannaloforði“ um að
vestræn ríki myndu finna því nýja
búsetu.
Enn höfum við ekki tekið við
þeirri tölu flóttafólks, sem
UNHCR óskaði eftir, en búið er að
veita nokkrum aðstandendum
flóttafólksins, sem kom á sl. ári
loforð um landvist, ef þeir fá
brottfararheimild víetnamskra
stjórnvalda, en samningur um
slíkt fyrirkomulag var ein af
forsendum þess, að hægt var að
draga úr flóttamannastraumnum
frá Víetnam. Hins vegar þykir
mér ekki ótrúlegt, að við verðum
beðnir að taka við öðrum hópi til
viðbótar, enda eykst nú þrýstingur
um að tæma flóttamannabúðirnar
í Malaysíu, Singapore, Hong Kong
og Indónesíu.
Gert er ráð fyrir að flóttafólkið
frá Kambódíu geti snúið aftur til
heimalands síns um síðir og er
verkefni hjálparstofnana því, að
veita því vernd, mat og skjól, þar
til svo verður. Sama er að segja
um flóttafólk frá Afghanistan,
sem streymt hefur til Pakistan að
undanförnu. Sumt af flóttafólkinu
í SA- og SV-Asíu mun þó fyrir-
sjáanlega ekki geta snúið heim í
bráð, t.d. fólk af kynþættinum
Hmong, sem býr í fjöllum Indó-
kína í óþökk ríkjandi þjóða. Erfitt
er að koma því fólki til búsetu í
öðrum löndum, sökum þess hve
menning þess er frábrugðin menn-
ingu annarra.
I Afríku hrannast vandamál
flóttamanna og uppflosnaðs fólks
upp. Er þar bæði um að ræða fólk,
sem flýr undan styrjaldaraðgerð-
um til annarra ríkja svo sem í
Erítreu og Sómalíu og fólk sem
flýr undan hungri til annarra
héraða eða ríkja. Við vandamál af
völdum náttúruáfalla og styrjalda
bætist það, að stjórnarfar er
þarna víða með versta móti og
virðast jafnvel nýlendutímarnir
hreinasta gullöld í samanburði við
ástandið í dag.
Nýlega var haldinn fundur i
Genf, þar sem rætt var um starf
hjálparstofnananna. Þar kom í
ljós, að nú er svo komið, að hvorki
er til fé eða mannafli til þess að
sinna öllum þeim verkefnum sam-
tímis, er krefjast tafarlausrar
úrlausnar. Menn vildu ekki gefast
upp, en vöktu athygli ríkisstjórna
á því, að þær yrðu að stórauka
framlög sín til flóttamannaað-
stoðar, ef halda á í heiðri regluna
um að þjóðir heims eigi að gæta
bróður síns. Að öðrum kosti muni
fólk farast úr hungri í milljónatali
og margvísleg upplausn verða í
þeim ríkjum, sem flóttafólkið leit-
ar til.
í framhaldi af þessu hafa nor-
rænu Rauða kross félögin borið
saman bækur sinar og nú liggja
fyrir tillögur um að þau hefji
sameiginlegt átak til aðstoðar
flóttafólki og uppflosnuðu fólki í
A-Afríku til viðbótar því starfi,
sem þau þegar leggja til í þágu
flóttamanna frá Indókína og víð-
ar.
íslendingar hljóta að taka þátt í
þessu eftir megni, en með því geta
þeir sinnt skyldum sínum á al-
þjóðavettvangi, jafnframt því,
sem þeir geta aflað sér virðingar
og vináttu annarra þjóða með því
að senda fjárframlög og hjálparlið
til þessarar aðstoðar.
Það er ljóst, að hvorki íslend-
ingar né hinar Norðurlandaþjóð-
irnar geta sinnt öllum þeim hjálp-
arbeiðnum, sem berast. Hins veg-
ar er mikilvægt að leysa vel þau
verkefni, sem þær taka að sér í
hjálparstarfi. Það verður ekki gert
nema talsverður fjöldi fólks fái
reynslu á því sviði.
Það vakti athygli mína, er ég
var staddur á vegum RKI í
Malaysíu fyrir ári síðan, hvað
margir Norðurlandabúar voru þar
framarlega í hjálparstarfinu við
flóttamennina frá Víetnam og ég
varð var við það, að Malaysíu-
menn kunnu vel að meta það. Við
íslendingarnir vorum líka hreykn-
ir af því að heyra og sjá frá því
sagt, að nú hefði hið kalda land
ísland bæzt í hóp þeirra vinaríkja
Malaysíu, sem ætlaði að hjálpa
landsmönnum við að leysa flótta-
mannavandamálið.
Aðstoð við
innflytjendur
íslendingar taka árlega við
nokkrum hópi erlendra manna til
búsetu hér. Þetta fólk kemur
hingað oft í sambandi við hjúskap
við íslenzka ríkisborgara, í sam-
bandi við sérhæfð störf og vegna
kynna af landi og þjóð, sem það
hefur öðlast hér við stutta dvöl af
einhverju tilefni.
Ekki er hér um stóran hóp að
ræða, enda er loftslag og ástand
efnahagsmála talsverð vörn gegn
of mikilli ásælni í það, að setjast
hér að. Flóttamannavandamálið
verður hins vegar aldrei leyst án
þess að einhverjum hluta flótta-
mannanna verði séð fyrir búsetu í
öðrum ríkjum og við munum þurfa
að leggja þar eitthvað að mörkum.
Fordæmi okkar, þótt í smáu sé,
getur haft mikil áhrif á stefnu
annarra ríkja.
Hér er ekki um neitt neyðar-
brauð að ræða fyrir okkur, því að
fjölmörgum tilvikum er um að
ræða einstaklinga, sem auðgað
geta þjóðlíf okkar og menningu
eins og dæmin sanna.
Hins vegar eru óneitanlega
, mörg vandamál þvi samfara, að
aðlaga slíka borgara íslenzkum
þjóðfélagsháttum og fræða þá um
tungu okkar og menningu.
í Genf er starfandi stofnun, sem
nefnist International Committee
for European Migration (ICEM)
og mun hún hafa verið stofnuð til
þess að auðvelda vandamál upp-
flosnaðs fólks í Evrópu eftir síðari
heimsstyrjöldina. Það mál er nú
leyst, en stofnunin hefur veiga-
miklu hlutverki að gegna í sam-
bandi við ýmis flóttamannamál í
öðrum heimshlutum og m.a samdi
RKI við hana um skipulagningu á
flutningum flóttamannanna frá
Malaysíu til íslands í september
sl.
Ég tel athugandi að íslendingar
tækju upp aukið samband við
þessa stofnun, sem býr yfir mikilli
þekkingu og reynslu í sambandi
við aðlögun flóttamanna í þjóðfé-
lög viðtökuríkja.
I sambandi við starf RKÍ í þágu
þess flóttamannahóps, sem hingað
kom fyrir taepu ári síðan, höfum
við hjá RKI áþreifanlega orðið
varir við þörfina á kennslu í
íslenzku og um íslenzka þjóðfélag-
ið fyrir útlendinga, sem hér eru
búsettir.
Sannleikurinn er nefnilega sá,
að hér býr nú fólk frá mörgum
heimshlutum, sem vill verða hér
góðir og traustir borgarar. Þetta
fólk hefur sumt komið og spurt,
hvort það geti ekki fengið aðgang
að þeim námskeiðum, sem sett
voru upp fyrir Víetnamana.
Ég tel það brýnt, að af opinberri
hálfu verði komið á fót slíkum
námsskeiðum, þar sem ekki verði
einungis lögð áherzla á tungumál-
ið, heldur einnig á menningu og
samfélag okkar. Slík námsskeið
gætu verið þáttur í námsflokka-
starfsemi kaupstaðanna.
Þá er nauðsynlegt að fyrr-
nefndu fólki verði veitt einhver
aðstoð til þess að aðlaga sig
ýmsum reglum og skyldum þjóð-
félagsins, t.d. við að útfylla skatt-
framtal o.þ.u.l. og er slik aðstoð
upplagt verkefni fyrir ýmsa sjálf-
boðaliðshópa.
Niðurlag
Ég hef í þessum orðum nefnt
spurninguna um það, hvort „ég
eigi að gæta bróður míns.“
Þeirri spurningu hefur þegar
verið svarað fyrir mig og okkur
öll. Plánetan Jörð er full af
vandamálum, en við eigum ekki í
annan stað að venda. Úm leið og
við njótum þess, sem ljúft er,
verðum við að takast á við hið
erfiða. Eitt af því er flóttamanna-
vandamálið og tilgangur þessara
orða er að vekja fólk til aukinnar
umhugsunar um það.
WISAPANEL
Rásaður krossviöur
til inni- og útinotkunar
Þykkt 10 mm. Stærð 121x250 cm.
Finnsk gæöavara á hagstæöu veröi
BJÖRNINNe
Skúlatúni 4. Sími 25150. Reykjavlk
Nú getur þú skotið gengisfeUingunni
ref ^rir
rassi
Sértu í bílahugleiöingum þarftu ekki Skoda á föstu veröi . . . hvað sem á
lengur aö óttast gengisfellingu. Þvert dynur!
á móti geturðu skotiö henni ærlega Með kr. 1.500.000 innborgun festiröu
ref fyrir rass og tryggt þér glænýjan veröið og tíminn vinnur með þér en
____________________ ekki á móti.
Skoda 105 kr. 3.046.000
Skoda 120L kr. 3.435.000
Skoda 120LE kr. 3.726.000
Skoda LS kr. 3.749.000
Skoda LSE kr. 4.038.000
Skoda GLS kr. 3.910.000
Skoda GLSE kr. 4.200.000
JOFUR HF [L-J!
Nybylaveqi 2 Kopavogi - Simi 42600
AKUREYRI: SNIÐILL HF.
Aðeins fáir bílar til ráðstöfunar.
Pantið strax.

VANTAR ÞIG VINNU (nj
VANTAR ÞIG FÓLK í
tP
Þl AICLYSIR l'M ALLT
LAND ÞEGAR Þl AI G-
LYSIR I MORGLNRLADINl